angielski

biologicznie aktywne białka produkowane przez adipocyty

-cytokiny i b. zw z cytokinami: 3 -b. zw z ukł krzepnięcia: 1 - składowe dopełniacza i b. zw z ukł dopełniacza: 2 -inne b. zw z ukł odpornościowym:1

inne produkty adipocytów

-lipidy i b. zw z metabolizmem i transportem: 2 -angiotensynogen–b. ukł renina-angiotensyna -inne b.:4

receptory adipocytów

-dla: insuliny, glukagonu, h wzrostu, tsh, gastryny/cholecystokininy, GLP-1 -typu 1 i 2 dla angiotensyny II(AT1&AT2) -jądrowe dla: 6 -dla cytokin: 3 -dla katecholamin: 5 -dla rezystyny

Nadmiar tk tł, szczególnie w otylosci brzusznej wiąże się z:

insulinoopornością, upośledzoną tolerancją glukozy (prowadzą do cukrzycy typu 2), z dyslipidemią, podwyższonym ciśnieniem tętniczym, aktywacją procesów zakrzepowych, a więc z czynnikami miażdżycorodnymi.

powikłania otylosci

określa się mianem zespołu metabolicznego, a czestosc ich wykrywania wśród dorosłych, ale także w wieku rozwojowym, przybiera w ostatnich latach rozmiar epidemii.

LEPTYNA

-synteza w białej tk tl -gen OB na 7 chromosomie - ekspresja: podwzgórze, tarczyca, nadnercza, jądra, jajniki,łożysko -odpowiada za uczucie sytości

Funkcja leptyny

- zmniejszenie produkcji neuropeptydu Y (on działa łaknąco) - wzrost produkcji melanokortyn - nasilenie glukoneogenezy - wzrost lipolizy w tk tł - aktywacja makrofagów i monocytów

REZYSTYNA

- ekspresja w: tkanka tłuszczowa (biała i brunatna), szpik, śledziona, trzustka, łożysko, monocyty, makrofagii (reakcja zapalna)

Funkcja rezystyny

- podtrzymuje glikemie podczas głodu: aktywuje enzymy glukoneogenezy i nasila glikogenolizę - uczestniczy w rekacji zapalnej - marker diagnostyczny insulinoopornosci - stymuluje angiogeneze kom srodblonka naczyniowego

WISFATYNA

- ekspresja w tkance tłuszczowej

funkcja wisfatyny

- działanie insulinomimetyczne wiązanie się z receptorem dla insuliny – IR (fosforylacja bialek receptora IR, kinaz tyrozynowych i wiązanie się fasfatydyloinotyzytylo 3-kinazy) - stymuluje angiogeneze - działa protekcyjnie na kardiomiocyty

Tkanka tłuszczowa

– narząd endokrynny

Kontrola

centralnie przez ośrodki głodu i sytości, obwodowo receptory dla leptyny i greliny

Otyłość z perspektywy fizjologii

– przewlekły stan zapalny.

gr ślinowe

przyuszne (25%) – ślina śluzowa, zawierajaca mucyne żuchwowe(70%)- ślina mieszana podjęzykowe (5%) – ślina surowicza – alfa – amylaza ślinowa

funkcja sliny:

-zlepianie cz pokarmowych w możliwy do polkniecia kes -wyplukiwaniu cz pokarmowych z pow jezyka, co ulatwia kontakt z receptorami smaku -trawienie skrobi pod wpływem alfa amylazy slinowej (ptialiny) -zabijaniu drobnoustrojow w jamie gebowej

enzymy śliny

-alfa amylaza slinowa – (alfa-1,4-o-glikozydowe) optimum działania pH=6,9 - maltaza – rozkłada maltozę (C6H12OH)

trawienie skrobi

skrobia- amylodekstryny- erytrodekstryny- achrodekstryny- maltoza – 2 x glukoza

unerwienie (regulacja wydzielania śliny):

- n przywspolczulneVII i IX – włokna zazwojowe wydzielają Ach - n współczulne – pozazwojowe włókna adrenergiczne (th2-th6) -> NA i A

Gruczoly zoladkowe:

- kom glowne- pepsynogen - okladzinowe- hcl - sluzowe- sluz

Sok zoladkowy:

wodnisty bezbarwny zw organiczne: mucyna i enzymy: pepsyna i podpuszczka (u oseskow), lipaza, zw neorganiczne: HCL i KCL stezenie HCL= 0,2- 0,5 %, pH= 1-2

Enzymy soku zol:

-pepsyna-endopeptydaza(jako pepsynogen w kom gl); Aktywator-HCL; pH= 1-2 -podpuszczka-u oseskow; wytraca kazeine mleka; pH= 6-6,5; temp= 45 st -lipaza zol-hydroliza tluszcze na kw tl i glicerol

Funkcje kwasu solnego:

-Aktywacja pepsynogen -Zapobieganie procesom gnicie i fermentacji -Ochrona witamin tracących aktywność w środowisku alkalicznym

Regulacja wydzielania soku zoladkowego

a) faza glowowa b) Faza żołądkowa c) faza jelitowa

faza glowowa

- pod wplywem impulsów nerwowych z nerwu X - na sam widok pokarmu

Faza żołądkowa

czynniki fizyczne lub chemiczne – podrażnienie błony śluzowej części odźwiernikowej żołądka pokarm w żołądku → błona śluzowa cz odźwiernikowej → gastryna -. kom główne → pepsynogen gastryna + histamina → kom okładzinowe → HCl

Końcowa faza – jelitowa

- pod wpływem treści żołądkowej przechodzącej do dwunastnicy hamowanie: sekretyna, GIP(peptyd hamujący czynność żołądka), VIP(naczynioruchowy peptyd jelitowy), enterogastron pobudzanie: cholecystokinina, gastryna

Dwunastnica

sok trz wydzielany -d nerwowa-podrażnienie n X -d hormonalna: sekretyna–pobudza trzustkę do wydzielania soku(mało enzymów, dużo wodorowęglanów by zneutralizować pH–PIERWSZA) cholecystokinina–pob trz do wydz soku(dużo enzymów, mało wodorowęglanów)

trzustka produkuje

hormony: glukagon, insulina, grelina, somatostatyna

enzymy soku trzustkowego

Peptydazy -trypsyna(-ogen)–liz, arg -chymotrypsyna(-ogen)–a. aromatyczne -karboksypeptydaza(egzopeptydaza) Nukleazy -Rybonukleaza -Dezoksy-||- Amylaza trz(rozrywa w glikozydowe) Lipaza trz(rozkłada tł roślinne i zwierzęce do kw. tł i glicerolu)

Zółć skład:

kwasy żółciowe, barwniki, cholesterol, sole mineralne

rola żółci:

• emulgacja tłuszczy i obniżanie napięcia powierzchniowego tłuszczów, • ułatwia wchłanianie kw tłuszczowych, • aktywuje lipazę

Jelito grube

• zwrotne wchłanianie wody • wchłanianie elektrolitów, witamin i aminokwasów • formowanie kału

Jelito cienkie

- sok jelitowy 3-6 litrów na dobe, ph>7 Skład: -egzopeptydazy (aminopeptydaza) - enzymy rozkładające dwucukry o cukrów prostych - enzymy rozkładające kwasy nukleinowe (nukleotydazy, nukleozydazy) - lipaza hydrolizująca tłuszcze do wolnych kwasów tłu

Mikroorganizmy przedżołądków:

- bakterie (10 10 – 10 11/ml) → 3000 gatunków tlenowe/beztlenowe - archebakterie (10 8 – 10 9/ml) - pierwotniaki (beztlenowe) orzęski (Ciliata) 10 5 – 10 8/ml wiciowce (Flagellata) – 10 3 – 10 4/ml - grzyby (10 4 – 10 5/ml) bezwzględne beztlenowce

SUBSTRAT Celuloza Hemicelulozy Pektyny

ENZYM celulaza L – arabinaza Esterazy, hydrolazy

Trawienie węglowodanów w żwaczu

skrobia/celuloza → glukoza → pirogronian → kwas propionowy/kwas octowy/kwas masłowy

Przemiany białek w żwaczu:

Białko bakterii + białko pierwotniaków + białko pokarmu → trawieniec (-trawienie-aminokwasy)

Wątroba

jest gruczołem zbudowanym z płatów gl miejsce przemian aminokwasow i jedynym narządem syntezy mocznika i wydalania bilirubiny z ustroju

unaczynienie wątroby

czynnościowe (żyła wrotna), odżywcze (t watrobowa) Całkowita ilość krwi-1500ml/min 70%żw, 30%tw tw-krew tętnicza z aorty brzusznej żw-krew spływająca z trzewi, uboga w O2, ma produkty wchłaniania jelitowego

Zrazik:

srednica – 0,6-2 mm, wys – 2 mm, centrum – zyla srodkowa – zbiera krew z miąższu wątroby. Obwod zrazika – przestrzenie wrotno-zolciowe

Rola wątroby Metabolizm:

węglowodany, białka i aminokwasy, lipidy, wytwarzanie kw żółciowych bilirubina hormony

Rola wątroby Detoksykacja

bilirubina amoniak leki alkohol etylowy

Rola wątroby Magazynowanie

glikogen lipidy bialka Cu, Fe witaminy (b,d)

Rola wątroby Wydalanie

bilirubina kw żółciowe cholesterol

Funkcja wątroby w metabolizmie węglowodanów

-glikogeneza/glikoliza -zamiana galaktozy, fruktozy na glukozę - glukoneogeneza (z Ala, Cys, Gly, Ser, Trp) -buforowanie stężenia glukozy we krwi=w okr trawiennym zwiekszanie i miedzytrawiennym zmniejszanie-stężenia glu

Watrobowy wychwyt glukozy

jest niezależny od działania bodzcow nerwowych i hormonalnych i zachodzi zawsze, gdy jej stężenie w plynie zewnątrzkomórkowym przewyzsza to w hepatocytach

metabolizm węglowodanów w hepatocytach

-glikoliza–rozkład glukozy do kw pirogronionowego -glikogenogeneza/glikogeneza synteza glikogenu z glukozy -glukoneogeneza–synteza glukozy z aminokwasów glikogennych(Ala, Cys, Glc Ser, Trp) -glikogenoliza–rozkład glikogenu wątr lub mięśn do glukozy

Funkcja wątroby W metabolizmie tluszczow:

- beta- oksydacja kwasow tłuszczowych i tworzenie cial ketonowych - syteza lipoprotein, szczególnie HDL i LDL - synteza cholesterolu i fosfolipidów - zamiana cukrow i bialek na tluszcze

Funkcja wątroby W metabolizmie bialek:

-deaminacja oksydatywna aminokw -transaminacja -tworzenie mocznika z amoniaku wychwytywanego przez hepatocyty z plynow ustrojowych -synteza ok85% b. osocza -wzajemne zamiany aminokw -synteza niektórych aminokw i subst z nich poch

3 etapy wątrobowego metabolizmu bilirubiny

- wychwyt bilirubiny - procesy sprzęgania z kw glukuronowym i siarkowym - wydalanie sprzężonej bilirubiny do zolci

Bilirubina powstaje

w ukł siateczkowo- srodblonkowym wątroby,śledziony, szpiku jako produkt katabolizmu: -hemoglobiny ze starzejących się erytrocytów -zw zaw inne poł hemowe - hemoglobina pochodzącej z nieefektywnej erytropoezy

Inne czynności wątroby:

-magazynuje witaminy -wytwarza czynniki krzepnięcia krwi -magazynuje duzo zelaza w postaci polaczenia z białkiem (apoferrytyna), tworząc ferrytynę -gl narzad odtruwający ustroj z toksyn -inaktywuje wiele hormonow -odgrywa role w termoregulacji

Badania czynnościowe wątroby: trzy rodzaje testow:

- testy wydzielnicze - badania sprawności syntezy - badania oceniające stopien uszkodzenia hepatocytow

Enzymy w diagnostyce labolatoryjnej:

-wskaźnikowe–wewnatrzkom, uwalniane z rozpadłej komórki i dlatego wskazujące na rodzaj niszczonej tk -sekrecyjne–wydzielane np. do krazenia, gdzie pelnia swa prawidlowa funkcje -ekskrecyjne–wydzielane gl na zewn, np. do swiatla przew pok

Badanie czynności wątroby:

-cz wydzielnicza(st bilirubiny pośr i bezpośr w surowicy) -cz syntezy(wskaźnik Quicka–stosunek czasu protrombinowego prawidłowego do badanego; cz.K. II, VII, X, fibrynogen, st albumin w surowicy) -uszkodzenie hepatocytow(AspAT, alAT, LDH, ALP, GGT)

AST; ALT:

Aminotransferaza asparaginowa i alaninowa Wzrost aktywności=konsekwencja uszkodzenia hepatocytów zdrowi AST/ALT>1 chorzy AST/ALT<0,9

ALP

fosfataza alkaliczna wzrost aktywności-wskaźnik obecności cholestazy wątrobowej(2i> krotny wzrost aktywnosci) Prawidłowo- wydzielana przez watrobe do zolci utrudniony odpływ zolci-wzmożonz biosynteza ALP w hepatocytach, przechodzenie jej do krwi.

schemat rozkładu hemoglobiny do urobilinogenu

Hemoglobina-(80-85%globina)->hem-(oksygenaza hemowa+reduktaza biliwredyny)->biliwerdyna-(tranferaza glukoronianu; wątroba)->bilirubina(z albumiami osocza)->glukuronid bilirubiny(do zółci-jelito)->urobilinogen->kał