komorka

 0    92 flashcards    aleksandrajablonska1
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
bialka powierzchniowe
start learning
(peryferyczne) latwo usuwalne z blony biologicznej, nie naruszaja struktury dwuwarstwy, zwiazane wiazaniami niekowalencyjnymi
bialka integralne
start learning
czasteczki sa trwale zwiazane z blona, (na jednym koncu sekwencje hydrofobowe) (dwa konce hydofilowe, srodek hydrofobowy)
spektryna
start learning
bialko blonowe, w erytrocytach, pozwala im przetrwac bez uszkodzen podczas wielokrotnego przeciskania sie przez waskie naczynia wlosowate
wlasciwosci blon biologicznych
start learning
1. struktura dynamiczna, plynnomozaikowy model budowy blony, 2 selektywnie przepuszczalna 3 asymetryczna
transport bierny przez blony
start learning
filtracja, dyfuzja bierna, dyfuzja ulatwiona
filtracja
start learning
przenikanie przez blone rozpuszczalnika i ciala rozpuszczonego, zachodzi dzieki roznicy cisnien hydrostatycznych
dyfuzja bierna
start learning
czasteczka przemieszcza sie zgodnie z gradientem stezen a szybkosc jest wprost proporcjonalna do ich gradientu
dyfuzja ulatwiona
start learning
wymaga obemcosci specyficznych bialek blonowych, nosnikow dzialajacych na zasadzie uniportu, lub bialkowych kanalow blonowych (swoiste wobec okreslonego jonu, regulowany dostep do kanalow)
endocytoza
start learning
proces pobierania do komorki makroczasteczek zewnatrzkomorkowych
fagocytoza
start learning
wchlanianie duzych czasteczek, czasteczka zistaje zwiazana na powierzchni fagocytujacej przez receptory bk, nastepnie wchlonieta z fragmentem blony (fagosom) ulega fuzji z lizisomem i czasteczka zosteje rozlozona
pinocytoza
start learning
niespecyficzne pobieranie plynu zewnatrzkomorkowego przez endosomy
endocytoza kierowana
start learning
selektywne pobieranie makroczasteczek ze srodowiska przy udziale receptora swoistego
egzocytoza
start learning
wydzielanie makroczasteczek z komorki do przestrzeni zewnatrzkomorkowej
bialka kanalowe
start learning
hydrofilowe kanaly, moga byc przez nie transportowane okreslone jony nieorganiczne
bialka nosnikowe
start learning
wiaza czasteczki substancji znajdujacych sie po jednej stronie po czym zmieniaja strukture przestrzenna na taka ktora umozliwi przemieszczanie sie czasteczek przez blone, nastepnie uwalniaja ja po drugiej stronie i wracaja do wyjsciowej struktury
pompa sodowo-potasowa
start learning
dziala bez przerwy, utrzymujac wewnatrz komorki mniejsze stezenie jonow sodu i wieksze potasu, ma to znaczenie dla przewodnictwa nerwowego, bialko pompujace jony zmienia swoj ksztalt i uwalnia je raz po jednej raz po drugiej stronie
plazmoliza
start learning
zawartosc komorki kurczy sie a cytoplazma wraz z blona komorkowa zaczyna odstawac od sciany komorkowej
kariolimfa
start learning
plyn wypelniajacy jadro komorkowe, zawiera bialka enzymatyczne odpowiedzialne za syteze DNA i RNA
chromatyna
start learning
luzna (euchromatyna), zwarta(heterochromatyna) podczas podzialu ulega kondensacji tworzac chromosomy
jąderko
start learning
miejsce powstania rybosomow
pory jądrowe
start learning
otwory w otoczce jądrowej zapewniajace transport substancji
bialka histonowe
start learning
bogate w aminokwasy zasadowe, umozliwiaja upakowanie DNA w jadrze
bialka niehistonowe
start learning
uczestnicza w replikacji i naprawie DNA oraz reguluja funkcje genow
plazmodia (komorczaki)
start learning
powstaja przez liczne podzialy jadra, ktorym nietowarzyszy podzial cytoplazmy
syncytia
start learning
powstaja przez fuzje uprzednio oddzielnych komorek z jednoczesnym zanikiem blon komorkowych
laminy
start learning
wyscielaja otoczke jądrową
nukleosom
start learning
dna z bialkami histonowymi
solenoidy
start learning
spiralizacja nukleofilamentow
chromatyda
start learning
solenoid ktory ulegl spiralizacji
kariotyp
start learning
zespol chromosomow charakterystyczny dla danego gatunku
siateczka srodplazmatyczna szorstka
start learning
tworzenie rejonow subkomorkowych, gromadzenie i transport substancji, bierze udzial w przemianach metabolicznych bialek
siateczka srodplazmatyczna gladka
start learning
zawiera enzymy ktore biora udzial w syntezie lipidow i zwiazkiw lipidopodobnyc, bierze udzial w detoksykacji
siateczka srodplazmatyczna w komorkach nerwowych
start learning
ciasno upakowane cysterny z wolnymi rybosomami (cialka nissla, tigroidy)
retikulum sarkoplazmatyczne
start learning
stanowi magazyn jonow wapnia ich uwolnienie z kanalikow stanowi sygnal do skurczu miesnia
siateczka srodplazmatyczna w megakariocytach
start learning
tworzy blony demarkacyjne odzielajace od siebie poszczegolne plytki krwi
rybosomy
start learning
mala i duza podjednostka, zbudowane z rRNA i bialek, zachodzi na nich translacja na podstawie mRNA
peptyd sygnalowy
start learning
okreslony peptyd na koncu N ktory kieruje bialko do szorstkiego retikulum endoplazmatycznego
aparat golgiego
start learning
zbudowany z blon gladkiej siateczki srodplazmatycznej, podstawowy element strukturalny to diktiosom, sklada sie 5-7 cystern, przedzial cis (wejscie) przedzial formowania ktory przyjmuje pecherzyki blonowe, przedzial dalszy (trans) transport do bk
funkcje aparatu golgiego (3)
start learning
1. uaktywnienie przez fosforylacje i glikozylacje, 2 stanowi centrum sortujace 3 bierze udzial w egzocytozie
aparat golgiego funkcje (3)
start learning
1 powstaja w nim cukry wykorzystywane do budowy sciany komorkowej u roslin, 2 udzial w tworzeniu przegrody pierwotnej 3 zachodzi tam synteza cukrow
aparat golgiego funkcje (2)
start learning
1 z odrywajacych sie z aparatu pecherzykow powstaja struktury o specyficzny skladzie enzymow lizosomy, 2 udzial aparatu golgiegobw tworzeniu akrosomu plemnika
lizosomy
start learning
otoczone blona niewielkie pecherzyki wypelnione enzymami hydrolitycznymi, pH5, rozkladaja substancje wieloczasteczkowe, posiadaja bialko blonowe ktore pompuje do organelli jony H+
funkcje lizosomu
start learning
heterofagia- trawienie sub zewnatrzkomorkowych, fuzja pecherzyku z substancja powoduje powstanie lizosomu wtornego, autofagia- trawienie wlasnych struktur komorkowych
peroksysomy w komorkach zwierzecych
start learning
udzial w procesach utleniania biologicznego, neutralizacja alkoholu etylowego do aldehydu octowego, utlenianie kwasu moczowego (czlowiek nie bo brak oksydazy moczanowej) udzial w metabolizmie kwasow tluszczowych i aminokwasow
zespol zellwegera
start learning
brak peroksysomow w hepatocytach (komorki watroby) i komorkach kanalikow nerkowych
peroksysomy u roslin
start learning
wspoldzialaja z chloroplastamj i mitochondriami, uczestnicza w fotooddychaniu
glioksysomy
start learning
wystepuja w magazynujacych lipidy komorkach nasion, w trakcie kielkoania przeksztalcane sa w uzyteczna dla zarodka sacharoze
peroksysomy u drozdzy
start learning
utleniaja metanol do aldehydu mrowkowego
blona zewnetrzna matiksa
start learning
zawiera porynę bialko ktore umozliwia przechodzenie przez blone malych czasteczek
blona wewnetrzna mitochondrium
start learning
nieprzepuszczalna dla jonow, przez jej dwuwasrtwe lipidowa przechodza gazy i woda, posiada silnie wypuklone faldy (grzebienie)
matriks
start learning
zawiera mtDNA na ktorego matrycy powstaje rRNA, przebiega w nim utlenianie substratow oddechowych
grzebien mitochondrialny
start learning
w jego blonie znajduje sie system transportu elektronow pochodzacych z atomow wodoru, przekazywanych przez NADH i FADH2
proplastydy
start learning
wystepuja w komorkach tkanek tworczych, staniwia etap posredni w rozwoju innych rodzajow plastydow
leukoplasty
start learning
plastydy bezbarwne, wystepuja w kom tkanek zapasowych (liscie, bielmo nasion) maja zdolnosc do intensywnej syntezy skrobi, (amyloplasty jesli wypelnia ona cale organellum)
etioplasty
start learning
wystepuja u roslin hodowanych w ciemnosciach, zawieraja cialo prolameralne, w ktorym gromadzi sie zolty protochlorofil, pod wplywem swiatla przeksztalcaja sie w chloroplasty
chloroplasty
start learning
wystepuja w roslinach zielonych, w nich zlokalizowane sa wszystkie etapy fotosyntezy
chromoplasty
start learning
plastydy barwne, zawieraja rozne rodzaje karetonoidow, odpowiedzialne za zolte/pomaranczowe/czerwone zabarwienie
chloroplasty budowa i funkcje
start learning
otoczone 2 blonami (zew dobrze przepuszczalna) posiada wewnetrzny system blonowy utworzony przez pecherzyki tylakoidowe (tworza grana) zawarty jest w nich chlorofil, przestrzen miedzy nimi to stroma (bialkowa sub)
endosymbiotyczna teoria pochodzenia mitochondriow
start learning
bakterie tlenowe dostaly sie do wnetrza przodka obecnej kom eukariotycznej i nie ulegly strawieniu (protoeukarionta)
endosymbiotyczna teoria powstania chloroplastow
start learning
protoeukarionta pochlania cyjanobakterie ktore nie ulegaja strawieniu i daja poczatek chloroplastom, material genetyczny bakterii zostal czesciowo przekazany do jadra kom gospodarza
wakuola
start learning
przestrzen ograniczona tonoplastem, zajmuja ok 50% kom, powstaje z malych prawakuoli ktore oddzielaja sie od retikulum end/ pecherzykow aparatu gol
skladniki soku kom/ wakuolarnego nieorganicznych
start learning
woda, sole (potasu, sodu, magnezu) niewielkie ilosci gazow atmosferycznych azot tlen CO2
sok wakuolarny skladniki organiczne
start learning
kwasy organiczne, aminokwasy, cukry, metabolity wtorne (glikozydy, alkaloidy, garbniki)
glikozydy
start learning
pochodne glukozy i alkoholi (digatalina, strofantyna) odpowiadaja za zapach roslin, antocyjany- nadaja barwe(kwasne czerwony, zasadowe niebieski) flawony- zolte barwniki
alkaloidy
start learning
zasady organiczne zawierajace azot w ukladzie pierscieniowym, zw bezbarwne, najczesciej toksyczne, stosowane w lecznictwie (nikotyna, kofeina, teina w herbacie, atropina, chinina, morfina)
garbniki
start learning
pochodne cukrow i polifenoli, wystepuja w korze swierkowej/debowej niektorych owocach, pod wplywem tlenu zamieniaja sie w substancje o brazowym zabarwieniu, tanina nadaja gorzki smak
funkcje wakuoli
start learning
utrzymanie turgoru(cisnienia wywieranego przez zawartosc kom na sciany kom) magazynuje sub, zapewnia rownowage fizjologiczno biochemiczna
peptydoglikan mureina
start learning
sciana komorkowa kom prokariotycznych, sklada sie z dwoch rodzajow cukorow polaczonych z krotkimi peptydami
sciana komorkowa grzybow
start learning
zbudowana z chityny, ktora syntetyzowana jest za posrednictwem chitosomow, ziarenek obecnych na plazmolemie, sciana jest trojwarstwowa zew weglowodany sr bialkowo lipidowa wew chityna
sklad chemiczny sciany kom u roslin
start learning
glowny skladnik to celuloza, zespol lancuchow celulozowych-> fibryla elementarna -> zespol fibryli-> mikrofibryla -> zespol mikrofibryli-> makrofibryla
polimeryzacja celulozy
start learning
zachodzi na powierzchni plazmolemy, zwiazany z siateczka srod. i aparatem golgiego
substancje podloza celulozy
start learning
wypelnienie substancji szkieltowych, pektyny, hemiceluloza (zwiazek zbudowany z pentoz i heksoz arabinkza i ksyloza /galaktoza mannoza) bialka, woda
substancje inkrustujace celulozy
start learning
substancje wnikajace miedzy mikrofibryke celulozy, lignina, krzemionka, weglan wapnia
lignina(drzewnik)
start learning
polimer alkoholi aromatycznych, zlozony z jednostek fenylopropanowych, zwieksza wytrzymalosc mechaniczna cementuje i przymocowuje fibryle celulozowe, zapobiega uszkodzeniom komorki
substancje adkrustujace
start learning
zwiazki odkladane na powierzchni sciany, kurtyna, suberyna (skladnik korka), sporopolenina(wchodzi w sklad ziaren pylku roslin naiennych, zarodnikow)
polisacharydy w celulozie
start learning
kaloza wystepujaca w tkance przyrannej roslin, sluzy i gumy
sciana pierwotna
start learning
komorki rosnace, celuloza stanowi 20-35%, mikrofibryle przebiegaja w roznych kierunkach mozliwosc rozciagania scian, wzrost powierzchniowy bez zwiekszenia grubosci sciany
sciana wtorna
start learning
kom wyspecjalizowane, duza zawartosc celulozy, mikrofibryle ulozone regularnie, wzrost na grubosc, ulega modyfikacjom (drewnienie, mineralizacja, korkowacenie)
mikrotubule
start learning
zbudowane z tubuliny, struktury dynamiczne ktore wydluzaja sie i skracaja przez polimeryzacje i depolimeryzacje, decyduja o rozmieszczeniu organelli tworza szlaki transportu wewkom, tworza wrzeciono kariokinetyczne
mikrotubuka jako szlak transportowy komorki
start learning
poruszaja sie po niej pecherzyki wydzielnicze, mitochondria, motorem ruchu jest KINEZYNA
centrosom
start learning
nieobloniony obszar cytoplazmy w poblizu jadra podczas podzialu komorki odpowiada za wytworzenie wlokien odpowiedzialnych za odciagnie chromosomow
centriole
start learning
ustawione prostopadle, zawieraja bialka DNA i RNA moga sie replikowac przed podzialem komorkowym, zbudowane z 9 zestawow po 3 mikrotubule
eukariotyczne wici i rzeski
start learning
zbudowane z mikrotubuli, uklad 9x2+2 , otoczone blona, cialka podstawowe kinetosomy maja budowe podobna do centrioli, ramiona zbudowane sa dyneiny
zespol nieruchomych rzesek
start learning
defekt gentyczny spowodowany brakiem dyneiny
mikrofilamenty (aktynowe)
start learning
aktyna, dynamiczne struktury, wystepuja tez struktury stabline ktore nie podlegaja ciaglym zmianom
funkcje mikrofilamentow
start learning
pelnia role w skurczu miesni(interakcja z miozyna) buduja warstwe szkieletowa nadajac ksztalt komorce, tworzenie nibynozek, fagocytoza, tworza pierscien zaciskowy(rozdzial cytoplazmy do kom potomnych)
filamenty posrednie
start learning
fibrylarne(lamina, desmina, keratyna) tworza wysciolke pod otoczka jadra kom, usztywniaja komorki nablonkowe keratyna, desmina-kom miesni poprzecznie prazkowanych i gladkich, neurofilamenty- komorki nerowe
desmosomy
start learning
polaczenia mechaniczne, pod blonami sasiadujacych kom znajduja sie plytki polaczone bialkowymi wymustkami, wew kom filamenty posrednie zwiazane z dyskami lacza je z dyskami sasiednich damosomow
polaczenja zamykajace/barierowe/ listewki graniczne
start learning
powstaja dzieki scislemu przyleganiu w kilku miejscach blon kom w czesci szczytowej kom, bariera dla dyfuzji bialek i lipidow, uniemozliwia wydostanie sie plynu tkankowego do swoatla narzadow i wnikaniu drobnoustrojow
polaczenia komunikacyjne/ zlacza szczelinowe typu neksus
start learning
zawieraja walcowate twory(koneksony) ktore orzebijaja blony sasiadujacych komorek umozliwiajac przeplyw jonow, szybki orzeplyw implusow elektycznych (cukry nukleotydy, NIGDY BIALKA)
neksus
start learning
przewodnictwo elektyczne na drodze przeplywu jonow, przekazywanie bodzcow hormonalnych, kooperacja metabliczna, synchronizacja funkcji komorek w procesach rozwoju embrionalnego
plazmodesmy/symplasty
start learning
cienkie pasma cytoplazmy przechodzace przez otwory w scianach kom, umozliwiaja przenikanie jonow i czaseczek

You must sign in to write a comment