Question  |
Answer |
|
start learning
|
|
dział pedagogiki zajmującej się zagadnieniami dotyczącymi nauczyciela
|
|
|
|
start learning
|
|
WIEDZA OPARTA NA DOŚWIADCZENIU
|
|
|
interdyscyplinarny charakter dydaktyki start learning
|
|
dydaktyka wyrasta z psychologii
|
|
|
|
start learning
|
|
zdolność do uświadomienia sobie, jak wygląda sytuacja widzenia z cudzej perspektywy - przyklad klasa wygląda inaczej z perspektywy ucznia oraz inaczej ze strony nauczyciela (JEAN PIAGET)
|
|
|
|
start learning
|
|
teorie z podręcznika (nagromadzenie abstrakcyjnych pojec) nalezy przelozyc na jezyk bliski uczniom; opowiadanie historii, aby przedstawic zagadnienie - dzieci lepiej zapamietuja emocjonalnie
|
|
|
pytania prymarne dydaktyki start learning
|
|
jak przedstawić materiał w odniesieniu do indywidualnego doświadczenia i uprzedniej wiedzy ucznia? Jak włączyć nową wiedzę w szerszą strukturę? Jak zmierzyć przyrost wiedzy/umiejętności?
|
|
|
jakie są źródła wiedzy nauczyciela? start learning
|
|
wiedza o uczniu, wiedza o przedmiocie, wiedza o prodesie kształcenia polonistycznego
|
|
|
najwazniejszy w dydaktyce jest... start learning
|
|
CEL -> tresci, metody, formy organizacyjne, srodki dydaktyczne
|
|
|
|
start learning
|
|
eksperyment, obserwacja, obserwacja, wywiady i ankiety, analiza dokumentów pedagogicznych/szkolnych, testy dydaktyczne (nauczycielskie i profesjonalne - standaryzowane), analizy statystyczne
|
|
|
|
start learning
|
|
wiadomości, rozumienie, umiejętności proste i złożone
|
|
|
wiedza - charakter wielopłaszczyznowej aktywności umysłowej - charakter dynamiczny start learning
|
|
B. BLOOM I L. ANDERSON od dołu: zapamiętywanie, rozumienie, stosowanie, analizowanie, ocenianie, tworzenie
|
|
|
jan amos komeński (XVI-XVII) start learning
|
|
wielka dydaktyka przedstawiająca uniwersalną sztukę nauczania wszystkiego wszystkich, nauczyciel - wiedza + rzemiosło/fach + talent, zadada poglądowości (poznanie polisensoryczne), nauczanie przez zmysły, umysł+ręka+język
|
|
|
Jan fryderyk Herbart (XVIII-XIX) start learning
|
|
nauczanie tradycyjne, nauczanie wychowujące, dominacja nauczyciela, rozwijanie wielostronnych zainteresowań, kierowanie + karność, odtwórczość
|
|
|
|
start learning
|
|
uczenie/poznanje poprzez działanie, szkoła pragmatyczna, okrywanie poprzez kolejne stopnie
|
|
|
standardy uczestnictwa w kulturze start learning
|
|
|
|
|
przed rewolucją podmiotów... start learning
|
|
wzorcem była lektura znawców -> PO: akceptacja różnych obiegów kultury; uprawomocnienie nieprofesjonalnych sposobów lektury; dostrzeżenie różnych uczniowskich sposobów odkrywania świata wartości
|
|
|
sposoby rozumienia istoty edukacji start learning
|
|
Pierre Bourdieu i Jean Cloude Passeron (symboliczna przemoc); Hannah Arendt(moc symboliczna kultury, dialog tradycji ze współczesnością); Hubertus von Schoenebeck (antypedagogika); orientacja antropocentryczna/kulturocentryczna
|
|
|
Pierre Bourdieu i Jean Cloude Passeron start learning
|
|
szkoła = symboliczna przemoc, arbitrarność kulturowa, myślenie o szkole nacechowane symboliczne, nauczyciel funkcjonariuszem systemu - narzuca schemat myślenia, wpajanie kolejnym genracjom wartości ważnych dla warstw społecznych sprawujących kontrolę
|
|
|
|
start learning
|
|
moc symboliczna kultury, między czasem minionym a przyszłym, korzystamy z przeszłości (tradycji), ale uczymy dla przyszłości, kultura przestrzeń tworzona przez człowieka dla człowieka edukacja rozpoznawanie mocy sym kul - rozumienie siebie i innych
|
|
|
|
start learning
|
|
antypedagogika, zakwestionowanie roli tradycji kulturowej, zerwanie z zasadą, że należy wychowywać młodych, odwrócenie roli nauczyciela i ucznia, odrzucenie przymusu w edukacji, kanon wartości cenionych przez dorosłych zagraża wrodzonym predysozycją dziec
|
|
|
orientacja antropocentryczna/kulturocentryczna start learning
|
|
szacunek do tradycji jako źródła naszego sposobu pojmowania współczesności, proces edukacji zaklada dialog współczesności z trafycją, uwzglęfnia kontekst egzystencjalny i aksjologiczny, koncepcja powstała w krakowie
|
|
|
na kształtowanie filozfii edukacji składają się start learning
|
|
rola tradycji, cele edukacji, pozycja/rola ucznia i nauczyciela, procesy edukacji, obszar wiedzy i umiejętności, koncepcja procesu dydak
|
|
|
wewnętrzna teoria nauczania start learning
|
|
Wiedza o nauczaniu oparta na doświadczeniu wywiera zdecydowanie większy wpływ na zachowania człowieka niż twierdzenia naukowe nabyte w sytuacjach formalnych.
|
|
|
czego może dotyczyć wewnętrzna teoria nauczania start learning
|
|
koncepcji prowadzenia lekcji lit. i jęz. relacji nauczyciel – uczniowie, sposobu wywoływania zainteresowania podejmowaną na lekcjach problematyką, sposobu formułowania zadań, trybu oceniania, wykorzystywania materiałów pomoc.
|
|
|
Uwarunkowania wpływające na koncepcję edukacji polonistycznej start learning
|
|
Wymiary przedmiotu, Uwarunkowania prawne (instytucjonalne), Wiedza z zakresu metodyki, Wiedza o procesie dydaktycznym, Wiedza o literaturze i języku, Wiedza z zakresu psychologii i pedagogiki, Kontekst kulturowo-społeczny
|
|
|
wewnętrzna teoria nauczania NIE odpowiada JASNO na pytania: start learning
|
|
w jakim celu uczyć jp? jak uczyć jp? czego (treść) uczyć na jp?
|
|
|
Wymiary przedmiotu (klasyfikacja Zenona Urygi) start learning
|
|
wymiar instrumentalny, wymiar historyczny, wymiar filozoficzno-społeczny, wymiar estetyczny
|
|
|
wymiary przedmiotu - założenia start learning
|
|
tworca klasyfikacji Zenon Uryga, w centrum jest młody człowiek - uczestnik kultury, użytkownik języka, osoba formująca swoją tożsamość. CEL: ukazywanie różnych dróg poznania kultury, jej podporządkowania czy wartościowania, odkrywanie treści uniwersalnych
|
|
|
treści kształcenia właściwe lekcją jp NIE POWINNY BYĆ start learning
|
|
prostym przenoszeniem struktury wiedzy poszczególnych dyscyplin polonistycznych czy humanistyvxnycj (NIE ROZDZIELAMY W SZKOLE NAUCZANIA POLONISTYCZNEGO NA JĘZYKOZNASTWO, LITERATUROZNASTWO I NAUKĘ O KULTURZE - uczymy tego razem)
|
|
|
wiedza o procesie dydaktycznym start learning
|
|
ogólne normy postępowania dydaktycznego, normy pozwalające rozwijać zainteresowania i zdolności poznawcze uczniów, sugestie jak postępować realizując cele kształcenia
|
|
|
zasady nauczania (jak uczyć) wg Wincenta Okonia start learning
|
|
7 ZASAD: systemowość, poglądowość, samodzielność, związek teorii z praktyką, efektywność, stopniowanie wiedzy, zasada indywidualizacji i uspołecznienia
|
|
|
|
start learning
|
|
zwiazek z fazami rozwoju psychicznego dzieci i młodzieży; przejście od operacji konkretnych/praktycznych do operacji formalnych/abstrakcyjnych/hipotetyczno-dedukcyjnych; J. Piaget
|
|
|
|
start learning
|
|
charakteryzuje się pewną przewidywalnością wyborów leksykalnych i gramatycznych, jest to j potoczny i konkretny, nastawiony na przekazanie konkretnych treści
|
|
|
kod rozwinięty (B. Bernstein - kod rozwinięty i ograniczony) start learning
|
|
wyrażane są nim abstrakcyjne sądy, wypowiedzi charakteryzują się bogactwem słownictwa i różnorodnością konstrukcji składniowych
|
|
|
uwarunkowania edukacji lingwistycznej start learning
|
|
ogólnokulturowe, środowiskowe, edukacyjne, instytucjonalne, psychologiczne
|
|
|
cel kształcenia językowego start learning
|
|
poszerzanie repertuaru zachowań językowych adekwatnych do sytuacji komunikacyjnej (uwzględnienie tego, kto i do kogo mówi oraz w jakim kontekście)
|
|
|
2 typy funkcjonalności (kształcenie jęz) start learning
|
|
funkcjonalność w obrębie systemu języka (funkcjonalność teoretyczna) i w konkretnej sytuacji komunikacyjnej (funkcjonalność/płaszczyzna wykonawcza)
|
|
|
|
start learning
|
|
polega na umiejętności tworzenia poprawnych gramatycznie i funkcjonalnie wypowieedzi
|
|
|
kompetencja komunikacyjna start learning
|
|
polega na wykorzystaniu wuedzy na temat użycia języka w kontekście społecznym; uświadomienie młodemu człowiekowi istnienia różnych ról społecznych i odpowiadającego im języka
|
|
|
|
start learning
|
|
rozwijanie kompetencji językowej i kompetencji komunikacyjnej
|
|
|
Problem kształcenia językowego start learning
|
|
problem proporcji między wiedzą/świadomością językową a kompetencją jęz/sprawnością językową (nauka o języku, a nauka języka)
|
|
|
metody kształcenia sprawności językowej (pisania mówienia słuchania obserwacji) start learning
|
|
metoda norm i instrukcji, metoda praktyki pisarskiej, metoda przekładu intersuotycznego, metoda ćwiczeń okazjonalnych, metoda anlizy i twórczego naśladowania wzoru
|
|
|
metoda analizy i twórczego naśladowania wzoru start learning
|
|
3 etapy: obserwacja tekstu wzoru - ćwiczenie przekształcające tekst - samodzielne pisanie podobnego tekstu
|
|
|
metoda przekładu intersemiotycznego start learning
|
|
przechodzenie od obserwacji materiałów przekładowych do ich opisu; tekst-przekład na inny system znaków-wypowiedź na temat przekładu wobec tekstu
|
|
|
|
start learning
|
|
informacje o specyfice formy - pisanie wspomagane instrukcjami nauczyciela - porównywanie prac uczmiów z normami - powtórne samodzielne redagowanie... używane do form takich jak pisanie cv, podania, życiorysu
|
|
|
metoda ćwiczeń okazjonalnych start learning
|
|
wykorzystywanie wiedzy o języku w celu doskonalenia sprawności językowej; tworzenie dialogów, robienie notatek, ćwiczenie recytacji, wygłaszanie przemówień, nauka opowiadania
|
|
|
metoda praktyki pisarskiej start learning
|
|
technika swobodnego tekstu, CELESTYN FREINET, metoda rozpowszechniona w ruchu nowego wychowania/szkół twórczych. Zabawa uczniów w twórców publikujących swoje pracy
|
|
|
struktura metody praktyki pisarskiej start learning
|
|
pisanie swobodnych tekstów, prezentacja na forum grupy (potem klasy), wybór najciekawszego tekstu + uzasadnienie, kosmetyka językowo-stylistyczna tekstu wybranego
|
|
|
dydaktyka ogólna - brak jednolitej klasyfikacji metod prowadzenia zajęć, wyróżnia się 2 główne start learning
|
|
metody podające (charakter monologowy = opowiadanie, pogadanka, wykład) i metody poszukujące (charakter dialogowy = dialog, heureza(pytanie-odpowiedź, rozmowa nauczająca)
|
|
|
metody nauczania klasyfikacja Wincenta Okonia (najbliższa swoistości pracy polonisty) start learning
|
|
Bożena Chrząstowska stworzyła podział na podstawie poetyki odbioru Edwarda Balcerzana (czytelnik, wykonawca tekstu, badacz tekstu). Chrząstowska połączyła wiedzę o dydaktyki ogólnej(Okonia) z wiedzą literaturoznawczą z zakresu poetyki odbioru(Balcerzan).
|
|
|
strategie (klasyfikacja Bożena Chrząstowska) start learning
|
|
Strategie: E, O, P, A... emocjonalna, operacyjna, problemowa, asocjacyjna
|
|
|
|
start learning
|
|
emocjonalna – uczenie się przez przeżywanie, oddziaływanie na emocję. (ROLA UCZNIA CZYTELNIKA)
|
|
|
|
start learning
|
|
operacyjna – inspirowanie do wykonywania czynności, uczenie się przez działanie. ROLA UCZNIA WYKONAWCY)
|
|
|
|
start learning
|
|
problemowa – dochodzenie uczniów do wiedzy przez poszukiwania, stawianie pytań i rozwiązywanie dylematów. (ROLA UCZNIA BADACZA)
|
|
|
|
start learning
|
|
asocjacyjna – ukierunkowana na podawanie i przyswajanie wiedzy gotowej. (ROLA NAUCZYCIELA BADACZA+WYKONAWCY)
|
|
|
|
start learning
|
|
wzór mówienia o tekście (wykładowa meroda mówienia o literaturze)
|
|
|
dyskujsa i jej różne formy start learning
|
|
– nazwanie problemu inspirującego do różnicy zdań oraz przestrzeganie przyjętych zasad/reguł wymiany poglądów. RÓŻNE FORMY: debata, dyskusja panelowa, dyskusja punktowa, sąd literacki, kapelusze myślowe (metoda 6 kapeluszy), meta plan, burza mózgów
|
|
|
|
start learning
|
|
Znajomość terminu (nazwy) oznaczającego konkretną klasę zjawisk nie implikuje automatycznie rozumienia pojęcia, w skład którego wchodzą owe zjawiska. Terminów i ich definicji można się dość łatwo nauczyć na pamięć.
|
|
|
różnica między terminem a pojęciem start learning
|
|
wynika ze sposobu ich poznania; W procesie interpretacji widać, czy uczeń przyswoił tylko termin czy rozumie skomplikowane pojęcie o tej samej nazwie
|
|
|
|
start learning
|
|
jest nazwą naukową, która można przyswoić na podstawie słownikowej definicji lub np. definicji przedstawionej (podyktowanej) przez nauczyciela
|
|
|
|
start learning
|
|
jest poznawane w długotrwałym procesie, uczeń musi zapoznać się drogą analizy i syntezy z wieloma konkretnymi faktami, by następnie zrozumieć abstrakcje, czyli uogólnienie cech danego pojęci
|
|
|
|
start learning
|
|
organizacja wiadomości w struktury poznawcze, Proces dydaktyczny ma uzmysłowić uczniowi schematy przejście między wiedzą osobistą a wiedzą, która dotyczył jedności myślenia i analizy tekstów, pojęcia pomagają w zrozumieniu swoistości dzieła lit
|
|
|
wiedza konceptualna (wiedza że) start learning
|
|
zdolność definiowania pojęć według kryteriów, rozpoznawanie relacji między pojęciami, znajomość typowych przykładów
|
|
|
wiedza proceduralna (wiedza jak) start learning
|
|
umiejętność funkcjonalnego wykorzystywania pojęcia w procesach analitycznych i interpretacyjnych, rozumienie nietypowych przykładów i refleksja na nimi.
|
|
|
|
start learning
|
|
wiedza konceptualna + wiedza proceduralna
|
|
|
uwarunkowania dotyczące uczenia się pojęć start learning
|
|
wiek ucznia, poziom kompetencji jęz, fazy rozwoju umysłowego
|
|
|
sposoby wprowadzania pojęć start learning
|
|
sposób dedukcyjny, sposob indukcyjny
|
|
|
|
start learning
|
|
od reguły do przykładu; termin + definicja + przykład
|
|
|
|
start learning
|
|
od przykładu do reguły; analiza przykładu + wyodrębnieni cech pojęcia + termin
|
|
|
jaki typ wprowadzania pojęć powinnien dominować w edukacji polonistycznej start learning
|
|
W edukacji polonistycznej powinien dominować sposób indukcyjny działania (na przykładach) + umiejętności + wiedza
|
|
|
|
start learning
|
|
odtwórczość, pamięć, bierność/Nauczanie polega na transmisji wiedzy, na przekazywaniu faktów odkrytych przez naukę, wykorzystuje pamięć ucznia i do niej się odwołuje.
|
|
|
|
start learning
|
|
myślenie, twórczość, aktywność/ Nauczanie polega na uaktywnieniu myślenia jako najważniejszej umiejętności pozwalającej na aktywne uczestniczenie w świecie, analizowaniu zjawisk, doznań, wyciągnięcie wniosków i dociekaniu sensów.
|
|
|
Na lekcjach j. polskiego - pojęcia należy wprowadzać: start learning
|
|
systemowo, całościowo, metodycznie
|
|
|
|
start learning
|
|
w logicznym następstwie; od ogółu do szczegółu; koncentrycznie
|
|
|
|
start learning
|
|
w sposób sfunkcjonalizowany; łącząc umiejętności i wiedzę
|
|
|
|
start learning
|
|
treści literaturoznawcze przekładać na język dydaktyki, biorąc pod uwagę wiek i kompetencję językowe ucznia danego etapu
|
|
|
|
start learning
|
|
propedeutyczny (wstępny), właściwy, wdrożeniowy
|
|
|
