pojęcia

 0    79 flashcards    guest3225185
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
prolegomena
start learning
zawartość przedmowy wprowadzająca w treść tekstu
przedłużka (allonge)
start learning
przedłużona o szerokość książki karta papieru na której wydrukowana została tablica, mapa, nie mieszcząca się a normalnych stronach
reklamant
start learning
w rękopisach i starych drukach wyraz składki następnej powtarzany na ostatniej stronie składki poprzedniej
kustosz
start learning
oznaczenie kolejności następstwa składek za pomocą liczb (w książce drukowanej zwany sygnaturą)
rodzina kroju pisma
start learning
zbiór krojów pisma o różnej grubości, proporcji, nachyleniu ale mającym takie same cechy stylu i nazwę
Silva rerum
start learning
książka rękopiśmienna zawierająca zbiór materiałów z różnych dziedzin, wpisanych bez systematycznego porządku
tezaurus
start learning
słownik ujedoliconych terminów odpowiadającym pojęciom lub zagadnieniom wyczerpującym zakres jakiejś dziedziny i ich synonimów i wyrazów bliskoznacznych
transkrypcja
start learning
system zapisu głosek za pomocą symboli graficznych, pisownia fonetyczna
vademecum
start learning
książka zawierająca zbiór podstawowych informacji z danej dziedziny, najczęściej o charakterze praktycznym
winieta
start learning
kompozycja graficzna, oparta na motywach winorośli, umieszczona jako ozdoba książki
wyklejka
start learning
dwukartkowa składka przyklejona do pierwszego i ostatniego arkusza w twardej oprawie
wdowa
start learning
zostawienie na końcu akapitu, bardzo krótkiego najczęściej jednowyrazowego wiersza
aparat naukowy książki
start learning
dokumentacja źródłowa dołączona do tekstu głównego
szewc
start learning
pierwszy wiersz akapitu pojawiający się jako ostatni wiersz danej strony
sieroty
start learning
pozostawienie na końcu wiersza pojedynczej litery, najczęściej pełniącej funkcję spójnika
fiszka
start learning
karta służąca do robienia notatek, karta katalogowa, bibliograficzna
inedita
start learning
utwory które nie zostały wydane za życia autora, pozostające w rękopisach
bordiura
start learning
element dekoracyjny w formie ozdobnego obramowania
czcionka
start learning
prostopadłościan metalowy mający górną część uformowaną tak, że w druku daje odbitkę litery, cyfry, znaku
inskrypcja
start learning
wyryty na twardym materiale napis, występujący najczęściej na monetach, tablicach, nagrobkach
miscellanea
start learning
zbiór tekstów różnych autorów zebranych lub wydanych razem
ornament
start learning
motyw zdobniczy wykorzystywany w architekturze i sztukach plastycznych
skontrum
start learning
sprawdzenie zbiorów bibliotecznych z księgami inwentarzowymi
floratura
start learning
rozwinięta dekoracja roślinna, wypełniająca jeden lub kilka marginesów
frontispis
start learning
zdobiona karta tytułowa, zawierająca tytuł, często nazwisko autora
glif
start learning
w typografii, kształt przedstawiający w określonym kroju pisma konkretny grafem lub symbol
piktogram
start learning
znak obrazkowy, który służy do zapisu treści
szeryfy
start learning
motywy dekoracyjne, ozdabiające litery, poprzeczne lub ukośne zakończenia linii liter w kształcie kresek
wolumen
start learning
pierwotnie był to zapisany zwój pergaminu lub papirusu. to zszyty i oprawiony tom obejmujący całe dzieło, jego część lub kilka różnych dzieł
monogram
start learning
znak graficzny w postaci związanych liter lub innych znaków. wyraża na przykład nazwisko, nazwę instytucji
zakładka
start learning
tasiemka lub wstążka przymocowana do kapitałki, służąca do zaznaczenia czytanej strony, może być też kartonowa
żywa pagina
start learning
powtarzający się na każdej stronie powyżej pierwszego wiersza kolumny skrócony tytuł dzieła, jego części rozdziału lub treści strony
varia
start learning
teksty o różnej treści i charakterze, literackie i użytkowe, biblioteczne i archiwalne
transliteracja
start learning
system zapisu polegający na zastąpieniu liter jednego alfabetu literami innego alfabetu
teatralia
start learning
druki zawierające informacje o wszelkiego rodzaju widowiskach teatralnych oraz o zagadnieniach dotyczących historii teatru
doklejka
start learning
karta przyklejona do ostatniego arkusza książki, zawierająca koniec tekstu
facsimile
start learning
wierna podobizna pierwotnego dokumentu rekopiśmiennego lub drukowanego sporządzona ręcznie
lapidarium
start learning
w średniowieczu było to dzieło pseudonaukowe o rzadkich, szlachetnych, pół szlachetnych kamieniach podające informacje o ich właściwościach leczniczych, magicznych
kolofon
start learning
formuła umieszczona na końcu średniowiecznej książki
kapitałka
start learning
paseczek pleciony lub tkany umieszczony na końcach grzebietu bloku książkowego
obwoluta
start learning
okładka ochronna, koszulka, zakładana na właściwą okładkę książki. jej skrzydełka zachodzą na wewnętrzne strony okładki
polonica
start learning
dokumenty pochodzenia polskiego lub dotyczące Polski
rewers
start learning
wypełniony i podpisany przez czytelnika dowód wypożyczenia książki
majuskuły
start learning
wielkie litery, wersaliki. wszystkie litery mają taką samą wysokość
minuskuły
start learning
litery mają różną wysokość, małe litery, w druku tekstowe
glosa
start learning
objaśnienie, komentarz pojedynczego wyrazu, zdania, większego fragmentu. objaśnia tekst od strony językowej lub treściowej
errata
start learning
dołączony do książki najczęściej w postaci tabelarycznej wykaz błędów dostrzeżonych po wydrukowaniu tekstu, zaopatrzony w sprostowania
ekslibris
start learning
najczęściej graficznie skomponowana kartka z napisem lub z symbolem, wskazująca właściciela książki
palimpsest
start learning
rękopis sporządzony na pergaminie uprzednio już zapisanym, z którego dawne pismo zostało usunięte ze względów oszczędnościowych
wkładka
start learning
luźna karta, włożona do książki, zawierająca ilustrację, zakładkę, mapkę
znak wodny
start learning
widoczny pod światło na papierze zarys przedmiotów, liter, cyfr
składka
start learning
wydrukowany, sfalcowny i gotowy do szycia arkusz książki
cenzus
start learning
spis wszystkich istniejących egzemplarzy danego dzieła
cimelia
start learning
obiekty lub zbiory szczególnej wartości, specjalnie chronione i wystawione jako eksponaty muzealne
abrewitura
start learning
skrót używany w piśmiennictwie w celu zaoszczędzenia czasu i materiału pisarskiego
afisz
start learning
druk ulotny, jednostronny, dużego formatu o charakterze informacyjnym
akant
start learning
motyw zdobniczy w formie wici roślinnej, kwiatu
akcydensy
start learning
wszelkie druki, które mają charakter okolicznościowy, utylitarny
alamanach
start learning
rocznik, który zawiera dane kalendarzowe, fakty historyczne, porady
antykwa
start learning
każde pismo drukarskie proste
apokryf
start learning
tekst wątpliwego autorstwa, pochodzenia. w biblistyce utwór związany z Biblią nie uznany przez kościół za autentyczny
appendix
start learning
tekst w luźny sposób uzupełniający treść zasadniczego dzieła, wprowadzający problem dodatkowy
arabeska
start learning
ornament o układzie poziomym lub pionowym oparty na motywie stylizowanej wici roślinnej, wzbogaconej kwiatami, owocami
awers
start learning
pierwsza strona karty mieszcząca rycinę, przy monetach i medalach strona na której jest portret lub obraz
bedeker
start learning
przewodnik zawierający usystematyzowane, szczegółowe informacje o pewnej miejscowości, przydatne dla podróżujących
Broszura
start learning
cienka książka, nieoprawiona lub w miękkiej oprawie
verte (na odwrocie)
start learning
wskazówka umieszczona na skrypcie, oznaczająca, że na drugiej stronie karty znajduje się ciąg dalszy tekstu
biały kruk
start learning
książka rzadko, trudno dostępna
ligatura
start learning
połączenie dwóch sąsiadujących liter w jeden znak graficzny
iluminacja
start learning
termin stosowany dla średniowiecznego zdobnictwa książkowego, uzyskanego przez obfite stosowanie plastycznego złota
interlinia
start learning
odstęp między wierszami tekstu, w drukarstwie zwany justunkiem, w zdobnictwie książkowym wykorzystywany często dla wprowadzenia dodatkowych elementów dekoracyjnych w postaci przerywników z motywów roślinnych
inicjał
start learning
ozdobna pierwsza litera tekstu, w druku ujęta w określone pole (kwadrat, owal) lub zamykająca w sobie ilustrację
inkunabuł
start learning
druki wydane od czasu wynalezienia druku do 1500 włącznie
justowanie
start learning
wypełnienie justunkiem odstępów między wierszami, wyrazami, poszczególnymi czcionkami
kapitaliki
start learning
czcionki liter o wyglądzie wersalików, ale mające wysokość i grubość liter tekstowych
kursywa
start learning
pismo pochyłe, czcionka pochyła w prawo, używana do wyróżniania tekstu
druk ulotny
start learning
druk o objętości do 4 stron
bękart
start learning
ostatni wiersz akapitu pojawiający się na kolejnej stronie
wklejka
start learning
pojedyncza kartka, zadrukowana jedno lub dwustronnie na papierze tekstowym lub innym, zawierająca ilustrację, mapę, tabelę, wykres

You must sign in to write a comment