Łacina paremie

 0    72 flashcards    wiktoriawalczak05
print play test yourself
 
Question Answer
Res nullius cedit primo occupanti
start learning
rzecz niczyja przypada pierwszemu kto ją zajmie
Agere non valenti non currit praescriptio
start learning
nie rozpoczyna się bieg przedawnienia temu co nie może działać
Reo negante auctori incumbit probatio
start learning
ciężar dowodzenia przypada na dowoda
Cessante ratione legis cessat et lex ipsa
start learning
Gdy ustaje przyczyna, dla której wydano ustawę, traci sama ustawa
Lege non distinguente nec nostrum est distinguere
start learning
ustawy/prawo jest fundamentem państwa
Conventio omnis intellegitur rebus sic stantibus
start learning
każda umowa jest rozumiana przy takim stanie rzeczy
In legibus fundamentum rei publicae
start learning
w prawie podstawa rzecz pospolitej
Rem tene, verba sequentur
start learning
trzymaj się rzeczy słowa pójdą za tym
Culpa est inmiscere se rei ad se non pertinenti
start learning
winą jest mieszać się w rzecz, która do kogoś nie należy
. Est modus in rebus, sunt certi denique fines
start learning
istnieje umiar w rzeczach są też wreszcie ustalone granice
reus fit querens lumine novorum testimoniorum
start learning
pozwany staje się powodem w świetle nowych dowodów
Lex iubet ea, quae facienda sunt, prohibetque contraria.
start learning
prawo nakazuje to, co należy czynić i zakazuje rzeczy przeciwnych
Non numeranda, sed ponderanda sunt argumenta
start learning
argumenty należy oceniać nie według liczby, ale znaczenia
Prohibenda est ira in puniendo.
start learning
przy wymierzaniu kary nie wolno kierować się gniewem
Pacta sunt servanda.
start learning
Umów należy dotrzymywać
Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem
start learning
znać przepisy prawne to nie znaczy pamiętać ich słowa, ale znać ich siłę i znaczenie
Personae
start learning
prawo osobowe
res
start learning
prawo rzeczowe
Actiones
start learning
Prawo procesowe
Lex posterior derogat legi priori-
start learning
ustawa późniejsza znosi ustawę wcześniejszą
Lex posterior generalis non derogat legi anteriori speciali
start learning
ustawa ogólna późniejsza, nie znosi ustawy specjalnej wcześniejszej
Prior tempore, potior iure
start learning
ten kto jest pierwszy, ten ma większe uprawnienia
In pari causa melior est condicio possidentis
start learning
w równym sporze lepsza jest sytuacja posiadania
Nemo ex suo delicto meliorem suam condicionem facere potest
start learning
- nikt nie może czerpać korzyści z przestępstwa
Salutus rei publicae suprema lex estro
start learning
dobro RP niech będzie najwyższym prawem
Multis terribilis caveto multos
start learning
niech wielu strzeże się ten kto jest straszny dla wielu
Testes estote!-
start learning
bądźcie świadkami
Eius est nolle, qui potest velle
start learning
ten tylko może nie chcieć, w czyjej woli jest chcieć
Volenti non fit iniuria
start learning
chcącemu nie dzieje się krzywda
Regula est, quae rem, quae est, breviter enarrat
start learning
regułą jest to co krótko przedstawia istotę rzeczy
. In poenalibus causis benignius interpretandum est
start learning
w sprawach karnych należy interpretować w sposób łagodniejszy
Servitutibus civiliter utendum est
start learning
ze służebności należy korzystać w sposób uprzejmy
Male enim nostro iure uti non debemus
start learning
nie powinniśmy bowiem nadużywać naszego prawa
In testamentis plenius voluntates testantium interpretamur-
start learning
w testamentach interpretujemy wolę testora w sposób pełniejszy
Feci, quod potui, faciant meliora potentes.
start learning
zrobiłem, co umiałem, niech przyjdzie ten co
Quidquid agis, prudenter agas et respice finem
start learning
cokolwiek robisz, rób to roztropnie
Bis de eadem re ne sit actio. Ne bis in idem procedamus
start learning
niech nie toczy się dwa razy ten sam proces
Ne eat iudex ultra petita partium
start learning
niech sędzia nie idzie poza rządania stron
Fiat iustitia, pereat mundus!
start learning
niech stanie się sprawiedliwość, choćby miał przepaść świat
Do, ut des. Facio, ut facias. Do, ut facias. Facio, ut des
start learning
daję, żebyś dał. Robię, żebyś zrobił. Robię, żebys dał.
Videant consules, ne quid detrimenti res publica capiat.
start learning
niech konsulowie strzegą, żeby państwo nie doznało jakiegoś uszczerbku
Audiatur et altera pars
start learning
Niechaj druga strona też zostanie wysłuchana
NON OMNE, QUOD LICET, HONESTUM EST
start learning
nie wszystko co dozwolone jest uczciwe
QUI CURAT, NON CURATUR
start learning
– kto sprawuje kuratelę, nie podlega kurateli
Vim vi repellere licet
start learning
siłę można odeprzeć siłą
Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet
start learning
nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa niż sam posiada
Id, quod nostrum est, sine facto nostro ad alium transferri non potest.
start learning
– to co jest nasze nie może być przeniesione na kogoś innego bez naszego działania
Nemo pro parte testatus, pro parte intestatus decedere potest
start learning
nikt nie może umrzeć pozostawiając w testamencuie częśći majątku, a reszty nie stestować.
In dubiis benigniora praeferenda sunt. In dubio pro reo
start learning
w razie wątpliwości należy wybierać łagodniejsze rozwiązanie
Feci, quod potui, faciant meliora potentes
start learning
zrobiłem co mogłem, niech przyjdą ci co potrafią lepiej i poprawią
Quidquid agis, prudenter agas.
start learning
cokolwiek robisz rób to roztropnie
Bis de eadem re ne sit actio. Ne bis in idem procedamus
start learning
niech nie toczy się dwa razy ten sam proces
Ne eat iudex ultra petita partium
start learning
niech nie idzie sędzia poza żądania stron
Res ipsa loquitur.
start learning
rzecz mówi sama za siebie
Nihil consensui tam contrarium est quam vis atque metus
start learning
– nic nie jest tak bardzo przeciwne zgodzie/prawdzie, jak siła i strach
Prior tempore potior iure.
start learning
Pierwsze w czasie, pierwsze w prawie
Hoc iure utimur, ut, quidquid omnino per vim fiat, aut in vis publicae, aut in vis privatae crimen incidat
start learning
– posługujemy sie takim prawem, że cokolwiek zdarzy się przy użyciu siły, podlega pod (kategorię) przestępstwa prywatnego lub publicznego
Ea est natura cavillationis, ut ab evidenter veris per brevissimas mutationes disputatio ad ea, quae evidenter falsa sunt, perducatur
start learning
taka jest natura wybiegu, że od tego co oczywiście prawdziwe, poprzez bardzo drobne zmiany znaczenia prowadzona jest dyskusja, która prowadzi do całkowicie błędnych ustaleń
Nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur
start learning
ten kto się jeszcze nie urodził uznany za żywego (ilekroć mowa o jego zysku)
Iniuriam qui facturus est, iam fecit
start learning
ten kto ma zamiar dokonać krzywdę, już ją zrobił
Facta probantur, iura novit curia
start learning
fakty dowodzą, a sąd zna prawo
Nullus videtur dolo facere, qui iure suo utitur
start learning
nikogo nie można uznać, że działa podstępnie, jeśli wykonuje przysługujące mu prawo
Qui tacet, consentire videtur-
start learning
milczenie uważa się za oznakę zgody
Species perit ei, cui debetur
start learning
Rzecz oznaczona indywidualnie przepada temu, komu się należy
Genus perire non censetur
start learning
uważa się, że gatunek nie ginie
Hereditas nihil aliud est, quam successio in universum ius, quod defunctus habuerit-
start learning
Spadkobranie jest niczym innym jak wejściem w całość praw jakie miał zmarły
Nemo non benignus est sui iudex
start learning
nikt nie jest dla siebie nieprzychylnym sędzią
Summum ius summa iniuria
start learning
najwyższe prawo, najwyższym bezprawiem
Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim et potestatem
start learning
– znać ustawy to nie trzymać się ich słów, lecz znać ich sens i moc/znaczenie.
Ratio est anima legis
start learning
rozum jest duszą ustawy/sens ustawy jest jej duszą
Ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio
start learning
przy takim samym sensie ustawy, takie same dyspozycje ustawy
Sancti habeantur legati. Ne impediatur legatio
start learning
Posłowie mają być traktowani jak święci. Nie należy przeszkadzać poselstwu.

You must sign in to write a comment