Question |
Answer |
|
start learning
|
|
pochodzi od metafory światła które miało rozpraszać mrok niewiedzy
|
|
|
|
start learning
|
|
|
|
|
jak inaczej nazywano oświecenie start learning
|
|
wiek rozumu, wiek filozofów
|
|
|
od kiedy do kiedy trwało oświecenie w europie start learning
|
|
od XVII w do końca XVIII w
|
|
|
podstawą światopoglądu ludzi oświecenie było start learning
|
|
przekonanie że najlepszym źródłem wiedzy jest rozum głównym narzędziem poznawania świata powinno byc doswiadczenie
|
|
|
|
start learning
|
|
bóg istnieje ale nie ingeruje w dzieje ludzi
|
|
|
|
start learning
|
|
pogląd głoszący że źródłem ludzkiej wiedzy są doświadczenia i wrażenia dostarczane umysłowi poprzez zmysły
|
|
|
ramy czasowe oświecenia w europie start learning
|
|
|
|
|
czym zaczyna sie oświecenie w europie start learning
|
|
publikacja prac Isaaca Newtona i Johna Locke’a
|
|
|
czym kończy się oświecenie w europie start learning
|
|
wielka rewolucja francuska
|
|
|
ramy czasowe oświecenia w polsce start learning
|
|
początek ok. 1740r koniec 1 tom adama mickiewicza 1822r.
|
|
|
|
start learning
|
|
założenie że rozum daje człowiekowi możliwość rozróżniania prawdy od fałszu wszytskie poglądy należy zweryfikować poprzez obserwacje i doświadczenia
|
|
|
|
start learning
|
|
wszystkie teorie i hipotezy należy weryfikować i konfrontować z obserwacjami
|
|
|
założenia światopoglądowe epoki start learning
|
|
rozum-racjonalizm, doświadczenie(empiryzm), deizm, ateizm, wolność i tolerancja, materializm, sensualizm, idea postępu
|
|
|
|
start learning
|
|
istnieje świat materialny a nie duchowy
|
|
|
|
start learning
|
|
świat stale sie rozwija, zmierza ku doskonałości
|
|
|
cechy nowoczesnego społeczeństwa start learning
|
|
liberalizm, utylitaryzm, wolność i równość obywateli, trój podział władzy gwarantowany przez konstytucje
|
|
|
|
start learning
|
|
wolność jest najwyższą wartością, jest podstawa nowoczesnej demokracji
|
|
|
|
start learning
|
|
dążenie do własnych potrzeb jest moralne jeśli przynosi pożytek ogółowi
|
|
|
|
start learning
|
|
wszyscy obywatele są równi
|
|
|
koncepcja umowy społecznej start learning
|
|
stworzył ją Jean-Jacques Rousseau państwo to kontrakt pomiędzy władzą a równymi i wolnymi obywatelami, celem tej umowy mialo byc wspolne dobro obywateli
|
|
|
|
start learning
|
|
szkoły państwowe, świeckie nauczanie, 1 ministerstwo oświaty (polska), powstały 1 podreczniki i programy szkolne, powstaly biblioteki publiczne, rozwiniecie prasy i czasopism
|
|
|
komisja edukacji narodowej start learning
|
|
1 w europie ministerstwo oświaty powstało w polsce 1773 komisja opracowala system edukacji publicznej
|
|
|
obiady czwartkowe (polska) start learning
|
|
na zamku królweskim lub w łazienkach stanisław poniatowski zapraszał na nie wybitnych pisarzy, artystów i uczonych (tworzyli oni obóz reformatorski ktory mial poprawic sytuacje gospodarcza, polityczna, spoleczna)
|
|
|
najwazniejsze polskie instytucje kulturalne i oswiatowe start learning
|
|
pismo monitor, zabawy przyjemne i pozyteczne, szkola collegium nobilium, panstwowa szkola rycerska, teatr narodowy, ken, 1 ministerstwo oswiaty na swiecie, biblioteka załuskich
|
|
|
|
start learning
|
|
najwazniejsze czasopismo spoleczno polityczne powstaly z inicjatywy krola polski, antyklerykalne i antymagnackie, prezentowaly nowe ideę i pogoglądy, wprowadziło nową forme publicystyki: felieton
|
|
|
zabawy przyjemne i pozyteczne start learning
|
|
1 polskie czasopismo literackie, rozwinela sie krytyka literacka i teatralna
|
|
|
co to bylo collegium nobilium start learning
|
|
szkola zalozona przez stanislawa komorskiego, uczyli sie w niej magnateria i bogata szlachta-przyszle elity kraju
|
|
|
|
start learning
|
|
1 panstwowa szkola dla ubogiej mlodziezy szlacheckiej przygotowywala do sluzby wojskowej
|
|
|
|
start learning
|
|
powolany przez krola tutaj narodzil sie teatr wojciecha bogusławskiego
|
|
|
biblioteka załuskich 1774r start learning
|
|
pierwsza polska biblioteka udostepniajaca zbiory, jedna z najwiekszych w europie
|
|
|
|
start learning
|
|
John Locke, Imanuel Kant, Jean- Jacques Rousseau, Wolter
|
|
|
|
start learning
|
|
twierdził że człowiek rodził się jako niezapisana karta(tabulla raza), stworzył koncepcje poznania opartego na rozumie i doświadczeniu
|
|
|
|
start learning
|
|
napisał rozprawe co to jest oświecenie, nie możemy poznać rzeczy takimi jakie są naprawdę ponieważ przetwarza je nasz umysł, ta koncepcja nazywana jest przewrót kopernikański w filozofii, autor maksymy: niebogwieździste nademną i prawo moralne we mnie
|
|
|
|
start learning
|
|
człowiek twierdził że cywilizacja postęp i nauka niszczy w człowieku w rodzony pierwiastek dobra, miarą człowieczeństwa nie jest rozum lecz wartości moralne, negował obyczaje i człowiek powinnien dążyć do stanu naturalnej niewinności
|
|
|
|
start learning
|
|
celem życia ludzkiego jest naprawianie świata poprzez pomniejszanie cierpienia i zła, podstawą moralności jest prawo naturalne nie czyn drugiemu co tobie nie mile, fanatyzm jest złem bo prowadzi do nienawisci i społecznego zamętu, propagował tolerancje
|
|
|
|
start learning
|
|
rokoko, klasycyzm, sentymentalizm
|
|
|
|
start learning
|
|
sztuka wytworna, subtelna, wyrafinowana, związana z kulturą dworską
|
|
|
|
start learning
|
|
jasna kolorystyka, nastrojowość, fantastyka, arystokratyczne zabawy i wydarzenia towarzyskie na łonie przyrody, postaci nosiły wytworne stroje dworskie
|
|
|
|
start learning
|
|
budowle lekkie, subtelne dekoracje, faliste linie, asymetryczne zdobienia, lekkie powiginane jasne meble czesto obite pastelowa tkanina, instrumenty, srebrne lustra
|
|
|
|
start learning
|
|
wzorowano sie na sztuce antyku, w dazeniu do uporzadkowania kompozycji, zachowanie harmoni i prostoty,
|
|
|
|
start learning
|
|
tematyka mitologiczna i historyczna, przedstawiano postaci zgodnie z zasada realizmu, rozwinela sie sztuka portretu, wizerunki wielkich wodzow i wladcow cechowaly sie wzniosloscia,
|
|
|
|
start learning
|
|
budowle budowane zgodnie z zasadami symetrii, na planie kola lub kwadratu, dominowaly linie proste, do tradycji antyku nawiazywaly tez kolumnady i trojkatne frontony z plaskorzezbami, rzezby tematyka mitologiczna, kopiowano antyczne kompozycje w tym akty
|
|
|
|
start learning
|
|
akcentował uczuciowość i role natury, nazwa sentymentalizm powiazuje do powiesci Lurensa Sterma „podroz sentymentalna”, to prad przedewszytskim filozoficzny i literacki a najmniej artystyczny
|
|
|
|
start learning
|
|
sceny na lonie natury, w nastroju melancholijnym, pastelowe barwy, temat zycie pasterzy w rajskim krajobrazie na wsi lub w ogrodzie,
|
|
|
|
start learning
|
|
powstal sentymentalny ogrod angielski, jego celem bylo stworzenie iluzji dzikiej pierwotnej przyrody a jednoczesnie szczesliwej arkadii: duze trawniki, niesymetryczne nasadzenia kwiatow, dzikie rosliny, oczka wodne, sztuczne ruiny, kolumny, altany, posagi
|
|
|
cele literatury w oswieceniu start learning
|
|
wychowanie czytelnikow, przekazanie nowych idei postaw i wzorow, uczestniczenie w reformowaniu spoleczenstwa i panstwa, realizacja celow dydaktycznych wzorem Horacego: „uczyc, bawiąc”
|
|
|
gatunki literackie oświecenia start learning
|
|
bajki, satyry, poematy heroikomiczne, powieść, komedia, utopia, powiastka filozoficzna, sielanka
|
|
|
|
start learning
|
|
|
|
|
|
start learning
|
|
zbiór krótkich humorystycznych wierszowanych utworów, które pokazują prawde o ludzkiej naturze za pomocą alegorycznych historyjek z udziałem zwierząt np kruk i lis
|
|
|
|
start learning
|
|
utwor ktory za pomoca komizmu krytykuje wady spoleczne Ignacy Krasicki „Swiat zepsuty”
|
|
|
|
start learning
|
|
parodia eposu bohaterskiego która ośmiesza wady i zjawiska społeczne np. Ignacy Krasicki „Monachomachia” osmiesza obyczaje panujace w kosciele
|
|
|
|
start learning
|
|
komedia polityczna np. Julian Ursyniemcewicz „Powrót posła”
|
|
|
|
start learning
|
|
pierwsza polska powieść Ignacy Krasicki „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki”, Jean-Jacques Roussau „Nowa heloiza”, Jan Potocki „rękopis znaleziony w saragossie”
|
|
|
|
start learning
|
|
Ignacy Krasicki „Mikołaja doświadczyńskiego przypadki” opisuje fantastyczna wyspe eldorado ktora jest swiatem idealnym
|
|
|
|
start learning
|
|
utwor pisany prozą, w ktorym wydarzenia i postaci służą zilustrowaniu poglądów filozoficznych, np. Wolter „Kandyt czyli optymizm”, Denis Diderot „Kubus fatalista i jego pan”
|
|
|
|
start learning
|
|
utwor poetycki przedstawiajacy w sposob wyidealizowany, przedstawia uroki zycia na wsi, np. Franiszek Karpiński „Laura i Filon”
|
|
|