→ Moja Lekcja → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
Bizancjum start learning		Wschodnie Cesarstwo Rzymskie założone po podziale Imperium Romanum na dwa cesarstwa w 395 r, najświetniejszy okres rozwoju przypada na okres panowania cesarza Justyniana (527-565), historię Bizancjum kończy podbój przez Turków w 1453 r.
Eksedra start learning		półkolista nisza/wnęka przypominająca apsydę
Empory start learning		druga kondygnacja naw bocznych, ew. obejścia
Pendentywy / Żagielki start learning		narożne sferyczne wycinki sklepienia umożliwiające oparcie kopuły na planie czworoboku.
Ikona start learning		od.gr. eikon – obraz, przedstawienie) - obraz kultowy, przeznaczony do modlitwy, wyobrażający osoby święte, sceny biblijne i religijno-symboliczne, wg wyznawców ikon zawierający w sobie pełną łaski obecność Świętego.
Ikonoklazm start learning		okres w historii Bizancjum, w którym dążono do zniesienia kultu świętych obrazów.
Izokefalizm start learning		zasada kompozycji wielofigurowej, którą cechuje ustawienie głów na tej samej wysokośc
Cerkiew start learning		świątynia obrządku wschodniego prawosławnego i grekokatolickiego. Cerkiew dzieli się na trzy części: sanktuarium (prezbiterium), część nawowa i narteks.
Ikonostas start learning		w cerkwi przegroda oddzielająca prezbiterium od nawy głównej, z zawieszonymi lub namalowanymi ikonami.
Pantokrator start learning		Wszechwładca - typ ikonograficzny przedstawienia Jezusa Chrystusa jako władcy siedzącego na tronie z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa i Księgą Ewangelii. To przedstawienie symbolizuje Chrystusa jako Władcę i Sędziego Świata
Maiestas Domini start learning		Chrystus na Majestacie - przedstawienie Chrystusa jako boskiego władcy, tronującego na kuli świata bądź tęczy, w mandorli
Aureola / Nimb start learning		świetlisty otok wokół postaci, lub samej głowy, symbolizujący boskość postaci
Mandorla start learning		(od mandorle – migdał) - rodzaj aureoli otaczającej postać tronujących Jezusa lub Maryi w kształcie owalu o ostrych zakończeniach
Anastasis start learning		scena ukazująca Zmartwychwstanie Jezusa
Veraikon start learning		obraz z przedstawieniem twarzy Chrystusa, uważany za powstały w sposób nadnaturalny, najbardziej popularny to tzw. Mandylion czyli twarz odbita na chuście św. Weroniki, o długich włosach z brodą.
Trójca Święta start learning		w sztuce przedstawienie Boga równocześnie w trzech postaciach: Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty w postaci gołębicy
Eleusa start learning		Umilenie; MB Czuła) – typ ikonograficzny przedstawienia MB z Dzieciątkiem ukazujący czułość między Matką a Synem przytulającym policzek do Jej twarzy.
Hodegetria start learning		typ ikonograficzny przedstawienia MB, w którym MB wskazuje na Chrystusa trzymanego na lewym ramieniu, w sztuce bizantyńskiej czasem trzyma, prezentuje Dzieciątko przed sobą
Deesis start learning		–typ ikonograficzny przedstawienia Chrystusa w środku a po Jego bokach Maryję oraz Jana Chrzciciela.
Sacra Conversazione start learning		Święta Rozmowa) – typ ikonograficzny w którym MB zajmuje centralne miejsce, a po jej bokach symetrycznie ustawieni są święci.
Psałterz start learning		zbiór psalmów używany jako modlitewnik bądź śpiewnik
Islam start learning		najmłodsza z religii monoteistycznych wyznająca wiarę w jednego Boga, która rozwinęła się wśród mieszkańców Półwyspu Arabskiego.
Meczet start learning		miejsce modlitwy, gdzie pada się na twarz. Sala modłów jest głównym pomieszczeniem, nie ma ołtarza i nie wolno używać pojęcia „kościół”
Minaret start learning		mukła wieża przy meczecie, z której wierni przez muezzina wzywani są 5 razy dziennie do modlitwy.
Łuk podkowiasty start learning		łuk typowy dla islamu, przypominający kształtem grecką Ω.
Arabeska start learning		ornament roślinny ze stylizowanej wici roślinnej, zakomponowany symetrycznie o geometrycznej ścisłości
Maureska / Moreska start learning		symetryczny ornament stworzony z mocno przestylizowanej wici roślinnej, która wypełnia całą płaszczyznę.
Horror vacui start learning		dosłownie “lęk przed pustką”, to cecha określająca nadmierną dekorację wypełniającą całkowicie powierzchnię.
Amor vacui start learning		dosłownie „umiłowanie pustki”, to cecha określająca oszczędną dekorację, z dużymi pustymi powierzchniami.
Średniowiecze start learning		okres w historii w kręgu kultury europejskiej (V w. – XV w.). Nazwa o charakterze pejoratywnym miała podkreślać „pustkę” między Starożytnością a jej „odrodzeniem” w renesansie.
Sztuka przedromańska start learning		sztuka rozwijająca się we wczesnym średniowieczu od przełomu VIII i IX w. do X w.
Renesans karoliński start learning		pierwszy okres rozwoju sztuki po upadku Imperium Romanum za panowania Karola Wielkiego, który chciał odrodzić wielkość Cesarstwa, także za pomocą sztuk
Kolegiata start learning		kościół przy którym jest zakon.
Katedra start learning		główny kościół biskupa diecezjalnego, arcybiskupa bądź patriarchy.
Charakter addycyjny start learning		cecha architektury romańskiej określająca prostotę budowli złożonej z podstawowych brył geometrycznych.
Ambit start learning		obejście wokół prezbiterium, powstałe z przedłużenia naw bocznych, char. zwłaszcza dla kościołów pielgrzymkowych.
Westwerk start learning		rozbudowana zachodnia część bazyliki, charakterystyczna dla architektury przedromańskiej, zawierająca empory.
Kapitularz start learning		sala w klasztorze przeznaczona do zebrań zakonników, przeważnie o charakterze reprezentacyjnym, miejsce narad
Skryptorium start learning		pracownia mnichów przepisujących i dekorujących księgi
Refektarz start learning		jadalnia w klasztorze
Wirydarz start learning		kwadratowy lub prostokątny ogród umieszczony wewnątrz murów klasztornych.
Krużganki start learning		zewnętrzny ciąg komunikacyjny wzdłuż ściany budynku, najczęściej od strony dziedzińca, ogrodu
Dormitorium start learning		sala sypialna zakonników w klasztorze.
Ewangeliarz start learning		ozdobna księga liturgiczna zawierająca teksty 4 Ewangelii.
Plecionka start learning		ciągły ornament złożony z linii, pasów, taśm, listew, wici roślinnych itd.
Ornament zoomorficzny start learning		ornament oparty na motywach zaczerpniętych z realnego bądź fantastycznego świata zwierząt.
Styl romański start learning		styl w sztukach plastycznych rozwijający się od XI – do XIII w. w epoce średniowiecza; nazwa podkreśla inspiracje sztuką antyczną, w tym starożytną rzymską. Główne cechy to teocentryzm, łuk półkolisty, sklepienie kolebkowe i krzyżowe, system wiązany.
Sklepienie start learning		konstrukcja budowlana o przekroju krzywoliniowym, służąca do przykrycia odpowiedniej przestrzeni budynku
Sklepienie kolebkowe start learning		sklepienie oparte na łuku półkolistym, w kształcie połowy leżącego walca
Gurty start learning		wewnętrzne łuki wzmacniające sklepienie.
Sklepienie krzyżowe start learning		sklepienie powstałe z dwóch krzyżujących się kolebek.
Przęsło start learning		owtarzający się element konstrukcyjny, zawarty pomiędzy sąsiadującymi podporami.
System wiązany start learning		system kompozycyjny i konstrukcyjny sklepienia krzyżowego, w którym jednemu przęsłu nawy głównej odpowiadają dwa przęsła nawy bocznych.
Biforium start learning		dwudzielne arkadowe okno o charakterze dekoracyjnym
Triforium start learning		trójdzielne arkadowe okno o charakterze dekoracyjnym
Głowica kostkowa start learning		głowica geometryczna w kształcie kuli z obciętymi płasko bokami, char. dla stylu romańskiego
Portal start learning		ozdobne obramowanie otworu wejściowego.
Prawo ramy start learning		cecha rzeźby romańskiej polegająca na nieumiejętnym dopasowaniu figur do kształtu pola, co powoduje deformację i dysproporcję postaci
Biblia Pauperum start learning		dosłownie Biblia „dla ubogich” - chodzi o ubogich duchem, czyli nieumiejących czytać, to przedstawianie w rzeźbie i malarstwie ilustracji do scen ze Starego i Nowego Testamentu.
Rotunda start learning		budowla na planie koła.
Blenda start learning		„ślepy otwór” - płytka wnęka w murze o charakterze dekoracyjnym
Krypta start learning		podziemne ciemne pomieszczenie w kościołach pod prezbiterium, mieszczące relikwie lub grób świętego.
Emalia start learning		technika zdobnicza w złotnictwie polegająca na stopieniu sproszkowanego szkła i nałożeniu na podłoże metalowe
Gotyk start learning		to drugi z wielkich stylów epoki średniowiecza (XII a XV wiekiem). Nazwa została nadana przez Giorgio Vasariego. Główne cechy stylu: łuk ostry, sklepienie krzyżowo-żebrowe, system przyporowy, wertykalizm, ekspresja.
Mistycyzm start learning		prąd umysłowy dążący do bezpośredniego kontaktu z Bogiem.
Łuk ostry start learning		łuk złożony z dwóch odcinków prostej stykających się pod ostrym kątem, typowy dla konstrukcji stylu gotyckiego.
Sklepienie krzyżowo-żebrowe start learning		charakterystyczne dla stylu gotyckiego sklepienie oparte na łuku ostrym, składające się z dwóch skrzyżowanych łuków ostrych i od wewnątrz wzmocnione na linach przecinania się kolebek dodatkowymi żebrami.
Sklepienie gwiaździste start learning		odmiana sklepienia krzyżowo-żebrowego o dodatkowych podziałach tworzących układ gwiazdy.
Sklepienie wachlarzowe start learning		zbudowane jest na żebrach promieniście rozchodzących się z przyściennych punktów podparcia, tworzących układ przypominający wachlarze.
Sklepienie sieciowe start learning		rodzaj sklepienia popularnego pod koniec gotyku, najczęściej kolebkowego, w którym wprowadzono krzyżujące się żebra tworzące siatkę rombów, co nadaje mu kształt sie
Sklepienie kryształowe start learning		sklepienie stosowane w późnym gotyku, w którym zrezygnowano z żeber a wysklepki sklepienne mają ostre krawędzie. Uzyskiwano w ten sposób powierzchnie złożone z licznych, małych wysklepek, uwypuklanych grą światłocieniową
Sklepienie piastowskie start learning		odmiana sklepienia kż, na jednym z boków– wyprowadzane z niego żebra dzielą sklepienie na trzy duże pola, z których każde dodatkowo podzielone jest jeszcze na trzy części, co w efekcie tworzy układ dziewięciu trójkątów.
Służki start learning		pionowe cienkie elementy kamienne o przekroju wałka zespolone z filarem, przenoszące na niego ciężar sklepienia.
Zwornik / klucz sklepienia start learning		środkowy szczytowy kliniec łuku lub sklepienia, wyróżniający się kształtem i dekoracyjnym charakterem.
Przypora / skarpa start learning		pionowy element konstrukcyjny, architektoniczny w formie prostego filara przyściennego, wzmacniający konstrukcję, np. przenosi ciężar sklepienia na fundament.
Łuk przyporowy start learning		element gotyckiego systemu konstrukcyjnego mający za zadanie przerzucanie ciężaru sklepienia nad nawami bocznymi na zewnętrzne przypory
System szkieletowy / przyporowy start learning		ch. styl gotyckiego umożliwiający przesklepienie dużych wysokich przestrzeni, w którym ciężar sklepienia krzyżowo-żebrowego jest przenoszony częściowo za pośrednictwem służek na filary, częściowo przez zewnętrzne łuki przyporowe na przypory.
Rozeta start learning		duże okrągłe okno wypełnione kamienną dekoracją o charakterze stylizowanej róży, mieszczące witraż.
Maswerk start learning		dekoracja architektoniczna stylizowana na kształt koniczyny, najczęściej wypełniająca szczyt łuku ostrego
Pinakiel / Fiala start learning		rodzaj zwieńczenia w formie małej wieżyczki, np. na zakończeniu przypory
Sterczyna start learning		ały pionowy element wieńczący np. pinakiel, mały obelisk
Wimperga start learning		char. dla stylu gotyckiego zwieńczenie w formie trójkąta, np. nad łukiem ostrym okien, portalu
Rzygacz / Gargulec start learning		zdobne zakończenie rynny dachowej odprowadzającej wodę z dala od lica muru
Żabki dekoracyjne /Czołgank start learning		są to ozdoby architektoniczne w kształcie zwiniętych liści lub pączków, które dekorują krawędzie
Kwiaton start learning		Gotyk parawanowy
Pieta start learning		typ ikonograficzny dogmatyczny będący przedstawieniem opłakującej Matki Boskiej trzymającej ciało zdjętego z krzyża Chrystusa
Krucyfiks start learning		krzyż z przedstawieniem Chrystusa
Perizonium start learning		szata okrywająca łono Jezusa.
Nurt dolorystyczny start learning		nurt koncentrujący się na Męce Chrystusa, narzędziach Męki i przedstawieniu cierpienia Chrystusa i Maryi – Mater Dolora czyli Matka Cierpiąca.
Devotio moderna start learning		nowa pobożność” - nurt pobożności rozwijający się w XIV i XV w. w Niderlandach i Nadrenii propagujący ubóstwo i pobożność.
Poliptyk start learning		wieloskrzydłowy ołtarz szafiasty charakterystyczny dla gotyku
Predella / Nadmensa start learning		najniższa część poliptyku, jego podstawa spoczywająca na mensie (dawniej kapłan stał tyłem do wiernych a przodem do ołtarza).
Drzewo Jessego start learning		motyw ikonograficzny przedstawiający rodowód Chrystusa
Retabulum / Nastawa ołtarzowa start learning		główna środkowa część ołtarza szafiastego.
Tumba start learning		zasadnicza część nagrobków gotyckich i renesansowych o kształcie skrzyni zamkniętej od góry płytą z rzeźbioną postacią zmarłego.
Epitafium start learning		ozdobna tablica upamiętniająca zmarłego wmurowywana w ściany kościoła (różni się od zwykłej tablicy nagrobnej, która jest pozbawiona ozdób)
Styl międzynarodowy w średniowieczu start learning		późna faza stylu gotyckiego (1390-1430/50) rozróżniana w nastrojowym malarstwie i rzeźbie, cechująca się liryzmem i pewną wytwornością
Typ halowy / Hala start learning		typ kościoła, w którym wszystkie nawy są tej samej wysokości.
Barbakan / Rondel start learning		dzieło obronne wysunięte przed linię murów, najczęściej w formie baszty cylindrycznej z bramą.
System filarowo–skarpowy start learning		odmiana gotyckiego systemu konstrukcyjnego, występująca w kościołach krakowskich, w którym konstrukcję wspierają skarpy (przypory) dobudowane do filarów międzynawowych, od strony nawy bocznej.
En grisaille / Grisaille start learning		malowidło monochromatyczne naśladujące płaskorzeźbę lub rzeźbę wykonane kolorem szarym
Protorenesans start learning		okres w sztuce późnego średniowiecza na terenie Włoch, Niemiec, Niderlandów i południowej Francji będący zapowiedzią renesansu
Trecento start learning		termin używany na oznaczenie sztuki włoskiej XIV w., dosłownie „trzynaście setek” czyli 1300.
Prekursor start learning		(łac. poprzednik) - artysta wprowadzający nowe elementy w swojej twórczości, wpływający bezpośrednio na rozwój kolejnego zjawiska

Moja lekcja

You must sign in to write a comment

More