Question  |
Answer |
jakie są najdalej wysunięte punkty w Polsce? start learning
|
|
na północy- Gwiazda Północy- 54.50 N, na południu - Szczyt Opołonek w Bieszczadach-49 stopni N, na wschodzie- kolano Bugu koło Zosina- 24,09 E, na zachodzie - kolano Odry- 14.07 E
|
|
|
jakie są konsekwencje rozciągłości południkowej i równoleżnikowej? start learning
|
|
z rozciągłości południkowej wynika różnica długości dnia i nocy pomiędzy krańcami południowymi a północnymi. w Jastrzębiej Górze w dniu przesilenia dzień trwa godzinę dłużej. Rozciągłość równoleżnikowa decyduje o różnicach czasu słonecznego.
|
|
|
jakich polska ma sasiądów? start learning
|
|
Polska ma 7 sąsiadów: Litwe, Ukraine, Słowację, Czechy, niemcy, białoruś, i Rosję.
|
|
|
Ile jest województw w Polsce? start learning
|
|
w polsce jest 16 województw, istnieją również gminy i powiaty.
|
|
|
co to jest orogeneza, gdzie występowała? start learning
|
|
Ruchy górotwórcze- orogezy-proces fałdowania skał
|
|
|
na styku jakich platform położona jest Polska? start learning
|
|
na styku platformy wschodnioeuropejskiej, prekambryjskiej, i strefy fałdowań alpejskich.
|
|
|
|
start learning
|
|
gołoborza to rumowiska skalne składające się z dużych ostrokrawędzistych głazów.
|
|
|
|
start learning
|
|
były to okresy kiedy powiększał się lądolód, zwiększała się jego masa i zasięg.
|
|
|
co to były interglacjały? start learning
|
|
były to okresy ocieplenia kiedy lądolód wytapiał się.
|
|
|
jakie były zlodowacenia w Polsce i kiedy wystąpiły? start learning
|
|
dowacenia: Najstarsze; zlodowacenie Sanu(Południowo-polskie)-objęło prawie cały kraj. Zlodowacenie Odry- Środkowo-Polskie (objęło północną, zachodnią i środkową Polskę), oraz Zlodowacenie Wisły (północno-polskie -zachód Polski)
|
|
|
jakie są formy działalności lodowca? start learning
|
|
należą do nich moreny, sandry, ozy, pradoliny
|
|
|
co to jest morena czołowa? start learning
|
|
to materiał skalny wytapiający się przed czołem lodowca
|
|
|
|
start learning
|
|
to rozległe, piaszczysto- żwirkowe stożki.
|
|
|
|
start learning
|
|
to materiał piaszczysto żwirowy w postaci wałów
|
|
|
|
start learning
|
|
to rozlegle tereny wyżłobione przez rzeki płynące wzdłuż czoła lodowca,
|
|
|
jak dzielimy surowce mineralne? start learning
|
|
surowce mineralne dzielimy na: surowce energetyczne, surowce metaliczne, surowce chemiczne, surowce skalne.
|
|
|
co zaliczamy surowców energetycznych? start learning
|
|
do surowców energetycznych zaliczamy: węgiel brunatny, węgiel kamienny, ropa naftowa, gaz ziemny. Węgiel kamienny- zagłębie Gornośląskie, Wyżyna lubelska. ropa i gaz ziemny-zagłębie przedgórskie, Węgiel brunatny- okolice Bełchatowa
|
|
|
co zaliczamy do surowców metalicznych? start learning
|
|
zaliczamy do nich: rudy żelaza, rudy miedzi, cynku i ołowiu, rudy miedzi wystepuja w regionie legnicy i głogowa, rudy cynku i ołowiu w rejonie olkusza i piekar ślaskich.
|
|
|
jakie są surowce chemiczne? start learning
|
|
do surowców chemicznych należą: sól kamienna, sól magnezowa, siarka oraz fosforyty. Siarka występuje w tarnobrzegu, sól potasowa w Gdańsku
|
|
|
jakie są cechy klimatu Polski? start learning
|
|
zróżnicowanie rocznej amplitudy powietrza, niewielkie opady głównie w półroczu letnim, przewaga wiatrów zachodnich, latem pólnocno-zachodnich, sześć termicznych pór roku(przedwiośnie, wiosna, lato, jesień, przedzimie, zima) duża zmienność pogody.
|
|
|
co ma wpływ na klimat w polsce? start learning
|
|
na klimat mają wpływ masy powietrza napływające z różnych kierunków i wędrujące fronty/ front ciepły przynosi mało intensywne, ale długotrwałe opady, front chłodny krótkotrwałe lecz obfite.,
|
|
|
w jakiej strefie klimatów leży Polska? start learning
|
|
Polska leży w strefie klimatów umiarkowanych przejściowych.
|
|
|
co to jest okres wegatacyjny? start learning
|
|
okres wegetacyjny- to okres wegatacji roślin, to liczna dni w roku ze średnią dobową temperaturą wynosząca conajmniej 5 stopni. jego trwa ok 190 dni.
|
|
|
|
start learning
|
|
to typ wiatru fenowego, występujący w tatrach, powstaje na skutek zmiany ciśnieniaatmosferycznego.
|
|
|
|
start learning
|
|
jest to inaczej ciek wodny
|
|
|
|
start learning
|
|
jest to rzeka która nie jest dopływem innej rzeki i uchodzi do morza
|
|
|
|
start learning
|
|
dopływ rzeki tworzy jeden system rzeczny
|
|
|
|
start learning
|
|
odra ma dopływy prawobrzeżne i lewobrzeżne. Prawobrzeżne to: drawa, Warta, obra, barycz.lewobrzezne" Bóbr, Nysa Łużycka ,Morawa/
|
|
|
ile zlodowacen było w Polsce? start learning
|
|
W polsce miały miejsca trzy orogenezy: kaledonska (góry Świętokrzyskie), hercyńska (sudety, góry Świętokrzyskie), Orogeneza Alpejska - w czasie tej orogenezy powstały Karpaty i zapadlisko przedkarpackie
|
|
|
|
start learning
|
|
klimat to charakterystyczny dla danego obszaru układu stanu pogody.
|
|
|
jakie masy powietrza kształtują klimat w polsce? start learning
|
|
polarno morskie (zimy -odwilz, lato-opady,) polarno kontynentalne (zimy mroźne, lata suche), arktyczne- napływa z północy zimą przynosi opady śniegu i mrozy, zwrotnikowe - napływa z południa, zimą przynosi nagłe ocieplenia, latem- pogodę burzową i parną.
|
|
|
Prawe dopływy Wisły od źródła. start learning
|
|
1. Soła 2. Skawa 3. Raba 4. Dunajec 5. Wisłoka 6. San 7. Wieprz 8. Świder 9. Bugonarew 10. Skrwa 11. Drwęca 12. Osa 13. Liwa
|
|
|
Lewe dopływy Wisły od źródła. start learning
|
|
1. Przemsza, 2. Dłubnia, 3. Szreniawa, 4. Nida, 5. Czarna, 6. Opatówka, 7. Kamienna, 8. Iłżanka, 9. Radomka, 10. Pilica, 11. Bzura, 12. Brda, 13. Wda, 14. Wierzyca.
|
|
|
Prawe dopływy Odry od źródła. start learning
|
|
1. Mała Panew 2. Stobrawa 3. Widawa 4. Barycz 5. Warta z Notecią
|
|
|
Lewe dopływy Odry od źródła. start learning
|
|
1. Nysa Kłodzka 2. Oława 3. Ślęża 4. Bystrzyca 5. Kaczawa 6. Bóbr 7. Nysa Łużycka
|
|
|
Gatunki flory (roślinności) z okresu zlodowaceń zwane są? A ich przykłady występujące w Polsce to m.in. to. start learning
|
|
Reliktami.Np.: wierzba lapońska, dębik ośmiopłatkowy.
|
|
|
Gatunki flory (roślinności) ograniczone do konkretnego obszaru to? Jeden z gatunków to. start learning
|
|
Endemitami np.: skalnica tatrzańska.
|
|
|
Jaki procent powierzchni polski w procentach zajmują lasy? start learning
|
|
|
|
|
Lasy z przewagą drzew iglastych to? start learning
|
|
|
|
|
Główne typy lasów w Polsce to? start learning
|
|
bory sosonowe (np. Puszcza Piska, Bory Tucholskie), bory mieszane (różne drzewa iglaste)(wschodnia część kraju); bory świerkowe (np. PuszczaBorecka, Pojezierze Mazurskie, góry) bory jodłowe (np. GóryŚwiętokrzyskie)
|
|
|
Główne typy lasów w Polsce to 2? start learning
|
|
Buczyny(np. PomorzeZachodniePuszczBukowa na wyżynach; w górach regla dolnegoPuszczaKarpacka), Łęgi (lasy liściaste terenów okresowo zalewanych, wzdłuż rzek i nad jeziorami, wierzba, topola, wiąz)
|
|
|
Główne typy lasów w Polsce to 3? start learning
|
|
Olsy (tereny podmokłe, zabagnione, torfowiska, Puszcza Kampinoska, Dolina Biebrzy, olsza czarna, brzoza omszona), Grądy (wielogatunkowy i wielowarstwowy las liściasty zazwyczaj z przewagą grabów i dębów oraz z udziałem różnych innych gatunków.
|
|
|
|
start learning
|
|
Szata roślinna polski typowa jest dla strefy klimatów umiarkowanych, ciepłych. Zróżnicowanie klimatyczne polski spowodowało znaczne, jak na tak niewielki obszar, zróżnicowanie jej szaty roślinnej.
|
|
|
Polska leży w strefie gleb? start learning
|
|
- brunatnych i bielicowych – około 82 %. - czarnoziemy – około 1% - powstałe na lessach – Nizina Wielkopolska, Wyżyna Sandomierska, okolice Krakowa
|
|
|
Pozostałe grupy gleb zajmują małe powierzchnie 1? start learning
|
|
- gleby bagienne (około 9%) – gleby słabe, złe, nieurodzajne, powstałe w wyniku nagromadzenia szczątków roślinności bagiennej w warunkach beztlenowych – tereny bagien nad Notecią, Warmią, Wieprzem
|
|
|
Pozostałe grupy gleb zajmują małe powierzchnie 2? start learning
|
|
- mady (około 5%) – powstały na mułach rzecznych, występują w dolinach rzek, na Żuławach Wiślanych
|
|
|
Pozostałe grupy gleb zajmują małe powierzchnie 3? start learning
|
|
- czarne ziemie (około 2%) – gleby żyzne, urodzajne, powstałe na terenach zabagnionych, ich czarne zabarwienie spowodowane jest duża zawartością próchnicy – okolice Wrocławia, Kujawy
|
|
|
Pozostałe grupy gleb zajmują małe powierzchnie 4? start learning
|
|
- rędziny (około 1%) – gleby dość urodzajne, powstałe na skałach węglowych – Niecka Nidy, Polesie Lubelskie
|
|
|
|
start learning
|
|
- gleby górskie (Karpaty, Sudety) - gleby zdegradowane przez człowieka i przemysł (okręgi przemysłowe, aglomeracje miejskie)
|
|
|
W Polsce wprowadzono podział na sześć klas bonitacyjnych start learning
|
|
1. Klasa I - gleby orne najlepsze; 2. Klasa II - gleby orne bardzo dobre. 3a. Klasa IIIa - gleby orne dobre. 3b. Klasa IIIb - gleby orne średnio dobre
|
|
|
W Polsce wprowadzono podział na sześć klas bonitacyjnych 2 start learning
|
|
4a. Klasa IVa - gleby orne średniej jakości, lepsze, 4b Klasa IVb - gleby orne średniej jakości, gorsze 5. Klasa V - gleby orne słabe 6. Klasa VI - gleby orne najsłabsze
|
|
|
Gleby ulęgają degradacji na skutek: start learning
|
|
- erozji wodnej – wymywanie - erozji eolicznej – wywiewanie - zatrucie metalami ciężkimi i substancjami toksycznymi - zatrucie chemia roślinna - stepowienie - przesuszanie
|
|
|
|
start learning
|
|
Zasolenie jest stosunkowo niewielkie i regionalnie zróżnicowane. W Zatoce Puckiej wynosi 0,005‰, w basenie środkowym około 6-7‰, a w Zatoce Botnickiej i Fińskiej 3‰.
|
|
|
|
start learning
|
|
Wzrost zasolenia postępuje wraz z głębokością.
|
|
|
|
start learning
|
|
Zasolenie zmniejsza się w kierunku północnym i wschodnim.
|
|
|
|
start learning
|
|
Największe występuje w rejonie cieśnin duńskich, gdzie docierają słone wody oceanu podczas zachodnich wiatrów zwiększając zasolenie do 30 ‰, a podczas wschodnich zmniejszając do 10 ‰.
|
|
|
Bałtyk powierzchnia i głębokość. start learning
|
|
Zajmuje powierzchnię 422 tys km2, a średnia głębokość wynosi 55 m. Bałtyk jest stosunkowo płytki – około 80% leży na głębokości 50-100 m. Tylko 2 % powyżej 200m. Rozciąga się południkowo na długość ok. 1 300 km.
|
|
|
Typy wybrzeży wokół Bałtyku. start learning
|
|
Zalewowo-mierzejowe – plaże budowane przez morze poprzez zalewanie terenów nisko położonych ·Mierzejowe – południowe wybrzeże budowane przez prądy przybrzeżne osadzające materiał w miejscu załamania linii brzegowej.
|
|
|
Typy wybrzeży wokół Bałtyku start learning
|
|
·Klifowe – morze niszczy wysoki brzeg – wyspa. Wolin, Gdynia, Jastrzębia Góra ·Fiordowo - szkierowe – Szwecja, Finlandia.
|
|
|
