→ Nowożytność → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
podział szlachty start learning		1) magnateria - prywatne miasta i liczne wsie 2) szlachta średnia - kilka wsi 3) szlachta szaraczkowa a) zagrodowa/zaściankowa - mają ziemie i pracują na niej b) gołota - nie mają ziemi
przywilej (def/podział) start learning		akt prawny wydawany przez królów Polskich na mocy, których szlachta otrzymała określone uprawnienia 1) przywilej generalny - do ogółu szlachty 2) przywilej ziemski - do szlachty z danej ziemi
geneza przywileju start learning		indywidualne przywileje nadawane przez władce dla rycerstwa w XIIIw.
pierwszy przywilej start learning		immunitet - przywilej nadawany przez władcę feudowi a) ekonomiczny - zrzeczenie się podatku na rzecz feuda b) sądowy - zrzeczenie się uprawnień sądowniczych
3 skutki przywilejów start learning		1) upadek znaczenia króla 2) uboższenie państwa 3) pozbawienie praw mieszczan i chłopów
2 różnice między przywilejem a immunitetem start learning		1) przywilej do większej grupy, a immunitet do jednej osoby 2) przywilej więcej rodzai
refeudalizacja start learning		ponowne uzależnienie chłopa od pana
sejmik ziemski (def) start learning		sejmik ziemski - zjazd szlachty z danej ziemi
rodzaje sejmików ziemskich start learning		elekcyjny, deputancki, gospodarczy, relacyjny, kapturowy, dekacyjny, przedsejmowy
mandat związkowy start learning		instrukcje związane z głosowaniem podczas sejmu walnego
gdzie odbywały się sejmiki ziemskie (wielkopolska/małopolska)? start learning		wielkopolska - KOŁO małopolska - KORCZYN
sejm walny (rok, kto, podział) start learning		sejm walny 1495 , Jan olbracht, sejm walny = izba poselka (marszałek) + senat (król)
konstytuacja nihil novi (data/gdzie/co) start learning		1505/sejm w radomiu/nic nowego bez zgody szlachty
demokracja szlachecka (def/daty) start learning		demokracja szlachecka to ustrój, w którym szlachta ma wpływ na decyzje władcy. Od przywileju cerkwicko-nieszawskiego (1454) do pierwszego liberum veto (1652)
sejm egzekucyjny (co) start learning		sejm egzekucyjny to program szlachty średniej dążący do reform w kraju.
elekcja vivente rege (przykład) start learning		elekcja króla podczas życia wcześneijszego np. Zygmunt August za życia Zygmunta Starego
rokosz lwowski start learning		pierwszy bunt szlachty wobec króla w obronie praw i przywilejów -> wojna kokosza (zygmunt stary)
3 stany sejmujące i z czego powstały start learning		król / Izba poselska (wybór na sejmikach przedsejmowych) / senat (była Rada królewska założona za Kazimierza Wielkiego)
sejm egzekucyjny (czego chcieli) start learning		umocnienia uni z litwą, podatki w kościele, uniemożliwnie łamania praw przez magnaterię, odebranie przetrzymywanych bezkarnie królewczyzn
wielkie bezkrólewie (kiedy) start learning		po śmierci Zygmunta Augusta
kto panował w czasie bezkrólewia start learning		interrex=bezprym (Jakub Uchański), Marszałek wielki koronny, konfederacja kapturowa
konfederacja start learning		porozumienie szlachty zawiązane w jakimś celu zgodne z wolą większości
3 etapy wyboru króla start learning		1) sejm konwokacyjny 2) sejm elekcyjny 3) sejm koronacyjny
gdzie pierwszy sejm, a gdzie kolejne start learning		pierwszy sejm w warszawie zadecydowano że elekcje 1 w Kamień reszta Wola
viritim start learning		mąż męża = każdy szlachcic może wybierać króla
I elekcja start learning		1473 - Henryk Walezy
artykuły henrykowskie start learning		akt prawny określający zasady ustrojowe w 21 arytukułąch
pacta conventa start learning		osobiste zobowiązania króla wobec szlachty
II elekcja start learning		1575 Stefan Batory po ślubie z Anna Jagielonką
stefan batory - polityka wewnętrzna start learning		1) sprawa gdańska 2) Trybunał koronny 3) piechota wybrachencka 4) 2 wyższa uczelnia
stefan batory - polityka zagraniczna start learning		1) wojna z rosją o inflanty 2) złamanie traktatu krakowskiego
III elekcja start learning		Zygmunt Waza popierany przez Annę Jagielonkę
armia kwarciana start learning		pieniądze z przetrzymywanych królewczyzn = 1/3 szła na wojsko
"Nie chce być królem malowanym" start learning		Stefan Batory
Ziemie zajęte przez polaków w czasie wyprawy na rosję (gdzie pokój) start learning		Połock/psków/Wielkie łuki (Jama Zapolskim)
traktat krakowski start learning		nie wolno łączyć w rękach jednej osoby władzy w Bramdenburgii i Prusach Książęcych
Jak henryk walezy stracił tron polski? start learning		krótko po elekcji zmarł jego brat we francji i henryk uciekł tam i został koronowany
przyczyny reformacji (podaj 5) start learning		kryzys wewnętrzny w kościele(symonia, nepotyzm, nikolaizm, sprzedaż odpustów, handel relikwiami, zeświedczenie kleru, brak wykształcenia duchownych)
luteranizm (jak powstał, rok) start learning		Marcin Luter 1517 95tez na drzwiach katedry w wintenberdze, spalił bulę papieża leona X i uciekł, znalazl schronienie u księcia saskiego Fryderyka Mądrego (zasady i przet. bibli)
kościół ewangelicko-augsburski start learning		luteranizm
protestantyzm (kto jak) start learning		Tomasz Muncer 12 artykułów i stanął na czele chłopów w walce z kościołem-chcieli znisienia danin, w sejmie głosowali za końcem haseł reformatorskich
krwawa wojna chłopska start learning		wojna pomiędzy szlachtą a chłopami (luter nie popierał)
kalwinizm (co jak) start learning		Jan Kalwin-doktryny predestynacji, człowiek grzeszy gdy został potępiony
kościół ewangelicko-reformowany start learning		kalwinizm
pokój w augsburgu start learning		1555 końcy wojny religijne w niemczech. "czyj kraj tego wyznanie" N-prot S-kat
spór wyznaniowy we francji start learning		ród Walezjuszy=katol ród burbonów=kal hugenoci
noc świętego bartłomieja start learning		1572r. rzeź hugenotów, Katarzyna Medycejska zaprosiła hugenotów na slub swojego dziecka (Henryk Burbon i Małgorzata)
edykt nantejski start learning		1598 Henryk Burbon preszedł na kato "Paryż wart jest mszy" i dał równouprawnienia hugenotom oprucz paryża
Henryk VIII Tudor start learning		zagorzały kat, chciał rozwód z Katarzyną Aragońską, nie pozwolili, akt supermacji, kościół anglikański
sobór trydencki start learning		1545, Paweł III, kontrre,św officjum, Tryb Św Ink, IKZ, nieomylność papieża, zasady wiary, TWW, ukoń semin
2 polaków w indeksie ksiąg zakazanych start learning		frycz i Kopernik
skutki reformacji start learning		N-prot S-kat, biblia w jęz narodowym, upadek uniwersalizmu
kościół grecko-katolicki start learning		prawosławni uznający papieża
husytyzm start learning		Jan Hus, czeski reformator, domagał się komunii pod 2 posaciami, spalony na stosie
5 cech luteranizmu start learning		do zbawienia wiara, biblia w języku narodowym, 2sakr, odrzuceni św, brak papieża, brak zakonów, brak celibatu
5 cech katolicyzmu start learning		do zbawienia wiara+uczynki, 7sakr, biblia po łacinie, święci, papież, celibat
anglikanizm = start learning		anglikanizm = kalwinizm +hierarchia kościelna
protestantyzm = start learning		wszystkie nurty katolickie powstały w czasie reformacji
przyczyny reformacji w Polsce start learning		kryzys wewnętrzny w kościele, kościół bogaty, szlachta obawiała się dojścia do władzy kościoła, reforma nie dotyczyła chłopów, nierównomierna, letni stosunek do religi
religie na ziemiach polskich po reformacji start learning		1) kalwinizm-szlachta 2) luteraizm-wplywy niemeickie 3) arianie 4) huscytzm
4 nazwy na arianów start learning		arianie=bracia polscy=antytrynitarze=socynanie
ośrodki arianów zachowałe start learning		pinczów/radzów - sarmackie ateny
ugoda sandomierka start learning		ugoda sandomierka 1570 - wszytskie religie (oprócz Arianów) aby uchronić się przed kontreformacją
akt konfederacji warszawskiej start learning		1573- na sejmie konwokacyjnym w wawie, równouprawnienie religijne i zakaz wojen religijnych
przyczyny kontreformacji na ziemiach polskich start learning		szlachta chciała kościoła narodowego z Zygmuntem Augustem na czele
"Nie jestem królem waszych sumień" start learning		Zygmunt August
nuncjaci papiescy start learning		papież wyslał nuncjatów bo bał się, że nie są dotrzymywane ustalenia z soboru trydenckiego
Stanisław Hozjusz start learning		Stanisław Hozjusz=uczestnik soboru trydenckiego, utworzył trydenckie wyznanie wiary
Piotr Skarga start learning		napisał kazania sejmowe, w których wróżył upadek Rzeczpospolitej jeżeli nie zaprzestanie swoich działań
Jakub Wójek start learning		najlepsze tłumacznie biblii na język staropolski
unia brzeska start learning		1596- rozłam w kościele protestanckim = Unici (uznają papierza) + dyzunici
dualizm gospodarczy start learning		podział gospodarki poprzez rzekę łabę (Europa Zachodnia=gosp. towarowo pieniężna Europa Środkowa i Wschodnia=gosp. folwarczo-pańszczyźniana)
trójpolówka start learning		płodozmian = obsiewanie tylko jednej z 3 części pola przez różne plony
folwarki + geneza start learning		wielkie gospodarstwa szlacheckie, geneza; nadawanie ziemi i przywilejów szlacheckich
pańszczyna start learning		obowiązkowa praca chłopa na rzecz pana
sołtys start learning		osoba zakładająca miasta na prawie niemeickim
rodzaje folwarów (ze względu na rodzaj/sposób produkcji) start learning		1) ekspansywne 2) autonomiczne 1) sprzężalne 2) niesprzężalne
Dlaczego w czasie reformacji Polskę nazywano krajem bez stosów? start learning		ponieważ reformacja przeszła bezkrwawie
wojna z moskwą za panowania ostatnich jagieonów (co utraciliśmy, bitwa, władca) start learning		Aleksander Jagielończyk, Iwan III i IV Groźny - ekspansja terytorialna, bitwa pod Orszą, utrata Smoleńska
Śluby Wiedeńskie start learning		Śluby Wiedeńskie- układ w wiedniu pomiędzy Władysławem Jagielończykiem i Maksymilianem Habsburgiem, w razie wygaśnięcia dynastii Jagielonów, czechy i węgry przypadną Habsburgą, dzieci Jagie. ślub z wnukami Habs
wojna północna start learning		1563-1570 Dania, Polska, Moskwa, Szwecja, wojna o inflenty (estonia-zakon kawalerów milczących) Gotard Kettler luteranizm i hołd w wilnie, ziemie podzielone
Komicja Morska start learning		miała doglądać spraw morskich i utworzyć flotę kaperską, kontrolującą handel na morzu, bunt gdańska, konstytucja karnkowskiego-zasady podległości gdańska
kto z kim ślub po ślubach wiedeńskich start learning		(Fryderyk Habs+Anna Jag, Ludwik Jagie.+Maria Habsburżanka)
podział chłopów start learning		1) kmieć/włościanin 2) zagrodnicy 3) parobki/rataje

Nowożytność

You must sign in to write a comment

More