→ Pojęcia → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
popularyści start learning		członkowie ruchu egzekucyjnego, stronnictwo Zamojskiego odwołujące się do haseł antyhabsburskich.
sejm inkwizycyjny start learning		na jego zebraniu król miał być sądzony za sekretne rokowania z Habsburgami
husaria start learning		ciężka polska jazda
monarchia mieszana start learning		ustrój, w którym obok władcy jest miejsce na parlament reprezentujący magnaterię (senat) i średnią szlachtę (izbę poselską)
regaliści start learning		(inaczej: rojaliści) zwolennicy króla i monarchii lub członkowie stronnictwa królewskiego
rokosz start learning		bunt lub zbrojne powstanie szlachty skierowane przeciwko królowi
Wielka Smuta start learning		okres anarchii w Rosji w latach 1598-1613 wywołany brakiem silnej władzy po śmierci Iwana IV Groźnego
dymitriady start learning		zbrojne interwencje obcych wojsk w Rosji z lat 1604-1610, organizowane pod pretekstem osadzenia na tronie pretendentów do carskiego tronu
lisowczycy start learning		samodzielna grupa kawalerii dowodzona przez pułkownika Aleksandra J. Lisowskiego, poruszali się bez taborów, zdobywając zaopatrzenie w terenie, na którym operowali, co zapewniało im szybkość i sprawność
hospodar start learning		określenie oznaczające władcę, w XV-XVIII w. określano w Polsce władców Mołdawii i Wołoszczyzny
pokój hetmański start learning		traktat pokojowy zawarty przez hetmana dowodzącego wojskiem, który jednak wymagał późniejszego potwierdzenia przez sejm
kondominium start learning		terytorium zarządzane wspólnie przez dwa państwa lub ich większą liczbę
Dzikie Pola/Zaporoże/Niż start learning		bezludne stepy, ojczyzna Kozaków, nazywanych też Zaporożcami
Sicz Zaporoska start learning		główny ośrodek Kozaków zaporoskich (niżowych), ufortyfikowany obóz warowny tzw. kosz, a także ich nieformalna stolica
atamani start learning		kozaccy przywódcy pełniący fukcje polityczne i wojskowe, dowodzili poszczególnymi jednostkami kozackimi
starszyzna start learning		elita wśród Kozaków, w jej skład wchodzili posiadacze majątków ziemskich oraz osoby pełniące fukcje oficerskie
czerń start learning		chłopstwo niemające statusu kozactwa, zamieszkujące tereny Ukrainy Naddnieprzańskiej, brała udział w powstaniach kozackich
tabor start learning		przenośne obozowisko przemieszczające się razem z armią, w którym przewożono zaopatrzenie i wyposażenie dla wojska. W razie zagrożenia ze spiętych łańcuchami wozów taborowych tworzono fortyfikacje
czajka start learning		pełnomorska łódź bojowa używana przez Kozaków zaporoskich, na czajkach Kozacy wypuszczali się na śmiałe wyprawy (chadzki) na Morze Czarne, gdzie łupili posiadłości tatarskie i tureckie
rejestr start learning		spis Kozaków, których RP wykorzystywała jako żołnierzy zaciężnych w służbie wojskowej do obrony płd-wsch ziem ruskich Korony przed najazdami Tatarów krymskich, rejestr wprowadził Z August po Unii Lubelskiej; wpisani otrzymywali żołd ze skarbu państwa
heroiczna doba Kozaczyzny start learning		okres największych sukcesów Kozaków (XVIIw)
czambuły start learning		wydzielone oddziały tatarskie, które działały w oderwaniu od sił głównych na zapleczu wroga w celu zdezorganizowania jego obrony i odwrócenia uwagi od sił głównych
Kudak start learning		twierdza zbudowana by przerwać połączenie Ukrainy z Siczą i zatrzymać dostawy broni i amunicji; miała ograniczać kozackie wyprawy z czajkami na Krym i posiadłości tureckie nad Morzem Czarnym
rusznice start learning		(samopały) podstawowa broń kozackiej piechoty, długie tanie i proste w użyciu strzelby
wypiszczyki start learning		Kozacy wypisani z rejestru
dominius Maris Baltici start learning		całkowite panowanie nad Bałtykiem
regimentarz start learning		dowódca wydzielonej grupy wojsk mianowany przez hetmana, sejm lub króla, który sprawował swoją funkcję okresowo, gdy obowiązków nie mogli pełnić hetmani; zastępca hetmana
wojna podjazdowa start learning		działanie zbrojne prowadzone z reguły przez słabszą stronę konfliktu, polegające na unikaniu rozstrzygającej bitwy i bezustannym atakowaniu małych oddziałów wroga i jego taborów
fakcje start learning		staropolskie określenie magnackiego stronnictwa politycznego
liberum veto start learning		zasada ustrojowa RP Obojga Narodów, dająca prawo każdemu z posłów biorących udział w obradach Sejmu do zerwania go i unieważnienia podjętych na nim uchwał
akcyza start learning		podatek pośredni włączony w cenę niektórych towarów konsumpcyjnych
czopowe start learning		podatek od produkcji, importu oraz dystrybucji wyrobów alkoholowych
malkontenci start learning		opozycja, przeciwnicy aktualnej polityki króla, stronnictwo magnackie w okresie panowania Wiśniowieckiego dążące do jego obalenia
dragon start learning		formacja autoramentu cudzoziemskiego, przemieszczali sie konno a wlaczyli pieszo wykorzystując m. in długą broń palną zwaną bandoletami
berdysz start learning		zakrzywiony topór bojowy na długim drzewcu
wielki wezyr start learning		najważniejszy dostojnik w państwie tureckim, który w pewnych okresach uzyskiwał większą władzę niż sam sułtan
przymus propinacyjny start learning		jego celem było zmuszanie poddanych do kupowania alkoholu produkowanego w szlacheckich majątkach
klientela magnacka start learning		magnat (patron) gwarantował związanym z nim przedstawicielom rodów szlacheckich (klientom) możliwość zrobienia kariery u jego boku
oligarchia magnacka start learning		ustrój, w którym decydujący wpływ na władzę w państwie ma magnateria (najbogatsza szlachta), była skutkiem umocnienia się pozycji magnatów wśród szlachty.
precedens start learning		wyrok w sądzie, który ma wpływ na późniejsze orzeczenia sądu w podobnej sprawie
latyfundia start learning		wielkie majątki ziemskie, których właścicielami byli magnaci
kwarta start learning		podatek opłacany przez dzierżawców dóbr królewskich na utrzymanie wojska
łanowy start learning		podatek gruntowy płacony przez chłopów łanami zboża za powierzchnię użytkową pola
hiberna start learning		podatek na rzecz stacjonującego wojska
apostazja start learning		odstępstwo od wyznawanej wiary
janczarzy start learning		oddzialy piechoty tureckiej
kalwarie start learning		zakładany z reguły na wzgórzach zespół kaplic lub kościółków symbolizujący Drogę Krzyżową
sarmatyzm start learning		pogląd mówiący o rzekomym pochodzeniu polskiej szlachty od żyjącego w starożytności plemienia Sarmatów

pojęcia

You must sign in to write a comment

More