Nowożytność III: Zemsta Habsburgów

 0    84 flashcards    ffite
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
przyczyny kryzysu monarchii stanowej w XVw.
start learning
upadek znaczenia rycerstwa, oslabienie pozycji kościoła, centralizacja państw, zmniejszenie uprawnień administracji lokalnej-efektem zmiana na Monarchie absolutne
Karol V
start learning
wnuk Maksymiliana I, walczył z reforamcją-przez to długi, dążył do monarchii uniwersalnej
abdykacja Karola V i podział państwa
start learning
1556r. Jako cesarz brat Ferdynand(wraz z Czechami, Węgrami, Austria itd)/Hiszpania, kolonie, Neapol i Niderlandy otrzymał syn Filip II
Wojny Włoskie
start learning
1494/1559r wojny między Habsburgami a Francją
złupienie Rzymu
start learning
1527r przez siły Karola V po utraceniu poparcia Włochów
bitwa pod Pawią
start learning
1525r. walka o kontrolę nad Włochami, Król Francji Franciszek I dostał się do niewoli
pokój w Cateau-Cambresis
start learning
1559r po śmierci Franciszka I i abdykacji Karola V. Między Francją, Anglią i Hiszpanią-Francja traci posiadłości na Półwyspie Apenińskim w zamian za port w Calais(ostania ziemia anglieska na kontynencie)
przejęcie władzy przez Elżbietę I Wielką i jej rządy
start learning
1558r. zmiana polityki zagranicznej na kolonie, konflikt z Hiszpania i Portugalią, okręty anglieskie zajmowały się korsarstwem
pokonanie Grande Armando
start learning
1588r na kanale La Manche, zniszczenie połowy floty hiszpańskiej
zdobycie Belgradu przez stulejmana II wspaniałego
start learning
1521r. kilka lat później najazd na Węgry
bitwa pod Mohaczem
start learning
1526r. śmierć Ludwika Jagiellończyka-podział Węgier na 3 części-największą wraz z Budą włączona do Turcji, Na zachodzie habsburskie królestwo Węgierskie, Wschód zależne od Turcji Księstwo Siedmiogrodu
bitwa pod Prewezą
start learning
1538r. rozbicie floty kolalicji chrześcijańskiej przez Turków na morzu Śródziemnym
zajęcie Cypru przez Turków
start learning
1570r. przyczyna powstania Ligi Świętej
bitwa pod Lepanto
start learning
1571r. całkowita wygrana floty Ligi nad Turkami, koniec ekspansji na morzu Śródziemnomorkim
bitwa na kulikowym polu
start learning
1380r. moskiewski książę Dymitr Doński wygrywa nad Tatarami-jeszcze nie odzyskano pełnej niezależności
samodzierżawie
start learning
absolutyczny system rządków na Rusi
duma Bojarska i sobory ziemskie
start learning
rada rządząca wspólnie z władcami Moskwy złożona z kniaziów i bojarów/parlamenty złożone z bojarów i duchownych
pierwsza koronacja na cara Wszechrusi
start learning
1547r. Przez Iwana IV Groźnego-odsunął bojarów całkowicie od władzy-rządy absolutne
polityka opriczniny
start learning
Iwan IV Groźny odbierał bojarom majątki i podporządkowywał je sobie, panowali tam opricznicy-duże dochody dla cara
wielka Smuta
start learning
1598/1613 zapoczątkowana objęciem władzy przez Borysa Godunowa-zięcie Iwana IV
dymitriady
start learning
1604/6 i 1607/8 Dymitrowie Samozwańcy
zajęcie Moskwy i wydarzenia tuż po
start learning
1610 zajęcie Moskwy, 1611r. powstanie pod wodzą kniazia Dymitra Pożarskiego i kupca Kuźmy Minina-1613r. obsadzenie Michała I Romanowa
traktat stołbowski
start learning
1617r. Michał I oddaje Szwecji południowe wybrzeże zatoki fińskiej
traktat w Polanowie
start learning
1634r. Michał I gwarantuje Polsce Ziemię Smoleńska, Czernicjowską i Siewierską
aresztowanie opozycji parlamentarnej przez Karola I (i jego ojciec)
start learning
1626r. (Jakub I Stuart) Karol w końcu zwołał parlament bo pieniędzy potrzebował-parlament wymusił Petycję o Prawo(tylko parlament może uchwalać podatki)
jedynastoletnia tyrania
start learning
Niezwolywanie parlamentu przez Karola I przez 11lat przez Petycję o Prawo(zakaz nakladnia nowych podatków przez króla bez zgody parlamentu) - zamiast podatków fundusze zdobywane przez kary, zapomniane podatki, sprzedaż tytułów i monopole
przyczyny rewolucji angielskiej
start learning
rozwój przemysłu, bogactwo mieszczaństwo, dążenie gentry do zdobycia ziemi arystokracji, niewystarczające reformy religijne według niektórych, pojawienie się purytanizmu, konflikt króla z parlamentem
krótki parlament
start learning
1640r. Karol I zwołał parlament przez bunt w Szkocji-posłowie domagali się zakończenia nadużyć i rozpoczęli rokowania że Szkotami
długi parlament
start learning
1640/1653r. wymuszenie na królu uchwały mówiącej że tylko parlament może się rozwiązywać - uwięzienie doradców z posłami
głowni działacze parlamentu
start learning
purytanie John Pym, że Oliver Cromwell
wielka remonstracja
start learning
ogłoszona przez purytan lista zarzutów wobec króla
angielska wojna domowa
start learning
1642/51r. król próbował aresztować posłów, zostali oni obronieni przez mieszkańców Londynu
strony konfliktu wojny domowej
start learning
rojaliści- arystokracja, właściciele ziemscy, anglikanie i katolicy. Parlamentarzyści-gentry, yeomeni, mieszczaństwo, część biedoty
bitwa pod Marston Moor
start learning
1644r. pierwsze zwycięstwo parlamentarzystów
bitwa pod Naseby
start learning
1645r. nowo powstała Armia Nowego Wzoru wygrała-król uciekł do szkocji, uformowana tam armia pokonana w 1648r. Pod Preston
Parlament kadłubowy
start learning
po wygraniu parlament próbował dogadać się z królem, ale Cromwell poszedł i ich aresztował. Zostało tylko 50 independentów zależnych od Cromwella.
ścięcie Karola I
start learning
1649r. po skazaniu go przez parlament za zdradę stanu, ogłoszenie państwa Republiką
Rada Państwa
start learning
powstała po zlikwidowaniu izby lordów. Miała 41 osób, z nich wybierano 9 z władzą wykonawczą
rozwiązanie parlamentu kadłubowego
start learning
1653r. Cromwell mianuje się Lordem Protektorem. Początek Dyktatury
Akt nawigacyjny
start learning
1651r. Import towarów do Anglii tylko na statkach anglieskich lub państwa z których ten towar pochodził-wojna z holandią
powrót króla na tron Anglii
start learning
1660r. Karol II Stuart wraca na tron po śmierci Cromwella, obietnica nieprześladowania opozycji, pokoju religijnego i nie zabierania ziemi
frakcje w parlamencie
start learning
wigowie(parlament może decydować kto jest następcą) i torysi(dziedziczna władza królewska)
hebeas Corpus Act
start learning
1679r. wymuszona na królu przez wigów ustawa gwarantujący nietykalność osobistą
ofiarowanie tronu Marii Stuart
start learning
1688r. po utracie poparcia przez Jakuba II, protestantka była żoną Wilhelma III Orańskiego. tzw chwalebna rewolucja
ofiarowanie tronu Marii Stuart
start learning
1688r. po utracie poparcia przez Jakuba II, protestantka była żona Wilhelma III Orańskiego. tzw chwalebna rewolucja
Ustawa o prawach
start learning
1689r. dokument dający duże uprawnienia parlamentowi. Przez to Jakub II znów próbował przejąć władze ale przegrał nad rzeką Boyne w 1690r.
Akt o następstwie tronu
start learning
1701r. w razie śmierci Anny Stuart tron idzie do dynastii książąt Hanoweru, obowiązek kontrasygnaty, ministrowie odpowiadali przed parlamentem
Unia realna Szkocji i Anglii
start learning
1707r. powstanie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii
reformy Henryka IV Burbona
start learning
sprzedaż urzędów(utworzenie szlachty urzędniczej), zlikwidowanie lokalnych pozostałości feudalnych, wprowadzenie intendentów(kontrolowali prowincje w imieniu króla), nowy system podatkowy
powołanie na stanowisko pierwszego ministra kogoś przez Ludwika XIII
start learning
1624r. Armand de Richelieu
zdobycie la Rochelle
start learning
1627r. Przez Richelieu, pozbawienie wolności politycznej hugenotów ale zostawiono wolność wyznaniową
działania kardynała Richelieu
start learning
odebranie władzy arystokracji-wzmocnienie intendentów, odebranie władzy radzie królewskiej-rolę przejmuje rząd, spadek znaczenia stanów generalnych, prowoanie manufaktur i handlu
śmierć Richelieu i następca
start learning
1642r. Jules Mazarin, rok później umiera Ludwik XIII a władze przejmuje 4 letni Ludwik XIV
bunt spowodowany podatkami na wojnę trzynastoletnia
start learning
1643/45r bunt chłopski
Fonda parlamentarna
start learning
1648r. bunt parlamentu paryskiego-domagano się zakazu aresztowania bez wyroku i zniesienie intendentów-ruch broniony przez Paryżan. Po pokoju w wojnie 30 letniej bunt stłumiony
fonda książąt
start learning
1649r. chwilowa ucieczka Mazarina z kraju, ale w 1653r. arystokracja ponosi klęskę dzięki poparciu mieszczaństwo
śmierć Mazarina
start learning
1661r. przejęcie władzy przez Ludwika XIV
Wysoka Rada
start learning
podejmowała główne decyzje za panowania Ludwika XIV składała się z 7 ministrów a na czele stał król. Powstały też Ministerstwa np. Rada Finansowa, Depesz i prywatna
Jean Baptiste Colbert
start learning
rozwijał przemysł i kierował podatkami za panowania Ludwika XIV. Promował manufaktury i merkantylizm
wojna dewolucyjna
start learning
1667/68 zakończona pokojem w Akwizgrani, Francja otrzymuje część Niderlandów Poł.
Liga Augsburska
start learning
1686r. Koalicja antyfrancuska spowodowana polityką reunionów(zajmowania małych państw na granicy). Konflikt z nią zakończony w 1697r. w Rijswijk
cechy monarchii Absolutnej
start learning
pełna suwerenność monarchy, swoboda władcy w stanowieniu wszystkiego, rozbudowana administracja, mała rola parlamentu, git relacje z Kościołem, dbałość o dobrą gospodarkę
wojna trzydziestoletnia i jej przyczyny
start learning
1618/1648r. rywalizacja habsursko-francuska, chęć uniezależnienia się panst protestanckich od cesarza, walka o wolność wyznania w czechach
zawiązanie ligi katolickiej i unii portestanckiej oraz ich najważniejsi członkowie i sojusznicy
start learning
Unia 1608-Niderlandy, Czechy, Dania, protestanckie państwa niemieckie, Szwecja, Francja/ Liga Katolick-katolickie państwa niemiecki, Cesarstwo, Hiszpania, papież, Bawaria
wywalenie typa z okna które zaczęło wojnę trzydziestoletnią
start learning
1618r. Defenestracja praska-wyrzucenie dwóch cesartikich namiestników
bitwa pod Lützen
start learning
1632r Szwedzi rozkurwiają armię cesarstwa, ale ginie Gustaw Adolf, rok wcześniej również udana bitwa pod Breitenfelden
wielkidowódca Habsburski w trakcie wojny 30 letniej
start learning
Albrecht von Wallenstein
pokój westfalski
start learning
1648r. Francja zdobywa Alzację i biskupstwa Toul, Metz i Verdun, Szwecja zdobywa Pomorza Przedniego (Szczecin po Rugię), Saksonia otrzymuje Łużyce, Brandenburgia dostaje drugą część Pomorza(Kołobrzeg)
Skutki wojny 30 - letniej
start learning
straty gospodarcze i ludnościowe w Niemczech, ograniczenie władzy Habsburgów nad Rzeszą ale umocnienie się ich pozycji w Czechach i na Węgrzech, Wzmocnienie wpływów Szwecji i Francji, koniec wojen religijnych w Niemczech
I wojna angielsko-holenderska
start learning
1652/1654 Holenderzy zablokowani w swoich portach musieli respektować Akt Nawigacyjny i wypłacić odszkodowania kupcom angielskim
II wojna angielsko-holenderska
start learning
1665/1667r. Porażka Anglii, część jej Folty zatopiona na Tamizie, wprowadzenie korzystnych dla Holendrów zmian w Akcie Nawigacyjnym, zdobyli Surinam w zamian za Nową Holandię dla Anglików
III wojna Angielsko holenderska
start learning
1672/74r. przegrana Anglii, flota pokononana na morzu. Anglia dołączyła do wojny z Francją po stronie Niderlandczyków
bitwa pod Wiedniem i Liga Święta
start learning
12 września 1683r. Jan III Sobieski pokonuje Karę Mustafę, w 1684r. powstaje Liga Święta w Linzu(Polska Austria, Papaj, Wenecja)
pokój w Karłowicach i ważne bitwy do tego prowadzące
start learning
1699r. Pokój, bitwa pod Azowem 1696r.-wygrana Rosji, Pod Zantą 1697r. wygrana Habsburgów
postanowienia pokoju w Karłowicach
start learning
całe Węgry i siedmiogród idą do Habsburgów, Polska odzyskała Podole i część Ukrainy, Wenecja Peloponez i Dalmację, kres potęgi Turcji w Europie
manieryzm
start learning
od lat 20 XVIw. okres przejściowy między resesansem i barokiem, Cechował się specajlną nienaturalnością i sztucznością, nie przestrzegano ściśle klasycznych reguł, skomplikowane formy
barok
start learning
koniec XVI w. do połowy XVIII w.-narodozny w Rzymie, uformowany przez spory religijne i bogatej klasy średniej, żarliwość religijna i zwrot ku mistycyzmowi
rodzaje baroku
start learning
dworsko katolicki-pełne orzeypuchu kościoły, mające świadczyć o potędze kościoła i niesmielać, z tych samych powodów rozwój na dworach absolutnych/mieszczańsko protestancki-głównie Niderlandy, realizm i codzienne życie,
przykłady budynków barokowych
start learning
kościół Il Gesu, pałac w Wersalu, kościół San Carlo alle Quattro Fontane, plac św. Piotra,
cechy malarstwa barokowego
start learning
obrazy natualistyczne i klasycystyczne, silny światłocień,
malarze barokowi
start learning
Caravaggio(chłopiec z koszem owoców) Peter Paul Rubens(Trzy Grację), Antoon van Dyck(Karol I na łowach)
najwybitnieksi kompozytorzy baroku
start learning
Jan Sebastian Bach, Antonio Vivaldi, Georg Friedrich, Claudia Monteverdi
najważniejsi nakowcy baroku
start learning
Galileusz, Johaness Kepler, Izaak Newton, Francis Bacon(empiryzm), Kartezjusz(racjonalizm-Myślę więc jestem)
Rokoko
start learning
po śmierci Ludwika XIV (1715)-nastawione na zabawę oraz rozrywkę, zwrot ku intymności i prywatności

You must sign in to write a comment