→ Prawo Rodzinne → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
rodzina - familia start learning		pełniła ważną rolę społeczną, ekonomiczną polityczną oraz religijną.
struktura rodziny według zasady start learning		patriarchalnej, zgodnie z którą cała, wyłączna i prawnie nieograniczona władza zwierzchnia była skoncentrowana w rękach stojącego na jej cele zwierzchnika zwanego Pater familias
Pater familias start learning		nie podlegał w rodzinie niczyjej władzy, był osobą Sui iuris, w pełni autonomiczną. Miał on pełną zdolność prawną i tylko on mógł występować na zewnątrz jako samodzielny podmiot prawa
agnacja - agnatio - węzeł prawny łączący zwierzchnika familijnego i wszystkie osoby podległe jego władzy. start learning		Osoby podległe zwierzchnikowi wchodziły w sposób naturalny przez urodzenie lub na podstawie aktu prawnego. Agnatio powstawało wyłącznie w Lini męskiej. Jeżeli kobieta dołączyła do rodziny agnacyjnej zrywała więzi ze swoją dawną rodziną
kognacja - cognatio start learning		pokrewieństwo krwi oparte na pochodzeniu jednej osoby od drugiej albo pochodzeniu wielu osób od tego samego przodka. W okresie justyniańskim kognacja wyparła agnacje.
pokrewieństwo prawne start learning		agnacyjne
pokrewieństwo naturalne start learning		kognatyczne
pokrewieństwo w lini prostej - linea recta start learning		pokrewieństwo kognatyczne oparte na pochodzeniu jednej osoby od drugiej
pokrewieństwo w lini bocznej - linea obliqua start learning		pokrewieństwo kognatyczne oparte na pochodzeniu od jednego wspólnego przodka
powinowactwo - adfinitas - affinitas start learning		stosunek powstający pomiędzy jednym z małżonków a krewnymi kognatycznymi drugiego. Źródłem powinowactwa jest ważnie zawarte małżeństwo. W wypadku rozwiązania małżeństwa stanowiło przeszkodę małżeńską
osoby alieni iuris - osoby podlegające władzy zwierzchnika familijnego start learning		ograniczona zdolność prawna, pozbawiona zdolności majątkowej
filius familias - dojrzały syn pozostający pod władzą swojego ojca start learning		początkiem jego samodzielności była instytucja peculium
synowie pod władzą mieli uprawnienia start learning		w zakresie prawa publicznego, przysługiwały im w szczególności ius suffragii i ius honorum
małżeństwo - nuptiae, matrimonium start learning		uznane i unormowane przez prawo trwały związek mężczyzny i kobiety w celu trwałego pożycia
affectio maritalis start learning		wyrażona na zewnątrz i trwale podtrzymywana wola mężczyzny i kobiety pozostawania w związku i prowadzenia wspólnego życia
prawo rzymskie małżeństwo traktowało nie tyle jako instytucje prawną start learning		ale jako urządzenie o charakterze społecznym i obyczajowym
wymogi zawarcia małżeństwa start learning		-dojrzałość fizyczna seksualna(14 lat mężczyzna, 12 kobieta) -ius conubii prawna zdolność do zawarcia małżeństwa -zgoda małżeńska consensus (zgodne oświadczenie woli zawarcia związku)
małżeństwo ważne start learning		iustum matrimonium
konkubinat - concubinatus start learning		związek mężczyzny i kobiety, osób wolnych, związany i utrzymywany bez affectio maritalis, tj. bez woli pożycia jako małżonkowie
contubernium start learning		trwały i prawnie dozwolony związek pomiędzy osobami stanu niewolniczego. Także wskutek pożycia osoby wolnej z niewolnikiem. Zrodzone w nim dzieci stawały się własnością właściciela niewolnicy
zaręczyny - sponsalia start learning		-pierwotnie w formie kontraktu werbalnego - pomiędzy osobami albo zwierzchnikami (zależnie od statusu osoby) - actio ex sponsu *przy zerwaniu płacono karę - zadatek - arha sponsalicia - dawał go mężczyzna
zawarcie małżeństwa start learning		-czynność prawna i nieformalna -brak urzędnika i osoby świeckiej -deductio in domum mariti *odprowadzenie żony do domu męża w orszaku ślubnym
conventio in manum - wejście pod władzę męża start learning		A. confarreatio - sakralna forma conventio in manum, połączona z uroczystym ceremoniałem w obecności dwóch najwyższych kapłanów oraz dziesięciu świadków
conventio in manum start learning		coemptio - nabycie władzy nad żoną w drodze fikcyjnej sprzedaży, dokonywanej za pomocą mancypacji
conventio in manum start learning		usus - sposób nabycia władzy męża nad żoną z mocy samego prawa wskutek nieprzerwanego pożycia przez rok
Sposoby rozwiązania małżeństwa start learning		-śmierć -rozwód -utrata conubium w skutek popadnięcia w niewolę (capitis deminutio maxima) w skutek utraty obywatelstwa (capitis deminutio media)
rozwód - divortium start learning		rozwodu można było dokonać przez jednostronne oświadczenie męża lub żony (repudium) i zniesienie wspólnoty małżeńskiej, oświadczenie mogło być ustne, listowne lub doręczone przez posłańca
zniesienie manus start learning		władze męża nad żoną w przypadku rozpadu małżeństwa trzeba było znieść przez osobny akt prawny, za pomocą diffareatio (akt przeciwny do confarreatio) lub remancipatio (akt przeciwny do coemptio i usus)
małżeństwo ponowne - secundae nuptiae start learning		zawsze dopuszczalne, czas żałoby po śmierci męża (tempus lugendi) trwał 10 miesięcy, ponowne małżeństwo słabo było oceniane, potem lepiej i znowu gorzej
Lex Iulia de adulteriis start learning		skierowana przeciwko cudzołóstwu, przestępstwo publiczne ścigane przez państwo
Lex Iulia de maritandis ordinibus start learning		wprowadzała pewne zakazy małżeńskie, nie wolno było z kobietami o złej sławie
Lex Papia Poppaea start learning		wymagała, aby małżeństwa były płodne, co najmniej troje dzieci
osobom, które stosowały się wymogów ustawy miały Przywileje start learning		mężczyzna miał pierwszeństwo w ubieganiu się o urzędy państwowe. Kobieta, która otrzymała ius trium liberorum została zwolniona z obowiązku powtórnego zamążpójścia
skutki zawarcia małżeństwa w zakresie prawa osobowego start learning		-powstanie powinowactwa -dzieci wchodziły pod władzę ojca -żona nosiła tytuł mater familias -żona dostawała tytuł agnacyjnej córki (filiae loco) -jeśli był teść nosiła tytuł neptis loco -w stosunku do dzieci była siostrą sororis loco
darowizna między małżonkami - donatio inter virum et uxorem start learning		była zakazana, podczas małżeństwa nieważna (chyba że darczyńca ich nie odmówił po śmierci, wtedy stają się ważne) -tylko podarunki - darowizna przedmałżeńska *donatio ante nuptias - zabezpieczenie żony i dzieci przed śmiercią męża
posag - dos lub res uxoria start learning		przysporzenie majątkowe ustanawiane na rzecz męża przy zawieraniu małżeństwa, różne funkcje: ułatwienie mężowi ponoszenia ciężarów małżeństwa; zapewnienie żonie i dzieciom podstawy ekonomicznej dalszej egzystencji
w zależności kto ustanowił posag start learning		-dos profecticia - ustanowiony przez zwierzchnika agnacyjnego żony -dos adventicia - ustanawiała go jakakolwiek osoba, w tym sama żona będąca osobą sui iuris
posag mógł być ustanowiony według następujących sposobów start learning		-dotis datio - bezpośrednie przeniesienie prawa własności na rzeczach posagowych na męża -dotis promissio - ustanowienie posagu w formie czynności prawnej dwustronnej czyli kontraktu słownego stypulacji
ustanowienie posagu start learning		-dotis dictio - polegało na jednostronnym, uroczystym (formalnym) przyrzeczeniu ustanowienia posagu
patria potestat start learning		władza ojcowska
władza ojcowska powstawała poprzez start learning		-urodzenie dziecka w uznanym przez prawo małżeństwie -przysposobienie, tj. adopcję lub arogancję -legitymację
dziecko pochodzące z małżeństwa należy uważać to start learning		które urodziło się najwcześniej 182 dni po jego zawarciu, a najpóźniej w 300. dniu po rozwiązaniu małżeństwa
adopcja właściwa - adoptio start learning		przysposobienie osoby alieni iuris, ojciec pod pozorem 3 krotnej sprzedaży syna oddawał w mancipium, a córki 1 krotnej
adopcja pełna - adoptio plena start learning		miała miejsce wówczas, kiedy adoptujący był krewnym wstępnym dziecka
adopcja niepełna - adoptio minus plena start learning		następowała wtedy, kiedy adoptującym była osoba obca, adoptowany nie wchodził we władzę ojcowską
arogancja - arrogatio lub adrogatio start learning		przysposobienie osoby sui iuris na podstawie aktu publicznoprawnego, skutki były radykalne, arrogowany przechodził wraz z podległymi mu członkami rodziny oraz całym swoim majątkiem pod władzę ojcowską i do rodziny agnatycznej nowego zwierzchnika
legitymacja - legitimatio start learning		uznanie przez ojca naturalnego dziecka zrodzonego z konkubinatu i nadanie mu statusu dziecka małżeńskiego
legitimatio per subsequens matrimonium - legitymacja przez późniejsze małżeństwo start learning		polegała na tym, że ojciec dziecka pozamałżeńskiego zawierał małżeństwo z matką dziecka
legitimatio per oblationem curiae - legitymacja przez ofiarowanie kurii start learning		polegała na nadaniu synowi z konkubinatu statusu dziecka małżeńskiego wskutek wpisania go na listę dekurionów, tj. członków rady municipalnej
legitimatio per rescriptum principis - legitymacja przez reskrypkt cesarski start learning		była nadaniem dziecku z konkubinatu statusu dziecka małżeńskiego na mocy rozporządzenia cesarskiego, np. gdy żona umrze lub zaginie
władza nad żoną start learning		manus
władza nad dziećmi start learning		patria potestat
władza nad niewolnikami start learning		dominicia potestat
władza nad osobami sprzedawanymi mancypacyjnie start learning		mancipium
władza ojcowska uprawnienia: ius vitae necisque start learning		prawo życia i śmierci
ius exponendi start learning		prawo porzucenia dzieci
ius vendendi start learning		prawo do sprzedaży dzieci
zgoda na małżeństwo dzieci start learning		konieczna przy zawarciu małżeństwa
władza pater familias stopniowo traciła start learning		swój bezwzględny i nieograniczony charakter
majątek rodziny starorzymskiej stanowił jedność ekonomiczną start learning		jego właścicielem, zarządcą i dysponentem był zwierzchnik familijny, był jedynym przestawicielem rodziny na zewnątrz w obrocie prawno-majątkowym
peculium start learning		pewne elementy majątku wydzielone rachunkowo z majątku familijnego i powierzone w odrębny zarząd i używanie synowi pod władzę lub niewolnikowi
peculium castrense - obozowe start learning		zaliczano to, co filius familias nabył jako żołnierz w wojsku
Bona materna start learning		dobra odziedziczone po matce przez dziecko rodziny
Sposoby wygaśnięcia władzy ojcowskiej start learning		-śmierć pater familias -capitis deminutio maxima i media ojca rodziny -dzieci z wysokimi stanowiskami państwowymi lub religijnymi -kara w przypadku ciężkich przewinień wobec dziecka -emancypacja
emancypacja - emancipatio start learning		akt prawny, na podstawie którego dziecko rodziny stawało się osoba sui iuris, co skutkowało wyjściem spod patria potestat oraz zerwaniem pokrewieństwa agnatycznego z dotychczasową rodziną
opieka - tutela stosowana wobec start learning		osób sui iuris, które nie miały zdolności do czynności prawnych lub zdolność ta była ograniczona, opieka wobec niedojrzałych (tutela impuberum), kobiet (tutela mulierum)
Sposoby powołania opieki start learning		-testament (tutela testamentaria) -ustawa (tutela legitima) -zarządzenie władzy (tutela dativa)
opieka nad niedojrzałymi - tutela impuberum start learning		ustanawiana na skutek śmierci ojca rodziny, które stały się osobami sui iuris
środki, które chroniły pupila: actio tutelae directa start learning		główna i zwykła skarga z opieki
actio rationibus distrahendis - powództwo w sprawie rozdzielenia rachunków start learning		skarga penalna przeciwko opiekunowi ustawowemu, który dopuścił się sprzeniewierzenia majątku podopiecznego
accusatio suspecti tutoris start learning		powództwo o usunięcie nieuczciwego opiekuna (remotio)
opieka wygasała wskutek start learning		-osiągnięcie przez pupila dojrzałości -śmierć -capitis deminutio opiekuna i pupila -usunięcie podejrzanego opiekuna
opieka nad kobietami - tutela mulierum start learning		powołanie opiekuna tak jak u niedojrzałych
kuratela - cura start learning		kurator różnił się od opiekuna tym, że był ustanawiany celem zarządu majątkiem podopiecznego, natomiast opiekun sprawował pieczę i nad majątkiem i nad pupilem
cura furiosi start learning		kuratela nad chorym umysłowo
cura prodigy start learning		kuratela nad majątkiem marnotrawcy
cura minioris start learning		kuratela nad małoletnin
kurator do spraw szczególnych: start learning		-curator hereditatis iacentis kurator spadku leżącego (powoływano go, aby strzegł nieobjętej masy spadkowej) -curator ventris (kurator dla ochrony praw majątkowych dziecka poczętego, ale jeszcze nieurodzonego)
kurator do spraw szczególnych: start learning		-curator debilium kurat dla osób chorych i ułomnych (powoły go do pomoc starcom, chorym lub ułomn) -curator absentis (kurat do załatw spraw osob nieobecnej) -curator bonorum kurat majątku niewypłacalne dłużnik (powoływa go do zarządzania masą konkursową)

Prawo rodzinne

You must sign in to write a comment

More