Question |
Answer |
start learning
|
|
Dziedziczenie testamentowe
|
|
|
start learning
|
|
Przybierał formę ustnego otwartego wyrażenia swej woli w obecności pięciu świadków oraz osoby trzymającej wagę ze spiżem.
|
|
|
start learning
|
|
olegał na złożeniu testamentu w ręce cesarza. Forma publiczna polegała na deponowaniu testamentu w archiwum publicznym, nad którym pieczę sprawował urzędnik, który pełnił również rolę świadka.
|
|
|
start learning
|
|
własnoręcznie sporządzany i podpisany przez spadkodawcę testament bez udziału świadków.
|
|
|
start learning
|
|
jeden dziedzic obejmujący cały spadek
|
|
|
start learning
|
|
rozdzielenie majątku poprzez wymienienie poszczególnych jego składników. W prawie justyniańskim dziedzica ex re certa uznawano za legatariusza
|
|
|
start learning
|
|
Uznanie kogoś za niegodnego do dziedziczenia
|
|
|
start learning
|
|
polegał na tym, że spadkodawca mógł poprosić spadkobiercę by ten przekazał cały majątek spadkowy innej, wskazanej osobie (od razu, albo np. za 2 lub 5 lat), formalnie tytuł dziedzica pozostaje przy tym, który został nim ustanowiony
|
|
|
Nasciturus pro iam nato habetur start learning
|
|
Dziecko poczęte traktuje się jak już narodzone ilekroć chodzi o jego korzyść.
|
|
|
Substytucja (substitutio) start learning
|
|
powołanie w testamencie do dziedziczenia dalszego dziedzica (substytuta) na wypadek gdyby ustanowiony przez testatora dziedzic (instytut) nie został spadkobiercą.
|
|
|
start learning
|
|
Wskazanie jako kolejnego spadkobiercę inną osobę, gdy ustanowiony w testamencie dziedzic nie przyjmie albo nie będzie mógł przyjąć spadku. („Jeżeli Kwintus nie będzie dziedzicem, niech dziedzicem będzie Marcus”).
|
|
|
start learning
|
|
spadkobiercą w pierwszej kolejności jest małoletni lub nasciturus, będący pod patria potestas testatora – ustanawia się substytuta na wypadek, gdyby dziedzic nie dożył pełnoletności,
|
|
|
Substytucja fideikomisarna w postaci fideikomisu familijnego start learning
|
|
Spadkodawcy otrzymują majątek, jednak bez możliwości dysponowania nim w zakresie testamentu (spadkobiercy byli wyłączeni z możliwości dysponowania swoim majątkiem).
|
|
|
start learning
|
|
|
|
|
start learning
|
|
dotyczyło wszystkich innych krewnych (np. córka, wnuk in potestate), przybierało postać klauzuli ogólnej („pozostali niech będą wydziedziczeni”),
|
|
|
start learning
|
|
ozumiane jako formalna klauzula, dotyczyło synów in postate testatora
|
|
|
start learning
|
|
rzymska instytucja prawa spadkowego będąca rodzajem przysporzenia ze spadku bez odpowiedzialności za długi spadkowe. egaty w odróżnieniu od mniej formalnych fideikomisów ustanawiano wyłącznie w testamencie
|
|
|
start learning
|
|
dziedzicowi musiała przypaść co najmniej 1/4 całego spadku – gwarancja skuteczności zapisów.
|
|
|
legat windykacyjny (legatum per vindicationem), start learning
|
|
Przedmiot przechodzi na własność legatariusza w chwili otwarcia spadku, bez udziału spadkobiercy. przedmiot musiał być własnością spadkodawcy.
|
|
|
nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet start learning
|
|
nikt nie może przenieść na drugą osobę więcej praw, aniżeli sam posiada.
|
|
|
legatach damnacyjnych (legatum per damnationem), start learning
|
|
Legat ten wywoływał więc skutek obliga. gatariusz mógł żądać od spadkobiercy zapłaty kwoty pieniężnej albo wydania rzeczy wskazanej w zapisie.
|
|
|
start learning
|
|
obowiązywał dziedzica, aby ten pozwolił na zabranie przez legatariusza zapisanej mu rzeczy i korzystał z niej w określonym zakresie.
|
|
|
senatus consultum Neronianum start learning
|
|
Ustawa senatu, dzięki której opuszczono możliwość uznania nieprawidłowo sporządzonych legatów windykacyjnych (np. gdy rzecz nie znajdowała się już w majątku spadkowym) za legaty damnacyjne.
|
|
|
start learning
|
|
prośba dotyczyła konkretnego obiektu; nie musiał on stanowić własności testatora, jeśli jednak właściciel nie zgodził się na wydanie obiektu, zobowiązanie powstałe na skutek zapisu powierczego wygasało,
|
|
|
start learning
|
|
przyznanie wolności dotychczasowym niewolnikom; w przeciwieństwie do zwykłych wyzwoleń, patronem wyzwoleńca stawał się dziedzic, nie zaś testator; niewolnik musiał stanowić własności spadkodawcy.
|
|
|
start learning
|
|
|
|
|
start learning
|
|
obowiązki nakładane na beneficjentów (każda osoba żyjąca), np. opieka nad nagrobkiem. Zasadniczo modus były niezaskarżalne, a ich zastosowaniem były cele, których konstrukcja obligacyjna okazałaby się mało przydatna.
|
|
|
start learning
|
|
wyrażała wolę spadkodawcy, aby w razie uznania testamentu za nieważny traktować go jako kodycyl
|
|
|
start learning
|
|
nieformalna dyspozycja darowizny na wypadek śmierci (mortis causa), musiał być sporządzony w formie pisemnej.
|
|
|
start learning
|
|
Uzewnętrznienie woli testatora przy pomocy określonych słów.
|
|
|
start learning
|
|
|
|
|
start learning
|
|
Wynika ona z szacunku dla woli zmarłego i stanowi o tym, że (jeżeli tylko to możliwe) należy dążyć do utrzymania testamentu w mocy. Uznanie testamentu za nieważny jest ostatecznością.
|
|
|
Plus nuncupatum, minus scriptum start learning
|
|
reguła wyrażała postulat uszanowania woli milcząco wynikającej ze sformułowań testatora. Używana, gdy: brakowało jakiegoś elementu lub testator pominął pewne słowa
|
|
|
Falsa demonstratio non nocet start learning
|
|
błędne oznaczenie nie szkodzi; regułą dotyczy zwłaszcza przypadków użycia niewłaściwych słów na określenie np. przedmiotu legatu czy też wskazania osoby dziedzica czy legatariusza.
|
|
|
start learning
|
|
błędna przyczyna nie szkodzi; reguła dotyczy w szczególności przypadku ustanowienia legatu w określonej wysokości ze wskazaniem przyczyny takiego rozrządzenia.
|
|
|
Semper in dubiis benigniora praeferenda sunt start learning
|
|
wykładnia rozrządzeń testamentowych w przypadku wątpliwości powinna być możliwie życzliwa i pobłażliwa, np. na drodze interpretacji klauzule zawierające termin bądź warunek rozwiązujący uznaje się za niedodane,
|
|
|
start learning
|
|
W przypadku rozrządzenia testamentowego, które dotyczyło wolności i budziło wątpliwości co do swojej skuteczności, interpretowano na korzyść wolności.
|
|
|
start learning
|
|
owołanie do dziedziczenia to chwila otwarcia spadku
|
|
|
start learning
|
|
Nabycie spadku to odpowiedni akt osób powołanych do dziedziczenia wyrażający ich wolę bycia spadkobiercami
|
|
|
start learning
|
|
ochrona spadkobierców przed nadmiernym zadłużeniem
|
|
|
start learning
|
|
|
|
|
start learning
|
|
kres między śmiercią spadkodawcy a złożeniem oświadczenia; nie można było założyć, iż spadek był rzeczą niczyją, uznano więc, iż reprezentuje on osobowość spadkodawcy
|
|
|
start learning
|
|
możliwość objęcia spadku we władanie w przypadku braku oświadczenia powołanych do dziedziczenia; nie wymagano ku temu uzasadnionej przyczyny ani dobrej wiary
|
|
|
start learning
|
|
reguła, którą stosowano w momencie pojawienia się jakiś wątpliwości; interes dziedzica jest stawiany nad interesem legatariusza
|
|
|
start learning
|
|
formalne oświadczenie, jasny komunikat. Skutek odrzucenia spadku osiągano jedynie poprzez upływ czasu przysługującego na złożenie oświadczenia.
|
|
|
start learning
|
|
sposób dorozumiały, wnioskowanie o chęci bycia dziedzicem z zachowania i czynności powołanego do dziedziczenia, które wykonywać mógłby jedynie dziedzic.
|
|
|
nabycia spadku z dobrodziejstwem inwentarza start learning
|
|
powołany do dziedziczenia rozważający objęcie spadku mógł zarządzić sporządzenie urzędowego spisu aktywów i pasywów spadku - wówczas odpowiada on wyłącznie za spadek ujęty w owym spisie.
|
|
|
start learning
|
|
Zdolność do bycia spadkodawcą posiadali ludzie, którzy cieszyli się zdolnością prawną, zaś do dziedziczenia testamentowego potrzebowali również zdolności do czynności prawnych.
|
|
|
testamenti factio passiva start learning
|
|
Biernej zdolności do dziedziczenia beztestamentowego wymagano w momencie powołania do spadku, co zazwyczaj sprowadzało się do chwili śmierć spadkodawcy. Dziedzic testamentowy musiał ją mieć w chwili sporządzenia testamentu, powołania i nabycia.
|
|
|
pars legitima/portio debita start learning
|
|
Zachowek, inaczej część należna - nie otrzymał przynajmniej 1/4 beztestamentowego udziału spadkowego. Justynian stwarza skargę o uzupełnienie zachowku, dzięki czemu nie uwzględnienie dziedzica nie unieważnia całego testamentu.
|
|
|
querela inofficiosi testamenti start learning
|
|
skarga przeciwko naruszającemu powinności testamentowi - Najbliżsi, którzy zostali pominięci w testamencie na rzecz obcej osoby, występowali o skargę do urzędnika, który mógł przyznać im część spadku.
|
|
|
start learning
|
|
Dziedziczenie przeciwtestamentowe
|
|
|
Nemo pro parte testatus, pro parte intestatus decedere potes start learning
|
|
Nikt sam nie może umrzeć pozostawiając dziedzica do części spadku, część zaś beztestamentowo.
|
|
|
start learning
|
|
raz dziedzic, zawsze dziedzic. Jeżeli ktoś raz dostaje status dziedzica, to zawsze będzie miał status dziedzica.
|
|
|
start learning
|
|
|
|
|
start learning
|
|
skarga skierowana przeciw dziedzicom testamentowym. Środek prawny, który był oparty na ius civile.
|
|
|
start learning
|
|
|
|
|