Question |
Answer |
Nawet łagodne nowotwory mogą być start learning
|
|
przyczyna ciezkich powiklan i smierci. Kazdy rozrost wymaga dokladnej oceny.
|
|
|
start learning
|
|
|
|
|
Bez wątpienia łagodnym zgrubieniem jest tylko takie, ktore start learning
|
|
zostalo usuniete i zbadane anatomicznie: moze to byc modyfikowane w nastepstwie oceny kliczninej
|
|
|
zostalo usuniete i zbadane anatomicznie: moze to byc modyfikowane w nastepstwie oceny kliczninej np start learning
|
|
podskorne tluszczaki sa bardzo czeste i latwo rozpoznawalne ze wzgledu na ich miekkosci i elastycznosc
|
|
|
Podskorne tluszczaki jesli... start learning
|
|
nie powoduja dyskomfortu, nie sa przedmiotem zaburzen estety lub urazu, male zmiany sa obserwowane poniewaz moga sie powiekszyc.
|
|
|
start learning
|
|
wszystkei zmiany guzowate wymagaja oceny anatomicznej
|
|
|
Nowotwory złośliwe sa grozniejsze od lagodnych, jednakze obydwa typy moga powdowac: start learning
|
|
1zaburzenia wynikajace z lokalizacji2wplywu na otacz struktury3funkcj dzialania np synteza hormonow4krawienia5wtorne infekcje
|
|
|
Kluczowa jest lokalizacja guzów łagodnych lub zlosliwych 11 start learning
|
|
Maly (1cm) gruczolak przysadki moze uciskac i niszczyc otaczajacy prawidlowy gruczol i prowadzic do niedoczynnosci przysadki
|
|
|
Kluczowa jest lokalizacja guzów łagodnych lub zlosliwych 2 start learning
|
|
Miesniak gladkokomorkowy o sr 0,5cm w sciane t nerkowej moze powodowac niedokrwienie nerki i nadcisnienie
|
|
|
Wytwarzanie hormonów jest stwierdzane w start learning
|
|
łagodnych i zlosliwych zmianach wywodzacych sie z gruczolow dokrewnych
|
|
|
Wytwarzenie hormonow przyklady 1 start learning
|
|
1) gruczolaki i raki kom beta trzustki i czesto powoduja niedobor insuliny
|
|
|
Wytwarzenie hormonow przyklady 2 start learning
|
|
niektore gruczolaki i raki kory nadnerczy wydzielaja kortykosteoridy(aldosteron, ktory wyoluje retencje sodu, nadcisnienie i hipokalcemie)
|
|
|
Aktywnosc hormonalna taka jak powyzsza jest start learning
|
|
bardziej prawdopodobna w dobrze zroznicowanym guzie lagodnym niz w odpowiadajcym mu raku
|
|
|
Nowotwory lagodne lub zlosliwe, ktore wpluklaja sie do srodka jelita moga zostac start learning
|
|
zaszczepione i wciagniete przez ruchy perystaltyczne z miejsca powstania do obwodowego segmentu jelita-tworząc wgłobienia
|
|
|
wgłobienia, ktore doprowadzaja do start learning
|
|
owrzodzenia blony sluzowej lub nawet do zaczopowania jelitu lub zawalu
|
|
|
Laboratoryjne rozpoznawie nowotworu start learning
|
|
nie sprawai problemow(wyrooznienie zmian lagodnych i zlosliwych) jednakze pomiedzy tymi dwoma typami znajduje sie forma posrednia, przy ktorej nalezy zachowac szczegolna ostroznosc
|
|
|
Dane kliniczne sa niezbedne do start learning
|
|
wlasciwej diagnostyki patologicznej. Diagostyka laboratyrjna zmiany jest scisle uwarunkowana jakoscia uzyskanego materialu
|
|
|
start learning
|
|
1) odpowiedni, 2) reprezentatywny dla zmiany, 3) prawidłowo zabezpieczony
|
|
|
Rodzaje materiałów dostepnych do oceny start learning
|
|
1) wycinek, 2) biopsja, 3) aspirat cienkoigłowy, 4) wymaz cytologiczny
|
|
|
Jezeli wyciecie zmiany jest niemozliwe, przy wyborze wlasciwego start learning
|
|
miejsca biopsji, zwlaszcza w duzych masach guza, trzeba zwrocic uwage ze jego margnies moze nie byc reprezentatywny oraz ze we wnetrz guza moze znajdowac sie obszar rozleglej martwicy
|
|
|
miejsca biopsji, zwlaszcza w duzych masach guza, trzeba zwrocic uwage ze jego margnies moze nie byc reprezentatywny oraz ze we wnetrz guza moze znajdowac sie obszar rozleglej martwicy podobnie; start learning
|
|
z uogólnionym chloniakiem (np. zajecie licznych wezlow chlonnych)
|
|
|
Węzły chlonne pachwinowe drenujace duze obszary roznych czesci ciaal start learning
|
|
czesto podlegaja zmianom reaktywnym, ktore moga maskowac zajecie przez nowotwór
|
|
|
Żadanie wykonanie badania preparatu mrożonego (środoperacyjnego) jest czasami uzasadnione, np w start learning
|
|
określeniu natury zmiany w piersi lub w ocenie marginesow usunietego nowotworu w celu stwierdzenia, czy caly guz zostal usuniety
|
|
|
Metoda ta, w ktorej material jest szybko mrozony i skrojony pozwala na start learning
|
|
ocene histopatologiczna w ciagu kilku minut
|
|
|
W przypadku biopsji piersi diagnostyka na podstawie preparatu mrozonego pozwala na start learning
|
|
okreslenie, czy jest to zmiana zlosliwa wymagajaca szerszego wyciecia oraz badania wez chlonnych pachwinowych ww celu oceny prawdopod przerzutu
|
|
|
Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa polega start learning
|
|
na zaaspirowaniu komorek z masy guza, a nastepnie na ocenie wykonanych cytologicznych wymaozw
|
|
|
Biopsja aspiracyjna cienkoiglowa najczesciej stosowana w odniesieniu do start learning
|
|
zmian palpacyjnych, dotyczacych piersi, tarczycy, wezl chlonnych i slinianek
|
|
|
Dzieki biopsji aspiracyjnej cienkoiglowej mozna badac start learning
|
|
glebiej polozne struktury, tj. watroba, trzustka, co pozwala na unikniecie operacji
|
|
|
Rozmazy cytologiczne Papanicolaou znalazły szerokie zastosowanie w start learning
|
|
wykrywaniu raka szyjki macicy, czesto w stadium in situ, a takze w raku endometrium, raku pluca, nowotworze pech moczowego i gruczolu krokowego oraz raku zoladka
|
|
|
Rozmazy cytologiczne Papanicolaou; metoda ta identyfikuje start learning
|
|
kom nowotworowe w plynach z otrzewnej, opłucnej, torebek stawowych czy też plyn mozg-rdzeniowym.
|
|
|
Rozmazy cytologiczne Papanicolaou; kom nowot zlosliwych cechuje start learning
|
|
mniejsza spojnosc niz inne komorki i dlatego zluszczaja sie one do plynow i wydzielin
|
|
|
Rozmazy cytologiczne Papanicolaou; komorki sa oceniane pod wzgledem start learning
|
|
cech anaplazji wskazujacych na nowotworowe pochodzenie
|
|
|
start learning
|
|
znaczacym uzupelnienem rutynowego badania histopatologicznego
|
|
|
Immunocytochemia wykrycie start learning
|
|
cytokreatyny z zastosowaniem specjalnych przeciwcial monoklonalnych znakowanych peroksydazą wskazuje na raka niezroznicowanego, a nie chl. wielokom
|
|
|
Immunocytochemia podobnie immunohistomiczne wykrycie start learning
|
|
antygenu swoistego dla gruczołu krokowego (PSA) w przerzucie nowotworowym wskazuje na prostate jako lokazliacje ogniska pierwotnego
|
|
|
Immunocytochemia Immunocytochemiczne wykrycie receptorow start learning
|
|
estrogenowych i recptora HER-2 pozwala na wyciagniecie wnioskow prognostycznych, a takze na wybor postepowania leczniczego raku piersi
|
|
|
Cytometria przepływowa jest stosowana start learning
|
|
obecnie rutynowo w klasyfikacji białaczek i chłoniaków
|
|
|
Cytometria przepływowa w metodzie tej start learning
|
|
znakowane fluorescencyjnie przeciwciała skierowane przeciwko cz. powiezrchniowym kom i antygenom roznicowania pozwala na okreslenie fenotyypu kom nowotrw
|
|
|
Cytometria przepływowa pozwala rowniez na okreslenie start learning
|
|
zawartosci DNA w komorkach nowotworowych; w wielu nowotw zawartosc DNA ma war prognostyczna
|
|
|
Diagnostyka molekularna; coraz wiecej technik biologii molekularnej start learning
|
|
znajduje zastosowanie w diagnostyce nowotworow i przewidywaniu ich zachowania
|
|
|
Diagnostyka molekularna; kazdy limfocyt T i B ma start learning
|
|
unikalna aranzacje swoich genow receptorow dla antygenow, wykrywanie receptora limfocytow T lub genow dla immunoglobulin metoda PCR pozwala na roznicowanie monoklonalnych proliferacji
|
|
|
Diagnostyka molekularna; technika PCR mozna wykryc start learning
|
|
transkrypt BCR-ABL charakterystyczne dla przewleklej bialaczki szpikowej
|
|
|
Diagnostyka molekularna; fish jest uzyetczna w start learning
|
|
wykrywaniu translokacji charakterystycznych dla wielu nowotworow(miesak Ewinga, wiele bialaczek i chloniakow_
|
|
|
Diagnostyka molekularna; metoda fish i PCR moga byc rowniez stosowane w start learning
|
|
wykazywaniu amplifikacji takich onkogenow jak HER-2, N-MYC. Te onkogeny dostarcaja info prognostycznych w rakach piersi i nerwiakach zarodkowych
|
|
|
Diagnostyka molekularna; wykrywanie start learning
|
|
minimalnej choroby resztkowej po zastosowaniu leczenia. wykrycie tranksryptu BCR-ABL technika PCR stanowi sposb okreslania resztkowych zmian białaczkowcyh w leczonych pacj z przewl bial szpik
|
|
|
start learning
|
|
patologiczne stopniowanie nowotworow; proba okreslenia agresywnosci i stopnia zlosliwosci na podstawie cytologicznych cech zroznicowania kom nowotworu oraz ilosci mitoz w obrebie nowotworu
|
|
|
Grading: nowotwor moze byc okreslany start learning
|
|
jako stopien I-IV w kolejnosci wzrastajaceja anaplazji
|
|
|
start learning
|
|
kliniczne stopniowanie nowotworów; uwzglednia wielkosc zmiany pierwotnej, rozprzestrzenianie sie do region wezl chlonn i obecnosc/brak przerzutow
|
|
|
Staging - ocena to uwzglednia start learning
|
|
badania kliniczne i radiologiczne + czasem ocenę chirurgiczną
|
|
|
Czynniki lezace u podstawy karcynogenezy start learning
|
|
Chemiczne, energia promieniujaca, biologiczne
|
|
|
start learning
|
|
sa bardzo rozne pod wzgledem struktury i obejmuje prod naturalne i sztuczne
|
|
|
start learning
|
|
niektore z nich dzialaj bezposrednio i nie jest konieczna chemiczna transformacja do indukowania kancerogenezy, ale wiekszosc staje sie aktywna po przeksztalceniu prokancerogeny->ich akt forme kancerogeny ostateczne
|
|
|
start learning
|
|
wszystkie kancerogeny, zarowno bezposrednio jak i ostateczne sa wysoce reaktywnymi elektrofilami.
|
|
|
start learning
|
|
Kancerogennosc niektorych zwiazkow jest wzmacniana prezez dzialanie czynnikow, ktore maja mala akt transformacyjna, albo jej w ogole jej nie maja. czynniki wspomagajace to promotory
|
|
|
start learning
|
|
Kilka kancerogenow chemicznych moze indukowac nowotwor wspolnie z innymi typami czynnikow
|
|
|
Kancerogeny działające bezpośrednio start learning
|
|
Czynniki alkilujace, leki przeciwnowotworoe(cyklofosfamid, chlorambucyl), czynniki acylujace(l-acetylo-imidazol, chlorek dwumetylokarbamylu)
|
|
|
Prokancerogeny wymagajace aktywacji metabolicznej start learning
|
|
Weglowodory aromatyczne, policykliczne i heterocykliczne,2) aminy aromatyczne, amidy, barwniki azowe, 3) naturalne produkty roslin i drobnoustrojow 4) inne
|
|
|
Weglowodory aromatyczne, policykliczne i heterocykliczne start learning
|
|
Benz antracen, bezno piren, dwubenzantracen, 3-metylcholantren
|
|
|
Aminy aromatyczne, amidy, barwniki start learning
|
|
2-naftylamina, 2-acetyloaminofluoren
|
|
|
start learning
|
|
Aflatoksyna B1, Griseofulwina, orzechy betelu
|
|
|
start learning
|
|
Nitrozaminy i amidy, chlorek winylu, nikiel, chrom, wielochlorowane dwufenyle, arsen, azbest
|
|
|
Czynniki działajace bezposrednio sa start learning
|
|
ogolnie slabymi kancerogenami
|
|
|
Czynniki działajace bezposredniol niektore z nich sa start learning
|
|
srodkami chemioterapeutycznymi, ktore moga leczyc w pewn typ nowotwor(bialaczka, chloniak, ziarnica zlosliwa i rak jajnika), jednak nastepnie indukuja inna postac nowotworu zlosliwego, zwykle bialaczke
|
|
|
Czynniki dzialajace posrednio, niektore start learning
|
|
z najsilniejszych karcynogenow to weglowodory policykliczne nzajdujace sie w paliwach pochodzenia organicznego
|
|
|
Produkty benzo(alfa) antracenow wywoluja start learning
|
|
nowotwory gdziekolwiek zostana podane
|
|
|
Benzo(alfa) piren powstaje w start learning
|
|
wysokiej temp w czasie palenia tytoniu
|
|
|
weglowodory policykliczne powstaja start learning
|
|
z tluszczu zwierzecego w czasie pieczenia miesa, sa tez obecne w wedzonym miesie i rybach
|
|
|
Podstawowymi czynnmi produktami wielu weglowodorw sa start learning
|
|
epoksydy, ktore tworza kowalentne addukty z cz w komorce, glownie DNA i RNA oraz bialkami
|
|
|
Inna grupa czynn posrednichsa start learning
|
|
aminy aromatyczne i barwniki azowe. Dopoki nie wykazano, ze sa karcynogenne beta-naftylamina byla odpowiedzialna za 5-krotny wzrost wystepowania raka pecherza
|
|
|
Monooksygenazy zalezne od cytochromu P-450 uczesntnicza w start learning
|
|
uczestnicza w tworzeniu mutagennych czynn posrednich wielu karcynogenow
|
|
|
Nitrozaminy i nitrozamidy wzbudzily duze zainteresowanie poniewaz start learning
|
|
powstaja w kwasnym srodowisku zoladka
|
|
|
Wiele amin pochodzacych z pozywienia moze ulegac start learning
|
|
nitrozylacji z azotynami dodawanymi do pokarmow jako konserwanty lub z azotanami dodaw do pokarmow jako konserwanty
|
|
|
Promieniowanie jonizujące wywoluje start learning
|
|
efekt mutagenny powodujac zlamanie chromosomow, translokacje i rzadziej mutacje punkotwe
|
|
|
Najwazniejsze w kancerogenezie popromiennej jest start learning
|
|
rozerwanie lancucha DNA. Okres utajenia zwiazany z nowotworami popromiennymi jest bardzo dlugi co powoudje, ze ujawniajace sie nowotw sa efekt pierwotnego uszkodz oraz doda innych czynn srodow
|
|
|
Promieniowanie UV moze powodowac start learning
|
|
nowotwory zlośliwe skory. Najbardziej zagrozone sa osoby o jasnej skorze zyjace w obsz o duzym naslonecznieniu(Australia, Nowa Zelandia_
|
|
|
Niemelanomatyczne nowotwory zlosliwe skory spowodowane sa start learning
|
|
stala skumulowana ekspozycja na promienie UV, natomiast czerniaki sa efektem intensywnej sporadycznej ekspozycji np w czasie opalenia
|
|
|
Szczegolny zwiazek z kancerogeneza ma start learning
|
|
uszkodzenie DNA przez tworzenie dimerow pirymidynowych. Ten typ uszkodz DNA jest naprawiany przez bialka, ktore wycinaja uszkodzoone nukleotydy
|
|
|
W miare wzrostu intensywnosci eksopozycji na UV system naprawy staje sie start learning
|
|
przeciazony w wyniku czego powstaja nowotwory
|
|
|
Choroba Xeroderma pigmentosum start learning
|
|
to choroba w ktorej mechanizmy naprawy DNA jest uszkodzony lub nieobecny i stad wieksza predyspozycja na nowotwory skory
|
|
|
start learning
|
|
|
|
|