→ Paremie → Start Learning

Question		Answer
ustawa późniejsza ogólna nie uchyla ustawy wcześniejszej szczegółowej start learning		lex posterior generalis non derogat legi priori speciali
ustawa szczegółowa uchyla ustawę ogólną start learning		lex specialis derogat legi generalis
ustawa nadrzędna uchyla ustawę podrzędną start learning		lex superior derogat legi inferiori
prawo nie działa wstecz = ustawa patrzy w przyszłość, a nie w przeszłość start learning		lex retro non agit = lex prospicit, non respicit
gdy ustaje przyczyna, dla której wydano ustawę, traci moc sama ustawa start learning		cessante ratione legis cessat ipsa lex
niesłuszne prawo nie jest prawem start learning		lex iniusta non est lex
pośród wojen prawa milczą start learning		inter arma silent leges
nie ma kary bez ustawy start learning		nulla poena sine lege = nullum crimen sine lege
nie ma przestępstwa bez kary start learning		nullum crimen sine poena
ustawy powinny być interpretowane szerzej, aby została zachowana ich wola start learning		benignius leges interpretandae sunt, quo voluntas earum conservetur
w prawie podoba się bardziej prostota niż złożoność start learning		in legibus magis simplicitas quam difficultas placet
znać ustawy to nie znaczy trzymać się ich słów, lecz rozumieć ich sens i znaczenie start learning		scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem
zwyczaj jest najlepszą wykładnią praw start learning		consuetudo est optima legum interpres
tam, gdzie ustawa nie rozróżnia, i my nie powinniśmy rozróżniać start learning		ubi lex non distinguit nec nos distinguere debemus = lege non distinguente nec rostrum est distinguere
wszelkie prawo ustanawia się ze względu na człowieka start learning		hominum causa omne ius constitutum sit
dziecko poczęte uważa się za już narodzone, wtedy gdy chodzi o jego korzyści start learning		nasciturus pro iam nato habetur quotiens de commodis eius agitur
jeżell umowa jest w części nieważna to nieważność nie rozciąga się na całość umowy start learning		utile per inutile non vitiatur
to, co od początku jest wadliwe nie może być uzdrowione z upływem czasu start learning		quod ab initio est vitiosum, non potest tractu temporis convalescere
potwierdzenie równa się zleceniu start learning		ratihabitio mandato comparatur
zobowiązanie jest węzłem prawnym start learning		obligatio est vinculum
matka jest zawsze pewna start learning		mater semper certa est
za ojca uważa się tego, na kogo wskazuje małżeństwo start learning		pater est quam nuptiae demonstrant
chcącemu nie dzieje się krzywda start learning		volenti non fit iniuria
złodziej zawsze jest uznawany za pozostającego w zwłoce start learning		fur semper moram facere videtur
kontrakt na początku jest dobrowolny, ale następnie staje się przymusowy start learning		contractus ab initio voluntatis est, ex post facto necessitatis
umów należy dotrzymywać start learning		pacta sunt servanda
każda umowa jest pojmowana jako obowiązująca tylko w danych, oznaczonych warunkach start learning		rebus sic stantibus (omnis contractus intellegitur)
elementy treści umowy, co do których strony muszą osiągnąć porozumienie start learning		essentialia contractus
elementy treści umowy, które są w niej zawarte bez porozumienia stron w tym zakresie start learning		naturalia contractus
elementy wprowadzone do umowy, aby szczególnie ukształtować skutki prawne start learning		accidentalia contractus
nie ma zobowiązania, gdy świadczenie jest możliwe start learning		impossibilium nulla obligatio est
z bezprawnego działania nie powstaje zobowiązanie umowne start learning		ex maleficio non oritur contractus
nikt nie może postępować wbrew swoim czynom; nie wolno naruszać wytworzonego swoim zachowaniem zaufania start learning		venire contra factum proprium nemini licet = tu patere legem quam fecisti
nikt nie może być wysłuchany, gdy powołuje się na swoją niegodziwość start learning		turpitudinem suam allegans nemo audatiur (glossa)
postępuje podstępnie kto żąda, kto domaga się tego, co będzie musiał zwrócić start learning		dolo facit qui petit quod redditurus est
w umowach wola (zamiar) kontrahentów ma pierwszeństwo przed dosłownym brzmieniem umowy start learning		in conventionibus contrahentium voluntas potium quam verba spectanda sunt
w przypadku wątpliwości - na niekorzyść wierzyciela stypulatyrnego start learning		in ambiguitas contra stipulatorem
w umowach zawierają się milcząco także wymagania wynikające z obyczajów i zwyczaju start learning		in contractibus tacite insunt, quae sunt moris et consuetudinis
powierzchnia podąża za gruntem start learning		superficies solo cedit
nikt nie może przenieść nan drugiego więcej praw niż sam posiada start learning		nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet
posiadacz w dobrej wierze start learning		bonae fidei possessor
lepsze jest położenie posiadającego start learning		melior est conditio possidentis
późniejsza zła wiara nie szkodzi start learning		mala fides superveniens non nocet
zasady ustanawiania służebności, wyprawienie do czyjejś własności start learning		servitutes, iura in re aliena
służebność nie może polegać na pozytywnym działaniu ze strony właściciela nieruchomości służebnejes start learning		servitus in faciendo consistere nequit
służebność należy wykonywać w sposób oględny, tj. przy maksymalnym poszanowaniu uprawnień właściciela nieruchomości obciążonej start learning		servitutibus civiliter utendum est
nie można mieć służebności na własnej rzeczy start learning		nulli res sua servit
kto raz zostanie dziedzicem, zostaje nim na zawsze start learning		semel heres semper heres
opiekun nie może kupić rzeczy podopiecznego start learning		tutor rem pupili emere non potest
siłę można odpierać siłą (=obrona konieczna) start learning		vim vi repellere licet
spadkobranie nie jest niczym innym jak sukcesją w całości prawa jakiue miał zmarły start learning		hereditas nihil aliud est quam successio in universum ius quod defunctus habuerit
nikt nie może umrzeć częściowo z testamentem i częściowo bez testamentu start learning		nemo pro parte testatus, pro parte intestatus decedere potest
zmienną jest wola spadkodawcy, aż do chwili gdy wygaśnie start learning		ambulatoria est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum
fałszywe (błędne) oznaczenie nie szkodzi start learning		falsa demonstratio non nocet
sąd zna prawo start learning		iura novi curia
sędzia nie liczy start learning		iudex non calculat
gdzie jest uprawnienie, tam znajdzie się środek dla jego urzeczywistnienia start learning		ubi ius, ibi remedium
sędzia podejrzany start learning		iudex suspectus
nikt nie jest sędzią we własnej sprawie start learning		nemo est iudex in propria causa
nie ma sędziego bez powodu start learning		nemo iudex sine actore
niech będzie wysłuchana i druga strona start learning		audiatur et altera pars
dowód ciąży na tym, który coś twierdzi, a nie na tym, który przeczy start learning		ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat
pozwany w przypadku podniesienia zarzutu jest powodem start learning		reus in exceptione actor est
w przypadku wątpliwości na korzyść oskarżonego start learning		in dubio pro reo
rzecz przyłączona dzieli los rzeczy głównej start learning		accessio cedit principali
termin wzywa za człowieka start learning		dies interpellat pro homine
podstęp jest karany w każdym przypadku start learning		dolus omnimodo puniatur
kupno przekreśla najem start learning		emptio tollit locatum
kto milczy, ten zdaje się zgadzać, gdy ktoś mógł i powinien był mówić start learning		qui tacet, consentire videtur ubi loqui potuit et debuit
przeciw prawu boskiemu i ludzkiemu start learning		contra ius fasque
jest rzeczą godziwą start learning		fas est
wszelkimi środkami godziwymi i niegodziwymi start learning		per fast et nefas
prawo jest sztuką tego, co dobre i sprawiedliwe start learning		ius est ars boni et aequi
prawo ma na względzie sprawiedliwość start learning		ius recipsit aequitatem
prawo i działanie podstępne nigdy nie współistnieją start learning		ius et fraus nonquam cohabitant
nie powinniśmy źle korzystać z naszych praw start learning		male iure nostro uti non debemus
najwyższe prawo, najwyższym bezprawiem start learning		summum ius, summum iniuria
sprawiedliwość jest niezmienną i trwałą wolą oddania każdemu, co się komu należy start learning		iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi
nakazy prawa są następujące: żyć uczciwie, drugiemu nie szkodzić, każdemu oddać, co mu się należy start learning		iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuiqe tribuere
nie powinniśmy źle używać naszego prawa start learning		male iure nostro uti non debemus
nie wszystko, co dozwolone, jest uczciwe start learning		non omne quod licet honestum est
prawem publicznym jest to, które dotyczy spraw państwa rzymskiego, prywatnym zaś to, które ma na względzie korzyść jednostek start learning		publicum ius est, quod ad statum rei Romanae spectat: privatorum, quod ad singulorum utilitatem
prawo publiczne nie może być zmieniane przez umowy osób prywatnych start learning		ius publicum privatorum pactis mutari non potest
prywatna umowa nie uchyla przepisów prawa publicznego start learning		privatorum conventio iuri publico non derogat
nieznajomość prawa szkodzi, nieznajomość faktu nie szkodzi start learning		ignorantia iuris nocet, ignorantia factum non nocet
prawo cywilne jest tworzone dla osób starannych start learning		ius civile vigilantibus scriptum est
nie zwykło się przychodzić z pomocą głupim start learning		nec stultis salere succurri
ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą start learning		lex posterior derogat legi priori
prawo cywilne/prawo obywatelskie start learning		ius civile
na wezwanie sądu start learning		in ius vocatio
prawo natury start learning		ius naturale
prawo narodów start learning		ius gentium
prawo krwi start learning		ius sanguinis
prawo ziemi start learning		ius soli
prawo wspólne start learning		ius commune
prawo prywatne start learning		ius privatum
prawo publiczne start learning		ius publicum
uprawnienie przysługujące względem konkretnej osoby (dłużnika) występujące w stosunkach zobowiązaniowych start learning		ius in personam
uprawnienie względem rzeczy, skuteczne względem wszystkich osób, które naruszają, przysługuje właścicielowi start learning		ius in rem
uprawnienie bezwzględnie obowiązujące start learning		ius cogens
uprawnienie względnie obowiązujące start learning		ius dispositivum
uprawnienie o charakterze ogólnym, generalnym start learning		ius generale
uprawnienie o charakterze szczególnym start learning		ius speciale
prawo rozporządzania obiektem start learning		ius disponendi
prawo do posiadania i faktycznego władania obiektem start learning		ius possidendi
prawo do pobierania pożytków, czerpania korzyści z posiadanej własnośći start learning		ius fruendi
prawo do nabywania rzeczy start learning		ius acquisitum/ius quaesitum
uprawnienie do odwołania się do sądu start learning		ius avocandi
uprawnienie do wniesienia środka zaskarżenia w procesie cywilnym start learning		ius apellationis
uprawnienie do wniesienia środka zaskarżenia w procesie karnym start learning		ius provocationis
uprawnienie do podjęcia działań prewencyjnych start learning		ius cavendi
prawo nakładania kar; uprawnienie do karania start learning		ius coercendi
prawo miecza - uprawnienie do orzekania i wykonyania kary śmierci start learning		ius gladii
przywilej (p...) start learning		privilegium
przywilej (ius...) start learning		ius singulare
uprzywilejowane traktowane w trakcie procesu start learning		privilegium causae
przywilej przysługujący określonej grupie podmiotów start learning		privilegium favorabile
przywileje skarbowe start learning		privilegia fisci
surowe prawo, ale prawo start learning		dura lex, sed lex
ustawa falcydyjska start learning		lex falcidia
prawo ludzkie start learning		lex humana
prawo właściwe dla umowy, której dotyczy postępowanie start learning		lex contractus
argument z większego na mniejsze start learning		argumentum a maiori ad minus
argument z mniejszego na większe start learning		argumentum a minoru ad maius
wnioskowanie z przeciwieństw start learning		argumentum a contrario
argument z podobieństwa start learning		argumentum a simili
argument z analogii start learning		argumentum per analogia
argument z milczenia start learning		argumentum ex silentio
ustawa niedoskonała start learning		lex imperfecta
ustawa więcej niż doskonała start learning		lex plus quam imperfecta
ustawa mniej niż doskonała start learning		lex minus quam imperfecta
porządek prawnny właściwy dla danej sprawy start learning		lex causae
prawo włąściwe dla miejsca zamieszkania podmiotu start learning		lex domicilii
prawo sądu, który rozpatruje daną sprawę start learning		lex fori
prawo miejsca dokonania działania start learning		lex loci actus
prawo miejsca dokonania aktu uroczystego start learning		lex loci celebrationis
prawo miejsca, w którym została zawarta umowa start learning		lex loci contractus
prawo ojczyste obywatela start learning		lex patriae
prawo miejsca położenia rzeczy (nieruchomości) start learning		lex rei sitae
zbiór prawa cywilnego start learning		corpus iuris civilis
dobro, majątek, mienie (l. poj.) start learning		bonum
rzeczy materialne start learning		res corporales
zobowiązanie start learning		obligatio
własność start learning		dominium/proprietas
prawa na rzeczy cudze start learning		iura in re aliena
posiadanie start learning		possessio
prawo, które dotyczy osób (reguluje stosunki rodzinne) start learning		ius quod ad personas pertinet
małżeństwo start learning		matrimonium
żona start learning		coniux/marita/uxor
mąż start learning		coniux/maritus/vir
małżeństwo zgodne z prawem, skuteczne start learning		matrimonium legitimum
małżeństwo domniemane, nieważne start learning		matrimonium putativum
rodzice start learning		genitores/parentes
wstępni start learning		ascendentes
krewny start learning		cognatus
powinowaty start learning		affinis
wierzyciel start learning		creditor
dłużnik start learning		debitor
zobowiązanie wynikające z umowy start learning		obligatio ex contractu
zobowiązanie wynikające z czynu niedozwolonego start learning		obligatio ex delicto
zobowiązanie jak gdyby wynikające z umowy start learning		obligatio quasi ex contractu
zobowiązanie wynikające jak gdyby z czynu niedozwolonego start learning		obligatio quasi ex delicto
zobowiązanie powstające z mocy samego prawa start learning		obligatio ex lege
zobowiązania naturalne (nie wymuszalne w sądzie) start learning		obligatio naturalis
zobowiązania cywilne (można wymusić w oparciu o prawo) start learning		obligatio civilis
zobowiązanie ciąży na solidarnej grupie (odpow. -łączna) start learning		obligatio in solidum
zobowiązanie rozpada się na ileś podmiotów start learning		obligatio pro rata
sprawa / przyczyna, powód jakiegoś zdarzenia start learning		causa
podstawa powstania zobowiązania nabycia start learning		causa obligandi vel acquirendi
podstawa świadczenia start learning		causa solvendi
podstawa dokonania darowizny start learning		causa donandi
sprawa cywilna start learning		causa civilis
sprawa karna start learning		causa criminalis
sprawa rozponana, zakończona start learning		causa cognita
słuszna podstawa objęcia w posiadanie start learning		iusta causa possiidendi
słuszna podstawa przeniesienia własności start learning		iusta causa traditionis
w tym, co większe jest to, co mniejsze start learning		in maiore minus est
dzień pozywa za człowieka start learning		dies interpellat pro homine
wina start learning		culpa
zły zamiar, podstęp start learning		dolus
zamiar z premedytacją (dokładnie zaplanowany) start learning		dolus premeditatus
zamiar bezpośredni start learning		dolus directus
zamiar zabarwiony (z motywem) start learning		dolus coloratus
zamiar ewentualny start learning		dolus eventualis
zamiar nagły, gwałtowny start learning		dolus repentinus
zamiar powstający w trakcie, następstwo start learning		dolus subsequens
wina zaniedbania start learning		culpa neglegentia
zaniedbanie start learning		neglegantia
cieżkie niedbalstwo start learning		culpa lata
lekkomyślność start learning		culpa levis
niedołożenie staranności takiej jak w swoich własnych sprawach start learning		culpa in concreto
wina abstrakcyjna (wynikająca z abstrakcyjnego wzorca) start learning		culpa in abstracto
wina w kontraktowaniu (nierzetelne postępowanie podczas zawierania umowy) start learning		culpa in contrahendo
wina w nadzorze start learning		culpa in custodiendo
wina w wyborze start learning		culpa in eligendo
przypadek, zdarzenie przypadkowe start learning		casus
przypadek losowy start learning		casus fortuitus
skutki przypadku odczuwa właściciel start learning		cacus sentit dominus
z powodu przypadku nie można od nikogo domagać się odszkodowania start learning		casus a nullo praestantur
siła wyższa start learning		vis maior
siła absolutna start learning		vis absoluta
zmora start learning		zwłoka
ryzyko w czasie zwłoki start learning		periculum in mora
ryzyko ciążące na dłużniku start learning		periculum debitoris
ryzyko ciążące na najemcy, dzierżawcy start learning		periculum locatoris
ryzyko kupującego start learning		periculum emptoris
umów należy dotrzymywać start learning		pacta sunt servanda
w określonym stanie rzeczy start learning		rebus sic stantibus
nie wolno występować przeciwko temu co wynika z własnych czynów start learning		venire contra factum proprium nemini licet
powinieneś przestrzegać prawa, które uczyniłeś start learning		tu patere legem quam fisci
powołujący się na własny występek nie będzie wysłuchany start learning		turpitudinem suam allegans nemo audiatur
działa podstępnie ten, co żąda tego, co będzie musiał zwrócić start learning		dolo facit qui petit quod redditurus est
prawo nakazuje, a nie dyskutuje start learning		lex iubeat non dispute
damnum start learning		szkoda
naprawienie szkody start learning		damnum compensare
utracone korzyści start learning		lucrum cessants
rzeczywiście istniejąca szkoda start learning		damnum emergens
spełnienie świadczenia/wykonanie zobowiązania start learning		solutio
rzecz start learning		res
czas start learning		tempus
miejsce start learning		locum
świadczenie na zaspokojenie start learning		datio in solutum
zdolność start learning		facultas
upoważnienie przemienne start learning		facultas alternativa
zobowiązanie przemienne start learning		obligatio alternativa
zwłoka dłużnika start learning		mora debitoris
zwłoka świadczącego start learning		mora solvendi
wezwanie do spełnienia świadczenia start learning		interpellatio
zwłoka po przekroczeniu wcześniej ustalonego terminu start learning		mora ex rei fit
uwiecznienie zobowiązania start learning		perpetuatio obligationis
zwłoka wierzyciela start learning		mora creditoris
zwłoka przyjmującego świadczenie start learning		mora accipienti
umowa, kontrakt, zobowiązanie umowne start learning		contractus
umowa dwustronna start learning		contractus bilateralis
umowa nienazwana start learning		contractus innominatus
umowa dożywotnia start learning		contractus vitalitus
umowa dobrej wiary start learning		contractus bonae fidei
umowa ścisłego prawa start learning		contractus stricti iuris
dobra wiara start learning		bona fides
pierwszy w czasie lepszy w prawie start learning		prior tempore, potior iure
władztwo, własność start learning		dominium
prawo do używania i pobierania korzyści start learning		ius utendi et fruendi
powództwo negatoryjne start learning		actio negatoria
wydobycie rzeczy (skarga celem wydobycia, odebrania rzeczy) start learning		rei vindicatio
posiadania (faktyczne władanie) start learning		possessio
przedmiot materialny (faktyczne posiadanie) start learning		corpus
zamiar (nastawienie aby traktować rzecz jak swoją) start learning		animus
posiadanie (corpus + animus) start learning		possessio
dzierżenie (corpus bez animus) start learning		detentio
posiadacz w dobrej wierze start learning		bonae fidei possessor
wiara publiczna start learning		fides publica
powiernictwo start learning		fiducia
fikcja prawna start learning		fictio iuris
spadek start learning		hereditas
dziedziczenie testamentowe start learning		hereditas ex testamento
dziedziczenie wbrew testamentowi start learning		hereditas contra tabulas
dziedziczenie beztestamentowe start learning		hereditas ab intestato
wstąpienie w czyjąś sytuację prawną start learning		successio
wstąpienie w całość praw start learning		successio universalis
wstąpienie w określone prawo start learning		successio singularis
testament holograficzny (własnoręczny) start learning		testamentum holographum
testament mistyczny (odwołujący się do innego dokumentu) start learning		testamentum per relationem
testament nieważny start learning		testamentum ruptum
sędzia nie powinien wychodzić ponad żądanie stron start learning		ne eat ultra petita partium
pozwany podnoszący zarzut staje się powodem start learning		reus in exceptione actor est

Paremie

You must sign in to write a comment

More