obowiązkowe pojęcia na maturę

 0    59 flashcards    wiktoriaborowiecka55647
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
antyk
start learning
epoka literacka obejmująca lata do V w. n.e. charakteryzująca się bogactwem mitologii, dramatami i epopejami, które kształtowały myślenie i sztukę starożytnego świata
epikureizm
start learning
filozoficzno-etyczny nurt założony przez Epikura, który podkreślał, że celem życia jest osiągnięcie szczęścia poprzez filozofię. Epikurejczycy wierzyli, że brak cierpień to szczęście samo w sobie
stoicyzm
start learning
życie bez skrajnych emocji i zdolność utrzymania wewnętrznej harmonii niezależnie od warunków zewnętrznych
topos
start learning
motyw literacki lub artystyczny charakterystyczny dla damej kultury przewijający się w różnych dziełach udowadniając wzorce społeczeństwa i ciągłość myśli
prometeizm
start learning
postawa poświęcenia życia dla innych bez oczekiwania korzyści
średniowiecze
start learning
okres literacki od V do XV w. - dominacja chrześcijańskiej doktryny we wszystkich sferach życia
uniwersalizm
start learning
oparte na chrześcijaństwie ujednolicenie kultury europejskiej w średniowieczu (wspólne znaki, symbole, łacina, normy moralne)
teocentryzm
start learning
Bóg w centrum świata
augustynizm
start learning
pokusy jako największa przeszkoda w dążeniu do wiecznego życia
scholastyka
start learning
tradycja zakonna i akademicka oparta na filozofii Arystotelesa i Platona stworzona aby wyjaśniać trudne prawdy wiary chrześcijańskiej
renesans
start learning
wiek XVI, odkrywanie klasycznych wzorców, nowe perspektywy artystyczne, rozwijanie nauk humanistycznych
humanizm
start learning
nurt filozoficzny lub światopogląd oparty na racjonalnym myśleniu, który wyraża się troską o potrzeby, szczęście, godność i swobodny rozwój człowieka w jego środowiskach (społecznym i naturalnym)
reformacja
start learning
nurt epoki renesansu świadczący o przekonaniu humanistów o ich potędze i nieograniczonej wolności
antropocentryzm
start learning
filozoficzna doktryna, której przekonaniem jest to, że człowiek znajduję się w centrum wszechświata
barok
start learning
od XVI do XVIII w. w Europie, w XVIII w. w Polsce. Przepychający styl, skomplikowana struktura, głębokie emocje, rozbudowana ornamentyka
marnizm
start learning
barokowa poezja; postulował zmysłowość jako główny temat literacki. Wykwintny styl, ozdobniki retoryczne, dążenie do zaskoczenia czytelnika
sarmatyzm
start learning
początkowo był manifestacją dumy narodowej i polskiej waleczności, z czasem kojarzony z powierzchowną religijnością, zacofaniem i nietolerancyjną ksenofobią
kontrreformacja
start learning
walka Kościoła katolickiego z reformacją
oświecenie
start learning
okres literacki w XVIII wieku charakteryzujący się wiarą w rozum, naukę i postęp społeczny
racjonalizm
start learning
nurt filozoficzny, który podkreślał nieograniczone możliwości ludzkiego rozumu i przykładał większą uwagę do poznania umysłowego niż zmysłowego
klasycyzm
start learning
jego głównym celem było kreatywne nawiązywanie do osiągnięć starożytności, zarówno w sferze estetyki, jak i sztuki
empiryzm
start learning
jedynym i podstawowym sposobem zdobycia wiedzy jest poznanie zmysłowe
humanitaryzm społeczny
start learning
postawa uznająca ludzką godność, równość i wolność zs podstawowe wartości
deizm
start learning
zakłada istnienie Boga, ale neguje Jego wpływ na losy ludzkie na ziemi
ateizm
start learning
neguje istnienie Boga
wolterianizm
start learning
wolnomyślicielstwo, tolerancja i powszechne prawo do swobodnego wyrażania poglądów, nawet takich, które są niezgodne z otoczeniem
sensualizm
start learning
wiara w nieograniczone możliwości poznawcze ludzkich zmysłów
libertynizm
start learning
postawa jednostki pozbawionej wartości moralnych
tabula rasa (czysta karta)
start learning
określa dziewiczy stan umysłu ludzkiego, czyli takiego, który nie został jeszcze poddany żadnym myślom świata zewnętrznego
romantyzm
start learning
I poł. XIX w. Nacisk na uczucia, wyobraźnię, indywidualizm i tęsknotę za wolnością
irracjonalizm
start learning
metafizyczny pogląd twierdzący, że świat nie ma porządku ani celu
profetyzm
start learning
praktyka osób, które twierdzą, że ich działania są skutkiem natchnienia przez Boga
mesjanizm
start learning
przekonanie o narodzie jako obdarzonym wyjątkowym przeznaczeniem czy zbawczą misją
mistycyzm
start learning
bezpośredni kontakt człowieka z Bogiem jest możliwy, gdy dusza ludzka zrezygnuje z innych pragnień i skupi się na połączeniu z boskością
historyzm
start learning
kreatywne naśladowanie stylów minionych w architekturze
winkelriedyzm
start learning
poświęcenie dla wolności i ojczyzny. Arnold Winkelried w 1386r. w bitwie pod Sempach zwrócił na siebie uwagę przeciwnika krzycząc "Droga dla Wolności" i zmierzając prosto na niego
pozytywizm
start learning
II poł XIX w. Naukowe podejście do analizy społeczeństwa, bazujące na obserwacjach i faktach
monizm
start learning
wszelki byt ma jednorodną naturę (materialną, duchową lub materialno-duchową)
scjentyzm
start learning
połączenie empiryzmu i pozytywizmu. Ściśle naukowe i racjonalne podejście do problemów
agnostycyzm
start learning
niemożliwe jest jednoznaczne stwierdzenie istnienia lub nieistnienia Boga
relatywizm
start learning
ocena prawdziwości tezy zależy od kontekstu w jakim została zawarta
młoda Polska
start learning
poszukiwanie nowych form wyrazu artystycznego, emancypacja kobiet, krytyka społeczeństwa
modernizm
start learning
dążenie do innowacji, odrzucenie tradycji, eksperymentowanie z nowoczesnymi formami
neoromantyzm
start learning
powrót do romantycznych wartości w XIX w. Zainteresowanie historią i folklorem
dekadentyzm
start learning
II poł. XIX w. Pesymizm, melancholia, krytyka społeczeństwa i dekadencja
ekspresjonizm
start learning
I poł. XX w. Silne wyrażanie emocji, deformacja formy
impresjonizm
start learning
II poł. XIX wieku, chwilowe wrażenia, światła i kolory
naturalizm
start learning
II poł XIX w. Utrwalanie wpływów warunków środowiskowych i dziedziczenia genetycznego na jednostkę ludzką prezentując brutalną rzeczywistość społeczną
secesja
start learning
XIX/XX wiek. Organiczne formy, dekoracyjność i odejście od konwencji artystycznych
symbolizm
start learning
XIX/XX wiek symbolika, metafory, unikanie jednoznacznych interpretacji
chłopomania
start learning
romantyczny ideał chłopa, symbol prostoty, siły moralnej
dwudziestolecie międzywojenne
start learning
zróżnicowane prądu artystyczne i społeczne odzwierciedlające burzliwe wydarzenia wojny
futuryzm
start learning
odejście od tradycji i skupienie się nq przyszłości
awangarda
start learning
dążenie do nowatorskich środków wyrazu i eksperymentacji
dadaizm
start learning
swoboda wyrazu, odrzucenie zasad i kanonów artystycznych XX wiek
panteizm
start learning
Bóg i natura są nieodłącznym bytem
pamflet
start learning
wiersz lub proza pełna satyrycznych docinek skierowanych pod konkretny adres
panegiryk
start learning
pochwalny utwór gloryfikujące zjawisko, osobę lub zbiorowość
poemat heroikomiczny
start learning
parodia starożytnego eposu bohaterskiego; wyniosły opis błahych wydarzeń

You must sign in to write a comment