→ Historia → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
co to prawa kardynalne? start learning		uchwalone w 1767 przez szlachte, dawalały wladze szlachtt na d chlopami liberum veto wolna elekcja mozliwosc wypowiedzenia posluszenstwa krolowi
lata panowania stanislawa augusta poniatowskiego? start learning		1764-1795
co załozył i gdzie poniatowski? start learning		szkołę Rycerką w 1765 w Warszawie
zbrojny związek szlachty polskiej utworzony w barze w obronie wiary katolickiej i niepodleglosci polski start learning		konfederacja barska 1768-1772
sejm czteroletni start learning		Marszałek stanislaw Małachowski i kazimiesz Sapieha, sreformowanie panstwa i uchwalenie pierwszej polskiej ustwy zasadniczej (1788-1792)
konstytucja 3 maja start learning		1791 trzeciego maja
konfederacja targowicka 1792 start learning		spisek magnacki przeciwko konstytucji 3 maja i sejmu czteroletniego na życzenie carycy Rosji katarzyny
powstanie (insurekcja) kościuszkowska start learning		marzec-listopad 1794 na ktorego czele stanąl naczelnik tadeusz kościuszko
4 kwietnia 1794 start learning		bitwa pod raclawicami, polacy pokonują rosjan
20-23 sierpnia 1784 start learning		powstanie w wielkopolsce wspartego przez jana hedryka Dąbrowskiego
klasycyzm n start learning		nurt nawiazujacy do grekow i rzymian, stosowanue komuln i kopuł
rewolucja francuska start learning		1789- 1799
26 sierpnia 1789 start learning		deklaracja praw czlowuka i obywatela
stany generalne w 1789r start learning		zgrimadzenie dotyczące 3 stanow w Francji duchowieństwa szlacty i mieszczan z chlooami
3 kwietnia 1791 start learning		ustawa zasadnicza w Francji
doplyniecie do przylądka dobrej nadziei start learning		B. diaz 1487
wyprawa do indi start learning		K. Kolumb 1492-1493
wyprawa do indi wybrzezami afryki start learning		vasco da gama 1497
odkrycie ameryki start learning		amerco vespucci 1499-1500
wyprawa dookoła świata start learning		F. Magellan 1519-1522
Przywileje wydane przez jana olbrachta poszerzajace władze szlachty gdyz wiekszosc stanowisk mogla piastowac wylącznue ona start learning		przywilej piotrkowski
Aleksander jagielończyk start learning		konstytucja nihil novil
traktat krakowski start learning		hołd pruski, zakończenie wojny z zakonem krzyżackim 1525 r
śmierć Ludwika jaggielonczyka start learning		1526 w bitwie z turkami pod mochaczem
wojna o inflanty start learning		1558-1582 z Moskwą, utrata narwy i doroatu
Rzeczpospolita obojga narodów start learning		28 czerwca 1569 unia lubelska, unia pplski z litwa
pacta conventa start learning		zoobowiazania walezego wobec szlachty
Zdobycie Egiptu 332r. p.n.e start learning		Aleksander III Wielki
podbój rzymski start learning		30r. p.n.e
wielka kolonizacja grecka start learning		VIII-VI w. p.n.e.
wojny Persja-Grecja start learning		500-449 p.n. e o wyzwolenie greckicj miast-państw w Azji Mniejszej oraz w obronie niezawisłości polis greckich w greckich w Europie
zalożenie związku korynckiego start learning		338/337 r. p.n. e pod naciskiem króla macedoni Filipa II- początek dominacji macedońskiej
Tyrania w Grecji start learning		560 r. p.n. e zdobycie władzy w Atenach siłą przez Pizystrat-rządził jako tyran
demokracja reforma ustrojowa-> poaczątek demokracji ateńskiej start learning		508-507 p.n. e archont Klejstenes
Powstanie jońskie start learning		500 r. p.n. e wybuch powstania greków w koloniach małoazjatyckich
wyprawa perska Mardoniusza start learning		492 r. p.n.e
Bitwa pod Maratonem start learning		490 r. p.n. e wyprawa morska Persów-Datysa i Artafernesa
Bitwa pod Termopilami start learning		480 r. p.n. e wyprawa króla persów Kserksesa na Grecję, bitwa morska u przylądka Artemizjon, bitwa morska pod Salaminą w pobliżu Aten
bitwa z Persami pod Platejami start learning		479 r. p.n. e bitwa morska u przylądka Mykale; klęski Persów
Zawarcie pokoju Kalliasa start learning		449 r. p.n. e Ateńskie zwycięstwo nad flotą persko-fenicką pod Salaminą Cypryjską pokoj między Grekami a Persami w Suzie
Wybuch konfliktu między atenami a spartą start learning		431 r p.n.e
Bitwa pod Mantineą start learning		418 r p.n. e Sparta pokonuje koalicje Argos i miast arkadyjskich wspomaganą przez Ateny
Nieudana ateńska ekspedycja na Sycylię start learning		415-413 p.n.e
Koniec wojny peloponeskiej start learning		404 r. p.n.e. kapitulacja Aten na warunkach narzuconych przez Spartę
początki polityki imperialnej start learning		356-336 p.n. e panowanie Filipa II -ingerowanie w sprawy greckich polis
Bitwa po Cheroneą start learning		338 r. p.n.e. podporządkowanie greckich polis Macedonii
Bitwa nad rzeką Granik start learning		334 r. p.n. e wojna Aleksandra Macedońskiego z Persją
Zajęcie Egiptu start learning		332 r. p.n. e podbój Fenicji
Podbicie Mezopotamii przez armię Macedońską start learning		331 r. p.n.e
Macedonia rzymską prowincją start learning		148 r. p.n.e
Bitwa pod Akcjum start learning		31 r. p.n. e koniec okresu hellenistycznego
Macedonia staje się prowincja rzymską start learning		395 r. n.e
założenie rzymu start learning		753 r. p.n.e
Początek republiki rzymskiej start learning		509 r. p.n. e (upadek dynastii etruskiej)
Utworzenie prowincji Sardynia, Sycylia, Korysyka, Afryka start learning		264-146 p.n. e zmagania z Kartaginą
Opanowanie Galii przez Cezara start learning		58-51 p.n.e
Konstantynopol drugą stolicą państwa Rzymskiego start learning		330 r. n.e
Smierć Teodozjusza I Wielkiego start learning		395 r. n. e podział cesarstwa na wschodniorzymskie i zachodniorzymskie
Kres imprium rzymskiego start learning		476 r. n.e. detronizacja Romulusa Augustulusa, ostatniego cesarza zachodniorzymskiego
pierwsze wyjście plebejuszy z Rzymu (secesja) start learning		494 r. p.n.e
Trzecia secesja plebejuszy start learning		287 r. p.n.e. uchwały zgromadzeń plebejskich mające moc ustaw, zakończenie walk między plebejuszami a patrycjuszami
reforma rolna trybuna ludowego Tyberiusza Grakcha start learning		133 r. p.n.e
pierwsza wojna domowa w Rzymie start learning		83-82 p.n.e
Wielkie powstanie niewolników pod wodzą gladiatora pochodzącego z Tracji Spartakusa start learning		74-71 p.n.e
zamordowanie Cezara przez spiskowców Brutusa i Kasjusza start learning		15 III 44 r. p.n.e
I wojna punicka start learning		264-241 p.n.e
II wojna punicka start learning		218-202 p.n.e
Druzgocące zwycięstwo Hannibala pod Kannami start learning		216 r. p.n.e
III wojna punicka i zburzenie Kartaginy start learning		149-146 p.n.e
I wojna macedońska start learning		215-205 p.n.e
II wojna macedońska start learning		200-197 p.n.e
III wojna macedońska start learning		171-168 p.n.e
początek wielkiej wędrówki ludów start learning		375-376 n.e
Rzym stał się republiką według tradycji start learning		509 r. p.n.e
Walki Karola Wielkiego o opanowanie ziem Sasów start learning		772-804
Traktat w Verdun start learning		843 r. podział państwa na trzy części; przyznanie częsci zachodniej Karolowi Łysemu; przyjęła się dla niej nazwa Francja
Ucieczka Mahometa z Mekki do Jatribu start learning		622 r.
powrót Mahometa do Mekki- początek Islamu i powstania imperium arabskiego start learning		630 r.
Początek najazdu Mongołów start learning		1256r.
Zburzenie Bagdadu przez Mongołów start learning		1258r.
podział cesarstwa rzymskiego przez Teodozjusza I wielkiego start learning		395r.
Zdobycie konstantynopola przez krzyżowców start learning		1204r. podczas VI krucjaty i utworzenie na obszarach wokół niego Cesarstwa Łacińskiego; powstanie na terenach utrzymanych przez greków cesarstwa Nicejskiego, cesarstwa Trapezuntu i despotii Epiru
Zdobycie Konstantynopola przez Turków osmańskich start learning		1453r. kres istnienia cesarstwa Bizantyńskiego
Najazdy Norwegów na Anglię i Irlandie start learning		schyłek VIII w.
Podbój Norwegii przez Kanuta Wielkiego start learning		1028r.
wyprawy chrystanizacyjne Szwedów do Finlandii start learning		XII w. zapoczątkowanie kolonizacji południowo-zachodniej częsci tego kraju, doprowadzenie do podporządkowania go Szwecji
unia kalmarska Danii, Norwegii i Szwecji pod berłem Eryka Pomorskiego start learning		1397r.
Objecie w królestwie zachodniofrankijskim władzy przez Henryka I z dynastii Ludolfingów start learning		919r. początek konsolidacji państwa przy wsparciu kościoła
Początek panowania Ottona I start learning		936r. utworzenie na wschodzie monarchii
Koronacja cesarska Ottona I start learning		962r.
początek panowania Ottona II wyprawy na Danię i Czechy start learning		973r.
początek panowania Ottona III start learning		983r. utrata terenów na wschód od Łaby na skutek powstania Słowian; próba tworzenia monarchii uniwersalistycznej
początek panowania Henryka II- ponowna ekspansja na wschód start learning		1002r.
ciąg wojen Polsko- Niemieckich zakończonych pokojem w Budziszynie start learning		1002-1018
Koronacja władcy Danii Kanuta I Wielkiego na króla Anglii start learning		1016r.
powrót do władzy dynastii z Wessexu krolem Edward Wyznawca start learning		1042r.
objęcie tronu angielskiego przez księcia normandzkiego Wilhelma Zdobywcę start learning		1066r.
utrata większości posiadłości na kontynencie przez Jana Bez Ziemii start learning		XIII w.
wojna stuletnia start learning		1337-1453r.
zwycięstwo Mongołów nad Rusinami nad Kałką; początek uzależniania Rosji od Mongołów start learning		1223r.
Przyjęcie chrztu przez Mieszka I start learning		966r. zawarcie sojuszu z Czechami, przypieczętowany małżeństwem z Dobrawą, córką księcia Czech
wyprawa Bolesława Chrobrego przeciwko Czechom start learning		1003r.
wyprawa Henryka II na Polskę start learning		1005r. zawarcie traktatu pokojowego pod Poznaniem
naprzemienne wyprawy zbrojne Polski przeciw Niemcom i niemiecko- czeskie przeciwko Polsce start learning		1007-1012r.
Niemiecko- polski pokój w Merseburgu start learning		1013r.
Pokój w Budziszynie start learning		1018r.
Koronacja Bolesława Chrobrego start learning		1025r.
oderwanie Łużyc i Milska przez Konrada II start learning		1031r.
Powrót wygnanego Kazimierza nazwanego Odnowicielem start learning		1040r. kilka lat później odzyskanie oderwanego w czasie zamieszek Mazowsza
Objęcie tronu przez Bolesława II Szczodrego start learning		bezpośrednio po śmierci ojca (Kazimierz Odnowieciel) 1058r.
ugruntowanie pozycji władcy w państwie przez koronacje królewską start learning		1076r. (panowanie Bolesława Szczodrego)
Konflikt z biskupem krakowskim Stanisławem ze Szczepanowa start learning		1079r. Biskup został zabity, przeciwko królowi wybuchł bunt możnowładztwa, Szczodry zmuszony ucieczki z kraju, władca umiera na wygnaniu
objęcie tronu przez Władysława Hermana start learning		Władysław Herman-> brat Bolesława Szczodrego
Podział państwa przez Władysława Hermana start learning		1097r. państwo zostaje podzielone między swoich synów Bolesława Krzywoustego i Zbigniewa
Ustawa secesyjna, nazywana testamentem start learning		przed śmiercią Bolesława (1138), doprowadziło to do 150-letniego okresu rozbicia dzielnicowego
chrzest Mieszka I i jego dworu z rąk Jordana oraz duchownych z Czech start learning		966r.
dokument Dugome index, wystawiony przez Mieszka I start learning		990r. dugome index, czyli oddanie państwa pod opiekę państwa kościelnego
Pruska misja chrystianizacyjna praskiego biskupa Wojciecha Sławnikowica start learning		zakończona jego męczeńską śmiercią, sprowadzenie zwłok przez Bolesława Chrobrego do Gniezna
Ogłoszenie Wojciecha Świętym, uznanie go za patrona chrześcijańskiej polski start learning		999r. i ogłoszenie przez sylwestra drugiego Gniezna arybiskupstwem
Najazd księcia Brzetysława I na Polskę start learning		1038r. oraz wywiezienie relikwii św Wojciecha do Pragi
podział polski na dzielnice start learning		na mocy ustawy sukcesyjnej Bolesława Krzywoustego w 1138r.
objęcie tronu przez Władysława II Wygnańca start learning		1138r.
nadanie przez Konrada Mazowieckiego ziemii chełmińskiej w lenno krzyżaków start learning		1226r.
najazd Mongołów na Polskę start learning		1241r. śmierć Henryka Pobożnego w bitwie po Legnicą
utrata ziemi lubuskiej start learning		1249-1252r.
unia personalna z Czechami start learning		za sprawą objęcia tronu polskiego przez władcę Czech Wacława II w 1300r.
Początek panowania Władysława Łokietka start learning		walka o zjednoczenie kraju w 1306r.
reforma kluniacka start learning		X-XI zapoczątkowana przez opatów Bernona i Odona
program polityki kościelnej Dictatus papae ->instrukcję podyktowane przez papieża start learning		ogłoszone przez Grzegorza VII w 1075r.
ogłoszenie detronizacji Grzegorza VII start learning		wybranie antypapieża, powtórne nałożenie ekskomunikacji na Henryka IV przez Grzegorza
konkordat w Wormacji start learning		między Henrykiem V a Kalikstrem II w 1122r.
REKONKWISTA VIII-XV w. start learning		chęć przyczynienia ekspansji muzułmanów oraz wyparcia ich z Półwyspu Iberyjskiego
wystąpienie papieża Urbana II na soborze w Clermont start learning		1095r.
I wyprawa krzyżowa start learning		zakończona zdobyciem Jerozolimy 1096-1099r.
zatwierdzenie zakonu templariuszy przez papieża start learning		1128r.
II wyprawa krzyżowa start learning		1147-1149r.
zatwierdzenie zakonu joannitów przez papieża start learning		1154r.
III wyprawa krzyżowa start learning		1189-1192r.
zdobycie akki przez krzyżowców start learning		1192r, układ gwarantujący pielgrzymom chrześcijańskim dostęp do miejsc świętych, przekazanie chrześcijanom pasa wybrzeża od jaffy do tyru
IV krucjata start learning		1202-1204r.
zdobycie Konstantynopola start learning		z polecenia Aleksego Angelosa przez krzyżowców w 1203r.
V wyprawa krzyżowa start learning		nieudana wyprawa na egipt 1217-1221r.
VI wyprawa krzyżowa start learning		nieudana wyprawa na egipt 1248-1254r.
obalenie Cesarstwa łacińskiego i restytuacja cesarstwa bizantyńskiego start learning		1261r.
VII (ostatnia) krucjata start learning		1270r. nieudane oblężenie Tunisu
utrata ostatniej twierdzy krzyżowców na bliskim wschodzie - Akki start learning		1291r.
ANGLIA- wydanie dokumentu nazwanego Wielką Kartą Swobód start learning		rok 1215, rywalizacja między królem a rycerstwem wspieranym przez mieszczaństwo wymusiła na władzy wydanie tego dokumentu
Śmierć Wacława III z dynastii Przemyślidów start learning		oraz przejęcie władzy w Małopolsce i na Pomorzu Gdańskim przez Władysława Łokietka w 1306r.
utrata pomorza Gdańskiego na rzecz Brandenburgii (na krótko) a następnie krzyżaków start learning		1308r.
Opanowanie wielkopolski przez Władysława Łokietka start learning		1314r.
Koronacja królewska Władysława Łokietka w Krakowie start learning		1320r.
zajęcie ziemi dobrzyńskiej i Kujaw przez krzyżaków start learning		1332r.
Śmierć Władysława Łokietka start learning		Śmierć Władysława Łokietka1333r.
opanowanie przez Polskę Rusi Halickiej start learning		1340-1366r.
pokój kaliski z krzyżakami -> pokój wieczysty start learning		1343r. kujawy i ziemia dobrzyńska wracają do Polski
uznanie przez Kazimierza Wielkiego włączenia śląska do Czech start learning		1348r.
objęcie tronu polskiego przez króla węgier Ludwika Andewegańskiego start learning		polska znalazła się w unii personalnej z Węgrami w 1370r.
wydanie w Koszykach przez Ludwika przywileju dla szlachty polskiej start learning		zwolniono szlachtę z wszelkich obciążeń podatkowych w zamian za uznanie praw córek Ludwika do tronu
objęcie tronu przez córkę Ludwika, Jadwigę start learning		1384r.
zawarcie polsko- litewskiego układu w krewie start learning		1385r. na jego mocy książę Jagiełło przyjął chrzest, został małżonkiem Jadwigi Andewageńskiej i objął tron Polski, litwa miała zostać włączona do Polski a Jagiełło zobowiązał się do odzyskania utraconych przez polskę ziem, potwierdził przywileje szlachty
ogłoszenie przez Filipa VI konfiskaty francuskich lenn króla anglii start learning		1337r. oraz zaprzeczenie przez Edwarda II prawom Filipa do korony Francuskiej
początek kilkuletnich walk o sukcesję w bretanii start learning		1341r. wojna dwóch Janów, nazywana też wojną dwóch Joann
klęska Anglików pod Castillon start learning		rok 1453. zakończenie działań w wojnie stuletniej
objęcie tronu polskiego przez Władysława Jagiełłę start learning		po zawarciu polsko-litewskiej unii w krewie, przyjęcie chrztu i poślubienie polskiej królowej Jadwigi Andegaweńskiej rok 1386
wielka wojna z krzyżakami start learning		zakończona zwycięstwem przez Polskę oraz zawarcie pokoju toruńskiego 1409-1411r.
przywilej czerwiński start learning		rok 1422. zakaz konfiskaty majątku szlacheckiego bez wyroku sądowego
statut warcki (ogłoszony w Warcie) start learning		ustalenie taks wojewódzkich rok 1423r.
przywilej w Jedlni start learning		szlachta uzyskuje nietykalność osobistą w zamian za zgodę na przyznanie tronu synowi Władysława Jagiełły rok 1430r.
śmierć Władysława Jagiełły oraz początek panowania jego syna Władysława III Warneńczyka start learning		1434r. rządy grupy możnowładztwa wobec niepełnoletności króla
wybór Władysława Warneńczyka na króla Węgier start learning		1440r. (unia personalna Polski i Węgier)
objęcie tronu Polskiego przez Kazimierza IV Jagiellończyka start learning		rok 1447.
zwycięska dla Polski wojna z krzyżakami nazywana wojną trzynastoletnią start learning		rok 1454-1466 zakończona pokojem w Toruniu i odzyskaniem przez Polskę Pomorza Gdańskiego
nadanie szlachcie przywileju nieszawskiego start learning		tj. sejmiki ziemskie stały się reprezentacją szlachty rok 1454.
objęcie przez Władysława Jagiellończyka syna Kazimierza tronu w Czechach start learning		1471r.
śmierć kazimierza Jagiellończyka i objęcie tronu Polski przez jego syna, Jana Olbrachta start learning		rok1492.
ogłoszenie statusu piotrkowskiego start learning		rok 1496. przyznającego szlachcie wyłączny dostęp do wyższych godności kościelnych i ograniczającego prawa chłopów i mieszczan
zakończona klęską polaków wyprawa na Mołdawię start learning		rok 1497.
śmierć Jana Olbrachta start learning		1501r.
przybycie pierwszych krzyżaków do ziemi chełmińskiej za sprawą Konrada Mazowieckiego start learning		rok 1226.
Bitwa pod Płowcami start learning		1331r.
pokój w Kaliszu (polsko-krzyżacki) start learning		rok 1343. odzyskanie przez Polskę Kujaw i ziemi dobrzyńskiej
powstanie antykrzyżackiego Związku (Towarzystwa) Jaszczurczego start learning		1397r.
pokój w Raciążu (polsko-litewsko-krzyżacki) start learning		1404r.
bitwy po Grunwaldem, Koronowem i oblężenie Malborka start learning		rok 1410.
pokój w Toruniu start learning		rok 1411. Żmudź wróciła do Litwy, a ziemia dobrzyńska do polski
sobór w Konstancji start learning		rok 1414-1418, zajmujacy sięm. in sporem polsko-krzyzackim
bitwa pod Chojnicami start learning		1454r.
bitwa pod Święcinem start learning		1462r.
II pokój toruński start learning		rok 1644, zakończenie wojny trzynastoletniej
Hołd Pruski i układ Krakowski start learning		rok 1525.
odkrycie ujścia Kongo start learning		D. cao, Portugalczyk w 1482r.
rejs do południowego krańca Afryki(przylądek dobrej nadziei) start learning		B. Diaz, Portugalczyk w 1487r.
wyprawa zachodnią drogą do Indii na statkach Santa Maria, Pinta i Nina, okrycie morza Sargassowego, lądowanie na wyspie, którą nazwał San Salvador(Guanahani), odkrycie Kuby, Haiti(nazwanej Hispaniolą) start learning		K. Kolumb; genueńczyk w służbie króla Hiszpanii lata 1492-1493
Wyprawa do Indii wokół wybrzeży Afryki start learning		V. Da Gama, Portugalczyk, 1497-1498r.
odkrywca Ameryki start learning		A. Vespucci, florentyńczyk w służbie hiszpańskiej i portugalskiej lata 1499-1500
pierwsza podróż dookoła świata; Magellan zginął w 1521r. na Filipinach (wyprawę kontynuował Hiszpan S. del Cano) start learning		F. Magellan, Portugalczyk w służbie hiszpańskiej rok 1519-1522.
wojna chłopska w Niemczech start learning		1524-1526; działalność Thomasa Munzera (do1525)
przybycie pierwszych krzyżaków do ziemi chełmińskiej za sprawą Konrada Mazowieckiego start learning		rok 1226.
Bitwa pod Płowcami start learning		1331r.
pokój w Kaliszu (polsko-krzyżacki) start learning		rok 1343. odzyskanie przez Polskę Kujaw i ziemi dobrzyńskiej
powstanie antykrzyżackiego Związku (Towarzystwa) Jaszczurczego start learning		1397r.
pokój w Raciążu (polsko-litewsko-krzyżacki) start learning		1404r.
bitwy po Grunwaldem, Koronowem i oblężenie Malborka start learning		rok 1410.
pokój w Toruniu start learning		rok 1411. Żmudź wróciła do Litwy, a ziemia dobrzyńska do polski
sobór w Konstancji start learning		rok 1414-1418, zajmujacy sięm. in sporem polsko-krzyzackim
bitwa pod Chojnicami start learning		1454r.
bitwa pod Święcinem start learning		1462r.
II pokój toruński start learning		rok 1644, zakończenie wojny trzynastoletniej
Hołd Pruski i układ Krakowski start learning		rok 1525.
odkrycie ujścia Kongo start learning		D. cao, Portugalczyk w 1482r.
rejs do południowego krańca Afryki(przylądek dobrej nadziei) start learning		B. Diaz, Portugalczyk w 1487r.
wyprawa zachodnią drogą do Indii na statkach Santa Maria, Pinta i Nina, okrycie morza Sargassowego, lądowanie na wyspie, którą nazwał San Salvador(Guanahani), odkrycie Kuby, Haiti(nazwanej Hispaniolą) start learning		K. Kolumb; genueńczyk w służbie króla Hiszpanii lata 1492-1493
Wyprawa do Indii wokół wybrzeży Afryki start learning		V. Da Gama, Portugalczyk, 1497-1498r.
pierwsza podróż dookoła świata; Magellan zginął w 1521r. na Filipinach (wyprawę kontynuował Hiszpan S. del Cano) start learning		F. Magellan, Portugalczyk w służbie hiszpańskiej rok 1519-1522.
wydanie przywileju piotrkowskiego start learning		w roku 1496 ograniczając prawa mieszczan i chłopów oraz poszerzającego prawa szlachty; większość urzędów w państwie mogła sprawować tylko szlachta
Panowanie Aleksandra Jagiellończyka start learning		1501-1506r.
Ustanowienie przez sejm w Radomiu Konstytucji Nihil Novi start learning		1505r.
Panowanie Zygmunta Starego start learning		1506-1548r.
wojno litewsko- rosyjska start learning		lata 1512-1522, zdobycie Smoleńska przez wojska rosyjskie
traktat krakowski start learning		między polską i zakonem, a następnie hołd pruski; sekularyzacja zakonu i zhołdowanie państwa krzyżackiego polsce, wielki mistrz Albrecht Hohenzollern został dziedziczynym księciem Prus rok 1525
Śmierć Ludwika Jagiellończyka w bitwie z Turkami pod Mohaczem start learning		Czech i Węgry przeszły pod panowanie Habsburgów rok 1526.
Wcielenie Mazowsza do korony start learning		1529r.
Panowanie Zygmunta Augusta start learning		Panowanie Zygmunta Augusta 1548-1572
wojny o inflanty z Moskwą start learning		1558-1582r.
realna unia Polski i Litwy- Unia lubelska start learning		28 VI 1569r. Połączone państwa nazwano Rzeczpospolita Obojga Narodów
początek reformacji, ogłoszony przez augustiańskiego zakonnika Marcina Lutra w Wittenberdze 95 start learning		przeciwko odpustom rok 1517
wystąpienie w Zurychu Ulricha Zwingliego start learning		w 1519, wystąpienie przeciw handlowi odpustami
wojna chłopska w Niemczech start learning		działalność Thomasa Munzera rok 1524-1526
opublikowanie wykładu doktryny kalwinizmu start learning		(nauka religii chrześcijańskiej) rok 1536
wojny religijne w Niemczech start learning		1546-1555, zakończone pokojem augsburskim
noc św Bartłomieja we Francji start learning		23/24 sierpnia 1572 (tkz. krwawe gody)
koniec wojen religijnych we Fracjii start learning		1598r. wydanie przez Henryka IV tolerancyjnego edyktu nantejskiego
BEZKRÓLEWIE 1572-1573 start learning		okres rywalizacji między średnia szlachtą (Jan Zamoyski) a magnaterią, magnateria podzielona była na 2 obozy -katolicki -protestancki, władzę objął prymas Uchański
konfederację kapturkowe start learning		po poziomie województwa czuwały nad spokojem i porządkiem
sejm konwokacyjny start learning		miejsce i zasady głosowania i dopuszczonych kandydatach
pierwsza wolna elekcja start learning		pod warszawą w kwietniu i maju 1573r. Elekcja viritim czyli każdy szlachcic miał prawo głosu
panowanie Henryka Walezego start learning		1573-1574, zaprzysiągł artykuły henrykowskie oraz pacta conventa (umówione układy)
ARTYKUŁY HENRYKOWSKIE start learning		część polskiego systemu prawno-ustrojowego, król polski będzie wybierany przez wolną elekcje, obowiązek zwoływania sejmu wolnego raz na 2 lata, czas obrad miał wynosić 6 tygodni
artykuły henrykowskie c.d start learning		uprawnienia sejmu określano w zakresie uchwalenia podatników, określania wymiaru ceł i zwoływania pospolitego ruszenia, nadzór polityką zagraniczną przekazano senatowi
ROZKOSZ start learning		prawo szlachty w razie złamania artykułów henrykowskich
PACTA CONVENTA start learning		osobiste zobowiązania Henryka Walezego wobec rzeczypospolitej
Wybór Anny Jagiellonki na królową Polski start learning		1575r
Konflikt Stefana Batorego z Gdańskiem start learning		1577r. miasto zgodziło się uznać Batorego na króla w zamian uzyskując zniesienie obowiązujących od 1570r konstytucji Karnkowskiego
utworzenie trybunału koronnego start learning		1578r. najwyższy sąd apelacyjny dla korony, jego odpowiednikiem był powołany w 1581 trybunał litewski na litwie
utworzenie piechoty wybranieckiej formułowanej z chłopów pracujących w królewszczyznach start learning		rok 1578
rozejm polsko-rosyjski w Jamie Zapolskim start learning		1582r. polska uzyskała Połock i Wieliż, prawie całe inflanty prócz estonii i wysp Ozylii i Dago. Zwróciła zajęte w czasie wojny Wielkie Łuki
zdobycie przez Turków osmańskich Konstantynopola start learning		1453r. kres istnienia cesarstwa bizantyńskiego
Panowanie Sulejmana II Wspaniałego start learning		1520-1566r. okres największej potęgi imperium tureckiego
pierwsze tureckie oblężenie Wiednia start learning		1529r.
Panowanie Mehmeda IV start learning		1648-1687r. opanowanie sytuacji w kraju i intensyfikacja ekspansywnej polityki zagranicznej
wznowienie walk polsko- tureckich zakończone traktatem w Żurawnie(1676) start learning		1673r. Turcja utrzymała prawobrzeżną Ukrainę i Podole
wojna turecko-rosyjska zakończona traktatem Bakszysaraju start learning		1676-1681r. ukraina prawobrzeżna pozostała pod panowaniem Turcji
wojna Turcji z Austrią i jej sojusznikami (liga święta) start learning		zaończona pokojem w Karłowicach, Turcy utracili na rzecz cesarstwa niemal całe Węgry, na rzecz wenecji Moreę i Delmację, na rzecz Polski Podole i Ukrainę prawobrzeżną
udział Prus w II wojnie śląskiej start learning		rok 1744-1745 zakończona pokojem w Dreźnie potwierdzającym warunki pokoju wrocławskiego
udział Prus w wojnie siedmioletniej start learning		1756-1763r. od klęsk Prusaków uratował ich tzw. cud domu brandenburskiego czyli wycofanie Rosji z wojny, działania zakończył pokój w Hubertusburgu, austria zrzekła się Prus praw do ziemii kłodzkiej i Śląska
kontynuacja reform poprzedników przez Iwana IV Groźnego start learning		1533-1584r. prowadzenie przez niego zwycięskich wojen na wschodzie
udział Rosji w I wojnie północnej start learning		1563-1570r. zwaną też północną wojną siedmioletnią, Rosjanom udało się opanować Połock
wojna z polską o Smoleńsk zakończona pokojem w Polanowie start learning		1632-1634r. rosja zrzekła się pretensji do Inflant i większości ziem odstapionych na mocy rozejmu w Dywilinie(1618) Władysław IV Waza zrzekł się pretensji do tronu moskiewskiego
podpisanie w Perejasławiu ugody rosyjsko-kozackiej start learning		1654r. Połączono Ukrainę Wschodnią z Rosją, Kozacy złożyli przysięgę na wierność carowi
wojna z rzeczpospolitą zakończona rozejmem andruszowskim(1667) start learning		1654-1667r. przesunął granicę państwa rosyjskiego na linię Dniepru, utrwalił to traktat Grzymułtowski (1686)
Panowanie Piotra I Wielkiego start learning		1682r. okres modernizacji państwa i rozwoju terytorialnego
udział w wojnie północnej nazywaną też wielką wojną północną lub II wojną północną start learning		1700-1721r. rosja trwale usadowiła się nad bałtykiem, na mocy pokoju nysztadzkiego - rosja posiadła inflanty, estonię, ingrię i część Karelii z Wyborgiem
wydanie edyktu tolerancyjnego start learning		1570r. próba rozwiązania konfliktu
wznowienie walk religijnych- Noc świętego Bartłmieja start learning		1572r. wojna ogarnęła cały kraj (tzw. wojna trzech Henryków) Henryka III, Henryka ks. Nawarry i Henryka Gwizjusza
wydanie edyktu nantejskiego kończącego wojny religijne we Francji start learning		1598r.
udział Francji w polskiej wojnie sukcesyjnej start learning		1733-1735r. zakończona bez zmian francuskiego terytorium
porażka Francji w wojnie siedmioletniej z Anglią start learning		1756-1763r. na mocy pokoju wersalskiego Francja odstąpiła wielkiej brytanii Kanadę oraz uznała dominację Brytyjską w Indiach
Początek rewolucji francuskiej start learning		1789r.
podwójna elekcja i walka o polską koronę start learning		zwyciężył Zygmunt Waza wsparty przez Jana Zamoyskiego
początek polski- szwedzkiej unii personalnej start learning		1592r. Zygmunt III Waza objął tron Szwecji, unia przetrwała do 1599r. kiedy Szwedzi zdetronizowali Zygmunta zaś władzę przekazali bratu Jana III, Karolowi Sudermańskiemu
rozkosz Mikołaja Zebrzydowskiego start learning		1606-1607r. wzniecony w proteście przeciwko dążeniom Zygmunta III do wzmocnienia władzy królewskiej, mimo sukcesu militarnego król nie zdecydował się na wprowadzenie zmian ustrojowych
elekcja i objęcie władzy w rzeczypospolitej przez Władysława IV Wazę start learning		1632r. podobnie jak ojciec usiłował wzmocnić pozycję ustrojową monarchy, nie pozwolił mu opór magnaterii
zawarcie z Rosją pokoju wieczystego w Polanowie start learning		1634r. rzeczpospolita osiągnęła największy w dziejach obszar 990 tyś km
elekcja Kazimierza Wazy na tron Polski start learning		1648r.

historia

You must sign in to write a comment

More