Chemia życie

 0    103 flashcards    miloszfi
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
Pierwiastki biogenne a związki organiczne co je łączy?
start learning
Pierwiastki biogenne występują (wszystkie z nich mogą wystąpić) w związkach organicznych
Wymień pierwiatski biogenne (cześć makroelementów) i ich znaczenie.
start learning
C-węgiel jest podstawą zw., występuje w kościach (mało) org H-we wszystkich zw. org występuje, składnik wody, protony H uczestniczą w procesach matabolicznych O-skl wody, oddychanie tlenowe, N-skl kwasów nukleinowych, białek(aminokwasów).
C, O, H, N, S, P (Wszystkie pierwiastki biogenne wchodzą w skład związków organicznych)
S-skl. dwóch aminokwasów, wmacnia wytwory naskórka, P-fosfolipidy, kw. nukleinowe, kości
Wymień makroelementy oraz podaj ich funkcje?
oraz ew. objawy niedoboru
bez biogennych
start learning
Mg-kości, układ nerowy(przewodnictwo), chlorofil, prawidłowa praca serca, kurczliwość mieśni,[objawy to drżenie mieśni a wytracamy przez stres który on uspokoja] Ca-(jego jony procesy meta.), KKK, skurcze mieśni(kulturystyka), kości, krzepnięcie krwi
Ca, Mg-cześci nieorganicznej (druga cześć to kolagen) Cl-chlor kwas solny w żołądku (Proesy metaboliczne wapnia to on działa jako KOENZYM)
K, Na, Cl-równowaga osmotyczna, przewodnictwo nerwowe
Co robi sól w organizmie?
start learning
Zatrzymuje wode
Wymień mikroelementy oraz wskaż ich funkcje.
start learning
Fe-skł. hemoglobina (transposrt GAZÓW oddechowych) oraz mioglobiny, skł. niektórych enzymów I-jod składnik hormonów tarczycy(tyroksyna, trójjodotyronina-odpowiadą za przemiane materi)
Fluor-wzmacnia szkliwo zębów
Jod-występuje w powietrzu nad morzem, ryby itd tez, sol juz jodowana wiec niegrozi nam niedobór(kretynizm już nie)
Opisz budowe cząsteczki wody
start learning
1. Jest ona dipolem (są ładunki dodatnie i ujemne) co wynika z elekteoujemności tlenu-silnej przyciąga (wytwarza się lokalny ładunek ujemny) i w jego strone przesuwąją się wiązania 2. Jej wiązanie łaczy się pod kątem otwartym(nie po prostej)
(1. nie myl z jonami które mają nadmiar/niedobór elektronów) Ma ona wiązania polarne->rozposzczalnik)
Jest DIPOLEM=jest POLARNA
Wymień role wody w organizmie/jej właściwości(śr, rozp):
I co to umozliwia
start learning
1. Woda jest środowiskiem realcji biochemicznych (czasem substratem lub produktem też)-wzystkie reakcje biologiczne zachodzą „w wodzie” (nasze komórki to cytoplazmy-woda) 2. Woda jest do dobrym rozpuszcanikiem (rozposzcza podobne-polarne np. sol kuchenna
2. Umożliwia teansport substancji i wydalanie ich w organizmie(woda sie przy tym nie rozpada)!!!
2. NaCl tak, ale tłuscze (zw. niepolarne) już nie. Wynika to z rożnicy wiązań Woda=POLARNE, a sól=elektrony przeskakują. Działa to w ten sposób że atomy sodu i chloru sa otaczane przez cz. wody na zasadzie przeciwnych ładunków (rozrywają wiązanie)
Wytłumacz kohezje:
start learning
Kohezja czyli inaczej napięcie powierzchniowe, występuje ono pomiędzy cząsteczkami wody za pomocą wiązania wodorowego (atomy o przeciwnych ładunkach się przyciągają)- Nadaje to spójność wodzie
!W DNA dwie nici, które kształtują podwójną helise są połaczone wiązaniami wodorowymi(białka w nich) spojrz sobie zdj z googla, sklejenie szkiełek=te wiązania sa silne w grupie Takie napięcie pozwala unosić się na wodzie drobnym zwierzętom (tym robaczkom)
Jak jest dużo takich cząsteczek, to one mogą stabilizować DNA/Białka
Adhezja czym jest?
start learning
Adhezja czyli zwilżanie powierzchni=(przyleganie do powierzchni). Taka powierzchnia musi być obdarzona ładunkiem
2-ga sytłacją umożliwia pocenie się oraz Gruczoł kuprowy u ptaków(u owiec lanolina)
(2-powierzhcnia hydrofobowa) z wyjątkiem syłacji z sub. hydrofobowymi (tłuszcze) wtedy przyciągają się cz. wody nawzajem a nie do powierzchni, ogonku nipolarne blokują
Siły adhezji i kohezji mogą ze sobą współpracować:
start learning
Rurka w kapilarze-pobiranie krwi, transport wody w roślinie
co się dzieje z wodą gry zamarza?
start learning
Jej cząsteczki są uporzadkowane wiec zwieksza swoją objętość i gęstość woda (cz. są od siebie maksymalnie oddalone)
Ma to znaczenie dla zwierząt żyjących w zbiornikach wodnych zimą-lód izoluje od zimnego powietrza (woda nie zamarza, a lód utrzymuje się na wodzie)
Najwyższą gęstość ma w 4st
Woda ma wysokie ciepło właściwe czyli...
start learning
Wolno zmienia temeperature, ma stabilną temperature i wolno ją zmienia, dzięki twmu my/zwierzęta wolno się nagrzewamy i możemy żyć w ciepłych krajach
Woda ma duże...
start learning
ciepło parowania. Woda potrzebuje dużo energi żeby zmienić jej stan skupienia na gazowy(energia uwalniania więc też ciepło/jest dipolem wiązania wodorowe, które są silne musza zostać pozrywane, co wymaga dużych nakładów energi)
Pocenie skutecznie schładza powierzchnie ciała
Opisz budowę węglowodanów z grupami oraz zależne od nich nazwenictwo.
start learning
Cukry (sacharydy) składają się z łańcucha węglowego (C-C...). Do większości z nich jest przyłączona grupa hydroksylowa (-OH). Są też grupy aldehydowa(H-C=O) oraz ketonowa (C=0).
To od grup dzielimy Monosacharydy (cukry proste) na aldoze i ketoze
ketoza=ket=cut=ta krótsza
W jakiej postaci cukry występują?
Mowa tutaj jak w rzeczywistości występują
np.łańcuchowa
start learning
W formie cyklicznej (pierściniowej)
Funkcje cukrów jakie są?
start learning
Jest to funkcja 1. Odżywcza-stanowi on źródło energi lub materiał zapasowy 2. Strukturalna-budowanie ścian komórkowych u roślin i grzybów, ale też pancerzyków(chityna-stawonogi)
Jaki jest podział cukrów? Podaj po jednym przykładzie
start learning
Monosacharydy (cukry proste), disacharydy(dwucukry), polisacharydy (wielocukry)
Ad. Są też dodatkowo Oligosacharydy czyli połaczenie kilku cukrów prostych Galaktoza=Izomer(glukozy)->ma w innym miejscu grupe hydroksylową
1. fruktoza, galaktoza, glukoza2. laktoza(glukoza, galaktoza) 3. Glikogen/skrobia
Właściwości cukrów prostych.
start learning
1. Są aktywne osmotycznie 2. Są słodkie 3. Dobrze rozpuszcalne w wodzie 4.łatwo przechodzą przez błony komórkowe (dlatego przyswajamy cukry w postaci tych prostych)
Wsumie one to SAMOBÓJCY-napływ wody w której się dobrze rozpuszczają
Aktywne osmotycznie-czyli powodują napływ wody tam gdzie ich duże stężenie. Dlatego komórki nie magazynują cukrów prostych->pękały by.
Jakie są cukry proste ze względu na liczbe atomów węgla?
i czemu bez trioz?
podaj po jednym przykładzie (bez trioz)
start learning
triozy(3) pentozy (5) heksozy (6)
ryboza/deoskyryboza glukoza/galaktoza/fruktoza
triozy-głównie występują jako rozpad heksoz np. fermentacja(rozkład glukozy)
Jakie są pentozy i ile mają węgli? oraz role w organizmie
podaj z ilu cukrów się składają
np. disacharydy
start learning
Ryboza i deoksyryboza (deo-bo ma o jedną mniej grupe hydroksylową OH)
Jest to rodzaj monosacharydów 5-cio węglowych
Są bardzo ważnym składnikiem nukleotydów (z nich kw. nukleinowe=DNA/RNA)
Czym są heksozy? Wymień ich konkretne rodzaje
start learning
Są to monosacharydy składające się z 6-ciu atomów węgla
glukoza, fruktoza, galaktoza
Glukoza rola
start learning
Podstawowe źródło energi zwłaszca dla uk. nerwowego, składają się z niej wszystkie wielocukry, jeden z pośrednich produktów fotosyntezy
Powstają one z tłuszczów (w wątrobie)
Na hipoglikemi (nidocukrzenie)-zamist niej ciała ketonowe
Fruktoza oraz Galaktoza rola i cechy
start learning
Fruktoza cukier owocowy-słodszy od glukozy
Galaktoza-głownie ma znaczenie że z niej i glukozy jest laktoza
Owoce, miód, nektar
Podaj dwucukry i z czego się składają:
Podaj ich wspólną ceche.
start learning
Sacharoza(glukoza+fruktoza), Laktoza(glukoza+galaktoza), Maltoza(glukoza+glukoza x2)
Są aktywne osmotycznie (napływ wody). brak mozliwości gromadzenia w komórce zwierzęcej
Sacharoza, podaj role/cechy i z czego się składa?
start learning
Jest to tkzwn. cukier biały. Może być pozyskiwany z buraka cukrowego/trzciny cukrowej (kolor brązowawy). Jest to postać TRANSPORTOWA CUKROW ROSLINNYCH
Cukier trzcinowy to nie cukier brązowy bo cukier brązowy jest barwiony karmelem
glukoza+fruktoza
Laktoza rola/cechy i jaki to cukier(budowa)?
start learning
Disacharyd, występuj w mleku ssaków
Częśc osób ma nietolerancje, wszyscy czarni nietolerują raczej-ewolucja (jak jesteś dzieckiem to tolerujesz)
galaktoza+glukoza
Maltoza rola/cechy budowa cukru (jaki)?
start learning
Jest to dwucukier. Produkt rozkładu skrobi. Brak specyficzności.
skrobia->maltoza->glukoza
glukoza x2 (glukoza + glukoza)
Wszystkie polisacharydy składają się z...?
I z tego co się składają w jakiej postaci może to występować?
start learning
Glukozy (są jej polimerami)
Mowa o GRUPIE HYDROKSYLOWEJ, zapamiętaj sobie tak że jest na ODWRÓT. To z tego wynikają różnice między wielocukrami.(i ich konsekwencje)
Glukoza może występować w postaci alfa i beta glukozy, alfa (poniżej płaszcyzny) beta powyżej płaszcyzny pierścienia
Polisacharydy podaj je ich rodzaje i ogólne funkcje/rozdzielenie?
Także ich rodzaj polimera glukozy, podaj szcególną ceche dla wielocukrów
start learning
1. Skrobia glikogen-materiał zapasowy-polimer ALFA-glukozy. 2. Celuloza, chityna - budulec. 3.! Wielocukry nie są aktywne osmotycznie (Brak napływu wody do komórek=mogą być w nich magazynowane)(nie to co mono i disacharydy)
Posiadamy tylko enzym alfa-GLUKOZYDAZĘ! jakbyśmy mogli beta to mozemy jesc drewno. Chtiyna polimer beta-glukozaminy (glukoza z grupą aminową dodatkową-kosztem grupy hydroksylowej)
Zapamiętaj se że alfa czyli nie u ciebie.
Skrobia omów.
start learning
1. Skrobia to wielocukier zapasowy u roślin. 2. Polimer alfa-glukozy (wiązanie alfa-glikozydowe) 3. składa się z amylozy i amylopektyn.(cząsteczki o innym ułożeniu). 4. Występuje w bulwach i ziarnach/mąka kukurydza ziemniaki
Amyloza-spiralne Amylopektyna-łańcuch rozgałęziony Dzięki temu ziemniaki nie są takie twarde i można je rozgotować.(luźne) Mniej rozgałezione bo nie potrzebują naraz odcinać tyle cząsteczek glukozy.
Zapamiętaj sobie że to co ma dłuższą nazwe jest bardziej rozgałęzione.
Glikogen omów.
start learning
1. Wilocukier zapasowy u zwierząt(mięśnie, wątroba)/grzybów 2. Polimer alfa glukozy 3. cząsteczki mocno rozgałezione
Rozgałezienie- glikogen bardziej efektywny w dostarczaniu energi (z wielu końców naraz można "odcinać glukozę). SZYBKI ZASTRZYK ENERGI=ZWIERZETA
Z grzybami to jedna z cech wspólnych (ten sam materiał zapsowy)
Celuloza omów
start learning
1. Główny materiał budulcowy u roślin 2. Polimer beta-glokuzy (wiązania beta-glikozydowe) 3. Długie, nirozgałezione łańcuchy tworzą WŁÓKNA!!! 4. Występuje w ścianach kom. roślin
Najbardziej rozpowszehcniony zw. organiczny (połowa wegla na świecie jest w celulozie)
np. drewno
Chityna omów
start learning
(wielo) 1. budulec u grzybów i stawonogów (szkielety zwenętrzne/pancerzu-bo jest w oskórku) 2. Uwaga! Jest to polimer beta-GLOKUZAMINY (w. beta-glikozydowe) 3. Występuje w ścianach komórkowych grzybów
Glukozamina to glukoza z grupa aminową (NH3+)
Wykrywanie polisacharydów (skrobi) przedstaw jak to zrobić?
start learning
Wykrywa się za pomocą płynu Lugola(jodyna, czyli roztór jodu). Który z brązowego-->na granatowy przechodzi (ew. purpurowy, ceglastoczerowny, ciemny fiolet wchodzący w granat)
Reaguje on z amylozą i dlatego zmienia kolor.
GARNATOWE
Na białkach co się opiera?
start learning
Funkcjonowanie wszystkich organizmów.
DNA co jest w nim zawarte?
o czym informacja
start learning
Jest w nim zawarta tylko informacja o budowie białek
Jakie białka pełnią funkcję budulcową/strukturalną?
I co budują
Czy są jakimś szcególnym związkiem u człowieka?
start learning
1. Keratyna (wytwory naskórka-włosy, paznokcie, wzmacnia je) 2. Kolagen (t.łączna-kości, skóra) 3. białka histonowe (organizacja DNA w jądrze komórkowym-owijają DNA wokół siebie) 4. Aktyna/tubulina/keratyna(cytoszkielet) 5. aktyna/miozyna (włokna mieśni.)
u roślin węglowodany budują
Białka stanowią kilkanaście procent masy ciała (to dużo)->woda zajmuje
Wymień białka które transportują przez błony komórkowe.(tkzwn."funkcja regulacyjna")
z kom do kom, bez konkretnych nazw
start learning
np. białka tworzące pompy protonowe(neurony), kanały jonowe i inne przenośniki
Wymień białka kóre zapewniją transport w obrębie organizmu
start learning
1. hemoglobina(gazy oddechowe, czerowny barwnik w erytrocytach), 2. transferyna(przenosi jony żelaza we krwi), 3. ALBUMINY(transport lipidów)!!!
Funkcja odpornościowa- wymień konkretne białka
start learning
1. przeciwciała (białka w kształcie Y, biorą udział w unieszkodliwianiu patogenów) 2. Globuliny (produkują przeciwciała, tranport hormonów...),
Funkcja sygnałowa-wymień białka i opisz działania ogólne tej funkcji ich funkcji jakie pełnią w organizmie.
konkretnie jeden, ale ogólnie
start learning
Są to neurotransmitery(neuroprzekaźniki), Ich funckje to: umożliwainie komunikowania się komórek uk. odpornościowego, mogą być to Hormony wpływające na metabolizm komórek. Układ zgoności tkanek-jest to zesatw białek na powierzchni kom unikalny dla kazdego
I umożliwością one sprawdznie tkanek w układzie zgodności, jest ściśle powiązany z funkcją białek sygnałowych
Endorfiny (to popetydy akuratale wsm tak), endorfiny
Funkcja zapasowa białek opisz
start learning
Funkcja zapasowa białek NIE jest u zwierząt
Jest tak u roślin w ziarnach
Bo to nie nasze główne źródło energi
Opisz funkcję enzymatyczną białek.
Podaj przykłady ogólne tych białek
start learning
Białka działają jako enzymy. Ułatwiają one przebieg rekacji a tak naprwdę je umożliwiją. Są to np. enzymy katalizujące rekacje w komórkach czy też enzymy trawienne.
Synteza związków (np. lipidów). Tworze nie szlaków metabolicznych. Ułatwiają one ekspresję genów (powstawanie białek na podstawie DNA) replikacje DNA. NIszcznie patogenów (też przez enzymy)
Funkcja magazynująca białek
Podaj konkretne przykłady białek i opisz tą funkcje.
start learning
Białka wiąża się z zwiazkami czy też pierwiatsakmi i mogą to magazynować. NP: 1. mioglobina (magazyn tlenu w mieśniach) 2. ferratyna (żelaza w wątrobie-głownie tez śledziona mieśnie).
ferratyna nie wymagana
Funckja motoryczna białek opisz ją
start learning
Na poziomie komórki odpowiadają za przemieszczanie organelli. U jednokomórkowców budują- RZĘSKI WICI. Budują mieśnie (przesuwanie się włókien)
Dlaczego to białka pełnią tyle różnych funkcji w organizmie?
start learning
Wynika to z ich budowy. A dokładnie zróżnicowania czyli bardzo dużej ilości kombinacji.
Jest 20 aminokwasów, a każde białko składa się ze 100aminokwasów w róznej kolejności. Dodatkowo każde białko ma przyłączoną część niebiałkową.(podstawnik)
Opisz budowe białka
start learning
Białka to polimery aminokwasów.(połaczonych liniowo). Mją grupe 1. aminową-H2N oraz 1. karboksylową-COOH. Ułożony atom centralny z doczepionym H. I to jest cześc wspólna dla wszystkich białek.
R-czyli ŁAŃCUCH BOCZNY/PODSTAWNIK to cześc która rozróżnia białka.
Podział aminokwasów na charakter przedstaw.
start learning
1. Kwasowe (wiecej gr. COOH) 2. Zasadowe(wiece gr. aminowych NH2) 3. obojętne(po równo-zazwyczaj po jednej)
Obojętne dzielimy na POLARNE(łańcuch boczny jest obdarzony ładunkiem, hydrofilowe) NIEPOLARNE(nie jest, wustepuje np. C i H tylko, hydrofobowe)
Hydrofobowe- nie lubią wody ("FOBIA")
Jak zminokwasy się łączą?
start learning
Aminokwasy łączą się za pomocą WIĄZANIA PEPTYDOWEGO. Jest to wiązanie które powstaje między grupą AMINOWĄ a KARBOKSYLOWĄ.
Powstaje ono poprzez odjęcie cząsteczki wody! Wtdy jest ono między C a N C-N.
Białko vs Peptyd czym się różnią?
Oceń ich ważność
start learning
1. Peptyd=krótszy łańcuch niż 100 aminokwasów 2. Białko=dłuższy łańcuch niż 100 aminokwasów
Ale peptydy mają też wiele ważnych funkcji np. hormony-insulina, endorfiny-przeciwbólowe przekaźniki
Wymień rodzaje białek - ze względu na kształt.
I opisz ich role oraz podaj konkretne przykłady
start learning
1. FIBRYLARNE (długie włokna, strukturalna) 2. GLOBULARNE (kulisty kształt, transport)
1. Kolagen, keratyna, fibrynogen (fibryna)-krzepnięcie krwi 2. Hemoglobina, Albuminy(transport hormonów, urtzymywanie ciśnienia onkotycznego), Globuliny(odporność), Histony(uporządkowywanie DNA)
Wymień rodzaje białek ze względu na budowe.
I podaj przykłady tego rodzaju kóry jest bardziej skomplikowany- a nstępnie to czym się rózni (tego tez przykłady razem z konkretnymi białkami)
start learning
PROSTE(z samych aminokwasów) i ZŁOŻONE (mają cześć niebiałkowa też)
Przykłady cześci niebiałkowych: Glikoproteiny (interferon), Fosfoproteiny (kazaina) Lipoproteiny (LDL, HDL), Metaloproteiny (ferrytyna), Hemoproteiny(hemoglobina) Nukleoproteiny(białka rybosomów)
W nawiasie nazwa konkretnych białek. LDL zły cholesterol(trafia kom) HDL dobry cholesterol (bo wiąże nadmiar cholesterolu z naczyń krwionośnych i transportuję go do wątroby). Hemoproteiny to przyłaczona dod.cz. barwnika metalo-metalu lipido-tłuszcu itd.
Opisz struktore I-rzędową białka.
start learning
Jest to kolejnośc aminokwasów w łańcuchu polipeptydowym.
Opisz strukture II-rzędową białka
start learning
Jest to opis struktury białka alfa-helisy / beta-harmonijki. (beta-kartka)
W tym 1 rzędowa kolejnośc aminokwasów. Są one stabilizowane przez wiązania wodorowe, które tworzą się miedzy grupami aminowymi i karboksylowymi (co 4 aminokwasu w łanuchu). W wizualizacji (helisa to to skęcone, a harmonijka to STRZAŁAŁKI)
W białku mogą występować obie te struktury w różnych proporcjach). Przypomnij sobie zawsze drugą nazwe żeby pamietać co to co w zadnaich!!!
Opisz strukture III-rzędową białka
start learning
Przedtsatwia on oddziaływania między łańcuchami bocznymi aminokwasów. Przedstawia odziaływnia między resztami aminokwasów)
Wiązanie jonowe (+/-). Wiązanie wodorowe(H-O) Mostek disiarczkowy (S-S) Odziaływnia hydrofobowe(CH dużo, chowają się te reszty do środka-bo genralnie jesteśmy z wody)
W przypadku wielu białek jest to już najwyższy poziom rzędowości. Bo dotyczy białek kóre składają się z jednego łanucha polipeptydowego.
Opisz strukture IV-rzędową białka
start learning
Dotyczy ona białek które składają się z więcej niż jednego łańcucha polipeptydowego. Więc mniejszośc białek.
Jest to POŁOŻENIE ŁAŃCUCHA POLIPEPTYDOWEGO WZGLĘDEM SIEBIE (tkzwn. ułożenie w przestrzeni)
np. hemoglobina ma 4 łanuchy polipeptydowe (2 pary ona akurat). Masz pokazane kolorami.
Czemu budowa białka jest ważna?
start learning
Funkcja białka jest ściśle związana z jego budowa/strukturą. DOPASOWUJE SIĘ KSZTAŁTEM DO SUBSTRATU.
np. białka sygnałowe muszą pasować do receprotra, a enzymatyczne do cząsteczek które katalizują
One chcą być podobne takien cool.!!! Utrata struktury=utrata funckji!
Czym się różnią tłuszce roślinne, a zwierzęce?
start learning
Roślinne=bardziej ciekłe, nienasycone (głównie) Zwierzęce=bardziej stała konstystencja nasycone (głównie)
Wyjątek np OLEJ KOKOSOWY, ma dużo kwasów tłuszcowych nasyconych (dlatego ma bardziej stała konsystencje w temp. pokojowej)
Opisz budowe lipidów?
start learning
Lipidy to estry glicerolu i kwsów tłuszcowych.
Estry czyli wiązania estrowe
masz zdj.
Opisz budowę glicerolu?
start learning
Jest to alkohol z TRZEMA grupami hydroksylowymi (OH). Trój węglowy alkohol.
Jest też ofc. H.
Opisz budowę KWASÓW TŁUSZCOWYCH.
Oraz dodaj ich występowanie
start learning
Są to łańcuchy węglowe z grupą karboksylową na końcu (C z O z OH/COOH). Mogą być NASYCONE, wtedy kiedy wszystkie atomy węgla łączą się z wodorem maksymlanie jak tylko mogą(są nim nasycone ). U zwierząt głównie.
NIENASYCONE, nie są one maksymalnie nasycone wodorem, np. w którymś miejscu beą miały PODÓJNE POŁACZENIE SIĘ DWÓCH WĘGLI. U roślin głównie.
Zarówno nasycone jak i nienasycone mają na końcu grupe karboksylową. Wyjątkiem wystepowania jest np. OLEJ KOKOSOWY, ma on bardzo dużo kwasów NASYCONYCH.
Czym są wiązania estrowe i jak powstają?
start learning
1-Wiązaie estrowe powstaje pomiędzy grupą/ami 1. HYDROKSYLOWĄ GLICEROLU (OH) a, Grupą 2. KARBOKSYLOWĄ KWASÓW TŁUSZCOWYCH. 2-Podczas połaczenia ich ODCHODZI WODA. 3-Następnie połącznie C-O-C
Cząsteczka wody odchodzi po jednym H z kazego a O jest brane z KARBOKSYLOWEJ!
Podobnie jak z wiązainem peptydowym.
Przedstaw podział lipidów:
start learning
1. Proste(właściwe/obojętne, woski) 2. Złożone (fosfolipidy, glikolipidy) 3. Izoprenowe (steroidy, karotenoidy)
Opisz tłuszce obojetne (właściwe)
start learning
1. Budowa ich to głowa glicerolowa i ogonki z kwasów tłuszcowych. 2. Ich funckja to zapasowa, termoizolacja, amortyzuje chroni przed urazami mechanicznymi (np. narządy wewnętrzne).
Są w całości hydrofobowe (bo to rodzaj lipidów prostych) -> w zlożonych tak nie jest
dzieki niej mamy naczym siedziec, rodzaj lipidów prostych. Są gromadzone w tkance podskórnej
Opisz funkcje wosków i powiedz jaki to rodzaj tłuszczu.
start learning
Pełnią one funckje ochronne (zarówno u roślin jaki i u zwierząt). Pojawiają się wszędzie tam gdzie chodzi o zabezpieczenie przed utratą/wnikaniem wody.
Lanolina, gruczoł kuprowy, łój wytwarzany przez skóre (np. na włosach). Wchodzą w skład kutykuli-warstwa lipidowa pokrywająca nadzimną cześć roślin.
Są to tłuszcze proste(woski, właściwe).
Fosfolipidy/Glikolipidy opisz ich przynależność oraz jaki to związek konkretnie.
opisz budowę, funckję
start learning
Fosfolipidy: Poza główką glicerolową(hydrofilowa cześć) i k. tłuszcowowym (hydrofobowa) występuje też RESZTA FOSFORANOWA + CHOLINA. Analogicznie w glikolipidach cukier ale bez choliny!. Ich funckję: tworzą błony kom.(dwuwarstwowe) z GLIKOKALIKSEM.
One niesą w całości hydrofobowe jak cukry proste czyli Są one DWUBIEGUNOWE i mają charkter AMFIPATYCZNY. Budowa dwuwarstwowych błon to do środka są ogonki a na zewnątrz głowki.
Tłuszce złożone. Reszta tak sie mówi o przyłaczeniu. Glikokaliks-to takie wystające bo zewnętrznej cześci komórki reszty cukrowe ("płaszcz cukrowy")
Opisz czym są lipidy izoprenowe.
start learning
Są to polimery izoprenu
Są to najbardziej skomplikowane cząstki wśród lipidów.
steroidy czym są przedstaw je na przykładach?
uwzględnij budowe
Prawdopodobnie nie wymagane na maturze
start learning
Są zawsze z 4-pierścieniowej struktury. Przykłady; Estradiol(żeński hromon płuciowy), Kortyzol(hormon stresu produkowany przez nadnercze). Cholesterol(budowanie błon i synteza vit.d)
Jest to jeden z dwóch rodzaji lipidów izoprenowych.
Lipidy karoteonoidy
prawdopodobnie aout of matura
start learning
DŁUGIE polimery izopremu. Dla nas to są antyoksydanty. Dla roslin barwniki pomocnicze. B-karoten to prekursor vit A (potem jest na nią przekształcany).
Tłuszcze właściwe gdzie dokładnie leża?
start learning
Są one w taknkce podskurnej (w skórze z podskórną warstwą tkanki tłuszcowej)/w tkance tłuszczowej leżacej pod skórą
Tkanka podskórna to najgłębsza warstwa skóry
Okresl role wiązań w białku: peptydowe i mostek dwusiarczkowy, wiązania wodorowe:
start learning
Wiązania peptydowe tworzą strukturę I-rzędową – łączą ze sobą kolejne aminokwasy (w łańcuch polipeptydowy). Wiązania wodorowe stabilizują głównie strukturę II-rzędową (a także III- i IV-rzędową) – umożliwiają zwijanie (zginanie) łańcucha polipeptydowego.
wiązania dwusiarczkowe (mostek di siarczkowy) stabilizują strukturę III-rzędową (i II-rzędową) – określają ułożenie przestrzenne struktury II-rzędowej lub zwiniętego (pozginanego) łańcucha polipeptydowego.
Laktoza z czego się składa?
start learning
galaktoza + glukoza
Jakie wiązanie między dwoma cząsteczkami glukozy?
start learning
Kowalenycjne glikozydowe
Czym są kwasy nukleinowe?
Omów budowe i ich szcególną ceche
start learning
Są one polimerai nukleotyód. Ale one są wyjątkowo długimi polimerami - ich długość można mierzyć nawet w metrach. Wynika to z tego że nukleotydów może być miliony a nawet miliardy (aminokwasy w białku to 100
Polimery-długie cząsteczki zbudowane z takich samych albo podobnych do siebie jednostek
Jakie są dwa rodzaje kwasów nukleinowych?
powiedz tez cos o bydowie
start learning
Jest to 1. DNA - kwas deoksyrybonukleinowy (postać podówjnej helisy-dwuniciowej) 2. RNA - (pojedyńcza nić) kwas rybonukleinowy...
RNA to troche jkaby połówka DNA w budowie
Jakie są rodzaje nukleotydów?
Opisz ich budowe
start learning
Są dwa rodzaje nukletydów (Deoksyrybonukleotydy, rybonukleotydy). Rybonukleotydy-zawierają ryboze i 1 z 4 zasad azotowych. Tak samo jak deoksyrybonukletydy, ale różnią się one możliwością zawarcia jednej z nich Ryb=URACYL Deo=TYMINA
Zasady azotowe rybonukletydów: (guanine, adenine, cytozynę lub Uracyl!) Deoksyrybonukletydów: (guanina, adenina, cytozyna, Tymina!)
Jak się nazywa kolejność w łańcuchu polinukleotydowym.
start learning
SEKWENCJĄ
Szyfr, którym zapisujemy informacje o cechach organizmu?
start learning
KOD GENTYCZNY
Opisz budowe nukleotydu.
start learning
Składa się z: 1. Pięciowęglowego cukru (5, Pentozy) 2. Reszta fosforanowa 3. Zasada azotowa (może być 1-dno lub 2-u pierścieniowa)
Nukleotydy różnią się zasadą azotową (no i oczywiście cukre ryboza/deoksyryboza też mogą się różnić)
Lipidy izoprenowe z czego się składają?
start learning
Polimery IZOPRENU.
Są to najbrdziej skomplikowane cząstki wśród lipidów
Wymień lipidy izoprenowe steroidy?
Oraz określ ich strukture
start learning
Estradiol, Kortyzol, CHOLESTEROL!
Lipidy izoprenowe mają 4 pierściniową strukture
estradiol i Kortyzol-hromony
Czym są karotenoidy, jeden przykład i cecha chrakterystyczna.
budowa
start learning
Karotenoidy to lipidy izoprenowe, które mają bardzo DŁUGI ŁAŃCUCH izoprenu.np. Karoten
Cholesterol opisz funckje:
start learning
1. wchodzi w skład BŁON komórkowych ZWIERZĄT i je STABILIZUJE. (wciska się miedzy fosfo/glikolipidy) 2. Synteza kwasów żółciowych-składnik żółci (w wątrobie) żółć wspomaga trawienie tłuszców 3. Z cholesterolu są wytwarzane H. sterodiowe
Wciska się on między błony dzięki temu że jest płaski. 3. Hormony steroidowe czyli płuciowe i hormony kory nadnerczy (regulują gospodarke minarelną w organizmie) 4. synteza vit. D (powstaje ona z pochodnej cholesterolu, w skórze pod wpływem promieni UV)
Jest to tkzwn. klasyczny steroid, dalszy. Hormony steroidowe nie mają chrakteru białkowego (nie są białkowe, a ch. lipidowy bo od niego pochodzą-lipidu). Z cholesterolem jest związana choroba miądzycy-odkłada się blaszka miażdzycowa (cholesterol
Czym są i jaką role mają karotenoidy?
Wytłumacz stwierdznie stres oksydacyjny.
start learning
Są to lipidy izoprenowe. Dla ROŚLIN=BARWNIKI POMOCNICZE (nadają kolory intensywne-chętnie zjadane rozprzestrzeniane nasiona). Karoten, lipoken-pomidory, pomagają w fotosyntezie. W jesiń widać w liściach (rozłożył się wtedy chlorofil) U nas ANTYOKSYDANTY.
Nadmiar wolnych rodników prowadzi do stresu oksydacyjnego, który uszkadza błony komórkowe, białka, DNA i innei->Wolne rodniki (ci źli) nie mają elektronu, kardna go np. lipida, DNA, (r,łańcuchowa i obumarcie kom). Beta karoten=prekursor A.
Antyoksydanty, (przeciwutleniacze), to substancje chroniące komórki organizmu przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki, czyli reaktywne formy TLENU.
Opisz jakie rodzaje wiązań występują w kwasach nukleinowych (łańcuchu)
start learning
Występują w nich wiązania ESTROWE(gr. hydroksylowa glicerolu a karboksylowa bez cz. wody) (takie jak w lipidach), N-GLIKOZYDOWE (N-glikozydowe) a w nić wiążą się poprzez wiązania FOSFODIESTROWE!!! (między 3cim a 5tym atomem węgla)
Ryboza vs Deoksyryboza
czym się różnia w budowie
start learning
Deo-bez tlenu W budowie w jednej grupie hydroksylowej nie ma tlenu jakby, Na maturze pisz że ma o jeden atom tlenu mniej.
Jakie są zasady azotowe w RNA/DNA, oraz jakie są miedzy nimi różnice?
start learning
Zasady purynowe (dwupierściniowe): Guanina, Adenina. Pirymidowe: Cytozyna, Tymina, Uracyl.
DNA=TYMINA (wszystkie bez Uracylu) RNA=URACYL (bez tyminy, all)
W jaki sposób nukleotydy łączą się ze sobą w łańcuch? (nić)
start learning
Zachodzi ono przez reszte fosforanową i jest między 3 a 5 węglem. WIĄZANIE FOSFODIESTROWE
Opisz budwe RNA w skrócie.
start learning
RNA jest: jednoniciowe, ryboza (cukier), zasada azotowa URACYL zamiast tyminy. RNA jest owiele krótsze od DNA.
Jednak RNA łańcuchy mogą się połaczyć na zasadzie komplementarności ("spinka do włosów powstanie") i wtedy ono jest troche dwuniciowe. RNA może mieć elemty dwuniciowe!
Opisz budowe DNA podwzględem wiązań gównie zwróc wuage.
i odczytywanie DNA-Ekspresji genów
start learning
DNA łączy się ze sobą za pomocą wiązania wodorowego i zgdonie z regułą komplementarności. To że nie są to wiązania kowalenycjne to dobrze bo dzięki temu DNA może stać się bardziej rozplatać przy odczytywaniu informacji genetycznej i spleść spowrotem.
Dwuniciowe, deoksyryboza, Tymina (jako 4 zasada azotowa a nie uracyl)
Wiązania wodorowe są słabe ale jak występują razem (Jak w DNA) to są mocne i utrzymiują strukture podwójnej helisy.
Czym jest ekspresja genów?
start learning
Odczytywanie informacji genetycznej z DNA
Czym jest zasada komplementarności?
start learning
Polega ona na tym że Adenina zawsze łączy się z Tyminą poprzez dwa wiązania wodorowe. A Guanina z Cytozyną poprzez trzy (3) wiązania wodorowe. Dzięki temu nić DNA ma odpowiednią szerokość,
Nić ma odpowiednia szerokośc też dzięki temu że 2-u pierściniowa Adenina jest na przeciwko 1-dno Tyminy. I 2-u Guanina Cytozyny.
(AT)Adenina=Tymina (2) (GC)Gunina=Cytozyna(3), komplementarnośc DNA czyli przeminność łączenia się i zachowania dzięki temu odpowiednej szerokości.
Reguła Chargaffa co to?
start learning
Mówi ona nam że ilość Guaniny=Cytozyny Adeniny=Tyminy.
Łączy się to z regułą komplementarności.
30% Guaniny to 30% Cytozyny (zostaje 40% które dzielisz na 2 i masz że 20% Adeniny i Tyminy). Ale też A+G=T+C (na przekur)
Gdzie znajduje się DNA.
start learning
W komórce eukariotycznej w: jądrze kom (większość 90%), mitochondriach, chloroplastach. 2. W kom. pokariotycznych: GENOFOR (luźno położona cząstka w cytoplazmie), obszar w którym znajduje się genofor to NUKLEOID, PLAZMIDY (małe kuliste cz. DNA dod. cechy)
Eukariotyczne (nasze), prokariotyczne (bakteri)
Jaką role pełni DNA?
start learning
1. Zawiera informacje o wszystkich białkach organizmu i kontroluje ich EKSPRESJE (umozliwia rozwój i funkcjonowanie organizmu, wytwarzanie białek)
Ekspresja odbywa się dzięki replikacji DNA, czy z tego że jest on komplementarne z jednej macierzystej cząsteczki DNA rozwiniętej powstją dwie identyczne cząstki potomne.
W jakich rodzajach może występować RNA?
powiedz z czym są związane
wymień 3 najważniejsze,
start learning
Wszystkie rodzaje RNA są związane z syntezą białka ("produkcją jego", eskpresji genów). 1. mRNA-informacyjny RNA(ma za zadanie przenosić informacje o budowie białka z JĄDRA do CYTOPLAZMY, powstaje na podstawie konkretnego odcinka DNA.
2. tRNA-transportowe, ma specyficzny kształt, dostarcza aminokwasy do syntezy białka do rybosomów(bo one łączą się z aminokwasami). 3. rRNA-tworzy rybosomy/wchodzi w ich skład, przeprowadza synteze białka
mRNA("messengerowe)!!! zpamiętaj se że rybosomy są celem końcowym RNA
Gdzie występuje RNA?
start learning
RNA wystepuje tam gdzie zachodzi synteza białka. 1.K. Eu: Jądro komórkowe, cytoplazma, (mitochondria, chloroplasty śladowe ilości) 2.K. Pr: po prostu w cytoplazmie.
Po prostu w no bo wsumie nie ma opcji gdzie indziej
Glukoza to głowny materiał energetyczny dla komórek...
start learning
zwierzęcych i roślinnych
Jakie białka pełnia funckje odpornościowe?
start learning
Są to PRZECIWCIAŁA oraz GLOBULINY
Podaj przykłady białek fibrylarnych?
podaj też ogólne funkcjw z nich
start learning
Firbyna/fibrynogen (budowa skrzepu), Elastyna, Keratyna, Kolagen
Pełnia one głownie funkcje strukturalne
Z jakich elementów składa się nukleotyd?
start learning
Składa się z 1. cukru pentozy (rybozy / deoksyrybozy) 2. reszty fosforanowej 3. zasady azotowej
Zasada w DNA bez uracylu a w RNA bez tyminy
Jakie wiązanie występuje między zasadami azotowymi dwóch nici DNA?
start learning
Wiązanie wodorowe
Jakie wiązanie łaczy ze sobą poszczególne nukleotydy w łańcuchu polinukleotydowym?
start learning
Są to wiązania FOSFODIESTROWE.
Miedzy 3 a 5 węglem

You must sign in to write a comment