oświecenie

 0    57 flashcards    guest3625928
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
nazwa epoki oswiecenie
start learning
pochodzi od metafory światła które miało rozpraszać mrok niewiedzy
Sapere aude
start learning
miej odwage być mądrym
jak inaczej nazywano oświecenie
start learning
wiek rozumu, wiek filozofów
od kiedy do kiedy trwało oświecenie w europie
start learning
od XVII w do końca XVIII w
podstawą światopoglądu ludzi oświecenie było
start learning
przekonanie że najlepszym źródłem wiedzy jest rozum głównym narzędziem poznawania świata powinno byc doswiadczenie
deizm
start learning
bóg istnieje ale nie ingeruje w dzieje ludzi
sensualizm
start learning
pogląd głoszący że źródłem ludzkiej wiedzy są doświadczenia i wrażenia dostarczane umysłowi poprzez zmysły
ramy czasowe oświecenia w europie
start learning
koniec 17w do końca 18w
czym zaczyna sie oświecenie w europie
start learning
publikacja prac Isaaca Newtona i Johna Locke’a
czym kończy się oświecenie w europie
start learning
wielka rewolucja francuska
ramy czasowe oświecenia w polsce
start learning
początek ok. 1740r koniec 1 tom adama mickiewicza 1822r.
racjonalizm
start learning
założenie że rozum daje człowiekowi możliwość rozróżniania prawdy od fałszu wszytskie poglądy należy zweryfikować poprzez obserwacje i doświadczenia
empiryzm
start learning
wszystkie teorie i hipotezy należy weryfikować i konfrontować z obserwacjami
założenia światopoglądowe epoki
start learning
rozum-racjonalizm, doświadczenie(empiryzm), deizm, ateizm, wolność i tolerancja, materializm, sensualizm, idea postępu
materializm
start learning
istnieje świat materialny a nie duchowy
idea postępu
start learning
świat stale sie rozwija, zmierza ku doskonałości
cechy nowoczesnego społeczeństwa
start learning
liberalizm, utylitaryzm, wolność i równość obywateli, trój podział władzy gwarantowany przez konstytucje
liberalizm
start learning
wolność jest najwyższą wartością, jest podstawa nowoczesnej demokracji
utylitaryzm
start learning
dążenie do własnych potrzeb jest moralne jeśli przynosi pożytek ogółowi
wolność i równość
start learning
wszyscy obywatele są równi
koncepcja umowy społecznej
start learning
stworzył ją Jean-Jacques Rousseau państwo to kontrakt pomiędzy władzą a równymi i wolnymi obywatelami, celem tej umowy mialo byc wspolne dobro obywateli
cechy edukacji
start learning
szkoły państwowe, świeckie nauczanie, 1 ministerstwo oświaty (polska), powstały 1 podreczniki i programy szkolne, powstaly biblioteki publiczne, rozwiniecie prasy i czasopism
komisja edukacji narodowej
start learning
1 w europie ministerstwo oświaty powstało w polsce 1773 komisja opracowala system edukacji publicznej
obiady czwartkowe (polska)
start learning
na zamku królweskim lub w łazienkach stanisław poniatowski zapraszał na nie wybitnych pisarzy, artystów i uczonych (tworzyli oni obóz reformatorski ktory mial poprawic sytuacje gospodarcza, polityczna, spoleczna)
najwazniejsze polskie instytucje kulturalne i oswiatowe
start learning
pismo monitor, zabawy przyjemne i pozyteczne, szkola collegium nobilium, panstwowa szkola rycerska, teatr narodowy, ken, 1 ministerstwo oswiaty na swiecie, biblioteka załuskich
monitor
start learning
najwazniejsze czasopismo spoleczno polityczne powstaly z inicjatywy krola polski, antyklerykalne i antymagnackie, prezentowaly nowe ideę i pogoglądy, wprowadziło nową forme publicystyki: felieton
zabawy przyjemne i pozyteczne
start learning
1 polskie czasopismo literackie, rozwinela sie krytyka literacka i teatralna
co to bylo collegium nobilium
start learning
szkola zalozona przez stanislawa komorskiego, uczyli sie w niej magnateria i bogata szlachta-przyszle elity kraju
szkola rycerska
start learning
1 panstwowa szkola dla ubogiej mlodziezy szlacheckiej przygotowywala do sluzby wojskowej
teatr narodowy
start learning
powolany przez krola tutaj narodzil sie teatr wojciecha bogusławskiego
biblioteka załuskich 1774r
start learning
pierwsza polska biblioteka udostepniajaca zbiory, jedna z najwiekszych w europie
filozofowie oswiecenia
start learning
John Locke, Imanuel Kant, Jean- Jacques Rousseau, Wolter
John Locke
start learning
twierdził że człowiek rodził się jako niezapisana karta(tabulla raza), stworzył koncepcje poznania opartego na rozumie i doświadczeniu
Immanuel Kant
start learning
napisał rozprawe co to jest oświecenie, nie możemy poznać rzeczy takimi jakie są naprawdę ponieważ przetwarza je nasz umysł, ta koncepcja nazywana jest przewrót kopernikański w filozofii, autor maksymy: niebogwieździste nademną i prawo moralne we mnie
Jean-Jacques Rousseau
start learning
człowiek twierdził że cywilizacja postęp i nauka niszczy w człowieku w rodzony pierwiastek dobra, miarą człowieczeństwa nie jest rozum lecz wartości moralne, negował obyczaje i człowiek powinnien dążyć do stanu naturalnej niewinności
Wolter
start learning
celem życia ludzkiego jest naprawianie świata poprzez pomniejszanie cierpienia i zła, podstawą moralności jest prawo naturalne nie czyn drugiemu co tobie nie mile, fanatyzm jest złem bo prowadzi do nienawisci i społecznego zamętu, propagował tolerancje
sztuka oświecenia
start learning
rokoko, klasycyzm, sentymentalizm
rokoko
start learning
sztuka wytworna, subtelna, wyrafinowana, związana z kulturą dworską
rokoko cechy malarstwa
start learning
jasna kolorystyka, nastrojowość, fantastyka, arystokratyczne zabawy i wydarzenia towarzyskie na łonie przyrody, postaci nosiły wytworne stroje dworskie
rokoko architektura
start learning
budowle lekkie, subtelne dekoracje, faliste linie, asymetryczne zdobienia, lekkie powiginane jasne meble czesto obite pastelowa tkanina, instrumenty, srebrne lustra
klasycyzm
start learning
wzorowano sie na sztuce antyku, w dazeniu do uporzadkowania kompozycji, zachowanie harmoni i prostoty,
klasycyzm malarstwo
start learning
tematyka mitologiczna i historyczna, przedstawiano postaci zgodnie z zasada realizmu, rozwinela sie sztuka portretu, wizerunki wielkich wodzow i wladcow cechowaly sie wzniosloscia,
klasycyzm architektura
start learning
budowle budowane zgodnie z zasadami symetrii, na planie kola lub kwadratu, dominowaly linie proste, do tradycji antyku nawiazywaly tez kolumnady i trojkatne frontony z plaskorzezbami, rzezby tematyka mitologiczna, kopiowano antyczne kompozycje w tym akty
sentymentalizm
start learning
akcentował uczuciowość i role natury, nazwa sentymentalizm powiazuje do powiesci Lurensa Sterma „podroz sentymentalna”, to prad przedewszytskim filozoficzny i literacki a najmniej artystyczny
sentymentalizm malarstwo
start learning
sceny na lonie natury, w nastroju melancholijnym, pastelowe barwy, temat zycie pasterzy w rajskim krajobrazie na wsi lub w ogrodzie,
sentymentalizm ogrody
start learning
powstal sentymentalny ogrod angielski, jego celem bylo stworzenie iluzji dzikiej pierwotnej przyrody a jednoczesnie szczesliwej arkadii: duze trawniki, niesymetryczne nasadzenia kwiatow, dzikie rosliny, oczka wodne, sztuczne ruiny, kolumny, altany, posagi
cele literatury w oswieceniu
start learning
wychowanie czytelnikow, przekazanie nowych idei postaw i wzorow, uczestniczenie w reformowaniu spoleczenstwa i panstwa, realizacja celow dydaktycznych wzorem Horacego: „uczyc, bawiąc”
gatunki literackie oświecenia
start learning
bajki, satyry, poematy heroikomiczne, powieść, komedia, utopia, powiastka filozoficzna, sielanka
docere et delectare
start learning
uczyc, bawiąc
bajka
start learning
zbiór krótkich humorystycznych wierszowanych utworów, które pokazują prawde o ludzkiej naturze za pomocą alegorycznych historyjek z udziałem zwierząt np kruk i lis
satyra
start learning
utwor ktory za pomoca komizmu krytykuje wady spoleczne Ignacy Krasicki „Swiat zepsuty”
poemat heroikomiczny
start learning
parodia eposu bohaterskiego która ośmiesza wady i zjawiska społeczne np. Ignacy Krasicki „Monachomachia” osmiesza obyczaje panujace w kosciele
komedia
start learning
komedia polityczna np. Julian Ursyniemcewicz „Powrót posła”
powieść
start learning
pierwsza polska powieść Ignacy Krasicki „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki”, Jean-Jacques Roussau „Nowa heloiza”, Jan Potocki „rękopis znaleziony w saragossie”
utopia
start learning
Ignacy Krasicki „Mikołaja doświadczyńskiego przypadki” opisuje fantastyczna wyspe eldorado ktora jest swiatem idealnym
powiastka filozoficzna
start learning
utwor pisany prozą, w ktorym wydarzenia i postaci służą zilustrowaniu poglądów filozoficznych, np. Wolter „Kandyt czyli optymizm”, Denis Diderot „Kubus fatalista i jego pan”
sielanka
start learning
utwor poetycki przedstawiajacy w sposob wyidealizowany, przedstawia uroki zycia na wsi, np. Franiszek Karpiński „Laura i Filon”

You must sign in to write a comment