→ Biologia Kl V Dz 2 → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
Pierwiastki, z których składa się organizm. start learning		węgiel, wodór, tlen, azot, siarka, fosfor, wspólnie stanowią 98% masy organizmu
Związki chemiczne budujące organizm. start learning		woda, sole mineralne, cukry, białka, tłuszcze i kwasy nukleinowe
Znaczenie wody w organizmie znaczenie wody w organizmie start learning		1. transport substancji wewnątrz komórki i między komórkami, 2. u zwierząt usuwanie wraz moczem niepotrzebnych i szkodliwych substancji. 3. środowisko przemian chemicznych zachodzących w organizmie. 4. bierze udział w wielu procesach np. fotosyntezie, 5. regulacja temperatury ciała
Sole mineralne start learning		są źródłem pierwiastków innych niż węgiel, tlen i wodór, regulują procesy zachodzące w organizmie i budują części ciała organizmów.
Cukry start learning		dostarczają energii (glukoza w miodzie), są materiałem zapasowym (skrobia-bulwy ziemniaka), budują organizmy (celuloza-buduje ściany komórek roślinnych np. bawełna)
Białka start learning		są głównym budulcem organizmów (mięśnie, pióra, włosy, pazury), materiał zapasowy (nasiona grochu i fasoli), regulują pracę organizmu i umożliwiają trawienie pokarmów (enzymy)
Tłuszcze start learning		materiał zapasowy, warstwa ochronna, źródło energii.
Kwasy nukleinowe start learning		DNA występuje we wszystkich komórkach, jest w nim zapisana informacja o cechach organizmu.
Magnez start learning		jest u roślin składnikiem zielonego barwnika, który pochłania światło podczas fotosyntezy.
Wapń start learning		buduje kości i zęby u zwierząt.
Komórka start learning		podstawowa jednostka życia. Jest najmniejszą częścią organizmu zdolną do wykonywania czynności życiowych.
Budowa komórki zwierzęcej. start learning		1. jądro komórkowe, 2. cytozol, 3. błona komórkowa, 4. wakuola, 5. mitochondrium, 6. rybosomy, 7. aparat Golgiego, 8. siateczka śródplazmatyczna
Jądro komórkowe start learning		leży w środkowej części komórki, ma kulisty kształt, znajduje się w nim DNA, kieruje wszystkimi procesami zachodzącymi w komórce
Błona komórkowa start learning		oddziela wnętrze komórki od otoczenia i transportuje substancje do wnętrza i na zewnątrz komórki.
Cytozol start learning		galaretowata substancja wypełniająca komórkę, składa się z wody, soli mineralnych i białek.
Wakuola start learning		inaczej wodniczka, ma postać niewielkiego pęcherzyka, uczestniczy w pochłanianiu, trawieniu i wydalaniu.
Mitochondrium start learning		ma owalny kształt, dostarcza energii, jest centrum energetycznym komórki.
Rybosomy start learning		mają wygląd drobnych ziarenek, wytwarzają białka.
Aparat Golgiego start learning		ma postać stosu spłaszczonych, przylegających do siebie pęcherzy i drobnych pęcherzyków, przekształca i transportuje białka.
Siateczka śródplazmatyczna start learning		system cienkich kanalików występujących w całej komórce, wytwarza i transportuje białka i tłuszcze.
Komórka zwierzęca start learning		jest oddzielona od środowiska zewnętrznego błoną komórkową. Jej wnętrze stanowi jądro komórkowe i cytoplazma.
Cytoplazma start learning		składa się z cytozolu i zanurzonych w nim mitochondriów, wodniczek i rybosomów.
Komórki jądrowe start learning		komórki, w których występuje jądro komórkowe. Sa to komórki roślinne, zwierzęce i grzybowe.
Komórki bezjądrowe start learning		nie mają jądra komórkowego. Jedyną grupą organizmów o komórkach bezjądrowych są bakterie.
Komórka roślinna start learning		różni się tym od komórki zwierzęcej, że ma ścianę komórkową (nie błonę) i zawiera chroloplasty.
Samożywność start learning		zdolność niektórych organizmów do samodzielnego wytwrzania pokarmu w procesie fotosyntezy.
Organizmy samożywne start learning		to rośliny, niektóre protisty i nieliczne bakterie.
Fotosynteza start learning		proces, w wyniku którego z dwutlenku węgla i wody, przy udziale światła powstają substancje odżywcze (glukoza) i tlen.
Glukoza start learning		cukier, który jest podstawowym źródłem energii dla organizmu oraz materiałem do produkcji substancji zapasowych i budujących.
Sinice start learning		samożywne bakterie.
Brunatnice start learning		samożywne protisty.
Rosiczka start learning		roślina owadożerna, jest samożywna, jesdak żywi się również drobnymi zwierzętami, z których ciał pobiera azot.
Rośliny mogą przeprowadzać fotosyntezę start learning		ponieważ w ich komórkach znajdują się chloroplasty, zawierające chlorofil - zielony barwnik, który pochłania światło, potrzebne do fotosyntezy.
Czynniki wpływające na intensywność fotosyntezy start learning		1. światło, 2. dwutlenek węgla, 3. woda, 4. temperatura, 5. sole mineralne Każdy z nich zarówno w nadmiarze, jak i w niedoborze powoduje zmniejszenie intensywności fotosyntezy. Rośliny w niekorzystnych warunkach rosną słabe i małe.
Chemosynteza start learning		wykorzystanie energii chemicznej, pochodzącej z gazów wulkanicznych, zamiast światła, do produkcji pokarmu.
Odżywianie start learning		dostarczanie organizmowi substancji niezbędnych do budowania ciała i będących źródłem energii.
Organizmy cudzożywne start learning		nie potrafią samodzielnie wytwarzać pokarmu i muszą go pobierać z otoczenia.
Trawienie start learning		proces, w którym organizm rozkłada pokarm, zawierający złożone związki: bialka, cukry i tłuszcze, na związki proste, które może wykorzystać.
Ze względu na rodzaj pożywienia i sposob jego zdobywania start learning		wyróżniamy trzy grupy organizmów cudzożywnych. Organizmy zjadające inne organizmy, pasożyty i organizmy rozkładające martwe szczątki.
Organizmy zjadające inne organizmy start learning		roślinożercy, mięsożercy, wszystkożercy.
Pasożyty start learning		pobierają pokarm od żywych organizmów zwanych żywicielami. Dzielimy je na wewnętrzne i zewnętrzne.
Pasożyty wewnętrzne start learning		wnikają do ciała żywiciela. Tasiemce, owsiki.
Pasożyty zewnętrzne start learning		żyją na powierzchni ciała żywiciela. Pchły, kleszcze, wszy.
Rośliny pasożytnicze start learning		rośliny, które nie mają chlorofilu i nie moga przeprowadzać fotosyntezy, więc wszystkie substancje, w tym wodę i sole mineralne, pobierają od żywiciela za pomosą ssawek. W Polsce roślinami pasozytniczymi są kanianka i zaraza żółta.
Rośliny półpasożytnicze start learning		Samodzielnie wytwarzaja substancje pokarmowe, ale wodę i sole mineralne czerpia od żywiciela.Np. jemioła.
Organizmy rozkładające martwe szczątki start learning		to drobne zwierzęta np. dżdżownice, bakterie oraz grzyby. Żyją w ściółce leśnej, glebie i mule na dnie zbiorników wodnych.
Dżdżownice start learning		połykają ziemię bogatą w martwe szczątki, które rozkładają w przewodzie pokarmowym, za pomocą enzymów trawiennych.
Grzyby i bakterie start learning		wydzielają enzymy trawienne bezpośrednio do otoczenia, w ten sposób trawią występujące tam złożone związki na substancje proste, które mogą wchlonąć.
Roślinożercy start learning		zwierzęta odżywiające się wyłącznie pokarmem roślinnym,
Mięsożercy start learning		odżywiają się innymi zwierzętami.
Wszystkożercy start learning		zjadają zarówno pokarm roślinny jak i zwierzęcy, w zależności jaki pokarm jest dostępny w danej chwili (niedźwiedź, wróbel, dzik, lis).
Oddychanie start learning		proces w wyniku którego rozkładany jest pokarm i uwalniana energia.
Oddychanie komórkowe start learning		proces który zachodzi w komórce i polega na uwolnieniu energi zawartej w pokarmie.
Oddychanie tlenowe start learning		uwalnianie energii z pokarmu przy udziale tlenu. Glukoza przy udziale tlenu rozkładana jest na dwutlenek węgla i wodę. Proces ten zachodzi głównie w mitochondriach.
Fermentacja (oddychanie beztlenowe) start learning		rozkład pokarmu bez udziału tlenu. Dostarcza mniej energii niz oddychanie tlenowe, gdyz glukoza zostaje tylko w części rozłożona. W taki sposób oddychają bakterie, grzyby i pasozytnicze zwierzęta żyjące w środowisku ubogim w tlen.
Fermentacja alkoholowa start learning		proces w wyniku którego z rozpadu glukozy bez udziału tlenu powstaje alkohol etylowy, dwutlenek węgla i energia. W ten sposób oddychają drożdże.
Fermentacja mlekowa start learning		zachodzi w mięśniach przy długim i intensywnym wysiłku. Glukozę rozkłąda się na kwas mlekowy, dzięki czemu uwalniana jest energia. Kwas mlekowy transportowany jest do wątroby, która wykorzystuje go do produkcji glukozy.
Organizm wykorzystuje najwięcej energii na start learning		wzrost, rozwój i rozmnażanie.
Sposoby rozmnażania start learning		bezpłciowe i płciowe.
Rozmnażanie płciowe start learning		do ktorego potrzebne są komórki rozrodcze, najczęściej biorą w nim udział dwa organizmy rodzicielskie, a ich potomstwo ma cechy obojga rodziców.
Rozmnażanie bezpłciowe start learning		odbywa się bez udziału komórek rozrodczych. Nowe organizmy powstają z jednego organizmu rodzicielskiego i są z nim identyczne. Przykładem takiego rozmnażania jest podzial komórki lub podział rodzicielskiego organizmu wielokomórkowego na fragmenty.
Komórki zależności od pełnionych funkcji start learning		mają różną budowę wielkość i kształt.
Organizmy rozkładające martwe szczątki mają bardzo duże znaczenie w przyrodzie, start learning		gdyż zapobiegają nadmiernemu gromadzeniu się martwych szczątków.Np. pleśniak biały, grzyb żyjący w ściółce bogatej w szczątki organizmów, rozwija się także na produktach spożywczych.
Pokarm roślinny jest łatwo dostępny, ale trzeba go zjeść bardzo dużo i jest bardzo trudny do strawienia, ze względu na obecność celulozy. start learning		Dlatego roślinożercy mają specjalnie przystosowane przewody pokarmowe, dłuższe niż mięsożercy, w których żyją bakterie i protisty, które produkują enzymy trawienne rozkładające celulozę.
Mieżsożercy dzielą się na drapieżniki, polujące na swoje ofiary i zabijające je (orzeł, pająk, wilk) oraz na padlinożerców, które żywią się ciałami martwych zwierząt (sęp, hiena). start learning		dla mięsożerców zdobycie pokarmu jest znacznie trudniejsze niż dla roślinożerców, więc są do tego dobrze przystosowani. Mają ostre zęby i pazury, silne dzioby, wyostrzone zmysły i są sprawni fizycznie.
Wymiana gazowa start learning		proces dostarczania organizmowi tlenu i usuwania dwutlenku węgla.
Chemosyntezę wykorzystują start learning		organizmy żyjące w głębi oceanu, gdzie nie dociera światło.
Organizmy cudzożywne są przystosowane start learning		do poszukiwania, pobierania i trawienia różnych rodzajów pokarmu. Należą do nich zwierzęta, grzyby, większość bakterii oraz niektóre protisty.

biologia kl V dz 2

You must sign in to write a comment

More