→ Łacina → Start Learning

Question		Answer
Ius commune start learning		Nauka prawa powszechnego
Omnis definitio in iure civili periculosa est, parum est enim, ut non subverti posset start learning		Każda definicja w prawie cywilnym jest niebezpieczna: Jest możliwe, że umowa może upaść i się nie podnieść(rzadko nie można podwarzyć)
Dominium start learning		Property, ownership
Lex start learning		Ustawa, akty normatywne na zgromadzeniach obywatelskich,
Lex start learning		prawo pozytywne (utrwalanie na piśmie w konkretnej postaci
Ius start learning		Obejmuje leges ale o wiele więcej
Ius est ars boni et aequi start learning		prawo jest sztuką tego, co dobre i sprawiedliwe
Ius et fraus nonquam cohabitant start learning		prawo i podstęp nigdy nie mogą ze sobą współżyć
Summum ius summa iniuria start learning		najwyższe prawo jest najwyższą niesprawiedliwością
Fraus start learning		podstęp
iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi start learning		sprawidliwość jest stałą i trwałą wolą oddania każdemu tego, co mu się należy (dać każdemu jego prawo)
Iustitia start learning		Sprawiedliwość(prawo "ius" powinno być czyms wtórnym do sprawiedliwości
iuris praecepta sunt haec honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere start learning		zasady prawa są takie: żyć uczciwie, nie wyrządzać szkody innemu, oddać każdemu to, co jest jego
male iure nostro uti non debemus start learning		nie powinniśmy źle korzystać z naszego prawa
nom omne, quod licet, honestum est start learning		nie wszystko, co jest dozwolone, jest godziwe
Abusus non tollit usum = ex obum non argumentum ad desuetudinem start learning		nadużycie nie niweczy prawa do właściwego użycia. = z nadużycia nie wynika argument za wygaśnięciem
Ius start learning		prawo w sensie wszystkich reguł świeckich
ius civile start learning		porządek prawny, prawo cywilne, prawo obywatelskie
ius disponendi start learning		uprawienie
in ius vocatio start learning		wezwanie do sądu
ius superius start learning		Orzeczenie sądu wyższej instancji
ius positivum start learning		prawo pozytywne (stanowione przez człowieka)
ius naturale start learning		prawo naturalne
ius gentium start learning		prawo narodów (regulowanie relacji między nacjami), prawo instytucji, prawo międzynarodowe publiczne
ius commune start learning		prawo niepisane, zwyczajowe; prawo powszechne opisuje normy mające ogólne zastosowanie
ius particulare start learning		lokalne regulacje prawne; obowiązuje na ściśle określonym terytorium bądź dla ścisłej grupy podmiotów
ius soli start learning		prawo ziemi; obywatelstwo tego kraju, w któ®ym się urodziło
ius sanguinis start learning		prawo krwi; prawo zależne od sytuacji prawnej rodziców
ignorantia iuris nocet start learning		nieznajomość prawa szkodzi
Ius naturale est, quod natura omnia animalia docuit start learning		Prawo naturalne jest to, czego natura nauczyła wszystkie istoty żywe.
ius civile vigilantibus scriptum est – nec stultis solere succurri start learning		→ prawo cywilne/obywatelskie jest dla osób czujnych/starannych – nie ma zwyczaju przychodzić z pomocą głupim
ius publicum start learning		prawo publiczne (nierówność podmiotów)
publicum ius es quod ad statum rei romanae spectat start learning		prawem publicznym jest to, które odnosi się do organizacji państwa
privatum quOd ad singulorum utilitatem start learning		prawem prywatnym jest to, które dotyczy prywatnych interesów (odnosi się do prywatnej korzyści)
ius publicum privatorum pactis mutari non potest start learning		prawo publiczne nie może zostać zmienione poprzez prywatną umowę
privatorum conventio iuri publico non derogat start learning		porozumienie prywatne nie uchyla prawa publicznego
ius disponendi start learning		Możliwość prawnego dysponowania rzeczą
ius possidendi start learning		uprawnienie do faktycznego władania, posiadania rzeczy, której jest się właścicielem
ius fruendi start learning		uprawnienie do czerpania korzyści; właściciel może danej rzeczy używać
ius acquisitum start learning		uprawienie do nabywania rzec zy
Ius apellationis start learning		uprawienie do odwołania się, uprawnienie do wniesienia środka oskarżenia od wyroku cywilnego
Ius avocandi start learning		Odwołanie w procesie karnym
Ius provocatonis start learning		Odwołanie w procesie cywilnym
ius cavendi start learning		uprawnienie do bronienia się oraz uprawienie do ataku zabezpieczającego
ius coercendi start learning		uprawienie do karcenia, stosowania kar porządkowych, umownych
ius gladii start learning		„prawo miecza”, uprawnienie do stosowania kary śmierci
Ius in rem (ius in re) start learning		Uprawnienie względem rzeczy; uprawnienie wobec każdej osoby, która narusza władztwo nad jakimś obiektem majątkowym
Ius in rem start learning		Prawo do rzeczy
Lex start learning		Odwołanie się do konkretnego porządku prawnego, ustawa
lex aquilia start learning		Używane do określenia konkretnej ustawy
lex contractus start learning		element czynności
lex patriae start learning		konkretny porządek prawny (prawo pozytywne konkretnego kraju), prawo ojczyste
lex humana start learning		prawo stanowione; używane do określenia masy prawnej
cessante ratione legis cessat ipsa lex start learning		jeśli odpada uzasadnienie ustawy, znika sama ustawa (nieaktualne uzasadnienie, ustawa przestaje obowiązywać)
dura lex sed lex start learning		twarde prawo ale prawo (antyk)
lex iniusta non est lex start learning		ustawa, która jest niesłuszna, nie jest ustawą (od późnego średniowiecza)
lex posterior derogat priori start learning		ustawa późniejsza uchla wcześniejszą
lex posterior generalis non derogat legi priori speciali start learning		późniejsza ustawa ogólna nie uchyla wcześniejszej ustawy szczegółowej
lex specialis derogat legi generali start learning		Zasadą jest, że bardziej szczegółowe uregulowanie wyprzedza ogólne uregulowanie
lex superior derogat legi inferiori start learning		Nie może być tak, że akt niższego rzędu zmienia akt wyższego rzędu
lex retro non agit start learning		prawo nie działa wstecz
lex prospicit, non respicit start learning		ustawa patrzy w przyszłość, a nie w przeszłość
inter arma silent leges start learning		w sytuacjach nadzwyczajnych jest możliwe uchylenie normalnego obowiązywania ustaw (między armatami ustawy milczą)
Lex retro agit in minus start learning		Jest dopuszczalne działanie wstecz jesli jest to korzystne dla adresatów prawa
nulla poena sine lege start learning		nie ma kary bez ustawy
nullum crimen sine lege start learning		nie ma przestępstwa bez ustawy (art. 1 kk)
nullum crimen sine poena start learning		nie ma przestępstwa bez kary
Iudices electionis custodes start learning		Sędziowie sprawują pieczę nad wyborami
Fiscus non erubescit start learning		Fiskus się nie rumieni, papier jest cierpliwy
Machina computatoria efficiente est quam abacus start learning		Komputer jest bardziej efektywny niż liczydło
benignius leges interpretandae sunt, quo voluntas earum conservetur start learning		ustawy są poprawnie interpretowane, gdy zachowują one cel ustawodawcy (musimy uszanować wolę ustawodawcy)
scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac protestatem start learning		→ znać ustawę to nie oznacza trzymać się jej słów, ale jej siły i tego, co wynika z ich mocy
in legibus magis simplicitas quam difficultas placet start learning		w ustawach bardziej stosowana jest prostota niż trudność (nadmierna zawiłość językowa może budzić wątpliwość w ewentualnej interpretacji)
consuetudo est optima legum interpres start learning		→ utrwalony zwyczaj jest najlepszym interpretatorem ustawy; (najlepszą zasadą jest podążenie za wcześniejszą praktyką)
ubi lex non distinquit, nec nos distinguere debemus start learning		tam gdzie prawo nie wprowadza dystynkcji (rozróżnienia) nie powinniśmy tych rozróżnień wprowadzać
lege non distinguente nec nostrum est distinguere start learning		nie jest naszą rzeczą wprowadzanie rozróżnienia, jeżeli ustawa tego nie przewiduje
lex imperfecta start learning		→ ustawa zawierała dyspozycję, ale nie zawierała sankcji; ustawa niedoskonała; takie ustawy, których naruszenie nie pociąga sankcji
lex minus quam perfecta start learning		→ ustawa mniej niż doskonała; ustawa, która przewiduje określoną karę, ale czynność sprzeczna z ustawą jest ważna
ex perfecta start learning		→ ustawa, która przewiduje sankcje nieważności; ustawa doskonała
lex plus quam perfecta start learning		→ kumuluje sankcje nieważności oraz dokłada dolegliwość dla naruszającego ustawę; ustawa więcej niż doskonała; ustawa opatrzona dwoma sankcjami, sankcją kary i nieważności
lex domicilii start learning		porządek prawny właściwy z uwagi na miejsce zamieszkania
lex patriae start learning		porządek prawny właściwy z uwagi obywatelstwa podmiotu (prawo ojczyste)
lex fori start learning		porządek prawny właściwy z uwagi na siedzibę sądu
lex loci actus start learning		porządek prawny właściwy z uwagi miejsce dokonania aktu prawnego
lex loci celebrations start learning		porządek prawny właściwy z uwagi na miejsce dokonania jakiejś uroczystej czynności prawnej (małżeństwo)
lex roci contractus start learning		porządek prawny właściwy z uwagi na miejsce zawarcia umowy
lex rei sitae start learning		porządek prawny właściwy z uwagi na miejsce położenia rzeczy
hominum causa omne ius constitutum sit start learning		Wszelkie prawo jest ustanawiane z uwagi na człowieka
nasciturus pro iam nato habetur quotiens de commodis eius agitur start learning		dziecko poczęte jest uważane za urodzone, gdy chodzi o jego korzyść (prawo spadkowe – kwestia dziedziczenia)
ius quod ad personas pertinet start learning		prawo dotyczące osób
ius naturale es quod natura omnia animalia docuit (...) hinc descendit maris atque feminae coniunctio quam nos matrimonium apellamus start learning		prawem naturalnym jest to czego natura uczy wszystkie stworzenia
Coniux/marita/uxor start learning		żona
Coniux/maritus/vir start learning		mąż
matrimonium legitimum start learning		małżeństwo w pełni prawnie doniosłe, rodzące skutki prawne
Matrimonium non praesumitur start learning		Małżeństwa nie domniemywa się
matrimonium inter invitos non contrahitur start learning		Małżeństwo zwierane między przymuszonymi jest nie ważne
matrimonium putativum start learning		Może być zawarte wbrew dobrowolności, czyli faktycznie nie istnieje (małżeństwo mniemane, wyobrażone)
parentes / genitores start learning		rodzice
mater / pater start learning		matka/ojciec
mater semper certa est start learning		matka zawsze jest pewna, matka to ta, która urodziła
pater est quem nuptiae demonstrat start learning		ojcem jest ten, na kogo wskazuje małżeństwo
Matena iura non possut obaleri start learning		Prawa matki nie mogą być uchylone
Partus sequitur ventrem start learning		Płód podąża za macicą/matką(tym, kto ten płód nosi)
ascendentes start learning		wstępni, przodkowie
descendentes start learning		Potomkowie (zstępni)
cognatus start learning		krewny poprzez krew, krewni w linii bocznej (osoby, z którymi persona ma wspólnego przodka)
affinis start learning		powinowactwo (relacja między małżonkiem, a krewnymi drugiego małżonka)
Patria potestas in pietate debet, non atrocitate consistere start learning		Opieka ojcowska powinna być w trosce, a nie tkwić w srogości
Pater est quem nuptiae demonstrat start learning		Ojcem jest ten, na kogo wskazuje małżeństwo
Ius privatum start learning		prawo prywatne
res start learning		rzecz materialna, obiekt majątkowy
Persona start learning		Wszystko dzielimy na podmiot i przedmiot prawa
res start learning		rzecz materialna, obiekt majątkowy
bonum/ bona start learning		dobro majątkowe/ dobra majątkowe;
res corporales et incorporales start learning		obiekty majątkowe materialne i niematerialne
obligatio / obligationes start learning		zobowiązanie/zobowiązania
possessio start learning		posiadanie
dominium start learning		własność
iura in re aliena start learning		prawa na rzeczy cudzych
hereditas start learning		spadek
dominus start learning		Pan/ właściciel
heris start learning		Dziedzic/spadkobierca
obligatio est vinculum iuris start learning		zobowiązanie jest węzłem prawnym, dłużnik musi wykonać ciężar na niego nałożony; przymusowy charakter relacji
creditor / debitor start learning		wierzyciel / dłużnik; zobowiązanie ma dwie strony
obligatio ex contracta / obligatio ex delicto start learning		zobowiązanie może powstać z umowy / zobowiązania (wynikające) z czynów niedozwolonych
obligatio quasi ex contracta / obligatio quasi ex delicto start learning		(ze skryptu) podobne do zobowiązania umownego / podobne do zobowiązania z czynu niedozwolonego/ (od Kasi) Porządek prawny zna jakieś inna źródła zobowiązań
obligatio ex lege start learning		zobowiązanie wynikające z samego prawa(wg skryptu)/ zobowiązanie na mocy prawa (wg kasi)
obligatio naturalis start learning		zobowiązania naturalne(zobowiązania niezupełne), charakterystyczną cechą jest występowanie osłabionej więzi obligacyjnej ze względu na brak możliwości po stronie wierzyciela przymusowego wyegzekwowania świadczenia
obligatio civilis start learning		zobowiązanie, za którym stoi przymus prawny
obligatio in solidum start learning		pewne osoby odpowiadają łącznie/ solidarnie; wierzyciel żąda od nich zapłaty całości; mogło występować zarówno po stronie dłużników jak i wierzycieli
obligatio pro rata start learning		oddaje się tylko cześć, a nie od razu całość<wg. skryptu>/ zobowiązanie które rozkłada się na kilka podmiotów (wg Kasi), zobowiązanie podzielne
causa start learning		przyczyna, podstawa
causa obligandi vel acquirendi start learning		działania skierowana na nabycie czegoś od innej osoby, albo działanie skierowane na powstanie postepowania po stronie innej osoby albo nabycie czegoś od innej osoby
donandi start learning		Darowizna („zobowiązuję się, by coś zrobić nieodpłatnie“)
causa solvendi start learning		określa zachowanie, które skierowane jest na zwolnienie z obowiązku; obowiązek dłużnika; podstawa spełnienia zobowiązania
Causa finita start learning		Traktujemy to tak jaby nie było – diałanie causa jest bezskuteczne
solutio start learning		przyczyna wg sktyptu/ (solutio – spełnienie działania)
Causa acquiendi start learning		Nabycie uprawnienia majątkowego
Condictio causa data causa non secuta start learning		Nic nie dzieje sie w prawie bex przyczyny
causa donandi start learning		chcę coś komuś nieodpłatnie dać
solutio start learning		Świadczenie; zachowanie dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania ciążąvego na nim obowiązku
mora start learning		Opóźnienie, zwłoka
damnum start learning		Szkoda; zwłoka w wykonaniu zobowiązania może spowodować szkodę
Solvens praesumitur solvere suo nomine start learning		Domniemywa się że ten kto świadczy, działa w swoim imieniu
datio in solutum start learning		dłużnik za zgodą wierzyciela uczynił coś innego niż wymaga zobowiązanie; danie na zaspokojenie
obligatio alternativa start learning		zobowiązanie przemienne, wykonanie polega na tym, że dłużnik może spełnić jedno z kilku alternatywnych świadczeń
facultas alternativa start learning		uprawnienie przemienne, możliwość dłużnika zwolnienia się od swojego zobowiązania przez spełnienie innego świadczenia
mora debitoris start learning		opóźnienie dłużnika
mora solvendi start learning		opóźnienie zobowiązanego; dłużnik nie wykjonuje swojego zobowiązania w określonym terminie
mora creditoris start learning		opóźnienie wierzyciela; wierzyciel nie odbiera w okresie właściwym zaofiarowanego mu świadczenia
mora accipienti start learning		opóźnienie przyjmującego (we wszystkich 4 zwłoka = opuźnienie)
interpellatio / mora ex rei fit start learning		Wezwanie dłużnika do wykonania zobowiązania
fur semper moram facere videtur start learning		złodziej zawsze znajduje się w zwłoce, nie wymaga się interpellatio aby miał spełnić rządanie
perpetuatio obligationis start learning		uwiecznienie zobowiązania (dłużnik popadł w zwłokę i w tym okresie świadczenia dłużnika stało się niemożliwe z przyczyn od niego niezależnych – nie zwalnia go to ze świadczenia)
Damnum start learning		Naruszenie interesu majątkowego
damnum comprensare start learning		obowiązek naprawienia szkody
damnum emergens start learning		Rzeczywiste umniejszenie majątku na skutek szkody
lucrum cessans start learning		tracone w skutek powstanie korzyści (korzyści, jakich spodziewał się podmiot prawa, ale których nie osiągnął z uwagi na to, że ktoś nie wykonał swego zobowiązania i przez to wyrządził mu szkodę uniemożliwiającą osiągnięcie tych korzyści)
Compensatio damnum cum lucrum start learning		potrącenie zysku ze stratą) – sytuacja, w której jedno zdarzenie szkodzące staje się dla poszkodowanego źródłem zarówno straty, jak i korzyści, np. na skutek niewłaściwego remontu zawalił się dom (strata), ale odzyskano i sprzedano cegły (zysk)<wiki>
Damnum sine iniura esse potest start learning		Szkoda może powstać bez działania bezprawnego
Damnum quod quis sua culpa sensit sibi debet non allis imputare start learning		Szkoda którą ktoś odczuwa z powodu swojej winy, to sam ponosi ciężar tej szkody (nie może miec do nikogo pretensji)
volenti non fit iniuria start learning		Chcącemu nie dzieje się krzywda (jezeli godzę się na jakieś postepowanie to nie mogę nażekać, na to że wyrządziło szkodę)
Culpa start learning		Wina
periculum start learning		ryzyko
casus start learning		przypadek
vis maior start learning		siła wyższa
casus fortuitus start learning		przypadek całkowicie losowy
casus mixtus start learning		zdarzenie losowe, ale jest konsekwencją wcześniejszego nagannego zachowania
casus sentit dominus start learning		następstwa zdarzenia losowego ponosi właściciel
casus a nullo prestantus start learning		nikt nie jest zobowiązany do świadczenia z powodu losowego
Casus start learning		Zdarzenie losowe, które nie jest intencją czyjegoś zachowania
Vis absoluta start learning		Siła wyższa
Vis start learning		siła
Vis cui humana infirmitas resistere non potest – start learning		Siła wyższa to taka siła, przed którą słabość ludzka nie jest w stanie się obronić
Neque leges senatus consulta ita scribi possunt, ut omnes casus qui quandoque inciderint comptenendatur start learning		Żadne ustawy nie mogą być tak napisane, że będą obejmowały wszystkie przypadki
periculum in mora start learning		ryzyko pozostawiania w zwłoce
periculum debitoris start learning		ryzyko ciążące na dłużniku
periculum locatoris start learning		ryzyko ciążące na wynajmującym (skutki zdarzeń sosowych dotykających żeczy wynamowanej przyjmmuje wynajmujący
dolus directus start learning		Określenie zamierzonego zamiaru na tle emocjonalnym
dolorus coloratus start learning		zły zamiar (działanie w afekcie)
dolus evetualis start learning		Zamiar ewentualny; mam świadomość, że moje działanie jest złe i godzę się na to
dolus premeditatus start learning		zamiar przemyślany, z premedytacją
dolus subsequens start learning		zły zamiar, który uległ modyfikacji (złamanie -> przypadkowe morderstwo)
dolus start learning		zły zamiar
dolus repentinus start learning		zamiar gwałtowny
culpa neglegentia start learning		działanie bez zamiaru wyrządzenia szkody
culpa lata start learning		rażace niedbalstwo (niezrozumienie tego, co wszyscy rozumieją)
culpa levis start learning		niedołożenie odpowiedzialności, niestaranność z uwagi na jakiś wzorzec (lżejsze niedbalstwo)
culpa levis in concreto start learning		konkretny wzorzec staranności, do niego się odwołujemy
culpa levis in abstracto start learning		abstrakcyjny wzorzec, niezachowanie staranności człowieka sumiennego i zapobiegliwego; Nie odwołujemy się do konkretnego wzorca, ale budujemy model, który opiera się na przekonaniu jak się zachować.
culpa in contrahendo start learning		opisuje naganne postępowanie w toku stanowienia umowy (negocjacje) (rozpoczętę rozmowy, które nie zakończyły się zawarciem umowy – wg kasi)
culpa in custodiendo start learning		wina na nadzorze (odpowiedzialność za osoby poddane czyjeś pieczy) + szkoda przez zwierzęta; przyjęcie pewnego domniemywania
culpa in eligendo start learning		wina w wyborze (odpowiedzialność za podwykonawcę); używamy kiedy ktoś posługuje się inną osobą
Culpa start learning		Nie dochowanie należytej staranności
Ex maleficio non oruitur contractus start learning		Z działania bezprawnego nie rodzi sie umowa
CONTRACTUS start learning		UMOWA (WAŻNOŚĆ UMOWY I JEJ TREŚĆ)
Utiule per inutile non vitiatur start learning		Umowa pozostaje w mocy tego, co jest użyteczne. To, co jest użyteczne nie dostaje uszczerbku ze strony tego, co nieużyteczne.
Ius publicum privatorum pactis mutari non potest start learning		Prawo publiczne nie może być zerwane przez umowy prywatne.
Quod ab initio vitosum est, non potest tractu temporis convalescere start learning		To, co od początku jest wadliwe, nie może być później uzdrowione
Ratihabitio mandato comparatur start learning		Potwierdzenie jest równe zleceniu.
Substantialia contractus start learning		Takie elementy treści umowy, które muszą wystąpić, aby umowa wywołała skutek prawny
Naturalia contractus start learning		Elementy umowy, które nie muszą być uzgodnione przez strony, ale weszły do umowy ze względu na obowiązujące prawo
Accidentalia contractus start learning		Postanowienia, które nie muszą być zamieszczone, ale jeżeli strony je wprowadziły, wpływają na obowiązywanie umowy.
negotium start learning		Czynność prawna
Essentialia negotti start learning		Elementy konieczne do tego, by czynność prawna wywołała skutek prawny
Naturalia negotti start learning		Precyzują zasady przy wykonaniu czynności; nie zostały zawarte przez strony, wynikają z prawa
Accidentalia negotti start learning		Elementy niewynikające z prawa, ale zawarte przez strony
Conditio/condicio start learning		Warunek; można łączyć umowę ze zdarzeniami o różnym prawdopodobieństwie
Conditio existens ad intium negotti retrotrahitur start learning		Warunek rodzi skutki prawne od chwili zawarcia czynności
Ex tunc start learning		Od teraz
Ex nunc start learning		Od tamtąd (oba określenia dotyczą wskazania sytuacji od chwili zawarcia umowy)
Dies- a quod/ ad quem start learning		Termin- od którego/ do którego; termin początkowy/termin końcowy
modus start learning		Polecenie; nałożenie na beneficjenta czynności nieodpłatnej
Pacta sunt servanda start learning		Umów należy dotrzymywać; każda umowa powinna być dotrzymana tak, jak wynika z jej treści
Rebus sic stantibus [omnis contractus intellegitur] start learning		W tym stanie rzeczy [wszystkie kontrakty są dotrzymywane]; umowa rodzi skutki prawne w takim stanie rzeczy, w jakim została zawarta
Impossibilium nulla obligatio est start learning		Nikt nie jest zobowiązany do rzeczy niemożliwych. Nie może powstać oświadczenie niemożliwe
Bona fides start learning		Dobre postępowanie
Male fides start learning		Złe postępowanie, wiara
Venire contra factum proprium nemini licet start learning		Nikomu nie wolno postępować wbrew własnemu zachowaniu. Nikt nie może postępować w sprzeczności ze swoim zachowaniem.
Tu patere legem quam fecisti start learning		Przestrzegaj prawa, które sam utworzyłeś
Turpitudinem suam allegans nemo audiatur start learning		Nikt nie będzie wysłuchany, kiedy powołuje się na swoją niegodziwość
Dolo facit qui petit quod redditurus est start learning		Nagannie czyni ten, który żąda tego, co jest i tak do zwrotu. Źle czyni ten, kto żąda tego, co będzie musiał zwrócic
Summum ius summa iniuria start learning		Najwyższe prawo najwyższym bezprawiem
Clara non sunt interpretanda start learning		Interpretacja nie dotyczy przypadków oczywistych
In ambigutias contra stipulatorem= in dubio contra proferentem start learning		W przypadku nieznaczności rozstrzygamy na niekorzyść tego, kto ją spowodował
Clausulae insolitae inducunt suspicionem start learning		Postanowienia nietypowe powodują podejrzliwość
In conventionibus contrahentium voluntatem potius quam verba spectatori placuit start learning		W umowach bardziej bierze się pod uwagę zamiar kontrahentów niż zapis umowy; pierwszwństwo przyznajemy zgodnej woli stron niż dosłownemu brzmieniu umowy
In dubio contra proferentem start learning		W przypadku wątpliwości rozwiązać na niekorzyść tego, który stworzył
Actio in personam start learning		Uprawnienia względem ściśle określonej osoby
Actio in rem erga omnes start learning		Uprawnienie, które do momentu powstania przysługuje względem szerokiego kręgu podmiotów
Actio negatoria start learning		Skarga zaprzeczająca; skarga o zaniechanie naruszeń jego własności- zachowanie innej osoby utrudnia właścicielowi korzystanie z jego rzeczy
Rei vindicatio start learning		Wydobycie rzeczy; określenie uprawnienia właściciela, aby odzyskać swoją rzecz, którą ktoś posiada bez użycia prawnego
Bonae fidei possessor fructus consumptos suos facit start learning		Posiadać w dobrej wierze; ten, który zużył korzyści z posiadania danej rzeczy, stał się ich właścicielem
Bona fides praesumitur start learning		Domniemanie dobrej wiary
Superficies solo cedit start learning		To, co jest na powierzchni przypada gruntowi. To, co zostało trwale powiązane z gruntem, przypada właścicielowi.
Accessio cedit principali start learning		To, co zostało przyłączone do rzeczy głównej, przypada właścicielowi rzeczy głównej
Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet start learning		Nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa niż sam posaida. Nikt nie może przenieść na kogoś uprawnienia, które mu nie przysługuje.
Dominium/proprietas start learning		własność
possesio start learning		posiadanie
Beati possidentes start learning		Szczęśliwość posiadania; posiadanie niesie szereg korzyści dla posiadacza
Potior est conditio defendentis start learning		Lepsza jest sytuacja broniącego się. Nie musi niczego udowadniać w sporze o odzyskanie własności.
Possesio non est iuris sed facti start learning		Posiadanie nie jest uprawnieniem, a stanem faktycznym
Iura in re aliena start learning		Zasady ustanawiania służebności; prawa na rzeczy cudzej- prawa inne niż własność; ograniczone prawa rzeczowe stanowiące fragment uprawnień właściciela
Servitus in faciendo consistere nequit start learning		Ograniczone prawo rzeczowe nie może polegać na działaniu
Servitutibus civiliter utendum est start learning		Służebności są wykonywane w sposób najmniej uciążliwy dla uciążonego
Servitus servitutis esse non potest start learning		Nie może być służebności na służebności
successio start learning		dziedziczenie
hereditas start learning		spadek
Inter vivos start learning		Czynności, które mają osiągnąć skutek prawny jescze za naszego życia
Mortis causa start learning		Czynności, które mają wywołać skutek prawny po naszej śmierci
Ex testamento start learning		Powołanie testamentowe
Ab intestato start learning		Powołanie beztestamentowe (dziedziczenie ustawowe)
Ambulatoria est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum start learning		Zmienna jest wola spadkobiercy do momentu kiedy żyje. Spadkodawca do chwili śmierci może zmienić testament.
Novissima voluntas servatur start learning		Jeżeli jest kilka dokumentów spadkobiercy, to ważny jest ten najpóźniejszy
Favor testamenti start learning		Jeżeli ważność testamentu rodzi wątpliwość, to powinniśmy szukać rozwiązania, które utrzyma testament w mocy
In testamentis plenius voluntates testantium interpretamus start learning		W testamentach zmierzamy do poznania całej woli testatora
Plus nuncupatum, minus scriptum start learning		Więcej powiedziano, mniej napisano. Poszukując rzeczywistości woli spadkobiercy, nie musimy rozumieć tego całkiem dosłownie
Falsa causa non nocet start learning		Błędne motywy nie szkodzą
Falsa demonstratio non nocet start learning		Błędne oświadczenie nie szkodzi
actor start learning		Powód, ten który przez jego działanie uruchamia proces
reus start learning		Proces cywilny- pozwany, proces karny- oskarżony
Actio semel extincta non reviviscit start learning		Skarga umożona raz już nie odżywa
Res indicata, ne bis in idem start learning		Nie drugi raz o to samo może toczyć się postępowanie
Res iudicata pro veritate accipitur start learning		Stan rzeczy osądzonej uznaje się jako prawda.
Actor sequitur forum rei start learning		Powód podąża za sądem pozwanego. właściwy do rozstrzygnięcia jest sąd pozwanego
Actor non condemnatur start learning		Powód nie jest zasądzany
Nemo tenetur seipsum accusare start learning		Od nikogo nie wymagamy, abyn sam siebie oskarżał
Reus exsceptiendo fit actor= reus in exceptione actor est start learning		Pozwany w zakresie zarzutu procesowego jest powodem
Non debet actori licere, quod reo non permitur start learning		Nie powinno być zezwolone powodowi to, co nie jest dozwolone pozwanemu
Audiatur et altera pars start learning		Niech będą wysłuchane obie strony
Iudex suspectus/ iudex inhabilis start learning		Sędzia podejrzany/sędzia niezdolny
Nemo est iudex in propria causa= nemo simul actor et iudex start learning		Nikt nie może być sędzią we własnej sprawie; nikt nie może być jednocześnie sędzią i powodem
Iura novit curia- ubi ius ibi remedium start learning		Sąd zna prawo- tam gdzie prawo, tam jest też ochrona prawa
Iudicis est ius dicere, non dare start learning		Sędziowie mają ogłaszać prawo, a nie je stanowić
In dubio pro reo start learning		W przypadku wątpliwości rozstrzygamy na rzecz poszkodowanego
In dubio semper, quod minus est, debetur start learning		W przypadku wątpliwym należy się mniej, a nie więcej
Iudex non dedit plus, quam quod petens ipse requint start learning		Sędzia nie da więcej niż domaga się żądający
Ne ultra petita start learning		Nie ponad żądanie
Veritas magis amicitae start learning		Prawda powinna być nam bliższa
ius in personam start learning		prawo o charakterze osobistym
ius ad rem start learning		prawo o charakterze rzeczowym; uprawnienie względem rzeczy jest skuteczne erga omnes, któ®zy naruszają prawo rzeczowe właściciela
ius cogens start learning		prawo względnie obowiązujące (strony mogą zmieniać warunki w sposób przez siebie uregulowany)
ius dispositivum start learning		prawo bezwzględnie obowiązujące (bezwzględnie wiąze strony, nie możę być uchylony)
ius generale start learning		uprawienie o charakterze ogólnym
ius speciale start learning		uprawnienie o charakterze szczególnym, dla określonej grupy podmiotów, wprowadzenie dla nich odmiennych regulacji prawnych

Łacina

You must sign in to write a comment

More