Question  |
Answer |
Na jaki rok przypada początek panowania dynastii Wazów? start learning
|
|
|
|
|
Podaj kandydatów do tronu polskiego podczas elekcji w 1587 roku i stronnictwa ich popierające. start learning
|
|
Maksymilian III Habsburg, popierany przez przeciwników kanclerza Jana Zamoyskiego; Zygmunt Waza, popierany przez Jana Zamoyskiego i Annę Jagiellonkę; car Fiodor, wspierany przez szlachtę liczącą na zakończenie wojen z Moskwą.
|
|
|
Jaki był wynik podwójnej elekcji w 1587 roku? start learning
|
|
Doszło do podwójnej elekcji: część szlachty ogłosiła królem Maksymiliana Habsburga, a część Zygmunta Wazę.
|
|
|
Jak zakończył się konflikt stronników Zygmunta III Wazy i Maksymiliana Habsburga? start learning
|
|
Konflikt zakończył się, gdy wojska Maksymiliana III zostały pokonane w bitwie pod Byczyną przez siły hetmana Jana Zamoyskiego.
|
|
|
Jaka była geneza powstania Stronnictwa Popularystów? start learning
|
|
Wkrótce po objęciu rządów Zygmunt III Waza skonfliktował się z Janem Zamoyskim i zaczął ograniczać jego wpływy, co doprowadziło do powstania opozycyjnego Stronnictwa Popularystów pod przewodnictwem Jana Zamoyskiego.
|
|
|
Jaka była geneza Sejmu Inkwizycyjnego w 1592 roku? start learning
|
|
W wyniku ujawnienia działań króla mających na celu przekazanie polskiej korony Ernestowi Habsburgowi i powrotu króla do Szwecji zwołano Sejm Inkwizycyjny.
|
|
|
Jak ostatecznie rozwiązał się spór Zygmunta III Wazy z Janem Zamojskim i sejmem inkwtzycyjnym? start learning
|
|
Monarcha obiecał, że nie opuści kraju i pojednał się z Janem Zamojskim.
|
|
|
Jakie były powody ponownego sporu króla z szlachtą w 1605 roku? start learning
|
|
Szlachta sprzeciwiała się małżeństwu króla z Konstancją Habsburżanką.
|
|
|
Czym było stronnictwo regalistów za czasów Zygmunta III Wazy? start learning
|
|
Byli to zwolennicy wzmocnienia władzy królewskiej przy zachowaniu ustroju monarchii mieszanej.
|
|
|
Jaka była geneza Rokoszu Zebrzydowskiego? start learning
|
|
W 1606 roku monarcha próbował przeprowadzić reformy ustrojowe, co wywołało gwałtowny sprzeciw popularystów pod wodzą Mikołaja Zebrzydowskiego.
|
|
|
Jakie wymagania stawiali rokoszanie Zebrzydowscy? start learning
|
|
Domagali się odstąpienia od zmiany ustroju, tolerancji wobec innowierców i ograniczenia wpływów jezuitów.
|
|
|
Czym i kiedy zakończył się Rokosz Zebrzydowskiego? start learning
|
|
Rokosz zakończył się w 1607 roku, gdy rokoszanie ponieśli klęskę w bitwie pod Guzowem.
|
|
|
W jakim okresie trwała unia personalna między Rzeczpospolitą a Szwecją? start learning
|
|
|
|
|
Jaka była geneza powstania opozycji pod przywództwem Karola Sudermańskiego wobec Zygmunta III Wazy? start learning
|
|
Nowy władca Szwecji cieszył się poparciem szwedzkich poddanych, których zniechęcał żarliwy katolicyzm króla.
|
|
|
W którym roku szwedzki Riksdag zdetronizował Zygmunta III? start learning
|
|
|
|
|
Jaka była bezpośrednia przyczyna wojny ze Szwecją za panowania Zygmunta III Wazy? start learning
|
|
Zygmunt nie pogodził się z utratą szwedzkiej korony i w 1600 roku wciągnął polskie wojska do walki o szwedzką koronę, ogłaszając inkorporację szwedzkiej Estonii do Rzeczypospolitej.
|
|
|
Jaka była najważniejsza bitwa wojny polsko-szwedzkiej 1600-1605, jej wynik i co zadecydowało o losach bitwy? start learning
|
|
W 1605 roku Polska odniosła zwycięstwo w bitwie pod Kirchholmem nad liczniejszą armią szwedzką; o losach bitwy zadecydowała ciężka jazda – husaria.
|
|
|
Kto dowodził wojskami polskimi w wojnie ze Szwecją 1600-1605? start learning
|
|
Hetman polny litewski Jan Karol Chodkiewicz.
|
|
|
Jak zakończyła się wojna polsko-szwedzka 1600-1605? start learning
|
|
W 1605 r. zawarto rozejm, który kilkukrotnie przedłużano i zrywano, m.in. w 1617 i 1621 r.
|
|
|
Kiedy doszło do wznowienia wojny polsko-szwedzkiej i kto był wówczas władcą Szwecji? start learning
|
|
Do wznowienia działań wojennych doszło w 1625 roku, gdy w Szwecji panował Gustaw II Adolf.
|
|
|
Jak przebiegała wojna polsko-szwedzka 1625-1629 i jaki był wynik najważniejszej bitwy? start learning
|
|
Działania militarne prowadzono ze zmiennym szczęściem, ale w 1627 roku flota Rzeczypospolitej zwyciężyła w bitwie morskiej pod Oliwą.
|
|
|
Jaki był główny powód zawarcia rozejmu w Starym Targu w 1629 roku? start learning
|
|
Szwecja zawarła rozejm głównie dzięki działaniom Francji, która dążyła do wciągnięcia Szwecji w wojnę trzydziestoletnią.
|
|
|
Jakie były postanowienia rozejmu w Starym Targu 1629 roku? start learning
|
|
Szwedzi zatrzymali Inflanty i zdobyte porty Prus Królewskich i Książęcych, ale bez Gdańska, Pucka i Królewca; mieli też prawo pobierać 3,5% wartości towarów eksportowanych z Gdańska.
|
|
|
Co stało się po upływie rozejmu z 1629 roku ze Szwecją? start learning
|
|
Rozejm miał obowiązywać 6 lat i w 1635 roku zawarto nowe porozumienie – rozejm w Sztumskiej Wsi.
|
|
|
Jakie były postanowienia rozejmu w Sztumskiej Wsi i ile miał trwać? start learning
|
|
Rozejm w Sztumskiej Wsi miał trwać 26,5 roku; Szwedzi utrzymali Inflanty, ale zwrócili miasta pruskie Rzeczypospolitej i zrzekli się całego handlu gdańskiego.
|
|
|
Jaka była geneza rozpoczęcia Wielkiej Smuty w Rosji i kto był pierwszym władcą tego okresu? start learning
|
|
W 1598 roku zmarł ostatni car z dynastii Rurykowiczów, Fiodor I; władzę przejął Borys Godunow, a w kraju rozpoczął się okres anarchii i walk o władzę zwany Wielką Smutą.
|
|
|
Za kogo podawał się Dymitr Samozwaniec wspierany przez grupę polskich magnatów? start learning
|
|
Podawał się za cudownie ocalałego syna Iwana IV Groźnego.
|
|
|
W którym roku doszło do pierwszej Dymitriady i jaki był jej cel? start learning
|
|
W 1604 roku wojewoda sandomierski Jerzy Mniszech zorganizował pierwszą Dymitriadę, której celem było osadzenie Dymitra Samozwańca na moskiewskim tronie.
|
|
|
Jaki był ostateczny los Dymitra Samozwańca i jego panowania w Moskwie? start learning
|
|
W 1606 roku wybuchło antypolskie powstanie, jego stronnicy zostali zamordowani, a władzę objął Wasyl Szujski.
|
|
|
Co skłoniło Zygmunta III do wypowiedzenia wojny Moskwie? start learning
|
|
Zygmunta III skłoniło zawarcie przez Wasyla Szujskiego sojuszu skierowanego przeciw Rzeczypospolitej.
|
|
|
Jaki był wynik bitwy pod Kłuszynem, kto dowodził wojskami polskimi i w jakim roku się odbyła? start learning
|
|
Wojska polsko-litewskie dowodzone przez hetmana Stanisława Żółkiewskiego rozbiły liczniejsze siły Wasyla Szuńskiego w bitwie pod Kuszynem i następnie zajęły Moskwę.
|
|
|
Jak ostatecznie zakończyła się Wielka Smuta w Rosji? start learning
|
|
W 1612 roku w Moskwie wybuchło kolejne antypolskie powstanie, polska załoga Kremla skapitulowała, a w 1613 roku na cara wybrano Michała Romanowa, co zamknęło okres Wielkiej Smuty.
|
|
|
Jakie były postanowienia rozejmu w Dywilinie i w jakim roku go podpisano? start learning
|
|
W 1619 roku podpisano rozejm w Dywilinie, na mocy którego Rzeczpospolita uzyskała ziemię smoleńską, siewierską i czernichowską.
|
|
|
Jaka była geneza wojny smoleńskiej i jaki był jej wynik? start learning
|
|
W 1632 roku car Michał Romanow próbował wykorzystać okres bezkrólewia i uderzył na Smoleńsk; twierdzę udało się obronić dzięki odsieczy poprowadzonej przez Władysława IV Wazę.
|
|
|
Jaka była geneza wojny polsko-tureckiej 1620-1621? start learning
|
|
Genezą wojny był wzrost napięć spowodowany rywalizacją o wpływy w księstwach naddunajskich oraz łupieszczych wypraw kozaków na teren Imperium Osmańskiego i Tatarów na ziemi Rzeczypospolitej.
|
|
|
Jakie wydarzenie było bezpośrednim powodem wybuchu wojny polsko-tureckiej 1620-1621? start learning
|
|
Wysłanie lisowszczyków przez Zygmunta III do Siedmiogrodu.
|
|
|
Przebieg wojny polsko-tureckiej 1620-1621 z najważniejszymi bitwami. start learning
|
|
W 1620 roku wojska polskie zostały rozbite przez Turków w bitwie pod Cecorą, a w 1621 roku Polska obroniła się przed 100-tysięczną armią turecką w bitwie pod Chocimiem.
|
|
|
Kto dowodził w bitwach wojny polsko-tureckiej 1620-1621? start learning
|
|
W bitwie pod Cecorą dowodził hetman Stanisław Żółkiewski, a w bitwie pod Chocimiem hetman Jan Karol Chodkiewicz.
|
|
|
Co zakończyło wojnę polsko-turecką 1620-1621? start learning
|
|
|
|
|
Jakie były założenia pokoju hetmanskiego? start learning
|
|
Nie wprowadzał zmian granic państw, ale zakładał, że obie strony podejmą próby ograniczenia najazdów tatarskich i kozackich.
|
|
|
Jakie były skutki forsowania postanowień Unii Brzeskiej na Ukrainie przez Zygmunta III Wazę? start learning
|
|
Doprowadziło to do zaognienia napięć społecznych na Ukrainie.
|
|
|
W jakim roku królem został Władysław IV Waza? start learning
|
|
W 1632 roku po śmierci swojego ojca.
|
|
|
Omów traktaty pokojowe zawarte za panowania Władysława IV. start learning
|
|
W 1634 roku zawarto pokój w Polanowie, kończący wojnę z Moskwą, a w 1635 roku podpisano rozejm w Sztumskiej Wsi, który na wiele lat zakończył walki ze Szwecją.
|
|
|
Dlaczego Władysław IV planował wojnę z Turcją i jak się zakończyły jego plany? start learning
|
|
Władysław chciał wojny z Turcją, aby zająć Chanat Krymski i zmniejszyć najazdy tatarskie oraz napięcia na Ukrainie, ale Sejm nie wyraził zgody na wojnę.
|
|
|
