Question |
Answer |
start learning
|
|
w ujęciu generalnym jest nauką o lekach syntetycznych, naturalnych, a także składnikach lekowych kosmetyków oraz żywności. Do dziedzin ściśle wchodzących w skład farmacji należą: technologia postaci leku, synteza i technologia substancji leczniczych,
|
|
|
start learning
|
|
chemia leków, farmakologia, analityka farmaceutyczna, farmakognozja, farmacja stosowana, receptura, botanika farmaceutyczna, mikrobiologia farmaceutyczna i in.
|
|
|
start learning
|
|
jest dziedziną farmacji, gdyż ta ostatnia stanowi dziedzinę wiedzy nadrzędną w stosunku do wszystkich zagadnień dotyczących leków. Należy jednak zauważyć, że farmakologia, mimo ścisłego związku z farmacją, wydaje się bardziej dyscypliną lekarską
|
|
|
start learning
|
|
pierwiastek, zwchemiczny, zwpochodzenia naturalnego lub otrzymany syntetycznie, przygotowany w odpowiedniej postaci i przeznaczony dostosowania w leczeniu i profilaktyce chorób oraz diagnostyce. prawo farmaceutyczne nie definiuje pojęcia „lek”
|
|
|
start learning
|
|
- jest substancja lub mieszanina substancji, której przypisuje się właściwości zapobiegania lub leczenia chorób występujących u ludzi lub zwierząt, lub podawana człowiekowi lub zwierzęciu w celu postawienia diagnozy
|
|
|
start learning
|
|
lub w celu przywrócenia, poprawienia czy modyfikacji fizjo f-cji orga ludzkiego lub zwierzęcego. Z def wynika, że określenie „produkt leczniczy” jest równe z pojęciem „lek” i obejmuje ono leki zarejestrowane do stos u człowieka, jak i u zwierząt.
|
|
|
Produkt leczniczy weterynaryjny start learning
|
|
jest to produkt leczniczy zarejestrowany do stosowania tylko u zwierząt. W kontekście weterynaryjnym, kiedy zaistnieje potrzeba odróżnienia produktów leczniczych weterynaryjnych od leków zarejestrowanych do stosowania u człowieka
|
|
|
start learning
|
|
„lek ludzki” = „preparat ludzki”
|
|
|
• Produkt leczniczy weterynaryjny start learning
|
|
„lek weterynaryjny” = „preparat weterynaryjny”
|
|
|
start learning
|
|
to subs lub mieszanina subst wyk. do sporządz lub wytwarzania prod. leczniczych. Poj. obejmuje subst czynne (działanie terapeutyczne prod leczniczego), jak i subs pomocnicze do wyproduk (leki gotowe) lub sporzą(leki recepturowe) prod leczniczego
|
|
|
start learning
|
|
każda substancja (także lek), która wprowadzona do organizmu, w odpowiednio dużej dawce, powoduje zaburzenia czynności fizjologicznych (chorobę) a nawet śmierć.
|
|
|
start learning
|
|
Generalnie surowce farmaceutyczne mogą występować pod trzema typami nazw:
|
|
|
start learning
|
|
|
|
|
Międzynarodową nazwą potoczną (Denominatio Communis Internationalis = International Nonproprietary Names – INN start learning
|
|
Nazwy są trudne do zapamiętania, dlatego Na opakowaniu leku gotowego, oprócz nazwy handlowej, zamieszcza sięmiędzynarodową nazwę potoczną leku, która jest zwykle znacznie prostsza od nazwy- uproszczoną nazwę chemiczną.
|
|
|
Przy zapisywaniu leków recepturowych używa się start learning
|
|
prawie wyłącznie nazewnictwa łacińskiego substancji czynnych i innych surowców farmaceutycznych, potrzebnych do sporządzenia zapisywanego leku (czasami jednak w skład leku recepturowego
|
|
|
start learning
|
|
będącą nazwą nadaną i używaną wyłącznie przez określonego producenta. Nazwa jest zastrzeżona i nie może być użyta przez innych producentów wytwarza lek zawierający tę samą subs czynną
|
|
|
Nazwy środków farmaceutycznych start learning
|
|
kwas 2- acetyloksybenzoesowy - Acidum acetylosalicylicum (spolszczenie: kwas acetylosalicylowy) - Aspirin, Polopiryna, Calcipiryna, Polopiryna C
|
|
|
Podział leków ze względu na pochodzenie: start learning
|
|
Podział leków ze względu na pochodzenie:
|
|
|
start learning
|
|
produkt leczniczy wprowadzony do obrotu pod określoną nazwą i w określonym opakowaniu (ustawa z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne. (Dz.U. z 2001 r. Nr 126, poz. 1381);t.j. produkt leczniczy produk masowo przez przemysł farmaceutyczny.
|
|
|
start learning
|
|
produkt leczniczy sporządzony w aptece zgodnie z PRZEPISEM przygotowania zawartym w Farmakopei Polskiej (FP) lub farmakopeach uznawanych w państwach członkowskich UE przeznaczony do wydawania bezpośrednio w tej aptece
|
|
|
Przykłady leku aptecznego start learning
|
|
Pasta Cynkowa, Pasta Lassara, Maść prosta i in.
|
|
|
start learning
|
|
produkt leczniczy sporządzony w aptece na podstawie RECEPTY lekarskiej, a w przypadku produktu leczniczego weterynaryjnego na podstawie recepty wystawionej przez lekarza weterynarii.
|
|
|
start learning
|
|
Generalnie, lek recepturowy to lek sporządzony w aptece na podstawie recepty lekarskiej. Leki recepturowe i apteczne nie podlegają procesowi rejestracji, ale muszą odpowiadać normom zawartym w farmakopei = jakość musi być zgodna z wymaganiami farmakopei
|
|
|
Podział leków ze względu na oryginalność: start learning
|
|
Podział leków ze względu na oryginalność:
|
|
|
start learning
|
|
produkt leczniczy nowatorskiego producenta, po raz pierwszy dopuszczony na świecie do dystrybucji (zwykle jako lek opatentowany), w oparciu o udokumentowana skuteczność terapeutyczną, bezpieczeństwo stosowania i jakość, zgodnie ze współczesnymi wymogami
|
|
|
start learning
|
|
Lek oryginalny jest chroniony patentem, ma więc pozycję monopolistyczną, stąd też jego cena jest zwykle wysoka (do momentu wygaśnięcia okresu ochrony patentowej sprzedaje go wyłącznie firma farmaceutyczna, która jest właścicielem patentu;
|
|
|
▪ lek odtwórczy (generyczny; leki odtwórcze - generyki) = lek równoważny. start learning
|
|
Jest to odpowiednik leku oryginalnego (, tzn. zawiera tę samą subs czynną, przy identycznych lub podobnych substancjach pomocniczych. Nie ma zmienionej biodostępności. Tak samo się wchłania, dystrybuuje, podlega metabolizmowi itd.
|
|
|
start learning
|
|
Leki generyczne są często tańsze, ponieważ ich producenci z reguły nie inwestują w badania nad nowymi lekami, a przede wszystkim nie muszą płacić opłat licencyjnych za produkcję leku. Produkcję po wygaśnięciu okresu ochrony patent trwa 20*
|
|
|
start learning
|
|
określa podstawowe wymagania jakościowe oraz metody badania produktów leczniczych i ich opakowań oraz surowców farmaceutycznych w Polsce. Jest opracowywana i wydawana przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Med i Produktów Biobójczych
|
|
|
start learning
|
|
Tekst farmakopei ulega okresowym rewizjom, związanym ze zmieniającym się asortymentem stosowanych produktów leczniczych oraz zmianami w zakresie wymagań jakościowych dla leków, a także z nowymi możliwościami technicznymi realizacji tych wymagań
|
|
|
start learning
|
|
W ostatnich 60 latach opublikowano 10 wydań FP (II-XI). Obecnie* obowiązuje FP XI, która stanowi pełny, całkowicie zgodny z orygin, polskojęzyczny tekst aktualnej wersji Farmakopei Europejskiej 9 (European Pharmacopoeia, Ph. Eur.) oraz wymaga. narodowe
|
|
|
Drogi wprowadzania leku do organizmu start learning
|
|
Szybkość działania leku i jego skuteczność terapeutyczna zależą nie tylko od jego właściwości farmakodynamicznych, ale również od drogi wprowadzania leku o do organizmu. Ogólnie rzecz biorąc leki mogą wywierać:
|
|
|
• działanie miejscowe (= lokalne) start learning
|
|
a więc działać tylko regionie gdzie lek został podany, czyli na bardzo ograniczonej przestrzeni (np. w miejscu ich naniesienia na skórę), nie wpływając istotnie na czynność organizmu.
|
|
|
start learning
|
|
: leki, które z miejsca podania przenikają do krwioobiegu, a następnie do określonych układów, narządów, czy tkanek w takim stopniu, że osiągają tam stężenia terapeutyczne
|
|
|
start learning
|
|
, a więc stężenia, które są wystarczające, aby lek mógł wpłynąć w OCZEKIWANY/POŻĄDANY sposób na czynność tych układów, narządów czy tkanek bądź zlikwidować toczące się w ich obrębie zakażenie
|
|
|
start learning
|
|
(antybiotyki leki przeciwgrzybicze o działaniu ogólnym) ← efekt leku wywierany jest w zupełnie innym miejscu, niż miejsce jego podania. Zwykle następstwem działania leku na dany układ, czy narząd, są zmiany w funkcjonowaniu innych układów i narządów,
|
|
|
start learning
|
|
Generalnie, cechą leków o działaniu ogólnym jest to, że efekty farmakologiczne wywierane przez nie są zlokalizowane w miejscu ODLEGŁYM od MIEJSCA APLIKACJI tych leków.
|
|
|
Drogi wprowadzania leków, mających wywierać działanie miejscowe (czyli lokalne): start learning
|
|
Drogi wprowadzania leków, mających wywierać działanie miejscowe (czyli lokalne):
|
|
|
start learning
|
|
często stosuje się tą drogą: antybiotyki, leki przeciwgrzybicze, przeciwzapalne, osuszające, dezynfekujące, ściągające, miejscowo znieczulające i in.;
|
|
|
start learning
|
|
np. jamy ustnej, spojówkę; zasadniczo zaliczyć tu można również dopochwowe i doodbytnicze stosowanie leków); Trzeba pamiętać, że niekiedy skóra lub błona śluzowa są również drogami wprowadzenia leków mających wywierać działanie ogólne
|
|
|
• dopochwowo • doodbytniczo start learning
|
|
• dopochwowo • doodbytniczo
|
|
|
start learning
|
|
w przypadku leków niewchłaniających się z przewodu pokarmowego (np. antybiotyki do wyjaławiania przewodu pokarmowego); większość leków podanych doustnie wchłania się z p pok, więc typowo jest to droga do podawania leków o działaniu ogólnym!
|
|
|
• wstrzyknięcia dostawowe • wstrzyknięcia nadoponowe • wstrzyknięcia doopłucnowe = do jamy opłucnowej • wstrzyknięcia doosierdziowe = do jamy osierdziowej • wstrzyknięcia podspojówkowe (np. antybiotyków [gentamycyna] lub steroidowych start learning
|
|
W przypadku powyższych wstrzyknięć mówimy o działaniu miejscowym, gdyż z wyżej wymienionych miejsc iniekcji leki nie wchłaniają się do krwioobiegu w takim stopniu, aby móc wywrzeć działanie ogólne.
|
|
|
• wziewne stosowanie leków (inhalatory ciśnieniowe podające lek w postaci mgły aerozolu lub nebulizacja); start learning
|
|
dot leków, które nie wchłaniają się istotnie z dróg oddechowych, a więc nie wywierają działania ogólnego; należą tu przede wszystkim leki stosowane w terapii astmy i alerg. zap. oskrzeli, jak np. steroidowe leki p. zapal lub leki rozszerzające oskrzela.
|
|
|
Drogi wprowadzania leków mających wywierać działanie ogólne start learning
|
|
Dot to leków, które podane do tk podskó, tk domięśn, płuc, prostnicy, na bł śluz czy na/do innych tkanek, wchłaniają się z tych miejsc podania w tak dużym stopniu, że osiągają we krwi stężenia terapeutyczne, a więc wywierają odpowiednie działanie
|
|
|
start learning
|
|
czyli podawanie leku za pośrednictwem układu pokarmowego: • doustna – per os (w przypadku leków wchłaniających się z przewodu pokarmowego) • doodbytnicza – per rectum (w przypadku leków wchłaniających się z jelita grubego)
|
|
|
start learning
|
|
czyli pozajelitowe stosowanie leku: • wstrzyknięcia lub wlewy dożylne – iniectio/infusion intravenosa, i.v. • wstrzyknięcia lub wlewy dotętnicze - iniectio/infusion intraarterialis, i.a. • wstrzyknięcia domięśniowe - iniectio intramuscularis, i.m.
|
|
|
start learning
|
|
• wstrzyknięcia podskórne - iniectio subcutanea, s.c. • wstrzyknięcia dosercowe – iniectio intracardiale
|
|
|
start learning
|
|
• przezskórne podanie leku – transdermalis, t.s. (w przypadku leków wchłaniających się ze skóry w takim stopniu, że uzyskują stężenia terapeutyczne w miejscu docelowym)
|
|
|
start learning
|
|
• wziewne podanie leku – per inhalationem, p. inh. (w przypadku leków wchłaniających się z płuc w takim stopniu, że uzyskują stężenia terapeutyczne w miejscu docelowym) • implantacyjna droga podania
|
|
|
RESZTA NOTAKI Z WYKŁADÓW I TABELE start learning
|
|
RESZTA NOTAKI Z WYKŁADÓW I TABELE
|
|
|