Biologia pojęcia

 0    100 flashcards    jujata
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
Akomodacja oka
start learning
Przystosowanie się oka do widzenia przedmiotów dalekich lub bliskich
Allele
start learning
Różne formy genu leżące w tych samych miejscach w parze chromosomów homologicznych, niosące informację dotyczącą tej samej cechy
Amylaza
start learning
Enzym produkowany na przykład przez trzustkę, umożliwia trawienie cukrów
Anabolizm
start learning
wszystkie procesy syntez w komórkowym metabolizmie wymagające dostarczenia energii
Autosomy
start learning
wszystkie chromosomy oprócz chromosomów płci
Autotrofy
start learning
organizmy samożywne
Anafaza
start learning
faza występująca w podziale mitotycznym i mejozie, nastepuje podział centromerów i rozchodzenie sie chromatyd lub chromosomów do przeciwlgłych biegunów
Antropogeneza
start learning
teoria ewolucyjnego powstawania człowieka
Aparat Golgiego
start learning
organellum kumulujące substancje produkowane w innych rejonach cytoplazmy, umożliwia wydalenie tych substancji na zewnątrz komórki
Chityna
start learning
cukier złożony, który występuje w pancerzach stawonogów i w ścianach komórkowych grzybów
Chondrocyty
start learning
komórki tkanki chrzęstnej
Chromatyda
start learning
połówka chromosomu
Delecja
start learning
wypadnięcie jednego bądź więcej nukleotydów. (mutacja genowa)
Dymorfizm płciowy
start learning
różnice miedzy samcem a samicą
Fibrynogen
start learning
białko, które uczestniczy w procesie krzepnięcia krwi
Inwersja
start learning
występuje, gdy chromosom pęknie w dwóch miejscach, a wyodrębniony odcinek zostaje włączony ponownie, ale odwrócony o 180 stopni.
Nefron
start learning
podstawowa jednostka budująca nerkę
Osseina
start learning
organiczna substancja międzykomórkowa tkanki kostnej, zapewniająca kości elastyczność i wytrzymałość
Partenogeneza
start learning
dzieworództwo, z powodu braku zapłodnienia, polegająca na rozwoju osobników potomnych z komórki jajowej bez udziału plemnika.
Hermafrodytyzm
start learning
obojnactwo, dwupłciowość
Takson
start learning
jednostka zdefiniowana w systematyce organizmów jako grupa organizmów (populacja lub grupa populacji) zwykle uznawanych za filogenetycznie spokrewnione, wyróżniających się konkretną cechą różniącą je od innych jednostek taksonomicznych
Zapłodnienie podwójne
start learning
Polega na wprowadzeniu do woreczka zalążkowego dwóch komórek plemnikowych: 1 łączy się z komórką jajową, tworząc zygotę,2 z komórką centralną woreczka zalążkowego, w rezultacie czego powstaje triploidalne bielmo.
Mikoryza
start learning
współżycie korzeni lub innych organów, a nawet nasion roślin naczyniowych z grzybami
Homeostaza
start learning
zdolność utrzymywania stałości parametrów wewnętrznych w systemie
Allelopatia
start learning
szkodliwy lub korzystny wpływ substancji chemicznych wydzielanych przez rośliny danego gatunku lub pochodzących z rozkładu tych roślin
Gametofit
start learning
haploidalne stadium przemiany pokoleń
Gutacja
start learning
zjawisko wydzielania kropel wody przez szparki wodne liści wskutek parcia korzeniowego
Hydrofity
start learning
rośliny wodne, żyjące pod wodą, z liśćmi pływającymi na powierzchni wody i kłączem zakotwiczonym na dnie
Kutykula
start learning
zwana też nabłonkiem, jest to cienka warstwa kutyny, która pokrywa zewnętrzną powierzchnię liścia (skórkę), owocach i zielonych łodygach. Podstawową funkcją kutykuli jest zabezpieczenie rośliny przed nadmierną utratą wody i promieniami nadfioletowymi.
Liścień
start learning
to pierwszy liść rośliny nasiennej. Liścień nie powstaje w pąku kwiatowym, ale jeszcze w rozwijającym się zarodku. W niektórych wypadkach liścienie są grube i pełnią funkcję organów spichrzowych
Plazmoliza
start learning
tracenie wody w komórce przez zanurzenie jej w roztworze hipertonicznym
Gatunek synantropijny
start learning
gatunek zwierzęcia lub rośliny, który wykorzystuje bliskość siedlisk ludzkich z korzyścią dla siebie
eutrofizacja
start learning
proces wzbogacania się zbiorników wodnych w substancje odżywcze — pierwiastki biogenne, głównie azot i fosfor, także potas i sód, powodujący nadmierną produkcję biomasy glonów
Przemiana pokoleń
start learning
cykl życiowy organizmu, w którym pokolenie rozmnażające się płciowo występuje na przemian z pokoleniem rozmnażającym się bezpłciowo
Zoochoria
start learning
jeden ze sposobów rozprzestrzeniania nasion roślin. Rozprzestrzenianie diaspor roślin przez zwierzęta, np. przyczepione do sierści, albo przez zjadanie i późniejsze wydalanie
Sporofit
start learning
diploidalne stadium w przemianie pokoleń rośliny. U roślin naczyniowych sporofit jest znacznie większy niż gametofit, jest też stadium zdolnym do samodzielnego istnienia. U mszaków sporofit jest niewielki i zależny od gametofitu.
Gatunek kosmopolityczny
start learning
gatunek o bardzo szerokim zasięgu geograficznym, obejmującym wiele stref klimatycznych i stref ekologicznych.
Korzenie przybyszowe
start learning
korzenie wyrastające z pędu rośliny. Mogą współistnieć z korzeniem głównym lub zastępować go. Najczęściej wyrastają one z nasady pędu, ale u niektórych roślin mogą też wyrastać z łodygi lub liści.
Kod genetyczny
start learning
Mechanizm przełożenia informacji genetycznej zapisanej w sekwencjach DNA i RNA na sekwencję aminokwasową białka. Zasadniczo taki sam u wszystkich organizmów żywych.
Gen
start learning
Podstawowa jednostka dziedziczności
Koniugacja
start learning
Proces płciowy, polegający na wymieszniu informacji genetycznej pomiędzy dwoma organizmami za pomocą fimbri u bakterii albo wypustek cytoplazmatycznych u orzęsków. Nie prowadzi do powstania nowych osobnikow.
Organy generatywne
start learning
Kwiaty i kwiatostany - elementy budowy roślin służące do rozmnażania płciowego.
Organy wegetatywne
start learning
Wypdrębniona cz. organizmu wielokomorkowevo: łodygi, liście i korzenie, służące do rozwoju i wzrostu roślin.
Jednopienność
start learning
gametangia męskie i żeńskie znajdują się na tej samej roślinie.
Dwupienność
start learning
gametangia żeńskie i męskie na rosnch roslinach.
Zarodnia / sporangium
start learning
Organ rozrodczy, w którym powstają zarodniki.
Zarodniki /spory
start learning
Komórki rozrodcze służące do rozmnażania bezpłciowego. Moga byc ruchliwe - zaospory lub nie-aplanospory. Dzili sie je na Mikrospory wytwarzajace przedrosle meskie i Makrospory- żeńskie.
Gatunek
start learning
Zbiór osobników o podobnych cechach, wspólnym pochodzeniu, majacych podobne wymagania życiowe, krzyżujących się i wydających płodne potomstwo. Podstawowa jednostka taksonomiczna.
Metabolizm
start learning
Ogół przemian materii, informacji. energii zachodzących w organizmach.
Oddychanie wewnątrzkomórkowe tlenowe
start learning
Proces rozkładu zw. organicznych z dostępem tlenu do dwutlenku węgla i wody. Zachodzi z wydzieleniem energii kumulującej się w ATP w mitochondrium.
Oddychanie beztlenowe
start learning
Częściowy rozkład cukrów bez obecności tlenu, z wydzieleniem energii kumulowanej w ATP. Akceptorem wodoru NHDH+ + H+ jest zw. nieorganiczny.
Locus
start learning
miejsce, w którym zlokalizowany jest gen na chromosomie
Allel dominujący
start learning
allel genu, który dominuje nad drugim w parze (duża litera, np. A)
Allel recesywny
start learning
allel genu, który ustępuje dominującemu (mała litera, np. a)
Pierwsze prawo Mendla
start learning
prawo czystości gamet. Prawo to mówi o tym, że każda dojrzała komórka posiada tylko jeden allel z każdej pary alleli.
Drugie prawo Mendla
start learning
prawo niezależnej segregacji cech. Cecha genu, uwarunkowana jedną parą genów jest dziedziczona bez względu od cech, którą warunkuje druga para genów.
biocenoza
start learning
zespół organizmów różnych gatunków, ogół populacji zamieszkujących dany teren, układ złożony z producentów i konsumentów; w jego skład wchodzi część roślinna (fitocenoza) i zwierzęca (zoocenoza)
biom
start learning
duża jednostka ekologiczna złożona z ekosystemów, zajmująca określony obszar geograficzny; dominuje w niej określona formacja roślinna i charakterystyczna fauna; przykłady: tajga, tundra, sawanna
liczebność populacji
start learning
łączna liczba osobników tworzących daną populację
areał
start learning
obszar, na którym wystepują osobniki należące do danej populacji
struktura wiekowa
start learning
proporcje liczebności osobników będących w różnym przedziale wiekowym; pozwala ustalić charakter populacji: rozwijająca, stabilna czy wymierająca
łańcuch pokarmowy
start learning
szereg grup organizmów ustawionych w takiej kolejności, że każda grupa poprzednia stanowi podstawę pożywienia następnej
komensalizm
start learning
jedna z populacji odnosi korzyści, druga pozostaje obojętna; np. szakale odżywiające się resztkami pozostawionymi przez lwy
mutualizm
start learning
symbioza obligatoryjna lub konieczna; współżyjące populacje odnoszą korzyści, a ich współpraca jest tak daleko posunięta, że nie mogą żyć bez siebie
drapieżnictwo
start learning
osobniki jednej populacji są zabijane i stanowią pożywienie dla innej populacji; obie populacje wpływają na swoje liczebności
sukcesja wtórna
start learning
zachodzi na terenie wcześniej zajętym przez biocenozę, która została zniszczona (ugory, obszary okresowo zalewane, wyręby, pożarzyska)
prawo minimum Liebiga
start learning
czynnik, którego w środowisku jest najmniej w stosunku do potrzeb danego organizmu, działa organiczająco na wzrost i rozwój tego organizmu
prawo tolerancji Shelforda
start learning
dany organizm może żyć i rozwijać się w określonym środowisku pod warunkiem, że występują wszystkie niezbędne mu do życia czynniki, a ich zakres tolerancji nie przekracza minimalnej i maksymalnej wartości tych czynników
eurybionty
start learning
organizmy o szerokim zakresie tolerancji ekologicznej w odniesieniu do czynników środowiskowych
stenobionty
start learning
organizmy o wąskim zakresie tolerancji ekologicznej w odniesieniu do czynników środowiskowych
ewolucja
start learning
proces rozwoju życia na Ziemi, polegający na stopniowym dokonywaniu się zmian genetycznych w populacjach, czego efektem jest powstawanie nowych gatunków.
rodzaje dowodów ewolucji
start learning
pośrednie i bezpośrednie
dowody ewolucji - bezpośrednie
start learning
skamieniałości, odciski i odlewy, formy przejściowe, żywe skamieniałości
dowody ewolucji - pośrednie
start learning
narządy szczątkowe, analogiczne, homologiczne, atawizmy, dowody z embriologii, dowody z fizjologii, biologii, genetyki, dowody z biogeografii
izogamia
start learning
połączenie dwóch różnoimiennych komórek (gamet), obie gamety są ruchliwe i takie same pod względem morfologicznym, mają taką samą wielkość
anizogamia
start learning
łączą się ze sobą gamety ruchliwe, ale o różnej wielkości - najczęściej gamety żeńskie są większe od męskich
oogamia
start learning
duża, nieruchliwa gameta żeńska jest zapłodniona przez małą ruchliwą gametę męską
fotoperiod
start learning
eakcja rośliny na czas trwania i periodyczne następstwa okresów światła i ciemności; są to przystosowania się roślin do pór roku
rodzaje receptorów
start learning
mechanoreceptory, fotoreceptory, termoreceptory, chemoreceptory, nocyreceptory
czopki
start learning
komórki umożliwiające widzenie ostre i barwne, ale tylko w ostrym świetle.
pręciki
start learning
komórki światłoczułe które ulegaja pobudzeniu już przy niewielkiej ilość światła, dlatego umożliwiają widzenie o zmierzchu, są niezdolne do rozróżniania kolorów.
ucho zewnętrzne człowieka
start learning
małżowina uszna, przewód słuchowy zewnętrzny, błona bębenkowa.
ucho środkowe człowieka
start learning
jama ucha środkowego, kosteczki słuchowe: młoteczek, kowadełko i strzemiączko, trąbka słuchowa.
ucho wewnętrzne
start learning
błona okienka owalnego, kanały półkoliste zakończone bańkami, przedsionek, ślimak, nerw rónoważno-słuchowy.
potencjał spoczynkowy
start learning
wyściowy stan błony neuronu, błona jest polarna (ładunki dodatnie i ujemne po dwóch stronach błony)
bodziec progowy
start learning
podziec o odpowiedniej energii wywołujący wyładowanie - depolaryzację błony.
potencjał czynnościowy
start learning
różnica potencjału elektrycznego po obu stronach błony zmienia się wówczas z -70mV + 40mV.
części mózgu
start learning
kresomózgowie, mędzymózgowie, śródmózgowie, móżdżek, tyłomózgowie,
łuk odruchowy
start learning
droga impulsu nerwowego od receptora do efektora.
odruchy bezwarunkowe
start learning
wrodzone, to odruchy stereotypowe, automatyczne, niewygasające, stanowią genetycznie uwarunkowana reakcję obronną organizmu na dany bodziec (np. odruch wykrztuśny)
hormony
start learning
cząsteczki organiczne, które w organizmie regulują i koordynują czynności narządów i tkanek, przyczyniając się do utrzymania homeostazy w całym organizmie.
gruczoł dokrewny
start learning
gruczoł zbudowany z komórek wydzielniczych, nie posiada przewodów wyprowadzających, produkuje hormony - np. tarczyca.
hormony podwzgórza
start learning
wazopresyna, oksytocyna, hormony uwalniające dla hormonów tropowych)
hormony przysadki mózgowej
start learning
somatotropina, hormony tropowe (tyreotropina, adrenokortykotropina, folikulotropina) hormon luteinizujący, prolaktyna.
hormony szyszynki
start learning
melatonina
hormony tarczycy
start learning
tyroksyna, trijodotyronina, kalcytonina.
hormony przytarczyc
start learning
parathormon
hormony grasicy
start learning
tymozyna, tymulina
hormony trzustki
start learning
glukagon, insulina.
hormony nadnerczy
start learning
glukokortykoidy, mineralokortykoidy, adrenalina.

You must sign in to write a comment