→ Diagnostyka I Kolokwium → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
Plan badania klinicznego start learning		trzeba dalej wymienić i po łacinie
Opis zwierzęcia start learning		signalement, generalia
Wywiad start learning		anamnesis
Badanie stanu obecnego - część ogólna start learning		status presens
Badanie stanu obecnego - część szczegółowa, start learning		status presens
Badanie dodatkowe start learning		examinatio accesoria
Podsumowanie wyników badania start learning		epicrisis
Rozpoznanie start learning		diagnosis
Rokowania start learning		prognosis
Leczenie start learning		terapia, curatio
I Opis zwierzęcia start learning		signalement, generalia
wymienić co po kolei bierze sie pod uwagę start learning		gatunek, płeć, maść, wiek, rasa, wielkość (wzrost i ciężar), użytkowość
Gatunek start learning		wiąże się ze skłonnością do zapadania na niektóre choroby zakaźne, np.
Konie start learning		nosacizna, morzyska i zołzy
Bydło start learning		niestrawności, kwasica, zasadowica, wzdęcia, przeładowanie żwacza i zaraza płucna
su start learning		różyca wikłana przez E. rusiopathiae i pomór
koty start learning		FIV, katar koci, syndrom urologiczny u kastratów
psy start learning		parwowirozę, nosówkę i leptospirozę
w leczeniu i przy wyborze leków należy mieć na uwadze start learning		zwiększoną wrażliwość zwierząt na niektóre leki
Ru start learning		preparaty rtęciowe
kotów i małych mięsożernych start learning		na fenol i jego pochodne
co nie może być podawane przeżuwaczom doustnie start learning		preparaty nasercowe, zawierające związki naparstnicy
co nie może być podawane koniom start learning		pochodne amoksycyliny
Płeć start learning		głównie patologie rozrodu
samice start learning		patologia ciąży, porodu i laktacji
samce start learning		syndrom urologiczny kotów i nowotwory gruczołu krokowego
ogier start learning		przepukliny pachwinowe mogą stać się przyczyną morzysk
buhaje i knury start learning		zatrzymanie kamieni w cewce moczowej może powodować utrudnienia w oddawaniu moczu.
o czym pamietac u samic? start learning		o zachowaniu ostrożności przy badaniu i leczeniu ciężarnych samic oraz o krótszej samiczej cewce moczowej, co predysponuje do zakażeń dróg moczowych,
Maść - na co wskazuje start learning		na niektóre choroby skóry i alergie, związane z rasą,
Mieszańce start learning		może wskazywać na rasy, z jakich składa się dane zwierzę
Białe umaszczenie start learning		może być związane z głuchotą i skłonnością do atopii
wiek - skłonność do start learning		o zapadania nma wpływ na skłonność zwierzęcia da choroby, np. u młodych zwierząt występuje krzywica, u koni zołzy, u psów - nosówka
noworodki prosiat start learning		niedokrwistość
Rasa start learning		ma wpływ na odporność zwierzęcia,
owce algierskie start learning		są odporne na wąglik (antrax)
Jamniki - dyskopatia start learning		zesztywnienie odcinka lędźwiowego kręgosłupa, co w dalszym rozwoju choroby prowadzi do porażenia nerwowego, wywołując paraliż kończyn tylnych, brak czucia w kończynach oraz upośledzenie funkcjonowania mięśni zwieraczy odbytu i pęcherza moczowego).
psy ras wydelikaconych start learning		są bardziej podatne na nosówkę, niż psy nierasowe
Wielkość (wzrost i ciężar) start learning		należy brać je pod uwagę podczas dawkowania leków
Wysokość w kłębie u bydła i koni? start learning		daje nam informacje, czy rozwój zwierzęcia jest prawidłowy,
Użytkowość start learning		niektóre typy użytkowe są bardziej podatne na niektóre choroby
bydło mleczne start learning		mastitis
psy policyjne start learning		choroby układu krążenia, niewydolność lewokomorowa
świnie mięsne start learning		PSE
II Wywiad start learning		anamnesis
wywiad start learning		wiadomości dotyczące chorego zwierzęcia, zebrane przed właściwym badaniem klinicznym. Zadaniem wywiadu jest zebranie informacji, które mogą być wykorzystane do ustalenia przyczyny choroby, jej przebiegu i leczenia
Wywiad składa się z 2 części: start learning		danych o warunkach życia zwierzęcia do czasu wystąpienia choroby (anamnesis vitae) i danych o chorobie (anamnesis morbi).
Wywiad o warunkach życia ma na celu ustalenie: start learning		• Pochodzenie zwierzęcia • Warunki utrzymania i pielęgnacji, np. oświetlenie, wentylacja, ściółka, czyszczenie, ruch na powietrzu • Warunki żywienia i pojenia • Sposób użytkowania • Historia szczepień
Wywiad o chorobie obejmuje: start learning		co wymienic i opisać
• Czas trwania choroby  start learning		Jak długo zwierzę choruje? W jakich okolicznościach zachorowało? Czy zwierzę chorowało już z podobnymi objawami? - Daje wyobrażenie o czasie trwania choroby, czy choroba jest ostra czy przewlekła, czy daje nawroty
• Czy choruje jedno lub więcej zwierząt w stadzie? start learning		Ma to znaczenie w przypadku chorób zakaźnych
• Czy chorowało rodzeństwo lub rodzice? start learning		Ma to znaczenie w przypadku chorób dziedzicznych, np. cukrzyca, wnętrostwo, dysplazja,
• Zaobserwowane objawy choroby start learning		• Zaobserwowane objawy choroby
• Czy zwierzę było leczone u innego lekarza? start learning		- Daje to informacje o stosowanych lekach, ich dawce, co ma szczególne znaczenie w przypadku udzielania pomocy przez osoby niekompetentne.
III Badanie stanu ogólnego start learning		III Badanie stanu ogólnego
• Budowa ciała (structura) start learning		są to wzajemne proporcje kości, stawów, mięśni, ścięgien, linia kręgosłupa i układ kończyn. Budowa może być silna, średnia lub słaba
Przy słabej budowie ciała można dodać zaobserwowane odejścia od normy, np. start learning		o Grzbiet karpiowaty (kyphosis) - wygięty ku górze o Grzbiet łęgowaty (lordosis) - wygięty w dół o Skrzywienie boczne (scoliosis) o Garb (gibbus) - deformacja głównie kręgów piersiowych,
• Stan odżywienia (conditio) start learning		daje wyobrażenie o tym, czy procesy przemiany materii przebiegają prawidłowo i czy zwierzę otrzymuje karmę pełnowartościową i w odpowiedniej ilości. Stan odżywienia określamy przez oglądanie i omacywanie.
o U psów i kotów start learning		szczeg. uwagę na tułów, czy doły przylędźwiowe i skroniowe są wypełnione mięśniami, czy widoczne są żebra, guzy biodrowe i wyrostki kolczyste kręgów. Stopień odżywienia określamy w skali BCS od 1 do 9. Jego wartość prawidłowa dla psów wynosi 4-5/9.
o U koni start learning		ogląda się i omacuje głównie oczodoły, grzebień łopatki, żebra i guzy biodrowe.
o U bydła start learning		ogląda się długie mięśnie grzbietu, mięśnie udowe, pośladkowe i łokciowe.
W celu sprawdzenia grubości tkanki podskórnej start learning		należy omacać mostek, fałd kolanowy i nasadę ogona
Ze stanem odżywienia związane jest start learning		wychudzenie (inanitio) i otyłość (obesitas
z czym zwiazane wychudzenie lub otyłość? start learning		która może być wywołana czynnikami genetycznymi i chorobowymi (np. cukrzyca u psów i kotów, niedoczynność tarczycy, kastracje) lub nieprawidłowym żywieniem.
Otyłość przejawia się start learning		niewidocznymi żebrami, syndromem tłustej wątroby u drobiu, brakiem talii, pokładami tłuszczu w okolicy lędźwiowej i ogonowej oraz zaokrąglonym brzuchem.
Wychudzenie może być spowodowane czynnikami zewnętrznymi start learning		brak lub niemożność pobrania pokarmu) lub wewnętrznymi (zespoły złego wchłaniania i trawienia) i doprowadzić może do wyniszczenia (charłactwo - cachexio).
• Stan utrzymania (wygląd zewnętrzny) start learning		badanie przeprowadzamy przez oglądanie, omacywanie, oglądanie stanu sierści, pazurów, kopyt, grzywy i zębów i określamy go jako bardzo dobry, dobry, mierny lub zły.
stan utrzymania c.d start learning		Stan bardzo dobry występuje u zwierząt luksusowych w hodowli zarodowej i sportowej, zaś stan dobry jest dla zwierzęcia najlepszy. Zły stan utrzymania przy prawidłowej pielęgnacji może być spowodowany chorobą,
• Temperament start learning		jest to szybkość i stopień reakcji na różne bodźce zewnętrzne, przyjmowane przez zwierzę za pomocą narządów zmysłów.
temperament ile rodzai start learning		4 rodzaje temperamentu zwierząt:
Żywy niezrównoważony start learning		przewaga procesów pobudzania nad procesami hamowania w korze mózgowej; u koni manifestuje się silną pobudliwością i gwałtownością, przez co są one nieprzydatne w pracy)
Żywy zrównoważony start learning		(cechuje się silnymi procesami pobudzania i hamowania, stałością i dokładnością odruchów warunkowych i dużą dzielnością w pracy; takie konie są najcenniejsze)
Spokojny zrównoważony start learning		(silne, lecz mało aktywne procesy hamowania i pobudzania)
Spokojny niezrównoważony start learning		słabe procesy hamowania i pobudzania).
z czym związany jest rodzaj temperamentu start learning		Rodzaj temperamentu zwierzęcia związany jest z jego gatunkiem, rasą i typem konstytucjonalnym, np. konie sportowe (arabskie, angielskie) mają żywy temperament, zaś konie zimnokrwiste - spokojny,
• Typ konstytucjonalny start learning		zespół odziedziczonych cech wrodzonych, nabytych, morfologicznych i czynnościowych osobnika, warunkujących sposób jego reagowania na bodźce zewnętrzne. Obecnie według Dursta wyróżnia się 3 typy:
o Typ oddechowy (typus respiratorius start learning		wąska klatka piersiowa, lekka i wąska głowa, cienka szyja, długie kończyny. Bydło typu oddechowego cechuje się dużą mlecznością i skłonnością do zachorowań na gruźlicę. Przykłady: chart, bydło mleczne, konie wyścigowe
o Typ trawienny (typus digestorius) start learning		- krótka i szeroka klatka piersiowa, duży brzuch, mocne kończyny, krótka szyja, duża głowa. Bydło takie wykazuje tendencję do tycia, więc nadaje się na opas. Zwierzęta takie narażone są na schorzenia przewodu pokarmowego i układu krążenia,
o Typ mięśniowy (typus muscularis) start learning		mocna głowa, szeroka klatka piersiowa, dobrze rozwinięte mięśnie zadu i kończyn. Zwierzęta takie narażone są na schorzenia układu mięśniowego i nerwowego, np. bydło stepowe, boksery, dogi, mastiffy
• Zachowanie się zwierzęcia - obejmuje: start learning		pozycję i postawę ciała, przyjmowanie pokarmu i wody, przytomność, wyraz twarzy, spojrzenie, głos, chód i sposób poruszania się, ruchy poniewolne
Pozycję ciała start learning		pozycja jest to położenie linii kręgosłupa zwierzęcia w stosunku do podłoża (może być stojąca, siedząca lub leżąca)
Postawę ciała start learning		postawa jest to wzajemny stosunek części ciała, czyli ułożenie linii grzbietu i szyi do kończyn oraz kończyn do osi ciała (może być prawidłowa lub nieprawidłowa)
postawy patologiczne start learning		postawy patologiczne
o Przy ochwacie start learning		trofoalergeny uwalniają histaminę, która powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych miazgi rogu kopytowego, co sprawia że koń z bólu stoi nieruchomo
o Przy morzysku start learning		przy morzysku konie przyjmują postawę wahadłową (przednie kopyta daleko z przodu, zaś tylne daleko z tyłu) lub leżą na grzbiecie (podobnie jak przy zapiaszczeniu okrężnicy małej)
o Ostre rozszerzenie żołądka start learning		(acuta dilatatio ventriculi) - koń przyjmuje pozycję siedzącego psa
o Przy tężcu start learning		konie stoją z szeroko rozstawionymi kończynami i wyciągniętą głową, grzbiet mają wyprostowany, zaś ogon uniesiony
o Przy urazowym zapaleniu osierdzia u krów start learning		na skutek przedostania się ciał obcych do przewodu pokarmowego krowy odczuwa ona bolesność w III - V p. m, co sprawia że odstawia ona łokcie na bok (objaw patogomiczny),
o Porażenie wiotkie kończyn tylnych start learning		występuje u małych zwierząt przy przerwaniu ciągłości kręgosłupa. Przyjmują one wówczas pozycję foki.
Przyjmowanie pokarmu i wody start learning		podczas chorób obserwuje się zaburzenia pobierania pokarmu i wody, np. przy wściekliźnie psy zjadają przedmioty niejadalne, wzmożone pragnienie występuje w gorączce, cukrzycy, ketozie i moczówce prostej, a także przy ropomaciczu u suk
Przytomność start learning		(zachowana, zmniejszona, zniesiona, zwiększona, np. przy chorobach układu nerwowego)
Wyraz twarzy start learning		żywy lub spokojny). Możliwe zmiany wyrazu twarzy to: stan agonalny/twarz Hipokratesa (facies Hippocraticus - błyszczące oczy, wyostrzone rysy), grymas sardoniczny (risus sardonicus obserwowany podczas tężca u koni), krzyż śmierci (zapaść)
Głos start learning		głos ochrypły może występować przy zapaleniu krtani, zaś ochrypłe szczekanie stanowi objaw wścieklizny,
Chód i sposób poruszania się start learning		daje możliwość wykrycia kulawizny, chwiejności, niedowładu lub bezwładu kończyn,
Ruchy poniewolne start learning		są to ruchy niezależne od woli zwierzęcia, występujące przy chorobach OUN:
Ruchy poniewolne jakie to start learning		parcie do przodu, do tyłu, obrót wokół własnej osi, ruchy menażowe, obrotowe, wedrowanie
IV. BADANIE TEMPETATURY WEWN start learning		Mierzenie temperatury ciała (thermometria)
Mierzenie temperatury ciała start learning		jest jedną z najbardziej obiektywnych metod badania klinicznego, gdyż jej wszelkie odchylenia od normy są ważnym objawem chorobowym. W praktyce weterynaryjnej mierzenie temperatury ciała przeprowadza się w każdym przypadku chorobowym,
Temperaturę mierzy się u zwierząt w start learning		odbycie, a u ptaków w kloace, gdyż w tych miejscach temperatura jest najbardziej stała.
Przy ocenie temperatury należy wziąć pod uwagę start learning		płeć (SAMCE wyższa), stan fizjologiczny (ciąża), wiek (młode mają wyższą temperaturę), rasę (większe mają niższą), temperament, porę dnia, warunki środowiska i miejsce pomiaru (w pochwie jest o kilka dziesiątych wyższa, niż w odbytnicy).
Fizjologiczne wartości temperatury ciała: start learning		Fizjologiczne wartości temperatury ciała:
• Pies (37,4- 39,3): start learning		psy małe szczenięta (38,6- 39,3 ), - psy małe dorosłe (38,5- 39 ), - psy średnie szczenięta (38,3- 39,1 ), - psy średnie dorosłe (38 - 38,6 ), - psy duże szczenięta (38,2- 39 ), - psy duże dorosłe (37,4- 38,3 ),
• Koty start learning		38 - 39,5,
• Konie start learning		ponad 5 lat - 37,5- 38 - źrebięta w pierwszych dniach życia- do 39,3, - źrebięta i młode konie do 5 lat- 37,5- 38,5,
• Bydło start learning		• Bydło (37,5-39) - cielęta- 38,5- 40,5, - bydło młode do roku- 38,5- 40, - bydło powyżej roku- 38- 39,
• Świnie start learning		38 - 40), prosięta – 39- 40,5
• Owce i kozy start learning		38,5- 39
Wahania temperatury start learning		(1-1,5 stopnia) w zależności od pory dnia. Najniższa temperatura ciała występuje w godzinach nocnych do 6 rano. Pierwsze maksimum występuje między 6 a 9 rano, drugie minimum między 10 a 16, zaś temperatura najwyższa występuje między 16 a 19.
Kiedy Zjawisko odwrotne (wahania temp) start learning		obserwuje się w przebiegu gruźlicy, kiedy temperatura poranna jest wyższa, niż wieczorna (typus inversus). Zaliczana jest do podziału ze względu na czynnik wywołujący.
Pomiaru temperatury można dokonywać przy użyciu: start learning		termometru rtęciowego (najwyższą wartość osiąga po około 1 minucie, zaś po wyjęciu słupek rtęci nie opada), termometru spirytusowego, elektronicznego, termisioru (badanie temperatury skóry).
Gorączka start learning		pyreksia, febris)
gorączka start learning		to reakcja adaptacyjna fizjologicznie sprawnych ośrodków termoregulacji i zespołu podporządkowanych im mechanizmów obwodowych na działanie czynników gorączkotwórczych.
Gorączka występuje z reguły pod wpływem start learning		czynników zakaźnych (septycznych), chociaż gorączka może wystąpić też na tle niezakaźnym (aseptyczna), spowodowana rozpadem obumarłych elementów komórkowych i tkankowych (pooperacyjnie, złamania kości, krwotoki wew, poród, wysiłek mięśniowy).
wzrost temperatury może wystąpić też na skutek start learning		bodźców nerwowych pochodzenia centralnego lub obwodowego (neurozy, silne bóle)
Gorączka jest zespołem start learning		objawów nieswoistych, spośród których najważniejsze są:
Objawy gorączki start learning		• Podwyższona temperatura wewnętrzna, • Przyspieszenie tętna i oddechu, • Upośledzenie lub brak łaknienia, często wzmożone pragnienie, • Przekrwienie błon śluzowych, • Zmniejszenie ilości oddawanego moczu (oliguria),
Objawy gorączki start learning		• Zwiększenie ciężaru właściwego moczu i lepkości, białkomocz, • Zmiana odczynowości moczu o Zwierzęta trawożerne fizjologicznie mają mocz zasadowy (w patologii kwaśny) o Mięsożerne - kwaśny (w patologii zasadowy) o Wszystkożerne - obojętny
Objawy gorączki start learning		• Nierównomiernie rozłożona ciepłota skóry • Dysproteinemia - zachwianie wzajemnych proporcji między IgG a albuminami (spadek syntezy albumin w wątrobie) • Przyspieszenie OB (szybkość opadu zależy od stosunku albumin do globulin) • Leukocytoza
Typy gorączki w zależności od start learning		stopnia podwyższenia temperatury ciała:
• Stan podgorączkowy start learning		podwyższenie temperatury ciała o 0,2- 0,5 stopnia,
• Gorączka lekka start learning		podwyższenie temperatury o 1-1,5 stopnia,
• Gorączka wysoka start learning		podwyżowca szenie temperatury powyżej 1,5 stopnia. Towarzyszy chorobom zakaźnym, np. nosówce psów, odoskrzelowemu zapaleniu płuc, zołzom u koni - Streptococcus equi), różyca i pomór świń, wąglik i księgosusz u bydła)
W zależności od czasu trwania wyróżniamy: start learning		W zależności od czasu trwania wyróżniamy:
• Gorączka jednodniowa start learning		febris ephemera) - trwa do 3 dni. Występuje często u bydła po podaniu szczepionek i surowic odpornościowych, a także przy zaburzeniach trawienia,
• Gorączka ostra start learning		febris acuta) - może ciągnąć się nawet do miesiąca. Występuje np. w krupowym zapaleniu płuc, nosaciznie, niedokrwistości zakaźnej, nosówce psów,
• Gorączka przewlekła start learning		(febris chronica) - może ciągnąć się miesiącami. Zdarza się przy malarii, gruźlicy, niedokrwistości zakaźnej.
W zależności od wahań dobowych temperatury: start learning		W zależności od wahań dobowych temperatury:
• Gorączka ciągła start learning		(febris continua) - wysoka temperatura z niewielkimi wahaniami dobowymi, nieprzekraczającymi 1 stopnia. Występuje w ciężkich schorzeniach o charakterze posocznicowym, np. wąglik, różyca, wągry, krupowe zapalenie płuc u koni,
• Gorączka zwalniająca start learning		febris remittens) - cechuje się znacznymi wahaniami dobowymi od 1 do 2 stopni, jednak nigdy nieobniżającymi się do granic fizjologicznych. Jest to najczęściej spotykany typ gorączki w chorobach zakaźnych, wikłanych przez paciorkowce i gronkowce,
• Gorączka trawiąca start learning		febris hectica) - gorączka, w której temperatura z bardzo wysokiej obniża się poniżej granic normy. Podczas niej następuje nasilony katabolizm, a zwierzę po kilku tygodniach ulega wyniszczeniu, np. przy gruźlicy,
• Gorączka przerywana (febris intermittens) start learning		obj się krótkimi skokami temperatury występującymi na przemian z okresami bezgorączkowymi. Każdy napad gorączki rozpoczyna się silnymi dreszczami i kończy obfitymi potami. W najbardziej typowej formie występuje przy niedokrwistości zakaźnej u koni
• Gorączka powrotna start learning		(febris reccurens) - objawia się występowaniem kolejnych okresów wysokiej gorączki i okresów bezgorączkowych, trwających kilka dni (dłużej, niż przy przerywanej).
Okres bezgorączkowy start learning		(apyrexia) trwa zwykle 6-8 dni. Występuje przy chorobach pasożytniczych krwi, np. malaria, babeszjoza, borelioza, gruźlica, nosacizna
• Gorączka nietypowa start learning		febris atypica) - wyróżnia się nieprawidłowymi wahaniami dobowymi i nieokreślonym czasem trwania. Występuje przy zołzach, krupowym zapaleniu płuc, nosaciznie i pomorze świń.
Typy gorączki ze względu na czynnik wywołujący: start learning		Typy gorączki ze względu na czynnik wywołujący:
• Gorączka septyczna start learning		związana z działaniem pirogenów. Może być zewnątrzustrojowa (bakterie i wirusy) lub wewnątrzustrojowa (zatrucia i toksyny)
• Gorączka aseptyczna start learning		powstaje bez zadziałania czynnika zakaźnego, np. w wyniku uszkodzenia tkanek po urazach czy oparzeniach, np. podczas porodu, silnego wysiłku mięśniowego, w wyniku złamań kości, gorączka pooperacyjna,
• Gorączka adynamiczna start learning		temperatura ciała utrzymuje się w granicach normy, mimo wyraźnych objawów gorączki. Występuje u starszych zwierząt
• Gorączka resorpcyjna start learning		występuje, gdy w organizmie zachodzi wchłanianie płynów, • Gorączka alergiczna
• Gorączka alergiczna start learning		Gorączka alergiczna
• Gorączka na skutek podawania substancji pobudzającej start learning		zachodzi w celu pobudzenia układu siateczkowo- śródbłonkowego (cytokiny prozapalne)
W przebiegu gorączki wyróżnia się start learning		3 okresy
• Okres początkowy start learning		(stadium incrementi) - obejmuje okres narastania temperatury do szczytu i pojawienie się objawów swoistych dla gorączki,
• Okres szczytowy start learning		(stadium fastigii) - zbiega się z okresem, w którym występują wszystkie objawy typowe dla gorączki. Jest to czas największego nasilenia choroby,
• Okres ustępowania start learning		(stadium decrementi) - może cechować się szybkim lub litycznym przebiegiem. Szybki spadek temperatury (crisis) objawia się silnymi potami, spowolnieniem tętna i oddechów. Przy tym rodzaju spadku może nastąpić zjawisko przełomu rzekomego
zjawisko przełomu rzekomego start learning		(pseudokryzysu pseudocrisis), polegające na nagłym wzroście ciepłoty wewnętrznej po lekkim spadku. Jest to objaw niekorzystny, świadczący o powikłaniach
Zapaść start learning		hipotermia (hypothermia)
Zapaść start learning		spadek temperatury wewnętrznej poniżej wartości fizjologicznej. W ocenie hipotermii należy zachować ostrożność i nie zapominać o błędach techn., jakie mogą być popełnione, np. niedomykanie odbytu, wprowadzenie termometru do mas kałowych
temperaturą podnormalną. start learning		• Obniżenie temperatury o 1 stopień poniżej normy
temperatura podnormalna start learning		Obserwuje się ją u zwierząt starych przy niskich temperaturach otoczenia, u koni wyniszczonych, po silnych krwotokach, a także pod wpływem działania środków nasennych i przeciwgorączkowych.
zapaścią średniego stopnia start learning		Obniżenie temperatury o 2 stopnie
zapaścią zimna start learning		a spadek o 3-4 stopnie
Zapaść od kryzysu różni się start learning		dużym spadkiem temp, ochłodzeniem powierzchni ciała, osłabieniem czynności serca, ogólnym osłabieniem. Skóra w zapaści jest chłodna, pokryta lepkim potem, błony śluzowe są zasinione, występuje drżenie kończyn, tętno jest przyspieszone, ale słabe
krzyż śmierci” (crux mortis), start learning		W stanach agonalnych występuje tzw., krzyż śmierci” (crux mortis), w którym spadek temperatury krzyżuje się ze wzrostem oddechów i tętna
Hipertermia niegorączkowa start learning		udar cieplny, udar słoneczny
• Udar cieplny start learning		(siriasis) - jest to czynnościowe przeciążenie ośrodka termoregulacji spowodowane zmniejszoną utratą ciepła podczas wysokiej temperatury otoczenia i dużej wilgotności. Wzrost temperatury ciała powiązany jest z drgawkami, wymiotami i apatią.
• Udar słoneczny start learning		(insolatio) - jest to reakcja organizmu na działanie promieni słonecznych, podczas której (oprócz zmniejszonej utraty ciepła) dochodzi do wchłaniania promieniowania. Najbardziej narażone są na nie zwierzęta bez okrywy włosowej, np. świnie,
Tętno start learning		ętno jest to falisty ruch tętnic, powstający w momencie wyrzutu krwi i przenoszący się na obwód. Jakość tętna zależy od siły skurczu lewej komory, ilości krwi w naczyniach i napięcia ich ścian
Częstość ta zależy od: start learning		wieku, wielkości zwierzęcia, płci (u samic jest częstsze), od wysiłku, temperamentu i stanu fizjologicznego.
Na falę tętna mają wpływ: start learning		• Częstość tętna - zależy od pobudzeń w węźle zatokowym i następowego skurczu serca • Objętość wyrzutowa serca i szybkość wyrzutu krwi • Elastyczność naczyń krwionośnych • Opory na obwodzie
Ze względu na liczbę skurczów wyróżniamy: start learning		• Tętno przyspieszone (pulsus frequens),• Tętno zwolnione (pulsus rarus)
• Tętno przyspieszone start learning		powyżej wartości referencyjnych. Tętno takie związane jest z podwyższeniem temperatury ciała, a także powstaje na skutek działania substancji toksycznych na receptory serca. Obserwuje się je w chorobach zakaźnych i pasożytniczych krwi, z gorączką
• Tętno przy spieszone start learning		Obserwuje się je w chorobach zakaźnych i pasożytniczych krwi, przebiegających z podwyższeniem temperatury ciała, a także w niewydolności układy krążenia, przy ciężkich schorzeniach przewodu pokarmowego
• Tętno zwolnione start learning		najczęściej towarzyszy bradykarii (bradycardii). Towarzyszy przede wszystkim chorobom mózgowym, związanym z podwyższeniem ciśnienia wewnątrzczaszkowego
tetno zwolnione start learning		w nowotworach mózgu, w wodogłowiu i zakaźnym zapaleniu mózgu i opon mózgowych. Fizjologicznie może występować u trenujących koni sportowych, psów wyścigowych i u starszych zwierząt
Ze względu na napięcie tętnic start learning		podatność tętnicy na ucisk palcem):
• Tętno miękkie start learning		(pulsus mollis) - przy niewielkim ucisku tętnicy zanika fala tętna. Występuje w niewydolności krążenia i przy utracie napięcia ścian naczyń,
• Tętno nitkowate start learning		(pulsus filliformis) - obserwowane przy zapaści, ciężko wyczuwalne,
• Tętno twarde (pulsus durus start learning		wyst. gdy mimo przytknięcia św. tętnicy palcem nadal nie jest ona zamknięta, a tętno jest wyczuwalne. Występuje przy stwardnieniu ścian tętnic, w tężcu i intoksykacji. T. twarde wyrażone w silnym stopniu zwane jest t. drutowatym (pulsus contractus)
Ze względu na stopień wypełnienia tętnic: start learning		Ze względu na stopień wypełnienia tętnic:
• Tętno pełne start learning		(pulsus plenus) - występuje przy tętnicy dobrze wypełnionej, kiedy można wyczuć więcej, niż połowę jej obwodu. Fizjologicznie występuje ono u krów wysokomlecznych, zaś u reszty jest patologiczne i związane np. ze wzmożoną akcją serca,
• Tętno puste start learning		(pulsus vacuus/ inanis) - występuje przy tętnicy słabo wypełnionej, kiedy obwód tętnicy nie jest wyczuwalny.
Badanie i wartości tętna u poszczególnych gatunków. start learning		Badanie i wartości tętna u poszczególnych gatunków.
• Koń: start learning		Tętno badamy na tętnicy szczękowej zewnętrznej (a. maxillaris externa), przebiegającym we wcięciu naczyniowym żuchwy (incisura vasorum),
kon - wartości start learning		konie ogólnie: 30-40, - konie w wieku 1-2 lat: 40-56, - ogier: 28-32, - wałach: 33-39, - klacz: 34-40.
źrebaki start learning		- źrebaki nowonarodzone: 128, - źrebaki 1-2 dniowe: 100-120, - źrebaki 2-tygodniowe: 80-100, - źrebaki 3-6 miesięcy: 64-76, - źrebaki 6-12 miesięcy: 48-72,
• Bydło start learning		tętno badamy na tętnicy twarzowej (a. facialis) dwoma rękoma, przebiegającej przed przednią krawędzią mięśnia żwacza. Przy badaniu rektalnym tętno mierzymy na tętnicy biodrowej. U cieląt i małych przeżuwaczy tętno wyczuwalne jest też a tętnicy udowej,
bydło wartosci start learning		- bydło ogólnie: 50-80, - cielę nowonarodzone- 116-141, - cielę 8- 14 dni- 108, - cielę jednomiesięczne- 105, - cielę półroczne- 95, - bydło roczne- 90, - krowa- 40-60, - buhaj- 45-72.
• Świnie - start learning		u świń tętna nie mierzy się palpacyjnie ze względu na zbyt duże otłuszczenie.
świnie wartości start learning		- świnie ogólnie- 60-70, - prosięta do 2 tygodni- 110-140, - prosięta 3-miesięczne: 100-110, - knur- 60-70, - locha- 90-100, - wieprze i świnie stare- 55-75.
• Owce i kozy start learning		tętno mierzymy na tętnicy udowej (70-78 ),
• Psy start learning		tętno mierzymy na tętnicy udowej. Badania tętna dokonuje się przez całą minutę. U psów występuje arytmia oddechowa, co pociąga za sobą zmianę pracy serca ze względu na zianie, podczas którego tętno ulega spowolnieniu.
psy wartości start learning		- psy ogólnie - 70-160, - psy młode: 100-180, - psy dorosłe małych ras: 80-160, -psy dorosłe dużych ras: 60-120,
koty start learning		tętno mierzymy na tętnicy udowej. U kociąt wynosi 130-140, zaś u kotów dorosłych 120-140.
Sposoby badania liczby oddechów. start learning		Sposoby badania liczby oddechów.
Liczbę oddechów na minutę określa się: start learning		• Obserwując ruchy klatki piersiowej i brzucha, Obserwując ruchy skrzydełek nosowych, Wysłuchując szmery oddechowe na tchawicy, Przykładając dłoń do nozdrzy,
Liczbę oddechów na minutę określa się: start learning		Obserwując skraplającą się parę wydychanego powietrza w niskiej temperaturze otoczenia, Przykładając rękę do klatki piersiowej w czasie ruchów oddechowych, Metodami graficznymi.
Co decyduje o liczbie oddechów? start learning		• Wiek - zwierzęta młode mają większą liczbę oddechów, niż stare, ponieważ ich przemiana materii jest szybsza i w jednostce czasu wydalają więcej dwutlenku węgla, • Płeć - samice oddychają szybciej niż samce, a samice ciężarne szybciej, niż nieciężarne,
Co decyduje o liczbie oddechów? start learning		• Rasa i wielkość zwierzęcia, • Pora dnia- w nocy w czasie spoczynku liczba oddechów jest mniejsza, niż w trakcie dni, • Pora roku, • Wysiłek fizyczny
Przyspieszenie oddechów (polypnoe) start learning		występuje we wszystkich przypadkach utrudnionej wymiany gazowej w płucach, a więc w przypadku zmian chorobowych (np. zapalenie czy obrzęk płuc), zaburzeń czynności mięśni oddechowych (np. skurcze tężcowe, wzdęcie żołądka i jelit),
Przyspieszenie oddechów (polypnoe) start learning		niewydolności krążenia, gdyż przepełnione krwią naczynia zmniejszają światło pęcherzyków płucnych. Liczba oddechów zwiększa się także w stanach anemicznych i przy podwyższonej temperaturze ciała.
Spowolnienie oddechów start learning		(bradypnoe) obserwuje się przy zwężeniu światła dużych oskrzeli i przy zwiększeniu ciśnienia wewnątrzczaszkowego (wylew, wodogłowie, acetonemia krów).
Prawidłowa liczba oddechów na minutę u różnych gatunków. start learning		Prawidłowa liczba oddechów na minutę u różnych gatunków.
• Konie dorosłe: start learning		8-16 (badamy przykładając grzbietową część dłoni do nozdrzy):
konie - pozostałe start learning		- Konie czystej krwi arabskiej: 6-10, - Konie pełnej krwi angielskiej: 9-12, - Konie bezrasowe: 14-16, - Źrebięta- 14-15.
Bydło start learning		• Bydło dorosłe: 10-20, - Jałowizna: 27-30, - Cielęta do 5 tygodni: 35-40, - Cielęta do 2 tygodni: 50- 56.
• Owce dorosłe start learning		9-15,
• Kozy dorosłe start learning		9-15,
• Świnie: start learning		• Świnie: 8-18
• Psy start learning		badamy fonendoskopem, ruchy skrzydełek, powietrze wydychane zimą): - Psy dorosłe: 14-18, - Psy młode: 20-22,
koty start learning		• Koty dorosłe: 17-23, Koty młode: 22-24.
WĘZŁY CHŁONNE, BŁONY ŚLUZOWE, OKO start learning		WĘZŁY CHŁONNE, BŁONY ŚLUZOWE, OKO
Badanie węzłów chłonnych start learning		Przez naczynia i węzły chłonne przepływają rozmaite wytwory przemian fizjologicznych i patologicznych, zachodzących w ustroju. W węzłach chłonnych zatrzymywane są drobnoustroje chorobotwórcze.
Badanie węzłów chłonnych start learning		Czynniki te mogą powodować zmiany w węzłach chłonnych w postaci ich obrzęku i bolesności, a nawet ropienia i dlatego ich badanie ma duże znaczenie diagnostyczne (również dlatego, że schorzały narząd może być niedostępny badaniu,
Przy badaniu węzłów chłonnych bierze się pod uwagę: start learning		wielkość i kształt, Budowa, KONSYSTENCJA, TEMPERATURA, BOLESNOŚĆ
Wielkość i kształt start learning		wielkość podaje się w cm lub porównuje do figur geometr). W. chł. Zw. zdrowych są dość drobne i przysłonięte otaczającymi tk. Poza tym ich wielkość zależy od gat., rasy, wielkości i wieku (węzły młodych są z reguły większe i bardziej soczyste
Budowa start learning		fizjologicznie jest zrazikowa, a w patologii zatarta i gładka),
Konsystencja start learning		fizjologicznie jest elastyczna i tęga, zaś w patologii twarda i chełbocząca),
Temperatura węzła start learning		(fizjologicznie jest taka sama jak otaczających tkanek, zaś w patologii- wyższa),
Bolesność start learning		fizjologicznie niebolesne),
Przesuwalność na podłożu i skóry nad nimi start learning		prawidłowo są przesuwalne).
Dla porównania należy badać start learning		węzły chłonne symetrycznie po obu stronach ciała, gdyż zmiany stwierdzane obustronnie są objawem uogólnienia choroby. Gdy chociaż jeden z wymienionych czynników się różni należy opisać węzły oddzielnie.
Badanie węzłów chłonnych u poszczególnych gatunków. start learning		Przeżuwacze: dostępne badaniu są:
• Węzły chłonne podżuchwowe start learning		lnn. submandibularis (za kątem żuchwy, pod ślinianką) - należy stojąc przy głowie twarzą w kierunku grzbietu omacywać dwoma rękoma okolicę podszczękową,
• Węzły chłonne przedłopatkowe start learning		lnn. prescapulares (nad stawem barkowym) - stanąć przy szyi twarzą ku kończynom tylnym i wciskać palce pod brzeg łopatki,
• Węzły chłonne fałdu kolanowego start learning		lnn. politei (dole podkolanowym) - stanąć z boku twarzą ku ogonowi i oprzeć jedną rękę na guzie biodrowym, a drugą ująć fałd kolanowy i przesunąć dłoń nieco ku górze,
• Węzły chłonne nadwymieniowe start learning		- stajemy z tyłu krowy, uginamy się na nogach i obmacujemy górną jedną trzecią wymienia. Węzły zlokalizowane są w więzadle podwieszającym wymię.
Konie: start learning		• Węzły chłonne podżuchwowe- zlokalizowane w dole żuchwy po wewnętrznej stronie sanek. Najczęściej powiększone są w przebiegu zołzów i nosacizny. W zołzach są znacznie powiększone, bolesne, gorące, przesuwane i chełboczące na skutek ropienia
Konie start learning		Ropa zwykle przebija się na zewn przez liczne przetoki; po wyropieniu węzeł zmniejsza się, a po przetokach pozostają blizny. W przebiegu nosacizny zwykle powiększony jest tylko jeden węzeł (zwykle lewy). Jest on twardy, nieboles, nieprzesuwalny.
• Węzły chłonne fałdu kolanowego start learning		- zlokalizowane w skórnym fałdzie kolanowym,
• Węzły chłonne pachwinowe powierzchowne start learning		lnn. Inguinales superficiales (u klaczy nadwymieniowy, a u ogierów nadprąciowy ). Aby je wymacać należy polecić pomocnikowi uniesienie przedniej kończyny po stronie badanej i wsunąć dłoń między udo i brzuch
Świnie start learning		mają węzły chłonne niemacalne na skutek otłuszczenia
Psy i koty: start learning		• Węzły chłonne podżuchwowe- zawarte w kącie żuchwy pod ślinianką. Ich silne powiększenie występuje podczas chłoniaka • Węzły chłonne przedłopatkowe- macalne u dużych psów • Węzły chłonne podkolanowe - w dole podkolanowym, macalne u dużych psów
Ostre zapalenie węzłów chłonnych start learning		lymphadenitis acuta
Ostre zapalenie węzłów chłonnych start learning		Bywa spow. ostrym zapal. miąższu węzłów z surowiczo - komórkowym nacieczeniem. Węzły są wówczas powiększone, przekrwione, wypełnione płynem surowiczym, mają zmieniony kształt i zatartą budowę. Stają się twarde, napięte, chełboczące, gorące, bolesne
Ostre zapalenie węzłów chłonnych start learning		Przesuwalność na podłożu zwykle jest zachowana, jednak przy nacieczeniu tkanki otaczającej może być nieprzesuwalny. Przyczyną ostrego obrzęku mogą być: ostre choroby zakaźne, ropawica, ostre zapalenie naczyń chłonnych.
Przewlekłe zapalenie węzłów chłonnych start learning		lymphadenitis chronica)
Przewlekłe zapalenie węzłów chłonnych start learning		lymphadenitis chronica)
Przewlekłe zapalenie węzłów chłonnych start learning		Obrzęk przewlekły spowodowany jest rozrostem tkanki łącznej węzłów i przylegającej warstwy podskórnej. Węzeł jest mniej powiększony, niż przy obrzęku ostrym, ma guzowatą powierzchnię, zatartą budowę, ale jest niebolesny i nieprzesuwalny na podłożu.
Przewlekłe zapalenie węzłów chłonnych start learning		Węzeł zachowuje temp otaczających tkanek. Niekiedy może rozwinąć się w przewlekłe zapalenie naczyń chłonnych (lymphangioitis), co na kończynach może doprowadzić do słoniowatości (elephantiasis) i ich trwałej deformacji  utrudniony odpływ limfy
Błony śluzowe dostępne do badania start learning		Błony śluzowe są niezabarwione, okrywa je cienka warstwa nabłonka i są obficie unaczynione, co sprawia że dobrze widoczne są na nich wszystkie wykwity  efflorescentia. Błony dostępne do badania:
• Spojówka oka start learning		błona powieki górnej, dolnej i trzeciej) - badania u zwierząt małych dokonuje się rozchylając powieki kciukiem lub palcami wskazującymi, zaś powiekę trzecią podważa się wacikiem nawiniętym na zapałkę.
• Śluzówka przedsionka jamy nosowej start learning		przedsionek jamy nosowej to przestrzeń jamy nosowej do ujścia przewodów łzowych (tractus lacrimalis). U bydła przechodzi on w śluzawicę. U małych zwierząt jest ona niedostępna badaniu ze względu na wąskość przewodów nosowych.
• Śluzówka przedsionka jamy ustnej start learning		przestrzeń zawarta między wew pow. policzków i zew pow dziąseł. W celu zbadania u małych rozwiera się ją końc palców obu rak za zęby sieczne, zaś u bydła i koni- ujmując język dłonią wprowadzoną wzdłuż brzegu bezzębnego i wyciągając go nieco na bok,
• Śluzówka przedsionka pochwy lub napletka start learning		• Śluzówka przedsionka pochwy lub napletka
• Śluzówka odbytu start learning		na ogół niewidoczna)
Zmiany związane ze stanem błon śluzowych. start learning		• Zmiany barwne, obrzęk, wybroczyny, wypływy
• Zmiany barwne start learning		bladość (palor), zaczerwienienie, zasinienie, zażółcenie. Zmiany te są zwykle następstwem niedokrwistości, chorób układu krążenia i narządu oddechowego oraz przewodu pokarmowego i zatruć.
• Obrzęk start learning		oedema)
• Wybroczyny start learning		wynaczynienia krwi poza ściany naczyń,
• Wypływy (diectio) start learning		ocenia się ich kolor, wilgotność, pokrycie nalotem i przejrzystość.
Bladość (palor) błon śluzowych start learning		Bladość najlepiej widoczna jest na spojówkach. Błony śluzowe stają się bladoróżowe, bladoszare, papierowe lub porcelanowo białe. Bladość nagle powstająca jest objawem krwotoków wewnętrznych
Bladość (palor) błon śluzowych start learning		Powoli narastająca bladość występuje w niedożywieniu, niedokrwistościach pokarmowych, fizjologicznej niedokrwistości prosiąt, w przebiegu inwazji pasożyt narządu oddechowego (np. motylicą wątrobową) oraz we wszelkich chorobach zakaź i wyniszczających
Bladość (palor) błon śluzowych start learning		Bladość jest skutkiem niedokrwienia błon śluzowych. Anemia niedoborowa (anemia procelorum) u prosiąt, cechująca się bladością śluzówki, występuje w 1 tygodniu życia. Spowodowana jest nagłym rozpadem hemoglobiny płodowej po urodzeniu.
Zaczerwienienie (rubor) błon śluzowych start learning		Fizjo wyst po wysiłku fiz, podnieceniu psych lub przy wyso temp otoczenia. Zaczerwie. chorobliwe może być spowodowane przekrwieniem lub wybroczynami krwi do bł śluz. postać czerwonych plamek, obwódek dookoła zębów lub zaczerwienienia całej bł śluz
Przekrwienie możemy podzielić start learning		czynne, bierne i mieszane.
• Przekrwienie czynne (zapalne start learning		typ tętniczego i wywoła zastojem krwi w nn tętni (hyperaemia activa). Może występować w postaci plamek (skupionych przy różyczce raseola lub rozsianych w formie wysypki exanthema), rumienia (słoneczny lub cieplny) lub może być to przekrwienie ogólne
• Przekrwienie bierne start learning		(niezapalne) jest typu żylnego i wywołane jest zastojem krwi w naczyniach żylnych (hyperaemia passiva). Może mieć postać przekrwienia ogólnego, plamek czerwonych (livido) lub być spowodowane rozszerzeniem naczyń (telangiectasis).
• Przekrwienie mieszane tętniczo- żylne start learning		spowodowane jest gorączką, czynnikami chorobotwórczymi. Przekrwienie może być następstwem niedotleniania i przesycenia krwi dwutlenkiem węgla, a więc jest objawem niedomogi serca, chorób układu oddechowego (upośledzających oddychanie)
• Przekrwienie mieszane tętniczo- żylne start learning		albo uciśnięciem płuc przez trzewia, co zdarza się w morzyskach koni. Może występować w chorobach gorączkowych i zakaźnych, np. u koni w przebiegu zarazy piersiowej, u psów w nosówce, u świń w różycy i pomorze
Zaczerwienienie spowodowane wybroczynami może być: start learning		punkcikowate (petechiae), pręgowane (vibices) lub rozlane (ecchymosis) lub mogą mieć postać krwawych podbiegnięć (sugilationes), spowodowanych wydostaniem się dużej ilości krwi z naczyń.
Jak odróżnić zaczerwienienie od wybroczyn? start learning		Za pomocą diaskopii, czyli uciskania zmian. Wybroczyny nie bledną przy ucisku, zaś przekrwienie - tak
Zażółcenie błon śluzowych (flavedo, flavitas) start learning		Stanowi objaw żółtaczki (icterus) i najwyraźniej uwidacznia się na spojówkach, a jest spowodowane obecnością we krwi barwnika żółci - bilirubiny. Zależnie od ilości bilirubiny błony śluzowe są żółte do pomarańczowych.
• Żółtaczkę przedwątrobową (hemolityczną) start learning		- spowodowana nadmiernym rozpadem erytrocytów pod wpływem czynników uszkadzających. Hemoglobina uwolniona z rozpadłych krwinek wydalana jest z moczem i kałem,
• Żółtaczka wątrobowa start learning		- spowodowana niewydolnością wątroby i jej niezdolnością do wychwytu i sprzęgania diglukuroidu, przez co bilirubina koncentruje się także poza wątrobą, np. w skórze,
• Żółtaczka postwątrobowa (zastoinowa, obturatoryjna, mechaniczna) start learning		wywołana zaczopowaniem przewodu żółciowego (np. kamica). U Ru może być także spowodowana uszkodzeniem wątroby przez mot. wątrobową. W kale nie stwierdza się obecności bilirubiny, natomiast jej znaczne ilości występują w surowicy i moczu,
Sinica błon śluzowych (cyanosis) start learning		Jest następstwem przekrwienia rozlanego żylnego, co prowadzi do niedotlenienia krwi.
Sinica błon śluzowych (cyanosis) start learning		Przyczynami sinicy są: niewydolność serca lub upośledzenia wymiany gazowej w płucach (krupowe zapalenie płuc, ucisk trzewi na przeponę na skutek wzdęcia żwacza lub jelit, pęknięcie przepony, wodobrzusze).
Badanie ogólne oka start learning		• Powieki i szpara powiekowa, gałka oczna
• Powieki i szpara powiekowa start learning		zmiany: obrzęk powiek, zwężenie szpary powiekowej, wypadanie powieki trzeciej.
• Gałka oczna start learning		oceniamy jej osadzenie i symetryczność.
 Wytrzeszcz start learning		(exophtalmus) - spowodowany chorobą Graversa- Basedowa (nadczynność tarczycy
 Wypadnięcie gałki ocznej start learning		retractio) - może być objawem nowotworu
 Zez start learning		strabimus) - zazwyczaj jest dziedziczną wadą rozwojową. Występuje przy schorzeniach CUN, wylewach i guzach. Wyróżniamy: zez rozbieżny (divergens) lub zbieżny (convergens),
 Oczopląs start learning		(nystagmus) - objaw chorób OUN, np. przy padaczce. Może być poziomy (horizontalis przy wodogłowiu), pionowy (verticalis przy zapaleniu mózgu) lub okrężny (rotatorius)
 Rogówka start learning		oceniamy jej wilgotność, przejrzystość i powierzchnię. Zmiany: wrzód rogówki (ulcus cornea), perofracja rogówki (kończy się usunię gałki ocznej), zmętnienie (obj chorób wirus, wikłanych przez herpes- corona- i adenowirusy, pasożytów lub urazów mech),
 Źrenica start learning		rozszerzenie (mydriasis) lub zwężenie (myosis).
Co wchodzi w skład badania klinicznego? start learning		Badanie podmiotowe- wywiad, • Badanie przedmiotowe- objawy u pacjenta, • Badanie dodatkowe- laboratoryjne, hematologiczne, biochemiczne krwi, surowicy i innych płynów ustrojowych, badanie moczu (bad biochem i badanie osadu), badanie treści żwacza,
Co wchodzi w skład badania klinicznego? start learning		• Badania histopatologiczne i laboratoryjne punktatu, np. szpik kostny, punktakt z jamy otrzewnowej, Badania anatomopatologiczne i histopatologiczne, sekcyjne.
Co wchodzi w skład badania klinicznego? start learning		• Badanie mikrobiologiczne, serologiczne, parazytologiczne, metody obrazowania pośrednie (RTG, USG, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny) i bezpośrednie (endoskopia, laparoskopia),
Symptomatologia start learning		nauka zajmująca się opisem i grupowaniem objawów choroby, stanowiąc podstawę diagnostyki, ale bez wnikania w przyczyny. W badaniach uwzględnia się anatomiczno- morfologiczne zmiany chorobowe oraz zaburzenia funkcji fizjologicznych chorego organizmu
Objaw (symptoma) start learning		Zaobserwowane cechy pacjenta (czynnościowe i anatomiczne), które może ocenić lekarz lub właściciel. Oceniane cechy mogą być podstawą do scharakteryzowania stanu czynnościowego ustroju, jego narządów i tkanek zarówno w stanie zdrowia, jak i choroby
Opis jednostki chorobowej. start learning		Opis jednostki chorobowej.
1. Przyczyna choroby start learning		(aetiologia)
2. Wywód choroby (pathogenesis) start learning		mechanizm powstawania zmian chorob, np. w niestrawności kwaśnej u bydła złe żywienie powoduje nadprodukcję kw mlek w żwaczu, który powoduje wzrost ciśń osmo, przejście płynów krwi do żwacza i rozwodnienie treści. Ustaje praca wymoczków, spada pH
3. Objawy start learning		(symptomata) - fizykalne, z badań laboratoryjnych i dodatkowych. Podział objawów chorobowych:
• Objawy przedmiotowe start learning		(obiektywne, stwierdzone badaniem klinicznym)
• Objawy podmiotowe start learning		(subiektywne, dane z wywiadu)
• Objawy pierwotne start learning		(wywołane przez pierwotny czynnik choroby)
• Objawy wtórne start learning		(następstwa objawów pierwotnych, np. odwodnienie po biegunce przy kolibakteriozie)
• Objawy miejscowe start learning		(zaczerwienienie, rumień)
• Objawy ogólne start learning		(podwyższona temperatura, przyspieszone tętno)
• Objawy swoiste start learning		(patognomiczne), np. szczękościsk, ochrypły głos, zez, wodowstręt, ślinienie się to objawy swoiste wścieklizny
• Objawy nieswoiste start learning		(przypadkowe), np. biegunka, kaszel, gorączka
4. Zmiany anatomopatologiczne (laesiones anatomopathologicae) start learning		- charakterystyczne dla danej choroby zmiany w narządach wewnętrznych stwierdzone sekcyjnie, np. ciałka Negriego w mózgu przy wściekliźnie, perełki gruźlicze przy gruźlicy, wybroczyny w nagłośni, nerkach i błonie śluzowej żołądka przy pomorze świń
5. Rozpoznanie kliniczne start learning		(diagosis) - identyfikacja choroby lub syndromu chorobowego, wniosek wynikający z badań subiektywnych i obiektywnych oraz w oparciu o badania dodatkowe,
6. Przebieg choroby (decurbitus morbi) start learning		• Podkliniczny (morbus subclinicus) - w badaniu fizykalnym niewidoczne są objawy kliniczne, różnice widoczne są tylko w badaniach laboratoryjnych
6. Przebieg choroby (decurbitus morbi) start learning		• Podostry (morbus subacutus) - widoczne są słabo wyrażone objawy kliniczne, np. biegunka dopiero po wysiłku fizycznym • Ostry (morbus acutus) • Przewlekły (morbus chronicus)
W przebiegu może nastąpić start learning		zaostrzenie (excerebratio) lub złagodzenie (remissio) objawów chorobowych.
7. Rokowanie start learning		(prognosis) - pomyślne, ostrożne, niepomyślne,
8. Zapobieganie start learning		(prophylaxis)
9. Leczenie start learning		(curatio, therapia)
Rodzaje rozpoznania ze względu na jego poprawność. start learning		• Poprawne (d. certa), • Prawdopodobne (d. probabius) - podejrzenie choroby (suspectio morbi), • Niepewne (incerta) - brak pewności co do słuszności diagnozy, • Błędne (d. falsa)
Ocena wieku krów - po wygladzie rogów start learning		• 2-4 tygodnie - zgrubienie naskórka w miejscu, w którym pojawi się róg, • 2 m- ce - wyraźne, lecz jeszcze ruchome jądro rogu wielkości pestki wiśni, • 3-m-ce - nieruchome jądro rogu, • 6 m-cy - róg długości 5 cm, • 1 rok - 10 cm, • 18 miesięcy - 15 cm
Występowanie wielokrotnych pierścieni na rogach pozwala start learning		ilość ciąż. 1 pierścień pojawia się, zależnod rasy, w 2-3 r ż. Po ocieleniu się przybywa pierścień. U krów, które nie były w ciąży, pierścień się nie pojawia. Jeśli poroni to są 2 pierścienie leżące blisko siebie (wtedy tylko pół roku).
Ocena wieku krów Po uzębieniu start learning		W 1 tyg życia mleczne zęby sieczne są ułożone dachówkowato koło siebie. Dopiero po ukończeniu 1 m-ca życia łuk zębowy się rozszerza i zęby układają się koronami obok siebie. Wymiana uzębienia następuje między 1,5 a 2,5 rokiem życia.
Gdy bydło kończy: start learning		• 5 lat- jedna trzecia powierzchni językowej I1 zostaje starta, • 6 lat- połowa powierzchni językowej I1 zostaje starta, • 7 lat- połowa powierzchni językowej I2 zostaje starta, • 8 lat- połowa powierzchni językowej I3 zostaje starta,
Gdy bydło kończy: start learning		• 9 lat- powierzchnia trąca I1 obejmuje prawie całą powierzchnię językową, • 10 lat- powierzchnie trące są czworokątne, • 12-13 lat- powierzchnia trąca jest okrągła, • 14-15 lat- powierzchnia trąca jest podłużnie owalna.
Wybroczyny start learning		wynaczynienia krwi do błony śluzowej poza łożysko naczyniowe. Mogą być punkcikowate, prążkowane lub rozlane lub mogą mieć postać krwawych podbiegnięć.
Diaskopia start learning		Jest to uciskanie zaczerwienionej błony śluzowej. Pozwala określić czy zaczerwienienie spowodowane jest przekrwieniem czy wybroczynami. Wybroczyny nie bledną przy ucisku, zaś przekrwienie blednie.
Status praesens start learning		Jest to stan ogólny oceniany w badaniu klinicznym. W badaniu części ogólnej bierzemy pod uwagę:
Status praesens start learning		• Bud ciała • Stan odży • Stan utrzym • Temperament, • Typ konstytucjonalny • Zachowanie zwierzęcia: pozycja i postawa ciała, przytomność, przyjmowanie pokarmu i wody, spojrzenie, głos, wyraz twarzy, chód i sposób poruszania się, ruchy poniewolne.
Kiedy u psa występują podwójne kły?  start learning		 Są przetrwałe zęby mleczne. Na skutek tego w szczęce i żuchwie pojawiają się zarówno zęby mleczne, jak i stałe. Stan taki powoduje bolesne wady zgryzu, odkładanie się kamienia nazębnego i choroby dziąseł i przyzębia
zeby u psa start learning		• Mleczne siekacze przebijają się w wieku 3-4 tygodni, a wyrastają w wieku 1-2 miesięcy. Rozsuwają się w wieku 3-4 miesięcy. • Wymiana mlecznych siekaczy: 4-5 miesięcy. • Wymiana mlecznych kłów: 5-6 miesięcy.
Basensji start learning		nie szczeka, a jodłuje
Pies rzeźnika start learning		rottweiler. W średniowieczu rzeźnicy używali rottweilerów do pędzenia bydła, ciągnięcia wózków z towarami i ochrony gospodarstwa.
Śpiączka śpiączka (coma start learning		to głębokie zaburzenie świadomości i przytomności, objawiające się brakiem reakcji na silne bodźce i uogólnionym bezruchem. Często występuje przy uszkodzeniu pnia mózgu lub rdzenia kręgowego. Śpiączka może być też wynikiem powikłań metabolicznych
Śpiączka śpiączka (coma start learning		. Śpiączka może być też wynikiem powikłań metabolicznych (cukrzyca, mocznica, encefalopatia wątrobowa), zatrucia lekami, zapalenia mózgu, krwawień, udaru, guzu lub ropnia mózgu itd. Występuje też w przypadku trypanosomozy afrykańskiej.
Rozpoznanie różnicowe  start learning		To rodzaj rozpoznania klinicznego (diagnosis) polegająca na wykluczeniu innych chorób o podobnych objawach i wysunięciu rozpoznania najbardziej prawdopodobnego.
Objaw przedmiotowy start learning		Inaczej: objaw obiektywny, stwierdzony na podstawie badania fizykalnego (za pomocą narządów zmysłów lekarza) i klinicznego.
Rodzaje objawów start learning		• Objawy przedmiotowe (obiektywne, stwierdzone badaniem klinicznym), • Objawy podmiotowe (subiektywne, dane z wywiadu), • Objawy pierwotne (wywołane przez pierwotny czynnik choroby),
Rodzaje objawów start learning		• Objawy wtórne (następstwa objawów pierwotnych, np. odwodnienie po biegunce przy kolibakteriozie), • Objawy miejscowe (np. zaczerwienienie, rumień), • Objawy ogólne (podwyższona temperatura, przyspieszone tętno),
Rodzaje objawów start learning		• Objawy swoiste (patognomiczne), np. szczękościsk, ochrypły głos, zez, wodowstręt, ślinienie się to objawy swoiste wścieklizny, • Objawy nieswoiste (przypadkowe), np. biegunka, kaszel, gorączka
Objaw prodromowy  start learning		jest to nieswoisty objaw chorobowy, występujący zanim pojawią się objawy patognomiczne danej choroby, np. biegunka.
Czym jest jednostka chorobowa? start learning		Jest to choroba o określonych przyczynach, objawach i przebiegu, oficjalnie uznana przez zespół specjalistów
Od czego bezpośrednio zależy tętno?  start learning		od czynności serca, a zwłaszcza siły skurczu lewej komory.
Co to jest objaw?  (symptoma) start learning		) to możliwe do zaobserwowania cechy czynnościowe i anatomiczne pacjenta, możliwe do stwierdzenia przez lekarza lub właściciela zwierzęcia. Świadczą one o stanie czynnościowym ustroju, jego narządów i tkanek zarówno w okresie choroby, jak i zdrowia.
Czym jest objaw swoisty? start learning		objaw swoisty jest objawem charakterystycznym, patognomicznym danej choroby, np. ciałka Negriego w mózgu psów przy wściekliźnie, obrzęki talarowate przy zarazie stadniczej koni
Czym są objawy subiektywne? start learning		Inaczej są to objawy podmiotowe. Zaliczamy do nich dane z wywiadu, świąd i ból (osobiste odczucia zwierzęcia)
Czym jest syndrom chorobowy?  start learning		syndrom (zespół) chorobowy - grupa objawów klinicznych, laboratoryjnych i innych, które występując wspólnie i w określonej kolejności są charakterystyczne dla danej jednostki chorobowej,
• Zespół urologiczny start learning		koty kastraty. brak testost organizm ma zaburzenia przem. materii, co wywołuje nadmierny apetyt i tycie. Po latach ma on trudności z oddaw moczu, dochodzi do zmiany pH, pows złogi fosforanów siarczanowo- magnezowych, które zatykają c. moczową,
• Zespół Hoflund’a- start learning		u bydła, dot. ukł pokarm. Uszkodzenie gałązek n. błędnego doch do przedżołądków pow skurcz zwieracza między czepcem a księgami i odźwiernika w trawieńu, czego następstwem jest opóźnienie pasażu tres pokarmowej i zwolnienie akcji serca,
• Syndrom tłustej wątroby u bydła start learning		zaburzenia metaboliczne prowadzi do niedoboru mediatorów transportujących tłuszcze w organizmie. Tłuszcz gromadzi się wokół zrazików wątrobowych, powodując stłuszczenie wątroby
• Syndrom sercowo- płucny- start learning		stan zapalny pęcherzyków płucnych u cieląt prowadzi do zwężenia dróg oddechowych, wywołując zmniejszone utlenowanie krwi, przerost mięśnia sercowego i jego uszkodzenie.
Metody poskramiania zwierząt start learning		Metody poskramiania zwierząt
Konie  start learning		podniesienie przedniej kończyny po stronie badanej, dutka- wywołuje ból, który odciąga uwagę zwierzęcia od badania. Podobno przy zakładaniu dutki zostają uwolnienie endorfiny, prowadzące do uśmierzenia bólu, poskrom.
Bydło  start learning		klucz nosowy- wyłącznie u zwierząt agresywnych, chwyt za ogon- wygięcie ogona w stronę dogłowową. Wtedy ocierają się o siebie kręgi ogona, co wywołuje ból, chwyt za f kolan- powoduje unieruchomienie k miedni, klucz pęcinowy, chwyt nosowy, poskrom.
Owce  start learning		posadzenie.
Psy  start learning		oburęczny chwyt za kark, trzymanie za kark i szczękę- jedną ręką łapie się za luźną sierść na karku, zaś drugą otacza pysk, tak aby kciuk był na grzbiecie nosa, kaganiec, taśma na pysk,
Koty  start learning		trzymanie za luźną skórę na karku. Kończyny muszą być przyciśnięte do ciała zwierzęcia lub unieruchomione przez drugą osobę, czasem koty uspokajają się po zasłonięciu oczu, kaganiec dla kota, klatka.
Różaniec krzywiczy  start learning		jest to jeden z objawów zaawansowanej krzywicy (rachitis). W przebiegu tej choroby dochodzi do zgrubienia połączeń chrzęstno - kostnych żeber, co manifestuje się jako charakterystyczny różaniec.
Czym się różni udar cieplny od gorączki?  start learning		Podczas gorączki (febris, pyrexia) ośrodki termoregulacyjne w podwzgórzu są sprawne. Stanowi reakcję fizjologiczną organizmu, przejawiającą walkę organizmu z chorobą.
Czym się różni udar cieplny od gorączki? start learning		Udar cieplny (siriasis) to czynnościowe przeciążenie ośrodka termoregulacji związane z upośledzoną utratą ciepła podczas wysokich temperatur otoczenia i dużej wilgotności powietrza. Często towarzyszą mu takie objawy jak drgawki, wymioty i apatia.
Rodzaje rozpoznania. Które jest dla lekarza najlepsze? start learning		• Rozpoznanie przyczynowe (diagnosis etiologica), • Rozpoznanie etiopatogenetyczne (d. etiopathogenetica) - gdy zmiana jest zarówno przyczyną jak i mech rozw choroby, np. gdy podczas badania stwierdzamy Babesię canis w rozmazie i bladość bł śluz,
Rodzaje rozpoznania. Które jest dla lekarza najlepsze? start learning		• Rozpoznanie objawowe (d. symptomatica)- stwierdzane w opariu o bad kliniczne na podst obj, z których wnioskujemy o zmianach wewnętrznych i zewnętrznych, • Rozp czynnościowe (d. functionalis), np. niewydolnośc krążeniowa pochodzenia sercowego,
Rodzaje rozpoznania. Które jest dla lekarza najlepsze? start learning		• Rozpoznanie anatomiczne (d. anatomica) - np. w krzywicy, • Rozpoznanie pośmiertne (d. post mortem), • Radiologiczne, ultrasonograficzne, histologiczne, mikrobiologiczne, wczesne i późne,
Rodzaje rozpoznania. Które jest dla lekarza najlepsze? start learning		• Rozpoznanie różnicowe- ustalenie choroby poprzez wykluczenie innych o podobnych objawach, co prowadzi do postawienia diagnozy najbardziej prawdopodobnej,
Rodzaje rozpoznania. Które jest dla lekarza najlepsze? start learning		• Rozpoznanie prodromalne (zwiastunowe) - wczesny, nieswoisty objaw wskazujący na początek choroby, zanim pojawią się jej objawy patognomiczne, • Rozpoznanie przez leczenie.
Poty start learning		• Nadmierne poty ogólne • Nadmierne poty miejscowe • Pot złowonny • Poty wonne • Poty barwne • Zmniejszone pocenie -suchość skóry, brak pocenia
Objaw Graefego  start learning		wyst objaw w chorobie Gravesa-Basedowa gdzie powieka górna nie nadąża za ruchem gałki w dół. Na skutek zaburzenia współdziałania ruchów górnej powieki i g. ocznej przy śledzeniu obniżającego się przedmiotu g. oczna porusza się szybciej od powieki
Różnica w sposobie gojenia nadżerki i wrzodu  start learning		wrzód z blizną, nadżerka bez
Rasy FCI start learning		• Grupa 1 - Owczarki i inne psy pasterskie, z wyłączeniem szwajcarskich psów do bydła • Grupa 2 - Pinczery i sznaucery, molosy, szwajcarskie psy górskie i do bydła, pozostałe rasy • Grupa 3 - Teriery
Rasy FCI start learning		• Grupa 4 – Jamniki  wykorzystywane do polowań i wypłoszenia zwierząt z nor • Grupa 5 - Szpice i psy w typie pierwotnym • Grupa 6 - Psy gończe i rasy pokrewne • Grupa 7 - Wyżły
Rasy FCI start learning		• Grupa 8 - Aportery, płochacze i psy dowodne • Grupa 9 - Psy ozdobne i do towarzystwa • Grupa 10 – Charty

Diagnostyka I kolokwium

You must sign in to write a comment

More