→ Cytologia → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
Najmneijsze i największe kom. organizmu start learning		najmniejsze - kom. ziarniste móżdżku, największe - kom. mięśni szkieletowych i jajowe
Funkcje błony komórkowej cd start learning		1) wytycza granice komórki 2) uczestniczy w przenoszeniu sygnałów ze środ. zewnętrzenego do wnętrza, 3) umożliwia łączenie się kom. ze sobą i z macierzą pozakomórkową, 4) kieruje transportem z i do komórki, 5) odgrywa rolę w różnicowaniu się komórek oraz tworzeniu narządów i tkanek
Cechy błony komórkowej start learning		asymetryczność, dynamiczność, elastyczność, selektywność
Asymetrycznośc błony komórkowej start learning		lipidy, biała i węglowodany są umieszczone nierównomiernie w błoni i po obu jej stronach
Dynamiczność błony komórkowej start learning		składniki błony ulegają ciągłej wymianie oraz niesustannie zmieniają swoje położenie
Jakie ruchy wykonują białak w błonie start learning		wymieniają się miejscami w płaszczyźnie błony oraz między jej warstwami oraz ruchy obrotowe
Jakie ruchy wykonują lipidy w błonie start learning		ruchy boczne, ruchy obrotowe, przejście poprzeczne
Elastyczność błony start learning		umiejętność dopasowania się do kształtu komórki i do otoczenia, zdolność do wykonywania endo i egzocytozy
Selektywność błony start learning		kontrola wybiórczego przemieszczania się substancji przez błonę
Podział białek błony start learning		integralne i peryferyjne
Białka integralne start learning		ściśle związane z błoną; transbłonowe kontaktują się ze środowiskiem wewnętrznym i zewnętrznym komórki
Białka peryferyjne start learning		nietrwale związane z powierzchnią błony za pośrednictwem wiązań jonowych lub białek integralnych np. fibronektyna i spektryna
Spektryna start learning		wzmacnia wewnętrzną powierzchnię błony
Fibronektyna start learning		wzmacnia powierzchnię zewnętrzną błony
Rola białek błonowych cd start learning		wzmacniają błonę komórkową, uczestniczą w tworzeniu połączeń międzykomórkowych oraz łączeniu elementów cytoszkieletu z błoną komórkową oraz macierzą pozakomórkową; pełnią funkcje receptorowe (reakcja na bodźce), uczestniczą w transporcie między kom. a środowiskiem
Lipidy - cechy start learning		nadają błonie płynność i elastyczność, mają charakter amfipatyczny, warstwy ściśle do siebie przylegają, mają postać cieczy oleistej
Czynniki wpływające na płynność błony d start learning		ilość podwójnych wiązań, długość łańcuchów, liczba cząsteczek cholesterolu im łańcuchy dłuższe, bardziej nasycone i bogatsze w cholesterol, tym mniej płynna jest błona
Funkcje lipidów start learning		stanowią barierę dla cząstek hydrofilnych, przepuszczają małe cząstki np. CO2, O2, C2H5OH
Podział lipidów start learning		fosfolipidy, glikolipidy, cholesterol
Fosfolipidy start learning		Fosfoglicerydy, fosfatydyloseryna, fosfatydyloetanolamina, fosfatydylocholina, fosfatydyloinozytol
Glikolipidy opis start learning		gangliozydy, cerebrozydy powierzchniowe, połączone trwale
cholesterol start learning		steryd, częstki krótkie, spłaszczone i sztywne, usztywnia błonę i zmniejsza jej przepuszczalność
Węglowodany w błonie start learning		wiążą się z lipidami WYŁĄCZNIE na zewnątrz błony, wzmacniają ją od zewnątrz, odgrywają rolę w komunikacji międzykomórowej, WARUNKUJĄ IMMUNOGENNOŚĆ
Zawartość skąłdników błony start learning		białka - około połowa masy, lipidy - blisko połowa masy; węglowodany - ok. 5%
Cytozol - % objętości komórki start learning		ok. 55%
Struktury obecne w cytozolu start learning		organella, rybosomy, kompleksy enzymatyczne, wtręty komórkowe, elementy cytoszkieletu
Białka w cytozolu start learning		20% masy, głóównie enzymatyczne
Rekacje zachodzące w cytozolu start learning		glikoliza, glikoneogeneza, synteza kw. tłuszczowych, aminokwasów, sacharydów i nukleotydów
Funkcje cytoszkieletu cd start learning		1) utrzymywanie sztywnośći i kształtu komórki, 2) przeciwdziałanie trwałym odkształceniom, 3) stabilizacja połączeń międzykomórkowych, 4) oddziaływanie na zmianę położenia komórek i ich migrację 5) transport wewnątrzkomórkowy, 6) ruchy cytoplazmy, 7) rozmieszczenie organelli i podział chromosomów, 8) endo i egzocytoza
Rodzaje włókien cytoszkieletu start learning		mikrotubule, filamenty pośrednie, mikrofilamenty
Wymiary i wygląd mikrotubul start learning		25nm średnicy; długie, proste, puste w środku cylindry tworzące wiązki; jeden koniec przy centrum organizacji mikrotubul
Budowa mikrotubul start learning		Białko tubulina (dimer) - podjednostki alfa i beta
Centrum organizacji mikrotubul start learning		centrosom i ciałka podstawne wici i rzęsek
Za co odpowiadają białka na zewnątrz mikrotubul start learning		za kondensację dimerów, depoilimeryzację i łączenie się z innymi strukturami tzw. MAP
MAP start learning		białka towarzyszące mikrotubulom - kinezyna, dyneina, MAP-dynamina
kinezyna, dyneina start learning		białka MAP, uczestniczą w przemieszczaniu organelli względem mikrotubul
MAP-dynamina start learning		łączy mikrotubule w pęczek i przesuwa je względem siebie
Co dzieje się na końcach + i - mikrotubuli start learning		(+) dimery kondensują ze sobą; (-) depolimeryzacja mikrotubul na dimery
Polimeryzacja mikrotubul start learning		najtrudniej łączą się jednostki tubuliny na początku formowania mikrotubul; dołączanie tubuliny do istniejących mikrotubul jest łatwiejsze
Substancje zaburzające polimeryzację start learning		kolchicyna, winblastyna, winkrystyna
Role mikrotubul (4) start learning		Budują wrzeciono kariokinetyczne, centriole; uczestniczą w transporcie i przemieszczaniu organelli oraz poruszaniu się komórek
Filamenty pośrednie - lokalizacja start learning		najliczniejsze w nabłonkach jednowarstwowych płaskich (naskórek, jama ustna, przełyk, pochwa, przednia powierzchnia rogówki)
Opis filamentów pośrednich start learning		najwytrzymalsze elementy cytoszkieletu; przyczepiają się do desmosomów, stamtąd tworzą sieć w całej cytoplazmie; współtworzą blaszkę jądrową; postać spiralnie skręconych sznurów
Organizacja filamentów pośrednich start learning		monomer -> dimer -> tetramer -> protofilament -> protofibryla -> filament właściwy
Typy filamentów pośrednich start learning		cytokeratynowe, wimwntynowe, gliofilamenty, neurofilamenty, laminy jądrowe
Filamenty cytokeratynowe start learning		w kom. nabłonkowych; typy I (keratyna kwaśna) i II (keratyna zasadwa i obojętna)
Filamenty wimentynowe - występowanie; masa homodimerów i wimentynopodobne start learning		1. fibroblasty, 2. sródbłonek, 3. komórki mięsniowe gładkie; 54kDa białko desmina, łączy ze sobą miofibryle; om. mięśniowe; peryferyna w PUN
Występowanie gliofilamentów skład start learning		kom. glejowe wimentyna i GFAP (kwaśne glejowe bialko fibrylarne)
neurofilamenty - występowanie typy białek w neurofilamentach start learning		perikarion i wypustki komórek OUN 1) neurokeratyny L (niska masa cz.); 2) Neurokeratyny M (średnia m.cz.); 3) neurokeratyny H (duża m.cz.)
Laminy jądrowe skład start learning		tworzą blaszkę jądrową po wewnętrznej stronie kariolemmy, wiążą chromatynę z kariolemmą, stabilizują pory; wszystkie kom. jądrowe polipeptydy A, B i C
Średnica i występowanie mikrofilamentów funkcja start learning		6nm; cały obszar cytoplazmy, najwięcej pod błoną kom. tzw. kora aktynowa przeciwdziała odkształceniom
Aktyna - ile aminokwasów Izoformy w komórkach start learning		375 w polipeptydzie Izoforma alfa - mięśnie szkieletowe (ok 20% masy komórki); Izoformy beta i gamma - pozostałe komórki (ok. 5% masy całkowitej białek)
Budowa monomeru aktyny Polarność start learning		białko globularne - G-aktyna -polimeryzacja-> F-aktyna -2x-> mikrotubule szybciej rosnący koniec (+) i wolnorosnący koniec (-)
Kiedy koniec agregacji włókien kiedy demontaż włókien aktynowych start learning		po napotkaniu białka blokującego wysokie stężenie Ca2+ oraz białka gensoliny
Funkcje filamentów aktynowych cd start learning		1) mechaniczna podpora błony komórkowej, 2) uczestnictwo w ruchu i migracji komórek, 3) rola w endo i egzocytozie oraz wędrówce pęcherzyków egzocytarnych 4) umożliwiają rozdział komórki na dwie potomne, 5) udział w tworzeniu połączeń komórkowych
Amanityna i falloidyna start learning		peptydowe toksyny muchomora sromotnikowego, wiążą filamenty aktynowe, dorpowadzając do utratu funkcji i kształtu hepatocytów
Czynniki wpływające na polimeryzację wł. aktynowych Białka wpływające na polimeryzację start learning		1) receptory błonowe, 2) obecność białek, 3) ATP, 4) jony K+ i Mg2+ 1. alfa-aktynina, 2. spektryna, 3. profilina, 4. fimbryna, 5. fascyna, 6. filamina, 7. tymozyna
Centriole Lokalizacja start learning		elementy uczestniczące w podziale komórki, każda komórka ma dwie centriole W okresie międzypodziałowym w sąsiedztwie błony jądrowej, w trakcie podziału na biegunach komórki
Wygląd centrioli Budowa start learning		wale o wymiarach 150nm średnicy i 500nm długości 9 tripletów krótkich mikrotubul ułożonych koncentrycznie, połączonych białkami fibrylarnymi
Rola centrioli start learning		uczestniczą w tworzeniu wrzeciona kariokinetycznego oraz ciałek podstawnych w mogawkach
Błona jądrowa Blaszka jądrowA start learning		dwuwarstwowa, każda warstwa o grubości 5-8nm; nukleopory o niestałym położeniu Pylega do wewnętrznej warstwy błony, stabilizuje nukleoporyny, utrzymuje kształt jądra i organizuje chromatynę
Nukleopory karioplazma start learning		cylinder zbudowany ze 100-200 białek, zamknięty przeponą, przepuszcza cząstki o masie do 40kDa wypełnia jądro, zawiera chromatynę, jąderko, ciałka jądrowe i macierz jądrową
Gdzie występują dwa jądra w komórce? start learning		1. komórki szpiku kostnego, 2. komórki kosmówki, 3. hepatocyty wątroby, 4. mięśnie sercowe i szkieletowy
Chromatyna jądrowa funkcje białek start learning		interfazowa postać chromosomów, zbudowana z DNA, białek histonowych(zasadowe) i niehistonowych (kwaśne/zasadowe) synteza i modyfikacja kwasów, funkcja strukturalna, wpływ na ekspresję genów
Jąderko funkcja, cechy start learning		nieobłoniona kolista struktura zlokalizowana w jądrze komórkowy, zaliczane do najmneijszych organelli, scalane siłami van der Waalsa i wiąz. wodorowymi wytwarzanie składników rybosomów; uwidaczniają się w interfazie, znikają lub pojawiają się w zależności od metabolizmu,
Gdzie jest nawięcej jąderek start learning		w kom. przeprowadzających procesy metabliczne (do 25% jądra), w katabolicznych - mało lub brak
jakie struktury znajdują się w jąderku? start learning		1. chromatyna jąderkowa, 2. ziarna nukleoprotein - białko B23, 3. wókienka, 4. białka, a) białko B23, b) nukleolina, c) fibrylaryna, 6. polimeraza RNA I
Chromatyna jąderkowa start learning		odtwarza jąderko po podziale, kodony tRNA i rRNA, podczas podziałów włącza się do chromosomów 13,14,15,21,22
Ziarna włókienka start learning		prekursory rybosomow, zbudowane z nukleoprotein, zlokalizowane obwodowo, składnikiem jest białko B23 RNA i białka, rozpadają się na ziarna
Jaka jest funkcja biaka B23? start learning		transport podjednostek rybosomów do cytoplazmy
Jaka jest funkcja nukleoliny? start learning		rozpraszanie składników jąderka w interfazie oraz regulacja transkrypcji
Jaka jest funkcja fibrylaryny? start learning		uczestniczy w obróbce pre-mRNA, rozpoczyna wycinanie intronów
Szorstka siateczka śródplazmatyczna ryboforyna start learning		cysterny lub kanaliki o grubości 5-6nm i związane z nią rybosomy, połączona z zewnętrzną powierzchnią kariolemmy łączy robosomy z RER
Funkcja RER start learning		wytwarza białka na eksport (przeciwciała, enzymy, hormony), magazynowane są w kanalikach siateczki -> do a. Golgiego -> modyfikacja i wydzielenie
Budowa rybosomów rola rybosomów start learning		45% rRNA i 55% białka katalizowanie syntezy białek
Występowanie rybosomów powstawanie rybosomów start learning		na terenie cytoplazmy jako wolne; związane z RER; w macierzy mitochondrialnej podjednostki w jądrze, skąd przez nukleopory przedostają się na teren cytoplazmy, gdzie łączą się w obecności Mg2+ i mRNA
Rybosom - podjednostki Stała Svedberga start learning		Większa - 60S i mniejsza - 40S (cały rybosom - 80S) określa szybkość opadania cząstek w trakcie ultrawirowania, zależna od masy i kształtu cząstek
Budowa dużej podjednostki rybosomu Budowa małej podjednostki rybosomu; budowa rybosomu mitochondrialnego - dużej i małej podjednostki start learning		wielocząsteczkowy rRNA - 20S/5000 nukleotydów; rRNA - 5,8S/160 nukl; małocząsteczkowy rRNA - 5S/120 nukl. + 50 białek RNA 18S/2000 nukleotydów + 33 białek; mitochondrialny 50S/30S
Zadanie większej podjednostki rybosomu Zadanie mniejszej podjednostki rybosomu start learning		wytwarzanie wiązania peptydowego za pomocą syntetazy peptydylowej - wydłuża łańcuch polipeptydowy; łączenie rybosomu z RER dopasowanie antykodonu tRNA do kodonu mRNA zgodnie z zasadą komplementarności
Tworzenie białek przez rybosomy start learning		Rybosomy RER - białka na eksport, enzymy lizosomalne i białka błonowe organelli, rybosomy wolne - na użytek własny komórki
Sieteczka gładka - wygląd Występowanie SER start learning		system błon w postaci anastomozujących ze sobą kanalików, połączone z błonami siateczki gładkiej i szorstkiej, powstaje w wyniku utraty rybosomów przez RER komórki kory nadnerczy, wątroby, śródmiąższowe jądra, ciałka żółtego i pęcherzyka Graafa oraz kom. mięśniowe - wiązanie jonów Ca2+
Reakcje zachodzące w siateczce gładkiej cd start learning		glikogenoliza, synteza i magazynowanie tłuszczów obojętnych i trójglicerydów, synteza fosfolipidów błon kom., sterydów , magazynowanie jonów wapnia i magnezu (kalsekwestryna), detoksykacja
Sposoby detoksykacji start learning		poprzez stworzenie rozpuszczalnych soli z grupami siarczanowymi lub glukuronowymi LUB za pośrednictwem cytochromu P450 w błonie SER
Aparat Golgiego - wygląd Czym są pęcherzyki i wakuole? start learning		skondensowane diktiosomy w pobliżu jądra komórkowego, dzielące się na cysterny bliższe/cis (biegun formowania), pośrednie i dalsze/trans (biegun dojrzewania) + pęcherzyki + wakuole pęcherzyki - prekursory lizosomów; wakuole - przekształcają się w pęcherzyki wydzielnicze
Co dzieje się na terenie cystern bliższych? start learning		sortowanie białek na te, które wrócą do RER oraz te, które przemieszczą się ku cysternom trans a. Golgiego
Co wskazuje na powiązanie diktiosomów aparatu Golgiego z ER gładką? start learning		Obecnoś na obszarze diktiosomów proksymalnych glukozo-6-fostatazy
Co dzieje się na terenie cystern proksymalnych i pośrednich? start learning		modyfikacja białek i lipidów (przyłączanie grup funkcyjnych np. cukrowych, fosforanowych, siarkowych - GLIKOZYLACJA)
Co dzieje się na biegunie trans a. Golgiego? Jakie enzymy charakterystyczne dla błony komórkowej występują w cyternach trans zwanych biegunem dojrzewania? start learning		związki zmodyfikowane kierowane są do lizosomów lub pęcherzyków egzocytarnych i wydalone poza komórkę 5-nukleotydaza i ATPaza
Lizosomy - wygląd występowanie start learning		powstają z pęcherzyków trans a. Golgiego, kuliste, otoczone błoną lipidowo-białkową komórki intensywnie fagocytujące: neutrofile, monocyty, makrofagi pęcherzyków płucnych, histiocyty tkanki łącznej, komórki mikrogleju OUN
?Jakie hydrolazy występują w lizosomach? Jakie enzymy sa markerem lizosomów? start learning		peptydazy, lipazy, nukleazy, glikozydazy, fosfatazy itd fosfataza kwaśna oraz beta-glukuronidaza
Typy lizosomów lizosomy pierwotne start learning		pierwotne i wtórne zawierają materiał enzymatyczny z RER i aparatu Golgiego; nie weszły jeszcze w kontakt z materiałem do strawienia
Lizosomy wtórne Podział start learning		powstają z lizosomów pierwotnych połączonych z pęcherzykami z materiałem do strawienia Heterofagosomy - w pęcherzykach jest materiał pobrany z zewnątrz komórki; autofagosomy - trawią material pochodzący z wnętrza komórki
Kiedy i gdzie działają lizosomy? czynności lizosomów start learning		cytoplazma, czasami poza komórką np. w osteoklastach przy przebudowie kości trawienie zbędnych składników komórki i cząstek z zewnątrz, unieszkodliwianie bakterii i wirusów, udział w przebudowie organizmu
Fagocytoza rola fagocytozy start learning		endocytoza cząstek o średnicy większej niż 250nm z przestrzenie pozakomórkowej; podstawowa forma pobierania pokarmów u jednokomórowych, u wielokomórkowych - w kom. fagocytarnych usuwanie cząstek pyłu przez makrofagi płucne, eliminacja bakterii i wirusów, kompleksów antygen-przeciwciało oraz uszkodzonych i martwych komórek i ich fragmentów (bezużyteczne erytrocyty, ciałka apoptotyczne)
Pinocytoza transcytoza start learning		endocytoza, zachodzi szybko, pochłanianie płynnych skłądników i makrocząsteczek z przestrzeni pozakomórkowej forma pinocytozy; pobranie cząstek z powierzchni komórki, transport przez cytoplazmę i wydzielenie z drugiej strony; w kom. M nabłonka jelit oraz śródbłonku naczyń
Proteasomy - budowa, występowanie zawartość i funkcja start learning		cylindryczne struktury zbudowane z 30 podjednostek bialkowych, długość opk. 45nm.; występują w jądrze i w cytoplazmie, łaczą się z cytoszkieletem kompleksy enzymatyczne - proteazy, wspomagają więc czynność lizosomów (degradacja białek uszkodzonych, zbędnych, szkodliwych)
Ubikwityna Do czego służy ubikwitynozależna degradacja białek? start learning		proteina znakująca uszkodzone białko, aby proteasom mógł je rozpoznać i zniszczyć do usuwania białek regulatorowych i niektórych antygenów - te są rozkładane i mogą być prezentowane limfocytom T
Wymiary i kształt mitochondriów Zawartość mitochondriów; start learning		Elipsoidalny kształt, 1-2μm długości, 0,1-0,5μm szerokości, dwubłoniaste (zewnętrzna ma mniej białek, więcej lipidów) własne DNA (mniej niż 1% DNA komórki) oraz rybosomy
Liczba mitochondriów Komórki z licznymi mitochondriami start learning		średnio ok. 20% obojętości komórki, zależy od rodzaju komórki hepatocyty, kom. mięśniowe, kanaliki nerkowe, nadnercza
Błony mitochondrium Przestrzeń międzybłonowa start learning		oddzielone przestrzenią perimitochondrialną o szerokości ok. 10nm, przenikają przez nie peptydy sygnałowe; w niektórych miejscach łączą się ze sobą ułtwia transport metabolitów do matrix, gormadzone są tam ATP, jony H+; MARKERY - kinaza adenylowa, difosfokinaza nukleozydowa
Błona zewnętrzna - budowa Enzymy markerowe zewnętrznej błony mitochondrialnej start learning		mniej białek, więcej lipidow; białka integralne - poryny tworzą kanałay przepuszczające c ząstki do 10kDa (nukleotydy adenilowe, jony, substraty oddechowe), receptory dla enzymów z cytoplazmy syntetaza acetylo-Coa, oksydaza monoaminowa, oksydoreduktaza NADH
Błona wewnętrzna - budowa od czego zależy kształt grzebieni start learning		wpukla się grzebieniami do matrix, liczba grzebieni zależna od metabolizmu komórki; obecne grzybki mitochondrialne (syntetaza ATP), w błonie enzymy i koenzymy oddychania tlenowego od typu komórek; w większości prostopadłe do błony, w hepatocytach podłużne, w syntezujących sterydy tubularne, w astrocytach - trójkątne
Enzymy i koenzymy końcowej fazy oddychania tlenowego Przenikalność jonów przez błony start learning		cytochromy b, c, c1, oksydaza cytochromowa, koenzym Q, dehydrogenza kwasu bursztynowego, białka transportujące przez błony, KARDIOLIPINA kardiolipina zabezpiecza przed wnikaniem kationów jednowartościowych; przepuszczalna dla jonów wapnia
Maciery mitochondrialna - zawartość mtDNA start learning		wolne rybosomy, kulista cząsteczka DNA (17tys. par nukleotydów), granule silnie wysycone elektronowo (kumulują magnez, wapń i inne jony i enzymy) inny kodon stop, replikacja niezależna od DNA komórki,
Rekazje zachodzące w macierzy rola mitochondriów start learning		przemiany kwasu pirogronowego, kwasów tłuszczowych, cykl Krebsa (powstają zredukowane NADH) wytwarzanie i magazynowanie ATP, produkcja wolnych rodników, uczestnictwo w procesie apaptozy (uwalnianie cytochromu c aktywującego kaspazy odpowiedzialne za rozkład białek cytoplazmatycznych)
Peroksysomy Enzymy peroksysomów start learning		mikrociałka, kuliste o średnicy 0,15-0,5μm, pojedyncza błona wywodząca się z SER; liczne w komórkach lokalizujacych lipidy katalaza, oksydaza D-aminokwasów, oksydaza moczanowa, peroksydaza; uczestniczą w detoksykacji metabolitów i ksenobiotyków
Katalaza Beta-oksydacja kwasów tluszczowych start learning		kluczowy enzym odpowiedzialny za rozkład H2O2, wykorzystuje go do utleniania akoholu, formaldehydu, kwasu mrówkowego, fenolu i innych utlenienie długołańcuchowych, nasyconych KT z utworzeniem acetylo-CoA, który jest włączany potem do cyklu Krebsa
Wtręty cytoplazmatyczne rodzaje wtrętów start learning		nagromadzenie substancji zapasowych lub metabolitów w orębie cytoplazmy, w postaci kropli lub drobnych ziaren glikogen, lipidy, barwniki i twory krystaliczne
Glikogen, lipidy Barwniki, twory krystaliczne start learning		Glikogen - wielocukier w postaci ziaren; lipidy - materiał zapasowy, nieobłonione wakuole Barwniki - melanina, lipofuscyna, wit. A; twory krystaliczne - zbudowane z wł. białkowych, nieznana funkcja, wyst. w kom. podporowych i śródmiąższowych jądra

Cytologia

You must sign in to write a comment

More