Prawoznawstwo

 0    49 flashcards    guest2306133
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
wykładnia prawa
start learning
zespół czynnosci intelektualnych, które zmierzają do odtworzenia z tekstu prawnego jednoznacznych norm prawnych
wykładnia w sensie pragmatycznym
start learning
jako zespół czynności prowadzących do uzyskania z tekstu prawnego, normy prawnej
wykładnia w sensie apragmatycznym
start learning
jako rezultat tegoż zespołu czynności
wykładnia subiektywna
start learning
ustalenie jakie znaczenie nadał tekstowi prawnemu jego twórca
wykładnia obiektywna
start learning
znaczenie wyznaczone regułami języka i kontekstem pozajęzykowym, ingerenja prawodawcy faktycznego nieistotna
wykładnia dynamiczna
start learning
znaczenie tekstu prawnego może się zmieniać, jest zależne od zmian w regułach języka lub pozajęzykowych kontekstach interpretacyjnych
wykładnia merytoryczna
start learning
dokonywana zgodnie z obowiązującymi regułami wykładni, choć może jej dokonywać każdy, kto zna te reguły
wykładnia (merytoryczna) doktrynalna
start learning
jest dokonywana przez autorytety naukowe
wykładnia formalna
start learning
jest dokonywana przez odpowiednie do tego podmioty
wykładnia (formalna) autentyczna
start learning
dokonywana przez prawodawcę
wykładnia (formalna) delegowana
start learning
dokonywana przez podmiot upoważniony przez prawodawcę
wykładnia operatywna
start learning
dokonywana przez organ stosowania prawa w toku rozstrzygania konkretnej sprawy
wykładnia abstrakcyjna
start learning
dokonywana w oderwaniu od rozstrzygnięcia konkretnej sprawy
wykładnia rozszerzająca
start learning
przyjmujemy, że przepis wyraża normę, która ma szerszy zakres zastosowania niż ten z wykładni językowej
wykładnia zawężająca
start learning
interpretowany przepis wyraża normę, która ma węższy zakres zastosowania lub normowania niż ten, jak ustaliliśmy, dokonując wykładni językowej
Wnioskowanie
start learning
proces myślowy, który polega na tym, że ktoś przyjmując za prawdziwe pewne zdania (przesłanki), wyrabia sobie na podstawie tego przeświadczenie o prawdziwości innych zdań (wnioski)
Wnioskowania oparte na wynikaniu normy z normy
start learning
nie można zrealizować normy N1, jeżeli nie zrealizuje się normy N2
Wnioskowanie oparte na logicznym wynikaniu normy z normy
start learning
między normą-przesłanką, a normą-wnioskiem zachodzi związek logiczny opierający się na stosunku między zakresami nazw
norma-wniosek wynika logicznie z normy-przesłanki, jeżeli
start learning
❏ zakres zastosowania n-p obejmuje zakres zastosowania n-w ❏ zakres normowania n-p obejmuje zakres normowania n-w ❏ przy tożsamości albo węższym zakresie elementów n-w
Wnioskowanie oparte na instrumentalnym wynikaniu normy z normy
start learning
opiera się na założeniu, że między zachowaniem adresata normy a wyznaczonym przez normę stanem rzeczy, który ma zostać zrealizowany przez adresata, występują związki przyczynowe. Wnioski te przebiegają według dwóch dyrektyw inferencyjnych: ins. nak i zak
Argumentum a minori ad maius
start learning
skoro obowiązuje norma zakazująca naruszać coś w stopniu mniejszym, to uznajemy za obowiązującą normę, która zakazuje naruszać to dobro w stopniu większym
Argumentum a maiori ad minus
start learning
skoro obowiązuje norma nakazująca czynić więcej, to obowiązuje norma nakazująca czynić mniej, aby zrealizować jakiś stan rzeczy
System prawa
start learning
uporządkowany zbiór norm
Luki tetyczne
start learning
występują, gdy system prawa przewiduje dokonanie pewnych czynności konwencjonalnych, ale brak jest w tym systemie reguł ważnego dokonywania tych czynności
Luki prakseologiczne
start learning
brak pewnych norm w systemie powoduje, iż inne normy są w rażącym stopniu nieskuteczne
Luka aksjologiczna
start learning
zachowanie nie jest uregulowane w systemie, ale ktoś kierując się swoim systemem wartości uważa, że zachowanie powinno być przez normy nakazane/zakazane (luka pozorna)
usunięcie luk
start learning
analogia legis (z przepisu prawa normującego podobny stan faktyczny), analogia iuris (z ducha prawa), a także wnioskowanie a fortiori i a contrario, ewentualnie dodatkowo jeszcze wnioskowanie z ogólnych zasad, jakie obowiązują w danym systemie prawnym
Normy sprzeczne
start learning
dwie normy z których jedna w określonych okolicznościach nakazuje adresatowi określonego zachowania, a druga zaś w tych samych (przynajmniej częściowo) okolicznościach mu tego zakazuje. Jedną normę się realizuje, a drugą przekracza
Normy przeciwne
start learning
dwie lub więcej norm, które mając ten sam zakres zastosowania, nakazują adresatowi czyny, których zarazem spełnić się nie da. Można zrealizować obowiązek wyrażony w co najwyżej jednej z norm przeciwnych, ale można też przekroczyć wszystkie te normy
Niezgodność prakseologiczna
start learning
zrealizowanie wszystkich norm jest możliwe, ale zrealizowanie jednej czy kilku z nich niweczy częściowo lub całkowicie skutki realizacji innych norm
Więzi kompetencyjne (dynamiczne)
start learning
norma została ustanowiona lub uznana na podstawie innej normy (norma kompetencyjna). Powiązania te nazywają się dynamicznymi, bo wskazują one, że system prawny zmienia się pod wpływem decyzji prawodawczych
Więzi treściowe (statyczne)
start learning
normy mające wyższą pozycję w hierarchii aktów prawnych wpływają na treść norm o niższej pozycji
Domniemanie prawne (praeusmtio iuris)
start learning
szczególnego rodzaju reguła dotycząca wiążącego ustalania faktów, sformułowana w przepisie prawnym, adresowana do organu stosującego prawo
Domniemanie formalne
start learning
nakazuje uznawać za istniejący jakiś stan faktyczny istotny z prawnego punktu widzenia, dopóki nie zostanie wykazane, że miał czy ma miejsce jakiś stan przeciwny (np. domniemanie niewinności)
Domniemanie materialne
start learning
nakazuje uznawać za udowodniony jakiś fakt B, jeżeli w postępowaniu został należycie ustalony fakt A (np. domniemanie daty śmierci osób, które straciły życie podczas grożącego im wspólnie niebezpieczeństwa)
Rola domniemań
start learning
ułatwiają przeprowadzenie postępowania w pewnych sprawach, ułatwiają sytuację procesową określonych podmiotów poprzez przerzucenie ciężaru dowodu na drugą stronę procesową, która uważa się za silniejszą
Zdolność prawna (atrybut osoby fizycznej)
start learning
możliwość posiadania praw i obowiązków. Ma ją każdy człowiek (istota żywa) od chwili urodzenia do śmierci
Zdolność do czynności prawnych
start learning
zdolność danej osoby do dokonywania szczególnego rodzaju czynności konwencjonalnych, przez które można nabyć lub utracić określone prawa i obowiązki
pełna zdolność do czynności prawnych
start learning
mają ją osoby, które skończyły 18 rok życia i nie są ubezwłasnowolnione częściowo
ograniczona zdolność do czynności prawnych
start learning
mają ją osoby od 13 do 18 roku życia i osoby ubezwłasnowolnione częściowo
brak zdolności do czynności prawnych
start learning
mają osoby, które nie ukończyły 13 roku życia oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie
Uprawnienie
start learning
podmiot jest uprawniony do żądania od innego podmiotu wypełnienia na jego rzecz jakiegoś obowiązku
Roszczenie
start learning
prawo do żądania od oznaczonej osoby zachowania się w określony sposób
Immunitet
start learning
moc prawna, dzięki której osoba z niej korzystająca nie podlega określonym przepisom, do przestrzegania których inne osoby są zobowiązane
Stan faktyczny
start learning
powinien być ustalony w sposób niewątpliwy i pewny, nie ma tu miejsca na okoliczności niepewne i niedookreślone
Przepisy blankietowe
start learning
wskazują w jaki sposób powinny zostać uregulowane określone sprawy (odesłanie do przepisu, którego nie ma)
ius cogens
start learning
przepisy bezwzględnie wiążące, tzn. ich stosowanie nie może zostać wyłączone ani ograniczone decyzją stron
ius dispositivum
start learning
są to przepisy znajdujące zastosowanie tylko wtedy, gdy strony nie uregulowały sprawy inaczej niż w takim przepisie
Przepisy semiimperatywne
start learning
przepisy wyznaczające minimalny zakres ochrony interesów jednej ze stron, można je wyłączyć lub ograniczyć tylko jeśli strony regulują korzystniej sytuację strony chronionej

You must sign in to write a comment