wczesne średniowiecze polska

 0    101 flashcards    ffite
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
najazd Mongołów na Polskę i Węgry
start learning
1241/1242r.
bitwa pod Legnicą
start learning
1241r. śmierć Henryka Pobożnego i porażka przeciw Mongołom,
zjazd w Kwedlinburgu
start learning
1054 Śląsk dla Polski ale wraz z trybutem dla czech
powrót Kazimierza do Polski
start learning
1039r. wraz z pomocą Henryka III, ożenek z córką władcy Rusi
koronacja Bolesława Śmiałego
start learning
1076r.
reformy Kazimierza odnowiciela
start learning
odbudowa sieci Grodów, przeniesienie stolicy do Krakowa, wprowadzenie beneficjum(wynagradzanie urzędników i wojów ziemią, a nie daninami), wprowadzenie prawa rycerskiego(początek rycerstwa), nadanie ziem Kościołowi
późniejsze wydarzenia kryzysu piastowskiego
start learning
powrót mieszka II po śmierci brata, bunt pogański, rozpad aparatu państwowego, najazd księcia Czeskiego Brzetysława w 1039r. spalenie gniezna i wywiezienie relikwii wojtka, zajęcie Śląska
początek kryzysu piastowskiego
start learning
1031r. najazd Rusi i niemiec-mieszko ucieka do Czech, utrata Grodów czerwińskich, milska i łużyc, Bezprym przejmuje władzę.
przyczyny kryzysu monarchii piastowskiej
start learning
kontynuacja agresywnej polityki ojca przez mieszka II, wyczerpanie państwa przez wojny, niezadowolenie ludności, dążenia braci mieszka(Otton, Bezprym) do tronu
koronacja Bolesława Chrobrego
start learning
1025r. za bezkrólewia w Niemczech
wyprawa Bolesława na kijów
start learning
1018r. aby wesprzeć swojego zięcia Świętopełka, przyłączenie Grodów Czerwieńskich
pokój w Budziszynie
start learning
1018r. koniec wojen Polsko niemieckich, Milsko i Łużyce dla Polski oraz wsparcie militarne w wyprawie na Ruś, małżeństwo między Bolkiem i Odą
fazy wojny Bolesława z Niemcami
start learning
1004/1005 utrata Czech, milska i łużyc i niekorzystny pokój/ 1007r. zerwanie porozumienia, odzyskanie Milska i Łużyc, pokój w 1013r. - bolek składa hołd z nowych ziem/1015r. nieudany atak niemców(np Głogów)
zajęcie Czech przez Bolka
start learning
1003r. Przez to wybuch wojny z Niemcami (Henryk II)
co zrobił bolek po śmierci Ottona
start learning
1002 włączył Milsko, Łużyce i Miśnię
wydarzenia zjazdu gniezdzienskiego
start learning
ogłoszenie polskiego arcybiskupstwa-pierwszy arcybiskup Radzim-Gaudenty i 3 nowe diecezje, cesarz nałożył Bolesławowi swój diadem-być może zgoda na koronację i podarował kopię włóczni św Maurycego, Otton dostał rękę św. Wojciecha,
zjazd gnieźnieński
start learning
1000r. spotkanie Ottona który odbył pielgrzymkę do grobu wojtka z Bolkiem
misja biskupa Wojciecha
start learning
997r. do Prus, wykupienie ciała biskupa. Wojciech uznany za św. w 999r.
skutki przyjęcia chrześcijaństwa w Polsce
start learning
likwidacja separatyzmów, wzmocninie władzy książęcej, wzrost znaczenie polski, szansa na królestwo, wpływ kultury łacińskiej
chrzest Polski
start learning
966r. pierwszym biskupem Jordan
Dokument wydany przez Mieszka
start learning
Dagome iudex, 991r. opisuje on ziemie pod panowaniem mieszka i oddaje je pod opiekę papieża
żony mieszka w obrządku chrześcijańskim
start learning
czeska księżniczka Dobrawa w 965r., po jej śmierci Oda, córka margrabiego marchii Północnej
bitwa pod Cedynią
start learning
972r. mieszko wygrywa nad margrabim Hodonem
główne grody polan
start learning
Ostrów lednicki, Poznań, Gniezno, Giecz
kto zyskał duża władzę za czasów Władysława Hermana
start learning
palatyn Sieciech-podobną władza jak majordomowie własną moneta
polityka Hermana i jej skutki
start learning
bierna, brak sojuszy, przejście do obozu cesarskiego, poprawa stosunków polsko-czeskich, 1079r. najazd ruski i utrata Grodów Czerwieńskich
podział państwa na dwie dzielnice
start learning
władysław Herman przymuszony do tego przez jego synów Zbigniewa i Bolesława w 1097r. Dwa lata później kolejny bunt, wygnnie Sieciecha, ojciec ostatnie lata spędził w Płocku
śmierć Władysława Hermana
start learning
1102r. podział państwa na dwie dzielnice Zbigniew-wielkopolska i Mazowsze, Bolesław Małopolskę i Śląsk
utrata władzy przez Zbigniewa
start learning
1108r. Przez Konflikt z bratem, próba pomocy cesarza, nieudana - oblężenie Głogowa, Bytiomia i Wrocławia. Po paru latach powrót brata, uwięzienie, oślepienie i śmierć
polityka Bolesława Krzywoustego
start learning
1116r. wcielenie Pomorza Gdańskiego, 1122 opanowanie Pomorza Zachodniego-książę Warcisław składa hołd, organizacja chrystianizacji tych ziem(szef św. Otton z Bambergu)
zjazd w Merseburgu
start learning
1135r. złożenie hołdu cesarzowi z Pomorza i rugii-dzieki temu Bulla gnieźnieńska-potwierdzenie niezależnego arcybiskupstwa polskiego
Kronika Galla Anonima
start learning
1112-1116, trzyczęściowa Kronika, od legendarnych czasów do 1113r.
rok wydania statutu Krzywoustego i zasady
start learning
1138r. pryncypat (władze sprawuje najstarszy syn), seniorat (tron niedziedziczny, przejmowany przez najstarszego z rodu) szef-książę senior, reszta książęta juniorzy
postanowienia statutu Krzywoustego (uwowy sukcesyjnej)
start learning
wydzielenie dzielnic-Śląsk dla Władysława wygnańca, Mazowsze dla Bolesława Kędzierzawego, Wielkopolska-Miszko Stary, ziemia sandomierska Henryk Sanomierskiemu, ziemia Łęczycka wdowie księżnej Salomei, Kazimierz sprawiedliwy nie uwzględniony
dzielnica senioralna
start learning
małopolska z Krakowem, ziemia Sieradzka i Łęczycka, wszystko to dla najstarszego z piastów
upadek senioratu
start learning
pierwszym seniorem Władysław Wygnianiec, chciał przyłączyć ziemię Łęczycką do senioralnej, konflikt z resztą, wyganie go z Polski z 1146r. Seniorem Bolesław Kędzierzawy
najazd Fryderyka Barbarossy na Polskę
start learning
1157r. po uzyskaniu poparcia przez Władysława, potwierdzenie zwierzchnictwa nad książętami polskimi(układ w Krzyszkowie z Kędzierzawym) hołd i trybut, oslabienie pozycji,
śmierć Bolesława Kędzierzawego
start learning
1173r. władze przejmuje Mieszko stary, 4 lata później bunt możnowładców, Tron przejmuje Kazimierz sprawiedliwy
zjazd w Łęczycy
start learning
1180r. wsparcie kościoła za cenę ograniczeń praw urzędników w sprawach kościelnych i zniesienia prawa o przejmowany ziemi po zmarłych biskupach uznaje Kazimierza Sprawiedliwego za Princepsa
śmierć Kaźmierza Sprawiedliwego
start learning
1194 władzę przejmuje Leszek Biały, Mieszko stary próbuję odzyskać władze, nie idzie mu
zjazd w Gąsawie
start learning
1227r. zabójstwo Leszka Białego, oskarżany jest swietopełek, usamodzielnienie się Pomorza Gdańskiego
podpisanie umowy przez Konrada Mazowieckiego z krzyżakami
start learning
1226r. zakon Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego ochroni jego granice przed Bałtami
Dokument nadania krzyżakom ziemi
start learning
1228r. ziemia Chełmińska jako lenno z zwierzchnoscią księcia, zakon zchrystanizuje Prusów i ogólnie pomoże Konradowi
skutki rozbicia dzielnicowego
start learning
utrata ziemi Chełmińskiej i Pomorza Gdańskiego(krzyżacy), Pomorza Zachodniego i ziemi lubuskiej(marchia Brandenburska) Śląska(Czechy), oslabienie pozycji Polski, Powstanie podziałów, wojny domowe, rozwój gospodarczy(kolonizacja), spadek znaczenia władców
kto jako pierwszy sprowadził osadników do Polski i kiedy?
start learning
Henryk brodaty książę Śląski, XIIIr. górnicy założyli Złotoryję i Lwówek Śląski
zasadźca
start learning
reprezentant osadników zawierający umowę lokacyjną
rodzaje wsi
start learning
owalnica, okolica, ulicówka
założenie miasta Kraków na terenie grodu
start learning
1257r
pierwsze miasto lokowane w Polsce
start learning
Złotoryja 1211r.
lokalne odmiany prawa magdeburskiego
start learning
prawo średzkie (środa śląska) i Chełmińskie (Chełmno)
przywileje handlowe miast
start learning
prawo składu, organizacja targów, ulgi celne
monastycyzm
start learning
życie z regułą klasztorną, rozwijające się w XI i Xiiw. Przez ruch klunicki i reformę gregoriańską. Podtrzymanie dominacji duchowości klasztornej
kanonicy regularni
start learning
zgromadzenia duszpasterzy żyjący zgodnie z regułą św. Augustyna
ruch eremicki
start learning
propagacja życia w odosobnieniu, życie w niedostępnych Górach lub lasach, powstanie nowych zakonów: kamedułów i kartuzów
ideał życia apostolskiego
start learning
prostota funkcjonowania pierwszego kościoła, nowe zakony cystersi(nazwa od klasztoru w Citeaux). do rozwoju zakonu przyczynił się św. Bernard z Clairvaux
waldensi
start learning
sekta z Lyoni, nazwa od założyciela(Piotr Waldo), propagowanie naśladowania Jezusa przez dobrowolne ubóstwo, odstąpienie od doktryny czyścica i kultu świętych, prześladowani w xiiiw.
katarzy
start learning
Również albigensi, głosili dualizm boga(dobry i zły), zbawienie przez odrzucenie złego doczesnego świata, krucjata przeciwko nim 1209/1229 mocno ich przetrzebiła
zakony Franciszków i dominikanów
start learning
z xiiiw., zakony utrzymujące się z jałmużny.
zakon braci mniejszych
start learning
inaczej franciszkanie, założony przez św. Franciszka z Asyżu, Włocha z bogatej rodziny, którzy porzucił majątek. Jego postawa była naśladowana
zakon kaznodziejski
start learning
Dominikanie założyciel-Dominik Guzman(św. Dominik), Po spotkaniu katarów zdecydował się przyjąć ich ascetyczną postawę, aby ich nawrócić. Stworzył on stowarzyszenie zupełnego ubóstwa. Każdy dominikanin musiał mieć wykształcenie teologiczne
działania Przemysła Ottokara II
start learning
wykorzystując wielkie bezkrólewie(1250/1273) opanowuje austrię, styrię i karyntię. Wojna między nim a królem niemiec Rudolfem Habsburgiem
bitwa pod suchymi krutami
start learning
1278r. Rudolf I Habsburg pokonuje Przemysła Ottokara II(zabity w bitwie)
jaka dynastia po przemyślidach w czechach
start learning
Luksemburgowie, po śmierci Wacława III
Dokument gwarantujący krzyżakom prawa do ziemi Chełmińskiej
start learning
złota Bulla-dodatkowo jeszcze wszytskie ziemię od Prusów 1226
podbój Prus przez krzyżaków
start learning
Xiiiw. (powstania 1248, 1274), opanowanie terenów Jacwingów(1283r.)
przeniesienie siedziby zakonu
start learning
1309r. z Wenecji do marienburga (Malborka)
Unia zakonu krzyżackiego z zakonem kawalerów mieczowych z inflant
start learning
1237r.
zajęcie pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków,
start learning
gdańsk 1309
pierwszy władca litwy
start learning
Mendog-chrzest w 1251, koronacja na króla w 1253, potem powrót do pogaństwa
późniejsze dzieje państwa litewskiego
start learning
Giedymin podbija ziemię ruskie, jego córka Aldona wychodzi za Kazika dużego, podbój Rusi kontynuowany przez jego synów - olgierta i kiejstuta
jarłyk
start learning
pozwolenie na rządzenie wydawane przez Mongołów
bitwa na kulikowym polu
start learning
1380r. wygrana Dymitra Dońskiego nad mongołami początek wyzwalania się Rusi
wydanie złotej bulli na Węgrzech
start learning
1222r. Andrzej II, powstanie monarchii stanowej
wygaśnięcie arpadów na Węgrzech i pierwszy władca z kolejnej dynastii
start learning
1301/ w 1308 na tronie zasiada Karol Robert z Andegawenów
przyczyny wojny 100 letniej
start learning
kryzys dynastyczny we francji(wygaśnięcie Kapetyngów), roszczenie do tronu króla Anglii, dążenie do zlikwidowania posiadłości Edwarda III we Francji, poparcie Francji dla szkocji,
bitwa pod crecy
start learning
1346 wygrana Anglików(edward iii) nad Francuzami i zajęcie calais
wojna 100-letnia
start learning
1337/1453r
bitwa pod Azincourt
start learning
1415r. totalny rozkurw żabojadów przez Angoli
bitwa pod Orleanem
start learning
1429r. Joanna D'Arc (17 lat) pokonuje Francuzów, podniesienie morali Francuzów, Koronacja Karola VII
schwytanie Joanny d'Arc
start learning
1430r. rok później spalenie na stosie
skutki wojny stuletniej
start learning
zniszczenie Francji, powstania ludowe, wojna domowa w Anglii, zjednoczenie terytorium Francji, utrata ziem Anglia na kontynencie, oprócz calaise
wojna dwóch róż
start learning
1455-1485 dwie gałęzie Plantagenetów, Yorkowie i Lancasterowie biją się o tron, wygrywa Henryk Tudor - nowa dynastia Tudorów dzięki bitwie pod Barnet z 1471r.
śmierć Jana Husa i wybuch otwartej wojny
start learning
1415r. śmierć na soborze w Konstancji, 1419r. wybuch otwartej wojny
program religijny husytów
start learning
1420r. - 4 artykuły praskie, Prawo do swobodnego głoszenia Słowa Bożego, komunia pod dwiema postaciami, odebranie duchowieństwu władzy świeckiej, karanie za grzechy śmiertelne
pretendent do tronu Czech po śmierci Wacława IV
start learning
Zygmunt Luksemburski-ogarnął 4 krucjaty w latach 1420/1427 pokonane przez Jana Zizkę
podział husytów
start learning
utrakwiści(umiarkowani, komunia 2 postacie i język narodowy, taboryci-radykalni odrzucający papieża i hierarchię kościelną
pokój z Konfederacją Szwajcarską
start learning
1499r. pokój w Bazylei, kończący wojny między Habsburgami i Szwajcarią, uznając niezależność kantonów
powody upadku rycerstwa
start learning
kryzys gospodarczy(spadek czynszczów, bunty chłopskie), wzrost roli piechoty, broń palna
szczyt potęgi cesarstwa
start learning
dynastia Hohenstaufów w XII i XIII w. Najpotężniejszy władca Fryderyk I Barbarossa,
wielkie bezkrólewie w Niemczech
start learning
1250/1273r. wygrywa książę Austrii Rudolf Habsburg
złota Bulla cesarza Karola IV
start learning
1356r. stali elektorzy-3 duchowni (Kolonia, Trewir, Nadrenia) i 4 świeckich (król Czech, władca Palatynatu, książę Saksonii, margrabia Brandenburgii
początek epidemii dżumy
start learning
1347r.-tatarzy ostrzeliwują Kaffę na Krymie zarażonymi ciałami, wygaśnięcie epidemii 1352r.
skutki dżumy
start learning
1/3 Europy przestaje istnieć, wyludnienie miast i niektórych terenów-upadek rolnictwa i klęski głodu, spadek czynszów i cen ziemi, bunty chłopskie, upadek handlu i rzemiosła, antysemityzm, krytyka kościoła, itd
żakeria
start learning
1358 bunt francuskich chłopów spowodowany dżumą i wojną 100letnią
powstanie Wata Tylera
start learning
1381r. Przez podniesione podatki, domagano się zniesienia poddaństwa zmniejszenie daniny, wyższe wynagrodzenia itp.
najpotężniejszy papaj
start learning
JPII i Innocenty III między XII/XIII przewaga papaja nad cesarstwem
dominacja Francji nad papieżami
start learning
Filip IV zabija papieża Bonifacego VIII, następny papież Klemens V przenosi siedzibę do Awinionu-poczatek niewoli awiniońskiej
powrót papieża do Rzymu
start learning
1377 Grzegorz XI po jego śmierci początek Wielkiej Schizmy Zachodniej-wybór papieży i w Rzymie i w awinionie
sobór w Konstancji
start learning
1417r. koniec Schizmy Zachodniej-wybór papieża Marcina V
przeniesienie stolicy Turków do Adrianopola
start learning
1369r.
bitwa na Kosowym Polu
start learning
1389r. zajęcie Bułgarii przez Turków

You must sign in to write a comment